Hayat Bilgisi Dersi Kazanımlarının Gerçekleşme Durumları

Yıl 2025, Cilt: 7 Sayı: 27, 1 - 17

Fatma Demirtaş , Onur Batmaz

https://doi.org/10.52105/temelegitim.1494611

Öz

2023 Hayat Bilgisi 2 ve 3. sınıf dersi kazanımlarının gerçekleşme düzeyinin öğretmen görüşleri açısından incelenmesi amacıyla yapılan bu çalışma tarama modelinde yürütülen betimsel bir çalışmadır. Çalışmanın örneklemi ise ölçüt örnekleme tekniğiyle belirlenen ve çalışmaya katılmaya gönüllü olan 155 sınıf öğretmeninden oluşmaktadır. Çalışma kapsamındaki veriler toplanmadan önce izinler alınmış olup bu veriler araştırmacılar tarafından geliştirilen kazanım gerçekleşme düzeyi anketiyle toplanmıştır. Elde edilen verilerin analizinde SPSS programından yararlanılmıştır. Araştırma sonucunda, Hayat Bilgisi 2. sınıf dersi kazanımlarının büyük bir çoğunluğunun “Gerçekleşti”, az bir kısmının ise “Tamamen Gerçekleşti” düzeyinde olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Hayat Bilgisi 3. sınıf dersi kazanımlarının tamamının ise “Gerçekleşti” düzeyinde olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca sınıf öğretmenlerinin Hayat Bilgisi 2 ve 3. sınıf dersi kazanımlarının gerçekleşme puanlarında cinsiyet, eğitim durumu ve okulun bulunduğu yerleşim yeri değişkenlerinin anlamlı bir farklılığa sebep olmadığı, mesleki kıdem değişkeninin ise anlamlı farklılık gösterdiği sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Hayat Bilgisi, Sınıf öğretmeni, kazanım, gerçekleşme düzeyi

Realization Level of Life Science Course Outcomes

Öz

This study, which aims to examine the level of realization of the 2023 Life Science 2nd and 3rd grade course outcomes in terms of teachers' views, is a descriptive study conducted in the survey model. The sample of the study consists of 155 primary school teachers who were determined by criterion sampling technique and volunteered to participate in the study. Permissions were obtained before collecting the data within the scope of the study and these data were collected with the outcome realization level questionnaire developed by the researchers. SPSS program was used to analyze the data obtained. As a result of the research, it was concluded that the majority of the 2nd grade Life Science course outcomes were at the level of “Realized” and a few of them were at the level of “Fully Realized”. It was concluded that all of the outcomes of the 3rd grade Life Science course were at the level of “Realized”. In addition, it was concluded that the variables of gender, educational status and location of the school did not cause a significant difference in the realization scores of the outcomes of the 2nd and 3rd grade Life Science courses of the primary school teachers, while the professional seniority variable showed a significant difference.

