INVESTIGATION OF LIABILITY OF PUBLIC DEBT IN LIMITED COMPANIES IN THE LIGHT OF DECISION DATED 26.06.2019 AND NUMBERED E: 2013/1, K: 2018/1 OF THE COUNCIL OF STATE JURISPRUDENCE UNIFICATION BOARD

Yıl 2020, Cilt: 6 Sayı: 1, 1 - 28, 30.06.2020

Raziye Aksu Özkan

Öz

In this study, in light of the decision dated 26.06.2019 and numbered E: 2013/, K: 2018/1 of the Council of State Jurisprudence Unification Board (the decision of the Council of State to unify jurisprudence), it is tried to determine whether there is a ranking between the partners and legal representatives in terms of responsibility in the limited company by examining
the provisions regarding the liability arising from public debts. In the first part of the study, the liability arising from public debt in the limited company has been examined in general terms. In this section, legal representatives and their partners are distinguished; however, in making this distinction, the issue was limited to the necessary information in order to evalu-
ate the decision of the Council of State to unify jurisprudence. However, the legal nature of the responsibility of legal representatives and partners is also addressed. In the second part, the decision of the Council of State to unify jurisprudence, the views in the doctrine and our own evaluation are included.

Anahtar Kelimeler

Limited Company, Public Debt, Legal Representative and Partner in a Limited Company

DANIŞTAY İÇTİHATLARI BİRLEŞTİRME KURULUNUN 26.06.2019 TARİHLİ VE E: 2013/1, K: 2018/1 SAYILI KARARI IŞIĞINDA LİMİTED ŞİRKETLERDE KAMU BORÇLARINDAN DOĞAN SORUMLULUĞUN İNCELENMESİ

Öz

Bu çalışmada, Danıştay İçtihatları Birleştirme Kurulu’nun 26.06.2019 tarihli ve E: 2013/1, K: 2018/1 sayılı kararı (Danıştay içtihadı birleştirme kararı) ışığında limited şirkette kamu borçlarından doğan sorumluluğa ilişkin hükümler incelenerek, ortaklar ve kanuni temsilciler arasında sorumluluk bakımından bir sıralama olup olmadığı saptanmaya çalışılmıştır. Çalışmanın ilk kısmında limited şirkette kamu borcundan doğan sorumluluk genel hatlarıyla incelenmiştir. Bu kısımda, kanuni temsilciler ve ortak ayrımına gidilmiştir; ancak bu ayrım yapılırken konu, Danıştay içtihadı birleştirme kararını değerlendirmek açısından gerekli bilgilerle sınırlandırılmıştır. Bununla birlikte, kanuni temsilcilerin ve ortakların sorumluluğunun hukuki niteliği de ele alınmıştır. İkinci kısımda Danıştay içtihadı birleştirme kararına, öğretide yer alan görüşlere ve kendi değerlendirmemize yer verilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Limited Şirket, Kamu Borcu, Limited Şirkette Kanuni Temsilci ve Ortak

