Algoritma temelli sistemler çoğunlukla etik kaygılara neden olmakla birlikte insandan kalıtımsal olarak geçen ön yargı motifleri nedeniyle ayrımcılık yasağı ihlali, veri gözetimi biçiminde izleme nedeniyle de mahremiyet hakkı ihlali doğurmaktadır. İçinde bulunduğumuz dönemde belirtileri hissedilmekte olan insan haklarındaki paradigma değişimini anlamamız ise sürekli gelişim halinde olan bu teknolojilerin yol açtığı sorunları çözüme kavuşturmamıza yardımcı olacaktır. Bu düzlemde bütüncül bir yaklaşımla oluşturulmuş olan bu çalışmada, algoritma temelli sistemlerin insan haklarının korunması ve geliştirilmesi ödevini zorlaştırdığı kabulü ile birlikte bu sistemlerden kaynaklı etik kaygıların giderilmesinin ve hak ihlallerinin önlenmesinin mümkün olduğu öne sürülecektir. İnsan ön yargısı ile karşılaştırıldığında algoritma ön yargısının tespit edilmesi ve başlangıçta matematiksel sonuçları itibariyle sosyolojik olan bu sistemlerden ayıklanması daha zahmetsiz olacaktır. Bu nedenle, katıksız bir pesimizm içinde olunmaması gerekmekte, bu sistemlerin dinamik yapılarıyla uyumlu yasal düzenlemelerin hayata geçirilmesi için çok sesli ve kapsamlı müzakere süreçleri takip edilmelidir.
Algoritmik Profilleme Yapay Zekâ Devlet Merkezli İnsan Hakları GVKT Ayrımcılık Yasağı Mahremiyet Hakkı
Algorithm-based systems often cause ethical concerns. It also violates the prohibition of discrimination due to inherited bias motives and the right to privacy, due to monitoring in the form of data surveillance. Understanding the paradigm shift in human rights, the symptoms of which are being felt in the current period, will help us to solve the problems caused by these ever-growing technologies. With a holistic approach, this study argues that ethical concerns can be eliminated, and human rights can be protected, while accepting that algorithmic-based systems create difficulties in promoting and protecting human rights. In comparison to human bias, algorithm bias will be easier to detect and eliminate from these systems, which are initially mathematical but have turned into a sociological entity in terms of results. For that reason, it is necessary not to be pessimistic in an extreme way. Therefore, multi-party and comprehensive negotiation processes should be followed in order to implement regulations that are compatible with the dynamic structures of these systems.
Algorithmic Profiling Artificial Intelligence State-centric Human Rights GDPR Non-discrimination Right to Privacy
Birincil Dil | Türkçe |
---|---|
Konular | Hukuk |
Bölüm | Araştırma Makaleleri |
Yazarlar | |
Yayımlanma Tarihi | 23 Ağustos 2022 |
Gönderilme Tarihi | 3 Mayıs 2022 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2022 Cilt: 5 Sayı: 9 |