Anahtar Kelimeler

Life science, Primary school teacher, Outcome, Realization level

Kaynakça

• Anderson, L. W. ve Krathwohl, D. R. (2001). A taxonomyfor learning, teaching, and assesing; A revision of bloom’s taxonomy of education objectives. New York: AddisonWesley Lonman.inc.
• Atik, S. ve Aykaç, N. (2019). Hayat bilgisi öğretim programlarının değerlendirilmesi (1926-2018). Trakya Eğitim Dergisi, 9(4), 708-722. https://doi.org/10.24315/tred.520314
• Aydemir, H., Karalı, Y. ve Çelik, Ö. (2018). Hayat Bilgisi 2. sınıf dersinde yer alan dün, bugün, yarın temasında geçen kazanımların gerçekleşme düzeylerine ilişkin öğretmen görüşleri. Bilim Eğitim Sanat ve Teknoloji Dergisi, 2(1), 6-21.
• Aykaç, N. (2011). Hayat bilgisi dersi öğretim programında kullanılan yöntem ve tekniklerin öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi Sinop ili örneği. Kastamonu Eğitim Dergisi, 19(1), 113-126.
• Barlas, B. (2015). Hayat bilgisi dersi kazanımlarının ortak ve derse özgü becerileri kazandırmadaki etkililiğinin öğretmen görüşlerine dayalı olarak belirlenmesi (Yüksek lisans tezi). On Sekiz Mart Üniversitesi, Çanakkale.
• Batmaz, O. (2022). Sınıf öğretmenlerinin gözünden Hayat Bilgisi ders kitapları. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 20(2), 342-367. https://doi.org/10.37217/tebd.1047431
• Bayram, H. (2005). 1998 Hayat bilgisi dersi programı ile 2004 hayat bilgisi dersi programının etkililiğine ilişkin öğretmen adayı görüşleri. Eğitimde Yansımalar VIII: İlköğretim Programlarının Değerlendirilmesi Sempozyumu, Erciyes Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Kayseri, 446-457, Tekısık Eğitim Araştırma Vakfı, Ankara.
• Belet, D. (1999). İlköğretim kurumlarında uygulanan Hayat Bilgisi programının değerlendirilmesi (Yüksek lisans tezi). Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
• Binbaşıoğlu, C. (2003). Hayat Bilgisi öğretimi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Cüceoğlu-Önder, G. ve Yıldız, E. (2017). İlkokul 4. sınıf ve ortaokul 5. sınıf müzik dersi öğretim programında yer alan kazanımların gerçekleşme durumuna ilişkin ders öğretmenlerinin görüşleri (Çankırı ili örneği). Eğitim Kuram ve Uygulama Araştırmaları Dergisi, 3(2), 98-113.
• Çakır, G. (2007). Yeni Hayat Bilgisi programında yer alan kazanımların önerilen etkinlikler çerçevesinde gerçekleştirilebilme düzeyinin belirlenmesi (Yüksek lisans tezi). Fırat Üniversitesi, Elazığ.
• Çelik, Ö. (2020). Hayat Bilgisi dersinin amacı, kapsamı ve içeriği. V. Aktepe ve M. Gündüz (Ed.). Kuramdan Uygulamaya Hayat Bilgisi Öğretimi içinde (s. 2-19). Ankara: Pegem Akademi.
• Dalaman, O. (2010). İlköğretim birinci kademe beden eğitimi dersi öğretim programı kazanımlarının gerçekleşme durumuna ilişkin öğretmen görüşleri (Doktora tezi). Selçuk Üniversitesi, Konya.
• Deveci, H. (2008). Hayat bilgisi dersinin tanımı, kapsamı ve ilköğretim programındaki yeri. Ş. Yaşar (Ed.), Hayat Bilgisi ve Sosyal Bilgiler Öğretimi İçinde (ss.1-19). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Gömleksiz, M. N. ve Bulut, İ. (2007). Yeni hayat bilgisi dersi öğretim programının uygulamadaki etkililiğinin değerlendirilmesi. Milli Eğitim, 173, 67-88.
• Gülener, S. (2010). Hayat Bilgisi dersi öğretim programına ilişkin öğretmen görüşlerinin değerlendirilmesi (Yüksek lisans tezi). Erzincan Üniversitesi, Erzincan.
• Johnson, B. ve Christensen, L. (2014). Eğitim araştırmaları: nicel, nitel ve karma yaklaşımlar. S.B. Demir. (Çev. Ed.). Ankara: Eğiten Kitap.
• Kalafatçı, Ö. (2017). Hayat bilgisi öğretim programının öğretmen görüşlerine göre incelenmesi (Yüksek lisans tezi). Ordu Üniversitesi, Ordu.
• Karabörk, T. (2020). İlkokul 1. Sınıf hayat bilgisi dersi öğretim programının öğretmen görüşlerine göre incelenmesi (Yüksek lisans tezi). Çukurova Üniversitesi, Adana.
• Karacaoğlu, Ö. C. (2018). Eğitimde program geliştirme. Ankara: Nobel Yayınevi.
• Karacaoğlu, Ö. C. (2020). 2. sınıf Hayat Bilgisi kazanımlarının alanyazındaki ölçütlere göre incelenmesi ve düzeylerinin belirlenmesi. Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 21(1), 34-62.