Kaynakça

• Akdağ Güney, Necla (2010) Anonim Şirket Yönetim Kurulu Üyelerinin Hukuki Sorumluluğu, 2. Baskı, İstanbul, Vedat.
• Akyürek, Ömer (2015), ‘Şirketlerin Vergi Borcunu Ödemesinde Perde Arkasındaki Temsilcilerin Sorumluluğu’, Uluslararası Ekonomik Araştırmalar Dergisi, S: 1, C: 1, s. 25-37.
• Aksu Özkan, Raziye (2019) Finansal Tabloların Tutulması ve Hukuksal Sonuçları, 1. Baskı, İstanbul, On İki Levha.
• Altaş, Soner (2019) ‘Sermaye Şirketlerinin Ortakları ile Kanuni Temsilcilerinin Şirketin Vergisel Borçlarından Doğan Sorumluluğu: Amerika Birleşik Devletleri ve AB Üyesi Bazı Ülkeler ile Karşılaştırmalı Bir İrdeleme’ (Doktora), Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Arıkan, Vural (1998), ‘Limited Şirketlerin Amme Borçlarından Şeriklerin Şahsi Sorumlulukları’ İstanbul Barosu Dergisi, S: 42, s. 445-451.
• Ateşli, Erkan (2000), ‘Anonim Şirketin Kanuni Temsilcisinin Ödenmemiş Vergi Borçları Karşısındaki Sorumluluğu’, Yaklaşım Dergisi, S: 94, s.163-168.
• Ayaz, Eslem (2015) Limited Şirketlerde Kanuni Temsilci ve Ortakların Vergisel Sorumlulukları, 3. Baskı, Ankara, Seçkin.
• Ayaz, Eslem (2011), ‘Limited Şirketlerden Tahsil Edilemeyen Amme Alacağından Kanuni Temsilci ve Ortaklarının Sorumluluğu’ Yaklaşım Dergisi, S: 218, s. 284-286.
• Ayhan, Rıza (1992) Limited Şirket Ortaklarının Sorumluluğu, İstanbul, Kazancı.
• Bahar, Cevdet Okan (2002), ‘Anonim ve Limited Şirketlerde Temsil Yetkisi ve Şirkete Kayyım Atanması’, Vergi Dünyası Dergisi, S: 252, s. 126-131.
• Bahar, Cevdet Okan (2005), ‘Anonim ve Limited Şirketlerde Yönetim Kurulu Üyeliği, Üyelik Görevinin Sona Ermesi ve Sorumluluktan Kurtulma Halleri’, Vergi Dünyası, S: 281, s. 131-134. (Bahar, Yönetim)
• Bahtiyar, Mehmet (2019) Ortaklıklar Hukuku, Güncellenmiş 13. Bası, İstanbul, Beta.
• Barlas, İrfan (2006) Anonim ve Limited Ortaklıklarda Kanuni Temsilcilerin Vergisel Sorumluluğu, İstanbul, Vedat.
• Başoğlu, Başak (2015), ‘Sözleşme Dışı Kusursuz Sorumluluk Hukuku ve Özellikle Tehlike Sorumluluğuna İlişkin Değerlendirmeler’ İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, S: 2, C: 6, s. 29-56.
• Bayraklı, Hasan Hüseyin (2009) Vergi Uyuşmazlıkları ve Çözüm Yolları, Afyonkarahisar, Celepler.
• Bilici, Nurettin (2012) Vergi Hukuku, 29. Bası, Ankara, Seçkin.
• Budak, Tamer & Er, Selami (2013), ‘Limited Şirket Ortaklarının Kamu Alacağına İlişkin Sorumluluklarının Değerlendirilmesi’ İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, S: 2, C: 4, s. 75-104.
• Can, Mustafa E. (2017), ‘Limited Şirketin Kamu Borçlarından Dolayı Ortakların ve Yöneticilerin Sorumluluğu’ Akdeniz Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, S: 1, C: 7, s. 61-80.
• Candan, Turgut (2006) Kanuni Temsilcile- rin Vergi ve Diğer Kamu Alacaklarından Sorumluluğu, 3. Bası, Ankara, Maliye ve Hukuk.
• Candan, Turgut (2013) Açıklamalı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun, 3. Bası, Ankara, Mali Akademi. (Candan, Kanun).
• Çamoğlu, Ersin (2010) Anonim Ortaklık Yönetim Kurulu Üyelerinin Hukuki Sorumluluğu, Güncelleştirilmiş ve Genişletilmiş Üçüncü Bası, İstanbul, Vedat.
