Servis ve Yoğun Bakımlarda Çalışan Hemşirelerin Santral Venöz Katetere Bağlı Kan Dolaşım Yolu Enfeksiyonlarının Önlenmesine Yönelik Bilgi ve Uygulamaları

Yıl 2021, Cilt: 2 Sayı: 1, 1 - 14, 07.06.2021

Ayşe Gül Atay Doyğacı , İnci Mercan Annak , Mevlüde Karadağ , Özden Özdemir Durmuş

Öz

Amaç: Hemşirelerin santral venöz katetere bağlı kan dolaşım yolu enfeksiyonlarının önlenmesine yönelik uygulamalarını belirlemektir.
Gereç ve Yöntem: Bu tanımlayıcı araştırma 01-17 Temmuz 2019 tarihleri arasında Ankara il merkezinde bulunan bir hastanede çalışan 261 hemşirenin katılımıyla gerçekleştirilmiştir. Veriler, hemşirelerin sosyo-demografik özellikleri ile santral venöz katetere bağlı kan dolaşım yolu enfeksiyonunu önleme uygulamalarına yönelik oluşturulan soru formu kullanılarak toplanmış ve SPSS 20.0 formatında sayı, yüzdelik, student-t testi ve oneway ANOVA testi ile değerlendirilmiştir.
Bulgular: Hemşirelerin %77.0’si lisans mezunu olup, %76.6’sı santral venöz kateter bakımı ile ilgili eğitim aldıklarını ve %60.5’i çalıştığı kurumda kateter bakımına ilişkin protokol bulunduğunu belirtmiştir. Ayrıca hemşirelerin %95.4’ü kateter bakımından önce her zaman ellerini yıkadığını ifade etmiştir. Hemşirelerin santral venöz katetere bağlı kan dolaşım yolu enfeksiyonlarının önlenmesine yönelik uygulamalarına verdikleri cevaplardan aldıkları puanlar ortalama 56.10 ± 7.31 olarak bulunmuştur.
Sonuç: Santral venöz kateter bakımının doğru uygulanmasıyla enfeksiyonlar önlenebilmektedir. Hemşireler bu bakımın gerçekleştirilmesinde önemli bir role sahiptirler. Çalışmaya katılan hemşirelerin de uygulamaları doğru bir şekilde gerçekleştirdikleri sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

bakım, hemşire, kateter ilişkili enfeksiyon, santral venöz kateter

Practices of Nurses Working in Service and Intensive Care Services for the Prevention of Catheter-Related Bloodstream Infection Due to Central Venous Catheter

Öz

Aim: To determine the practices of nurses for the prevention of bloodstream infections due to central venous catheter.
Materials and Methods: This descriptive study was conducted with the participation of 261 nurses working in a hospital in Ankara center between 01-17 July 2019. The data were collected using a questionnaire created for the socio-demographic characteristics of the nurses and their practices to prevent blood circulation tract infection due to central venous catheter and number, percentage, student-t test and oneway ANOVA test were used in SPSS 20.0 format.
Results: 77.0% of the nurses were bachelor degree, 76.6% of them stated that they received training on central venous catheter care and 60.5% of them stated that there was a protocol for catheter care in their institution.In addition, 95.4% of the nurses stated that they always wash their hands before catheter care. The mean scores obtained by the nurses from their responses to practices for the prevention of bloodstream infections due to central venous catheter were found to be 56.10 ± 7.31.
Conclusion: Infections can be prevented with correct application of central venous catheter care. Nurses play an important role in the realization of this care. It was concluded that the nurses participating in this study also performed the applications correctly.
Keywords: Care, nurse, catheter related