• Karasar, N. (2009).Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Kılınç, M. (2010). Hayat Bilgisi öğretim programı'nın etik bilinç geliştirme açısından öğretmen görüşlerine dayalı olarak değerlendirilmesi (Yüksek lisans tezi). Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
• MEB (2005). Hayat Bilgisi dersi öğretim programı (İlkokul 1, 2 ve 3. Sınıflar).
• MEB (2023). Hayat Bilgisi dersi öğretim programı (İlkokul 1, 2 ve 3. Sınıflar).
• Narman, B. (2011). İlköğretim hayat bilgisi ders programında yer alan duyuşsal kazanımların gelişim, program ve beceri açısından incelenmesi (Yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Polat S. Tanrıverdi B. ve Apak Ö. (2005). Hayat Bilgisi dersi öğretim programında yer alan kazanımların gerçekleştirilebilirlik düzeyleri. Eğitimde Yansımalar VIII: Yeni İlköğretim Programlarının Değerlendirilmesi Sempozyumu Kitabı, Ankara: Tekışık Eğitim Araştırma Vakfı, Sim Matbaası, 440–445.
• Sönmez, V. (2005). Hayat ve sosyal bilgiler öğretimi. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Şahan, H. H. (2008). Zenginleştirilmiş öğretim etkinliklerinin ilköğretim 3. sınıf matematik dersi öğretim programındaki kazanımların gerçekleşme düzeyine ve öğrencilerin akademik özgüven özelliklerine etkisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 56(56), 607-632.
• Şencan, H. (2005). Sosyal ve davranışsal ölçümlerde geçerlilik ve güvenirlik. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Şeref, A. (2008). III. sınıf yeni hayat bilgisi dersi programı kazanımlarının gerçekleşme düzeyi (Yüksek lisans tezi). Yeditepe Üniversitesi, İstanbul.
• Şimşek, N. (2010). 2005 Hayat bilgisi öğretim programına önceki programlarla karşılaştırmalı bir bakış. N. Baydal. (Ed.). Hayat Bilgisi Öğretimi içinde (s. 49-63). İstanbul: Lisans Yayıncılık.
• Tay, B. (2007). Öğrenme stratejilerinin hayat bilgisi ve sosyal bilgiler öğretimi dersinde akademik başarıya etkisi. Milli Eğitim, 35(173), 89-104.
• Temel, A. ve Kangalgil, M. (2021). Oyun ve fiziki etkinlikler dersi öğretim programı kazanımlarının gerçekleşmesine ilişkin sınıf öğretmenlerinin görüşleri. Milli Eğitim Dergisi, 50(229), 445-462.
• Türkeş, S. (2008). İlköğretim 1. kademe 1-3 sınıf Hayat Bilgisi dersine yer alan okul heyecanım temasının kazanımlarının gerçekleşme düzeyine ilişkin öğretmen görüşleri (Balıkesir İli Örneği). (Yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Türkyılmaz, A. (2011). İlköğretim hayat bilgisi öğretim programının öğretmen görüşlerine dayalı olarak değerlendirilmesi (Yüksek lisans tezi). Balıkesir Üniversitesi, Balıkesir.
• Uğur, T. (2006). 2005 İlköğretim 1., 2. ve 3. sınıflar Hayat Bilgisi dersi öğretim programına ilişkin öğretmen görüşleri (Uşak İli Örneği). (Yüksek lisans tezi). Afyonkarahisar Kocatepe Üniversitesi, Afyonkarahisar.
• Ütkür, N. (2018). Sınıf öğretmeni adayları hayat bilgisi derslerinin öğretimine yönelik neler düşünüyor? İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(2), 189-203. https://doi.org/10.17679/inuefd.340146
• Yaldız-Selbi, Y. (2019). 2018 Hayat bilgisi öğretim programının öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi (Mersin ili örneği) (Yüksek lisans tezi). Mersin Üniversitesi, Mersin.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınları.
• Yıldırım, G. (2021). Hayat Bilgisi dersi temel yaşam becerileri ve kazanımlarının öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, (52), 168-184. https://doi.org/10.53444/deubefd.874527
• Yıldırım, G. (2022). 2015 ve 2018 Hayat Bilgisi öğretim program kazanımlarının taksonomik incelenmesi. Milli Eğitim Dergisi, 51(233), 665-687. https://doi.org/10.37669/milliegitim.793390
• Yıldız, Ş. S. (2009). 2005 Hayat bilgisi dersi öğretim programının birleştirilmiş sınıflarda uygulanabilirliğinin öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi (Yüksek lisans tezi). Afyon Kocatepe Üniversitesi, Afyonkarahisar.
• Yılmaz, F. (2020). 2018 Hayat bilgisi öğretim programının öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi (Yüksek lisans tezi). Düzce Üniversitesi, Düzce.