• Çamoğlu, Ersin (1970), ‘Limited Ortağın Sınırlı Sorumluluğu Prensibine Önemli Bir İstisna: AATUK. M. 35’ İktisat ve Maliye Dergisi, S: 11, C: 16, s. 426-430. (Çamoğlu, Limited)
• Çelik, Binnur (2000), ‘Kamu Alacaklarının Korunması Bakımından Limited Şirket Ortaklarının Sorumluluğu’ Gazi Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, S: 4, s. 121-126.
• Çelik, Binnur (2002) Kamu Alacakların Takip ve Tahsil Hukuku‚ 2. Bası, İstanbul, İş Bankası. (Çelik, Kamu)
• Değerli, Erol (1998), ‘Yeni Düzenlemeye Göre Anonim ve Limited Şirketlerinin Kamu Borç- larından Dolayı Ortakların Sorumlukları’ İstanbul Barosu Dergisi, S: 4, C: 72, s. 882-885.
• Demirci, Azmi (2003), ‘Tüzel Kişilerin Vergi Kanunlarına Aykırı Fiiller Nedeniyle Kesilen veya Hükmolunan Vergi Cezaları ve Hürriyeti Bağlayıcı Cezalar Karşısındaki Durumu’, Vergi Dünyası, S: 257, s. 46-54.
• Deynekli, Adnan (1998) İflasın Vergi Alacağının Tahsiline Etkisi, Ankara, Yetkin.
• Diliçıkık, Ata (2015), ‘Anayasa Mahkemesi Kararı Sonrasında Ödenmeyen Amme Alacaklarından Kanuni Temsilcilerin Sorumluluğu’ Vergi Dünyası Dergisi, S: 407, s. 36-45.
• Eren, Fikret (2018) Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 23. Baskı, Ankara, Yetkin.
• Geçer, Ahmet Emrah (2017), ‘AATUHK’de Kanuni Temsilcilerin Kamu Borçlarından Sorumluluğu’, 6. Genç Vergi Hukukçuları Sempozyumu Bildiri Kitabı, Ankara, s. 127‐130.
• Gerçek, Adnan (2005), ‘Türk Vergi Hukukunda Vergi Sorumlusu, Sorumluluk Halleri ve Türlerinin İncelenmesi’, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, S: 3, C: 54, s. 157-193.
• Gerçek, Adnan (1999), ‘Limited Şirketlerde Kanuni Temsilciler ve Ortakların Vergi Borcundan Sorumluluğu’ Yaklaşım Dergisi, S: 83, s. 215-220. (Gerçek, Limited)
• Gümüş, Erhan (2008), ‘Limited Şirketlerde Vergi Borçlarından Sorumluluk’ Yaklaşım Dergisi, S: 187, s. 1-10.
• Gürgür, Şebnem Pınar & Yeşilyurt, Eren (2003), ‘Vergi Hukuku’nda Kanuni Temsilciler ve Sorumlulukları-II’ Yaklaşım Dergisi, S: 131, s. 129-138.
• Helvacı, Mehmet (2001) Anonim Ortaklıkta Yönetim Kurulu Üyesinin Hukuki Sorumluluğu, 2. Bası, İstanbul, Beta.
• İmre, Zahit (1949) Doktrinde ve Türk Hukukunda Kusursuz Mesuliyet Hâlleri, İstanbul, İsmail Akgün.
• İnan, A. Naim & Yücel, Özge (2014) Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 4. Bası, Ankara, Seçkin.
• İnceoğlu, Murat (2009) Borçlar Hukukunda Doğrudan Temsil, İstanbul, On İki Levha.
• Kaneti, Selim (1989) Vergi Hukuku, Gözden Geçirilmiş ve Yenilenmiş 2. Bası, İstanbul, Filiz.
• Karaca, Bedir (2010) Anonim Ortaklıkta Müdürler ve Hukuki Sorumlulukları, 2. Baskı, İstanbul, Vedat.
• Karayalçın, Yaşar (1994), ‘Vergi Hukuku Bakımından Kanuni Temsilcilerin Sorumluluğu’, Yaklaşım Dergisi, S: 15, s. 5-9.
• Kendigelen, Abuzer (2012) Yeni Türk Ticaret Kanunu, Değişiklikler, Yenilikler ve İlk Tespitler, 2. Bası, İstanbul, On İki Levha.
• Kılıçoğlu, M. Ahmet (2015) Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 19. Bası, Ankara, Turhan.
