Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Çamlıca Bölgesinin Tektoniği Hakkında

Yıl 1959, Cilt: 7 Sayı: 1, 1 - 18, 28.02.1959

Öz

Çamlıca bölgesinin tektonik durumu, son 40 sene zarfında burada araştırmalar yapan muhtelif meslektaşlar tarafından farklı şekillerde tefsir edilmiştir. Bu vakıa bize, her şeyden önce, Çamlıcalar'ın jeolojik yapısının pek basit olmadığı hakikatini ortaya koymuştur. Şöyle ki, 1919 da W. PENCK, bu bölgede topoğrafik olarak yüksek kısımları teşkil eden kuvarsit ve arkozların bir diskordans sathı ile fosilli Devonien şist ve gravvakları üzerinde durduğunu kabul etmiş (1): 1925 de W. PAECKELMANN bu fikre iştirak etmiş, fakat 1938 de bu düşüncesini değiştirerek kuvarsit ve arkoz serisinin stratigrafik olarak fosilli Devonien şistlerinin altında bulunduklarını ve Çamlıcalar bölgesinde her iki formasyon arasındaki sınırın ekseriya faylı olduğunu tebarüz ettirmiştir (2).
1946 da W. J. McCALLIEN ile bu yazının müellifi (3), Üst Silürien yaşındaki kuvarsit ve arkozlarla Devonien şistleri arasındaki kontaktların tektonik bir mahiyet arzettiğini, yani kuvarsit ve arkozların bir «Küp» şeklinde Devonien şistleri üzerinde bulunduklarını farzetmişlerdi (şek. 2). Daha yeni zamanlarda E. ALTINLI (4), Çamlıcalar'ın yapısının şaryajlı olmadığını, arkoz ve kuvarsitlerle Devonien şistlerinin arasındaki hudutların poligonal faylar vasıtasiyle teessüs etmiş olduğunu kabul etmiştir (şek, 3). 1953 de Kızıladalar'da ve bilhassa Büyükada'da yapmış olduğumuz tektonik araştırmalar neticesinde, Üst Silurien yaşındaki kuvarsit ve arkozlarla Devonien şist ve kalkerleri arasında açılı bir diskordansın mevcudiyetini tesbit etmiş ve böylece İstanbul civarı Paleozoik'inde Kaledonien orojenezine ait kıvrılma safhalarına işaret etmiştik (5).
Bu neticenin ışığı altında, o zamandan beri Çamlıca bölgesini yeni baştan inceliyen müellif, burada da Üst Silürien yaşındaki arkoz, gravvak şistleri ve kuvarsitler ile Alt Devonien'e ait kalker ve şistler arasında orojenik bir diskordansın mevcut olduğunu, arkoz-kuvarsit serisinin doğu-batı istikametli kıvrımlarının, kuzey-güney istikametli Devonien kıvrımları tarafından diskordan olarak örtüldüklerini müşahede etmiş bulunmaktadır. Bu kısa yazının gayesi, işte bu yeni müşahedelerimizi burada açıklamak ve harita ve profiller üzerinde göstermektir.

Kaynakça

  • W . PENCK (1919): Grundzüge der Geologie des Bosporus, Inst. f. Meereskunde, H. 4, Berlin.
  • W. PAECKELMANN (1938): Neue Beiträge zur Kenntnis der Geologie, Palaeontologie etc. Abh. Pr. Geol. Lands, N. F. 168,
  • W. J. McCALLIEN - İ. KETİN (1947); The Structure of Çamlıca etc. Annales de l' Université d'Ankara.
  • E . ALTINLI (1954): Çamlıcalar şariyajlı mıdır? Fen Fak. Mec. XIX, 3.
  • İ. KETİN (1953): Tektonische Untersuchungen auf den Prinzeninseln nahe İstanbul, Geol. Rundschau, Band 41.
  • İ. YALÇINLAR (1955,1956): İstanbul'da bulunan Graptolitli Silür şistleri hakkında, İst. Coğr. Enst. Dergisi.
  • G.M. LEES (1953): The Evolution of a shrinking Earth. Quart. Jour, Geol. Soc, London, vol. CIX, No 434, Dec. 1953.

(German) Über Die Tektonik Des Çamlıca-Gebietes Beı İstanbul

Yıl 1959, Cilt: 7 Sayı: 1, 1 - 18, 28.02.1959

Öz

In den letzten 40 Jahren wurde die tektonische Eigentümlichkeit des Çamlıca-Gebietes von vielen Kollegen in verschiedener Weise erklört. Diese Tatsache zeigt uns vor allem, dass der geologische Bau dieser Gegend nicht so einfach sein dürfte.
Im Jahre 1919 behauptete w. PENCK (1), dass eine Diskordanz zwischen der hochiegenden und vermutlich permokarbonischen Quarzitserie (Quarzite und Arkosen) und den darunterliegenden unterdevonischen Schiefern und Grauwacken bestehe. Bis 1925 schloss sich W. PAECKEL- MANN dieser Behauptung an, kam aber dann 1938 zu einer anderen Ansicht und betonte ausdrücklich, dass die Quarzitserie stratigraphisch unter den devonischen Schiefern läge und daher dem oberen Silur gehörte. Ausserdem seien diese beiden Formationen sich meist durch Verwerfungen begrenzt (2).


