Gençliğe Hitabenin Değerler Açısından İncelenmesi

Yıl 2019, Cilt: 1 Sayı: 1, 1 - 15, 21.12.2019

Ahmet Nalçacı , Bayram Tay , Seda Eskikanbur

Öz

Geçmişle günümüz arasında bağ kurmaya katkı sağlayan farklı kaynaklar bulunmaktadır. Bu kaynaklar arasında her zaman güncelliğini koruyan Atatürk’ün Gençliğe Hitabe’si oldukça önemlidir. Bu eser, yetişen ve yetişecek her Türk gencinin rehberi olmuş ve olmaya devam edecektir. Edebi ve tarihi açıdan çok önemli olan Gençliğe Hitabe geçmiş ve geleceğe yönelik oldukça kapsamlı bilgiler içermektedir. Bu bağlamda Atatürk’ün Gençliğe Hitabe’sinde yer alan değerlerin belirlenmesi önemlidir. Çünkü değerlerin bireylerin davranışlarına yön veren bir etkisi vardır. Bu kapsamda araştırmada Gençliğe Hitabe’de yer alan değerlerin belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada nitel araştırma modeli benimsenmiştir. Mustafa Kemal Atatürk’ün Gençliğe Hitabesi sosyal bilgiler eğitimi değerleri çerçevesinde ele alınmış ve anlamaya çalışılmıştır. Çalışmada doküman çözümleme tekniğinden yararlanılarak Gençliğe Hitabe bir doküman olarak değerlendirilmiş ve araştırmada kullanılmıştır. Araştırmanın verilerinin analizinde MAXQDA 12 programından yararlanılmıştır. Doküman incelemesine göre Gençliğe Hitabe’de başta sorumluluk olmak üzere bağımsızlık, vatanseverlik ve doğruluk gibi değerlerin yer aldığı tespit edilmiştir. Bu özelliklerden hareketle Gençliğe Hitabe’nin özellikle sorumluluk değerinin kazandırılmasında kullanılması önerilebilir.