Anahtar Kelimeler

Care, nurse, catheter related infection, central venous catheter

Kaynakça

• 1. Çam R, Dönmez YC, Demir F. Yoğun Bakım Ünitelerinde Santral Venöz Kateterlerin Özellikleri ve Gelişen Komplikasyonların İncelenmesi. Yoğun Bakım Hemşireliği Dergisi. 2008;12(1):17-22.
• 2. Buetti N, Timsit, JF. Management and Prevention of Central Venous Catheter-Related Infections in the ICU. Semin Respir Crit Care Med. 2019;40(4):508-523.
• 3. Sağlık Bakanlığı. Ulusal Hastane Enfeksiyonları Sürveyans Ağı Özet Raporu. Ankara; 2017.
• 4. Gaygısız Ü, Boyacı N, Hoşgören GM, Çelik A, Karabıyık L. Serious Complication of Central Venous Catheterization Due To Hemothorax: Hemothorax. Turk J Intense Care. 2017;15: 134-140. doi: 10.4274/tybd.69775.
• 5. Günther SC, Schwebel C, Roy HR, Bonadona A, Lugosi M, Ara-Somohano C., et al. Complications of intravascular catheters in ICU: definitions, incidence and severity. A randomized controlled trial comparing usual transparent dressings versus new‑generation dressings. Intensive Care Med. 2016;42:1753–1765. doi: 10.1007/s00134-016-4582-2
• 6. Comerlatto PH, Rebellato TF, Almeida FAS, Klein LB, Boiatti MM, Schaan BD, et al. Complications of central venous catheter in sertion in a teaching hospital. Rev Assoc Med Bras. 2017;63(7):613-620. doi: 10.1590/1806-9282.63.07.613.
• 7. Daniel B, Nagaraju B, Padmavathi GV, Bolouri A, Zothanmawia C, Sahar SH. A study to assess the effectiveness of structured teaching programme on care of patient with central venous Access device among staff nurses in selected oncology hospital of Bangalore. International Journal of Medicine and Medical Science Research. 2013;1(1):1-12.
• 8. Wang L, Liu ZS, Wang CA. Malposition of Central Venous Catheter: Presentation and Management. Chin Med J. 2016;129(2):227-234. Doi: 10.4103/0366-6999.173525.
• 9. Aygün. G. Damar İçi Kateter Enfeksiyonlarının Önlenmesi ve Kontrolü, Hastane Enfeksiyonları: Korunma ve Kontrol. Sempozyum Dizisi. 2008;60:79-88.
• 10. Gahlot R, Nigam C, Kumar V, Yadav G, Anupurba S. Catheter‑related blood stream infections. Int J Crit Illn Inj Sci. 2014;4(2):162-167. doi: 10.4103/2229-5151.134184.
• 11. Shah H, Bosch W, Thompson KM, Hellinger WC. Intravascular catheter-related blood stream infection. The Neurohospitalist. 2013;3(3):144-151. doi: 10.1177/1941874413476043.
• 12. O’Grady NP, Alexander M, Burns LA, Dellinger EP, Garland J, Heard SO, et al. Guidelines for the Prevention of Intravascular Catheter-Related Infections. Clin Infect Dis. 2011; 52(9):162-193. doi: 10.1093/cid/cir257.
• 13. Sharour LA. Oncology nurses' knowledge about central line catheter: Caring, complications, and applications among cancer patients—A cross-sectional study. J Vasc Nurs. 2018;36(3):145-148. doi: 10.1016/j.jvn.2018.04.002.
• 14. Batı B, Özyürek P. Yoğun Bakım Ünitesinde Çalışan Hemşirelerin Santral Venöz Kateterlerle İlgili Bilgi Düzeyleri. Yoğun Bakım Dergisi. 2015;6:34-38.
• 15. Qadire MAQ. Oncology nurses’ knowledge of guidelines for preventing catheter related blood stream infections. Am J Infect Control. 2017;45:95-97. doi: 10.1016/j.ajic.2017.03.034.
• 16. Cevik K, Cetin SP, Eroglu S. Effects of the Neuro-Linguistic Programing Technique Used in the Education Given to Nurses about Central Venous Applications and Blood Culture Collection on Their Knowledge Level. Clin Exp Health Sci. 2017;7(4):139-146.
• 17. Csomós Á, Orbán E, Konczné Réti R, Vass E, Darvas K. Intensive care nurses’ knowledge about the evidence-based guide lines of preventing central venous catheter related infection. Orv Hetil. 2008;149(20):929-934. doi: 10.1556/OH.2008.28346.
• 18. Alkubati SA, Ahmed NT, Mohamed ON, Fayed AM, Asfour HI. Health care workers' knowledge and practices regarding the prevention of central venous catheter-related infection. Am J of Infect Control. 2015;43(1):26-30. doi: 10.1016/j.ajic.2014.09.021.
• 19. Aydoğdu S. Hemşirelerin santral venöz kateter bakımı konusunda bilgi düzeyleri ve etkileyen faktörlerin belirlenmesi (Yüksek Lisans Tezi). İstanbul: Üsküdar Üniversitesi. Sağlık Bilimleri Enstitüsü; 2018.
• 20. Broadhurst D, Moureau N, Ullman AJ. Central venous access devices site care practices: an international survey of 34 countries. J Vasc Access. 2016;17(1):78-86. doi: 10.5301/jva.5000450.
• 21. Clavier T, Ferguen M, Gouin P, Gillibert A, Dusenne, M, Merle V, et al. Impact of MaxZero™ needle-free connector on the incidence of central venous catheter-related infections in surgical intensive care unit. Aust Crit Care. 2019;32(2):107-111. doi: 10.1016/j.aucc.2018.03.003.
• 22. Musu M, Finco G, Mura P, Landoni G, Piazza MF, Messina M, et al. Controlling catheter-related blood stream infectionst hrough a multi-centre educational programme for intensive care units. Journal of Hospital Infection. 2017;97(3):275-281.doi: 10.1016/j.jhin.2017.08.010
• 23. Güleser NG, Taşçı S. Onkolojide sık kullanılan santral venöz kateterleri ve bakımı. Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Tıp Dergisi. 2009;23:47- 51.
• 24. Goede MR, Coopersmith CM. Catheter-related blood stream infection. Surg Clin North Am, 2009;89(2):463-474. doi: 10.1016/j.suc.2008.09.003.
• 25. Coopersmith CM, Rebmann TL, Zack JE, Ward MR, Corcoran RM, Schallom ME. Effect of an education program on decreasing catheter-related blood stream infections in the surgical intensive care unit. Crit Care Med. 2002;30(1):59-64. doi: 10.1097/00003246-200201000-00009.
• 26. Kostakoğlu U, Saylan S, Karataş M, İskender S, Aksoy F, Yılmaz G. Cost Analysis and Evaluation of Nosocomial Infections in Intensive Care Units. Turkish Journal of Medical Sciences. 2016;46(5):1385-1392. doi: 10.3906/sag-1504-106
• 27. Özden S. Yoğun bakım hastalarında santral venöz kateterle ilişkili enfeksiyonun önlenmesi kateter bakım tekniklerinin karşılaştırılması (Uzmanlık Tezi), Bursa: Uludağ Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü; 2014.
• 28. Saliba P, Hornero A, Cuervo G, Grau I, Jimenez E, Garcia D. Mortality risk factors among on-ICU patients with nosocomial vascular catheter-related blood stream infections: a prospective cohort study. J Hosp Infect. 2018; 99(1):48-54. doi: 10.1016/j.jhin.2017.11.002.