• Kırbaş, Sadık (2012) Vergi Hukuku Temel Kavramlar, İlkeler ve Kurumlar, 19. Bası, Ankara, Siyasal.
• Kızılot, Şükrü & Şenyüz, Doğan & Taş, Me- tin & Dönmez, Recai (2008) Vergi Hukuku, Ankara, Yaklaşım.
• Koban, Cansu Damla (2013) ‘Sermaye Şirketlerinde Kanuni Temsilcilerin Vergi Sorumluluğu’(Yüksek Lisans), Bahçeşehir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Kocahanoğlu, O. Selim (1998) Gerekçeli Açıklamalı Türk Vergi Kanunları, 13. Baskı, İstanbul, Temel.
• Köroğlu, Ömer Alper (2019) ‘Yargı Kararları Işığında Anonim ve Limited Şirketlerde Kanuni Temsilcilerin Vergisel Sorumluluğu’ (Yüksek Lisans), Gaziantep Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Kumrulu, Ahmet (1981) Vergi İcra Hukukuna Kavramsal Bir Yaklaşım, Ankara, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi.
• Kurdoğlu, Elif (2011) ‘Yargı Kararları Işığında Tüzel Kişilerin Kanuni Temsilcilerinin Vergisel Sorumluluğu’ (Yüksek Lisans), Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Maç, Mehmet (2002), ‘Anonim ve Limited Şirket Ortaklarının ve Kanuni Temsilcilerinin, Bu Şirketlerin Özel ve Kamu Borçlarına İlişkin Sorumlulukları’ Yaklaşım Dergisi, S: 118, s. 65-69.
• Maç, Mehmet (2003), ‘Şirket Ortaklarının ve Kanuni Temsilcilerinin Şirketin Ödenmeyen Borçlarından Sorumlu Tutulması’ Mali Çözüm Dergisi, S: 65, s. 40-45.
• Mutluer, Kamil (2006) Vergi Genel Hukuku, İstanbul, İstanbul Bilgi Üniversitesi.
• Nadaroğlu, Halil (2000) Kamu Maliyesi Teorisi, 11. Baskı, İstanbul, Beta.
• Narter, Recep (1994), ‘Anonim Şirketlerde Yönetim Kurulunun Vergisel Sorumluluğu’, Yaklaşım Dergisi, S: 17, s. 73-82.
• Oğuzman, M. Kemal & Öz, Turgut (2018) Borçlar Hukuku Genel Hükümler II, Gözden Geçirilmiş 14. Bası, İstanbul, Vedat.
• Onar, Sıddık Sami (1960) İdare Hukukunun Umumi Esasları, C. 3, İstanbul, İsmail Akgün.
• Ozansoy, Fatma (2008), ‘Anonim ve Limited Şirketlerde Vergi Borcundan Dolayı Yönetim Kurulu Üyeleri ile Ortakların Sorumluluğunun Analizi ve Değerlendirilmesi’ (Yüksek Lisans), Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Öncel, Mualla & Kumrulu, Ahmet & Çağan, Nami (2015) Vergi Hukuku, 24. Bası, Ankara, Turhan.
• Özbalcı, Yılmaz (2001) Vergi Usul Kanunu Yorum ve Açıklamaları, Ankara, Oluş.
• Özdiler, Eda (2005) ‘Sermaye Şirketlerinde Kanuni Temsilcilerin Vergisel Sorumluluğu’ (Yüksek Lisans), Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Özkan, Mücahit Çağrı (2019), ‘Limited Şirketlerde Ortakların Amme/Vergi Borcu Yönünden Artan Riski’ Mali Çözüm Dergisi, S: 154, C: 29, s. 181-188.
• Özsüt, Tuğrul (1989), ‘3505 sayılı Kanun ile Vergi Usul Kanunu’nda Yapılan Değişiklikler’, Vergi Dünyası Dergisi, S: 90, s. 35-44.
• Poroy, Reha & Tekinalp, Ünal & Çamoğlu, Ersin (2017) Ortaklıklar Hukuku II, Yeniden Yazılmış 13. Bası, İstanbul, Vedat.
• Poroy, Reha & Tekinalp, Ünal & Çamoğlu, Ersin (2019) Ortaklıklar Hukuku I, 14. Bası, İstan- bul, Vedat. (Poroy & Tekinalp & Çamoğlu, Or- taklıklar I)
• Pulaşlı, Hasan (2018) Şirketler Hukuku Şer- hi, C. III, 3. Baskı, Ankara, Adalet.