Anahtar Kelimeler

Gençliğe Hitabe, değerler, değerler eğitimi

Kaynakça

• Akyüz, Y. (1994). Türk eğitim tarihi başlangıçtan 1993’e. İstanbul: Kültür Koleji Yayınları.
• Arslan, A. ve Orhan, S. (2012). Atatürk’ün Gençliğe Hitabesi’nde geçen sıfatların metnin anlamsal yönüne etkisi üzerine bir inceleme. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(2), 77-85.
• Atatürk, M. K. (2019). Nutuk. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Aydın, M. Z. ve Akyol-Gürler, Ş. (2012). Okulda değerler eğitimi yöntem-etkinlikler-kaynaklar. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Balcı, F. A. ve Yanpar-Yelken, T. (2010). İlköğretim öğretmenlerinin “değer” kavramına yükledikleri anlamlar. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 39, 81-90.
• Beldağ A. ve Aktaş, E. (2016). Sosyal bilgiler öğretiminde edebî eser kullanımı nitel bir çalışma. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(2), 953-981.
• Bilgin, N. (2006). Sosyal bilimlerde içerik analizi: Teknikler ve örnek çalışmalar. Ankara: Siyasal Yayınları.
• Bowen, G. A. (2009). Document analysis as a qualitative research method. Qualitative Research Journal, 9 (2), 27-40. Doi 10.3316/QRJ0902027.
• Çelikkaya, T. ve Öztürk Demirbaş, Ç. (2013). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının sosyal bilgiler öğretim programındaki değerlere ilişkin görüşleri. The Journal of Academic Social Science Studies, 6(5), 527- 556.
• Çepni, O., Kılcan, B. ve Palaz, T. (2019). Teachers’ opinions on the role of the social studies lesson in oral and written cultural transmission. Bartın University Journal of Faculty of Education, 8(2), 629-644.
• Çetin, Ş. (2015). Milli değerlerin öğretimine yönelik tutum ölçeği (mdötö) geçerlik ve güvenirlik çalışması. International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 10(11), 447-460.
• Demir, F ve Açık, A. (2011). Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde kültürlerarası yaklaşım ve seçilecek metinlerde bulunması gereken özellikler. Türklük Bilimi Araştırmaları, 30, 51-72.
• Demirkaya, H. ve Çal, Ü. T. (2018). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının dürüstlük değerine ilişkin metaforik algıları. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(3), 1964-1980.
• Dilmaç, B., Deniz, M. ve Deniz, M. E. (2009). Üniversite öğrencilerinin öz-anlayışıları ile değer tercihlerinin incelenmesi. Değerler Eğitimi Dergisi, 7(18), 9-24.
• Ekşi, H. ve Katılmış, A. (2016). Uygulama örnekleriyle değerler eğitimi. Ankara: Nobel Akademi Yayıncılık.
• Gedik, M. Orhan, S. ve Özkoyuncu, Y. (2014). Türkçe eğitimi bölümü ve Anadolu öğretmen lisesi öğrencilerinin Gençliğe Hitabe’deki kelimelerin anlamlarını bilme düzeylerinin karşılaştırılması üzerine bir araştırma. International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 9(3), 715-724.
• Genç, S. Z. (2019). Değerler: temel kavramlar. İçinde Genç, S. Z. ve Beldağ, A. (Ed), Karakter ve değer eğitimi farklı bakışlar-örnek etkinlikler (ss.3-16). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Güçlü, M. (2015). Türkiye’de değerler eğitimi konusunda yapılan araştırmalar. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(38), 720-732.
• Karacasu-Avcı, E. ve İbret, B. Ü. (2016). Vatanseverlik değerine ilişkin okul öncesi öğretmen adaylarının görüşlerinin incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 24(5), 2501-2518.
• Kaya, M. ve Taşkın, O. (2016). Okulda değerler eğitimi. İçinde Köylü M. (Ed.), Teoriden pratiğe değerler eğitimi (ss.131-157). Ankara: Nobel Akademi Yayıncılık.
• McGowan, T. & Guzzetti, B. (2003). Edebiyat temelli sosyal bilgiler öğretimi (Çev: A. Doğanay), Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(11), 35-44.
• MEB (2018). Sosyal bilgiler dersi öğretim programı (ilkokul ve ortaokul 4, 5, 6 ve 7. sınıflar) 25.11.2019 tarihinde http://mufredat.meb.gov.tr/Dosyalar/201812103847686-SOSYAL%20B%C4%B0LG%C4%B0LER%20%C3%96%C4%9ERET%C4%B0M%20PROGRAMI%20.pdf adresinden erişilmiştir.
• Miles, M. B. & Huberman, M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook. Thousand Oaks, CA: Sage.
• Nalçacı, A. ve Beldağ, A. (2015). İlköğretim 4. ve 5. sınıf sosyal bilgiler dersindeki değerlerin kazandırılması ile ilgili öğretmen görüşleri. International Journal of Eurasia Social Sciences, 6(21), 67-81.
• Niyazi, M. (1998). Çanakkale mahşeri. İstanbul: Ötüken Neşriyat A.Ş.
• Oğuzkan, A. F. (1980). Atatürk ve gençlik. Eğitim ve Bilim, 5(25), 41-47.
• Özen, Y. (2014). Türk milli kültüründe değerler ve değerlerin milletleşmeye etkisi. Düşünce– Yorum Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi. 7(14), 59-87.
• Özkan, U. B. (2019). Eğitim bilimleri araştırmaları için doküman inceleme yöntemi. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Sezer, A. ve Çoban, O. (2016). Ortaokul öğrencilerinin sorumluluk değeri algıları. Uşak Üniversitesi Eğitim Araştırmaları Dergisi, 2(1), 22-39.
• Sönmez, S. (2006). Millî bir lider olarak motivasyon dehası Atatürk. A. Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 31, 23-72.
• Sungu, İ. (2002). Tarih öğretimi hakkında. (Çev: B. Ata), Milli Eğitim Dergisi, 153(154), 52-59.
• Tay, B. ve Yıldırım, K. (2009). Sosyal bilgiler dersinde kazandırılması amaçlanan değerlere ilişkin veli görüşleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 9(3), 1499-1542.
• Uca, A. (2017). Atatürk İlkeleri Türk milletine neler kazandırdı? KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 19(33), 151-162.
• Varışoğlu, B. ve Sevim, O. (2013). Türkçe öğretmeni adaylarının Atatürk’ün Gençliğe Hitabesi’ne yönelik algılarının olgusal ve metaforik bağlamda incelenmesi. Cumhuriyet International Journal of Education, 2(1), 47-59.
• Yalnız, A. ve Yıkmaz, Y. (2018). Değerler eğitimi kavramı olarak dürüstlük ve dürüstlük ölçeği (DÖ) Türkçe formu: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Hitit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 17(34), 649-666.
• Yıldırım, A. (1999). Nitel araştırma yöntemlerinin temel özellikleri ve eğitim araştırmalarındaki yeri ve önemi. Eğitim ve Bilim Dergisi, 23, 7-17.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.