Hasan Avni Yüksel, Dream in the Turkish-Islamic Sufi Tradition (Ankara: Milli Eğitim Publications, 1996), 355 Pages, ISBN: 9751110548

Yıl 2024, Cilt: 5 Sayı: 2, 487 - 500, 31.12.2024

Nurullah Demirbaş

Öz

Dreams, which are of age with human history, are one of the general and characteristic features of sleep and are both visual and auditory perceptions and emotions that have a close relationship with the REM (rapid eye movement) phase of sleep. Dreams have always been on the agenda of mankind throughout history and have attracted the interest and curiosity of societies. But in contrast, a dream is a concept that the scientific world still cannot fully understand the biological content, functioning and purpose of today. The definition, nature and interpretation of dreams have been considered from different angles by various fields, and as a result, a wide collection has been inherited for those who want to do research about dreams to this day. Hasan Avni Yüksel, the author whose work we are discussing, has also taken the subject of dreams to a Turkish-Islamic dimension in this context and tried to explain the connection between the dream and both the Islamic religion and the science of Sufism. Dec. The work consists of five parts, except the introduction. At the beginning of the study, the nature of the dream as a word and concept was explained collectively by using different sources, and its place in various civilizations and religions was indicated. In the first part, the way the dream is perceived in the culture of Turkish communities, in the next part, the nature of the dream, the studies on the dream in the West, the science of interpretation and the characteristics of interpreters are focused on. In the third part, the author tried to evaluate the relevance of the dream to the sharia decrees, the concept of the dream in Islam and the perspectives of Islamic scholars on the dream, and in the next part he examined the nature of the dream in lodges and sects. In the fifth section, selections from different types of dreams interpreted by the phrases are included in the work. The author has tried to cover the subject of dreams in as much detail as possible through the Turkish-Islamic Sufi tradition and has added a dictionary to the end of the book explaining the difficult-to-understand words in the text in order to make it easier for the reader.

Anahtar Kelimeler

Religion, Islam, Sufism, Turkish, Dream

Hasan Avni Yüksel, Türk-İslam Tasavvuf Geleneğinde Rüya (Ankara: Milli Eğitim Basımevi, 1996), 355 Sayfa, ISBN: 9751110548

Öz

İnsanlık tarihiyle yaşıt olan rüyalar, uykunun genel ve karakteristik özelliklerinden olup, uykunun REM (rapid eye movement) evresiyle yakın ilişkisi bulunan hem görsel hem de işitsel algı ve duygulardır. Rüyalar, tarih boyunca insanoğlunun her zaman gündeminde olup toplumların ilgi ve merakını cezbetmiştir. Fakat buna karşılık rüya, günümüzde halen bilim dünyasının biyolojik içeriğini, işleyişini ve maksadını tümüyle anlamlandıramadığı bir mefhumdur. Rüyanın tanımı, mahiyeti ve yorumlanması çeşitli alanlar tarafından farklı açılardan ele alınmış ve bunun sonucu olarak da günümüze rüya hakkında araştırma yapmak isteyenler için geniş bir külliyat miras kalmıştır. Eserini ele aldığımız Hasan Avni Yüksel de bu bağlamda rüya konusunu Türk-İslam zeminli bir boyuta taşımış ve rüya ile hem İslâm dini hem de tasavvuf ilmi arasında bulunan bağlantıyı açıklamaya çalışmıştır. Eser, giriş hariç beş bölümden oluşmaktadır. Çalışmanın başlangıcında rüyanın terim anlamı ve kavram olarak mahiyeti farklı kaynaklardan istifade edilerek toplu bir şekilde açıklanmış, çeşitli medeniyet ve dinlerdeki yeri belirtilmiştir. Birinci bölümde rüyanın Türk topluluklarının kültüründe algılanış şekli, bir sonraki bölümde ise rüyanın mahiyeti, Batı’da rüya üzerine yapılan çalışmalar, tâbir ilmi ve tâbircilerin özellikleri üzerinde durulmuştur. Yazar üçüncü bölümde rüyanın şer’î hükümlerle ilgisini, İslâm’da rüya kavramını ve İslâm âlimlerinin rüyaya bakış açılarını değerlendirmeye çalışmış ve bir sonraki bölümde rüyanın tekke ve tarikatlardaki mahiyetini incelemiştir. Beşinci ve son bölümdeyse tâbirnâmelerin yorumladığı farklı türdeki rüyalardan seçmeler esere alınmıştır. Yazar Türk-İslâm tasavvuf geleneği üzerinden rüya konusunu detaylı bir şekilde ele almaya çalışmış ve okuyucunun işini kolaylaştırmak için kitabın sonuna metinde geçen anlaşılması güç kelimelerin açıklandığı bir sözlük eklemiştir.

Anahtar Kelimeler

Din, İslam, Tasavvuf, Türk, Rüya

Kaynakça

• Akot, Bülent. “Freud’un Rüyâ Yorum Metodu”. Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi 10/1 (2010).
• Altuntaş, Halil - Şahin, Muzaffer. Kur’an-ı Kerim Meâli. Ankara: DİB Yayınları, 12. Basım, 2011.
• İbn Haldûn, Ebû Zeyd Veliyyüddîn Abdurrahmân b. Muhammed b. Muhammed b. Muhammed b. Hasen el-Hadramî el-Mağribî et-Tûnisî. Mukaddime. çev. Zakir Kadiri Ugan. İstanbul: Megsb, 1988.
• İmamoğlu, Abdulvahit. “Bazı Psikanalistlere Göre Rüyanın İnsan Hayatındaki Rolü”. Sakarya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 12/22 (2010).
• Tirmiẕî, Ebû ʿÎsâ Muḥammed b. ʿÎsâ et-. es-Sunen. thk. Beşşâr ʿAvvâd Maʿrûf. 6 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Ğarbi’l-İslâmî, 1998.
• Yavuz, Yusuf Şevki. “Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi”. Ruh. C. 35. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı, 2018.