• Reisoğlu, Safa (2012) Türk Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 23. Bası, İstanbul, Beta. Saban, Nihal (2015) Vergi Hukuku, 7. Baskı, İstanbul, Beta.
• Saban, Nihal (1991) ‘Vergi Hukukunda So- rumluluk’ (Doktora), İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. (Saban, Sorumluluk)
• Saraç, Osman (2000), ‘Amme Alacağının Korunması ve Vergisel Sorumluluk’ Yaklaşım Dergisi, S: 89, s. 192-198.
• Saraçoğlu, Fatih (2007), ‘Vergi Borcundan Sorumluluk ve Sermaye Şirketlerinin Durumu’ Vergi Sorunları, S: 225, s. 120-126.
• Sevinç, Cansu (2017) ‘Ticaret Şirketlerinde Ortakların Kamu Borçlarından Doğan Sorumlulu- ğu’ (Yüksek Lisans), Pamukkale Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Sezgin, Bülent (2010), ‘Limited Şirket Mü- dür ve Ortaklarının Şirket Amme Borçlarının Ödenmesine İlişkin Sorumlulukları’ Mali Çözüm Dergisi, S: 99, s. 247-258.
• Sofuoğlu, Ahmet (1997), ‘Vergi Cezalarında Ehliyet ve Sorumluluk’, Prof. Dr. Nezihe Sönmez’e Armağan, İzmir, Anadolu, s. 489-498.
• Sonsuzoğlu, Elif (2001) Türk Vergi Hukukun- da Fer’i Borç ve Alacak Olarak Faiz, İstanbul, Filiz.
• Şamlıoğlu, Servet & Özbalcı, Yılmaz (1988) Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun Yorum ve Açıklamaları, Ankara, Özbalcı Vergi Hukuk Bürosu.
• Şener, Oruç Hami (2019) Ortaklıklar Huku- ku, Gözden Geçirilmiş 4. Bası, Ankara, Seçkin.
• Taş, Metin (1999), ‘Limited Şirket Ortak- larının Kamu Borçlarından Sorumluluğu’ Yaklaşım Dergisi, S: 76, s. 64-66.
• Tekinay, Selahattin Sulhi & Akman, Sermet & Burcuoğlu, Hâluk & Altop, Atilla (1993) Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 7. Bası, İstanbul, Filiz.
• Üçışık, Güzin & Çelik, Aydın (2013) Ano- nim Ortaklıklar Hukuku, C. 1, Ankara, Adalet.
• Yaltı, Billur (2009), ‘Vergi Hukukunda Sorum- luluğun Sınırı: Mülkiyet Hakkı: İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi ve Anayasa Çerçevesinde AATUHK, 35 ve Mükerrer 35’, Prof. Dr. Mualla Öncel’e Armağan, Ankara Üniversitesi, Ankara, s. 507-536.
• Yanlı, Veliye (1999), ‘Limited Şirketlerin Amme Borçlarından Dolayı Ortakların Sorumlulu- ğu’, Prof. Dr. Erdoğan Moroğlu’na 65. Yaş Günü Armağanı, İstanbul, Beta, s. 743-770.
• Yaralı, Levent (2010) Limited Şirketin Kamu Borçlarından Müdürlerin ve Ortakların Sorumlulu- ğu, Ankara, Yaklaşım.
• Yaralı, Levent (2010), ‘Anonim Şirket Yönetim Kurulu Üyeleri ve Limited Şirket Müdür ve Ortak- larının Şirketin Vergi ve Diğer Kamu Borçlarından Sorumluluğunun Fer’iliği ve Takip Sırası’, Yaklaşım Dergisi, <http://www.ticaretkanunu.net/makale-1/> s.e.t. 09.02.2020. (Yaralı, Takip Sırası)
• Yavuz, Cevdet (2008) ‘Türk Borçlar Kanunu Tasarısı’na Göre Kusursuz Sorumluluk Halleri ve İlkeleri’, <http://hdl.handle.net/11424/2035> s.e.t. 10.02.2020, s. 29-61.
• Yavuz Dalgıç, Melike (2019) ‘Sermaye Şir- ketlerinde Kanuni Temsilci ve Ortakların Vergisel Sorumluluğu’ (Yüksek Lisans), Kocaeli Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Yıldız, Şükrü (1999), ‘Anonim Ortaklıkta Yönetim Kurulu Üyelerinin Kamu Borçlarından Sorumluluğu’, Prof. Dr. Erdoğan Moroğlu’na 65. Yaş Armağanı, İstanbul, Beta, s. 771-794.