TUG-SRG Kaynakları Arasından Simbiyotik Keşfi

Yıl 2023, Cilt: 4 Sayı: 3 - Özel Sayı: 22. Ulusal Astronomi Kongresi Bildirileri, 353 - 358, 31.12.2023

Hasan H. Esenoğlu Ebru Aktekin Çalışkan Eda Sonbaş Şölen Balman Irek Hamitoglu Fuat Korhan Yelkenci Süleyman Fişek Dicle Zengin Çamurdan

https://doi.org/10.55064/tjaa.1200150

Öz

SRGA J021303.5+604536, Ocak 2021’de TUG-KFU-IKI arasındaki protokole göre paylaşılan yeni ART-XC kaynaklarından biridir. 20210313–20221019 tarihleri arasında gözlendi. Toplamda yaklaşık 1.5 yıla yayılan 17 gece boyunca bu parlak (yaklaşık 11 kadir) kaynağın RTT150 ile 127 adet tayfı alınmıştır. Kaynağın tayf sürekliliği kırmızı olduğu gibi düz özelliği de var, hidrojenin Balmer çizgileri (şiddetli H-alfa, H-beta ve zayıf H-gama), Ca II üçlüsü (8500, 8544 ve 8664 A) ve O I (8446 A) çizgileri emisyondadır. Belirgin çizgilerden bazılarının akılarını (x10E−15 erg cm−2s−1) da hesapladık: 11.04 (H-beta), 232.02 (H-alfa) ve 141.05 (O I). Kaynağın farklı teleskoplarla fotometrik verisi de alınmıştır. Sistemin yörünge periyodu yaklaşık 16 gün bulunmuştur. Verilerin değerlendirilmesi ile kaynak ilk kez simbiyotik olarak tanımlanmıştır. Sistemin tayflarında TiO absorbsiyon çizgileri görülmediğinden beyaz cüce bileşenli aktif fazda bir simbiyotik olarak değerlendirilebilir.

Anahtar Kelimeler

Cataclysmic Variables, Symbiotic, Accretion Discs

Destekleyen Kurum

TÜBİTAK Ulusal Gözlemevi ve İstanbul Üniversitesi

Proje Numarası

TUG: 1805, 1824 ve 1927, İÜ BAP: FBA-2020-36956

Teşekkür

ADY60 teleskopu ile gözlem verisi sağladığı için de Adıyaman Üniversitesi’ne teşekkür ederiz.

Discovery of Symbiotic from TUG-SRG Sources

Öz

SRGA J021303.5+604536 is one of the new ART-XC sources shared according to the protocol between TUG-KFU-IKI in January 2021. It was observed between 20210313–20221019. 127 spectra of this bright (approximately 11 magnitude) source were taken with the RTT150 during 17 nights spanning approximately 1.5 years in total. The spectral continuum of the source is red as well as flat. The Balmer lines of hydrogen (strong H-alpha, H-beta and weak H-gamma), Ca II triplet (8500, 8544 and 8664 A) and O I (8446 A) are in emission. We also calculated the fluxes of some the prominent lines (x10E−15 erg cm−2s−1) as the following: 11.04 (H-beta), 232.02 (H-alpha) and 141.05 (O I). Photometric data of the source were also taken with different telescopes. The orbital period of the system was found to be about 16 days. The source was defined as symbiotic for the first time with the evaluation of the data. It can be considered as a symbiotic star in the active phase with a white dwarf component since TiO absorption lines are not seen in the spectra of the system.

Anahtar Kelimeler

Cataclysmic Variables, Symbiotic, Accretion Discs

Proje Numarası

TUG: 1805, 1824 ve 1927, İÜ BAP: FBA-2020-36956

Kaynakça

• Kenyon, S. J., Symbiotic Phenomenon, Proceedings of IAU Colloq. 103 (1988) 11–22
• Kenyon, S. J., Truran, J. W., ApJ 273 (1983) 280–288
• Kenyon, S. J., Mikolajewski, J., Mikolajewski, M., Polidan, R. S., Slovak, M., AJ 106 (1993) 1573–1598
• Livio, M., IAU Colloq. 103 (1988) 149–160
• Mikolajewska, J., Symbiotic stars Probins Stellar Evolution, Corradi, R.L.H., Mikolajewska, R., Mahoney, T.J. (eds.), ASP Conference Series 303 (2003)
• Mikolajewska, J., Baltic Astronomy 16 (2007) 1–9
• Mikolajewska, J., Kenyon, S.J., AJ 112 (1996) 1659-1669
• Munari, U., Whitelock, P. A., Gilmore, A. C., Blanco, C., Massone, G., Schmeer, P., AJ 104 (1992) 262–274
• Mürset, U., Nussbaumer, H., Schmid, H.M., Vogel, M., AA 248 (1991) 458–474
• Percy, J. R., Understanding Variable Stars, Cambridge University Press, ISBN-10 0-511-28662-7 (2007)
• Shore, S. N. ve ark., AA 527 (2011) A98
• Shore, S. N. ve ark., AA 540 (2012) A55
• Skopal, A., ASP Conference Series 330 (2005) 463–464
• Sokoloski, J.L., Bildsten, L., H., W.C.G., MNRAS 326 (2001) 553–577
• Sokoloski, J.L., Bildsten, L., ApJ 517 (1999) 919–924
• van den Heuvel, E.P.J., Bhattacharya, D., Nomoto, K., Rappaport, S.A., AA 262 (1992) 97–105
• Warner, B., Cataclysmic Variable Stars, Cambridge University Press, ISBN 0-521-41231-5 (1995)