Nach einer kurzfristigen Untersuchung im Çamhca-Gebiet im Jahre 1946 hatten wir w. J. McCALLIEN und der Verfasser (3) die Vermutung ausgesprochen, dass die abnormale Grenze der beiden Formationen tektonischer Natur sei, das heisst: die obersilurischen Quarzite und Arkosen lägen als tektonische «Klippe» über den devonischen Schiefern und Grau-wacken (Abb. 2).
In der letzten Zeit zweifelte E. ALTINLI (4) an dem Überschiebungsvorgang und versuchte wie PAECKELMANN (2), die abnormalen Grenzverhältnisse zwischen der obersilurischen und der unterdevonischen Schichtserie durch steile polygonale Verwerfungen zu erklären (Abb. 3).
Schon 1953, nach den tektonischen Untersuchungen auf den Prinze ninseln konnte ich eine Diskordanz zwischen der west-oststreichenden obersilurischen Quarzitserie und den nord-südstreichenden devonischen Schief era (5). Die neuen Studien im Çamlıca-Gebiet führten den Verfasser zum gleichen Resultate, und zwar herrscht auch hier eine deutliche Diskordanz zwischen den obersilurischen und den unterdevonischen Serien; die beinahe westoststreichenden Falten des Obersilurs werden von den nord-südlaufenden devonischen Schichten umgerahmt. Das Ziel dieser kurzen Arbeit besteht daher, diese beobachtungstatsachen mit Hilfe der detaillierten Kartierung und Profile zu illustrieren.

Kaynakça

  • W . PENCK (1919): Grundzüge der Geologie des Bosporus, Inst. f. Meereskunde, H. 4, Berlin.
  • W. PAECKELMANN (1938): Neue Beiträge zur Kenntnis der Geologie, Palaeontologie etc. Abh. Pr. Geol. Lands, N. F. 168,
  • W. J. McCALLIEN - İ. KETİN (1947); The Structure of Çamlıca etc. Annales de l' Université d'Ankara.
  • E . ALTINLI (1954): Çamlıcalar şariyajlı mıdır? Fen Fak. Mec. XIX, 3.
  • İ. KETİN (1953): Tektonische Untersuchungen auf den Prinzeninseln nahe İstanbul, Geol. Rundschau, Band 41.
  • İ. YALÇINLAR (1955,1956): İstanbul'da bulunan Graptolitli Silür şistleri hakkında, İst. Coğr. Enst. Dergisi.
  • G.M. LEES (1953): The Evolution of a shrinking Earth. Quart. Jour, Geol. Soc, London, vol. CIX, No 434, Dec. 1953.
Toplam 7 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Genel Jeoloji
Bölüm Makaleler - Articles
Yazarlar

İhsan Ketin Bu kişi benim

Yayımlanma Tarihi 28 Şubat 1959
Gönderilme Tarihi 30 Nisan 1958
Kabul Tarihi 1 Aralık 1958
Yayımlandığı Sayı Yıl 1959 Cilt: 7 Sayı: 1

Kaynak Göster

APA Ketin, İ. (1959). Çamlıca Bölgesinin Tektoniği Hakkında. Türkiye Jeoloji Bülteni, 7(1), 1-18.
AMA Ketin İ. Çamlıca Bölgesinin Tektoniği Hakkında. Türkiye Jeol. Bült. Şubat 1959;7(1):1-18.
Chicago Ketin, İhsan. “Çamlıca Bölgesinin Tektoniği Hakkında”. Türkiye Jeoloji Bülteni 7, sy. 1 (Şubat 1959): 1-18.
EndNote Ketin İ (01 Şubat 1959) Çamlıca Bölgesinin Tektoniği Hakkında. Türkiye Jeoloji Bülteni 7 1 1–18.
IEEE İ. Ketin, “Çamlıca Bölgesinin Tektoniği Hakkında”, Türkiye Jeol. Bült., c. 7, sy. 1, ss. 1–18, 1959.
ISNAD Ketin, İhsan. “Çamlıca Bölgesinin Tektoniği Hakkında”. Türkiye Jeoloji Bülteni 7/1 (Şubat 1959), 1-18.
JAMA Ketin İ. Çamlıca Bölgesinin Tektoniği Hakkında. Türkiye Jeol. Bült. 1959;7:1–18.
MLA Ketin, İhsan. “Çamlıca Bölgesinin Tektoniği Hakkında”. Türkiye Jeoloji Bülteni, c. 7, sy. 1, 1959, ss. 1-18.
Vancouver Ketin İ. Çamlıca Bölgesinin Tektoniği Hakkında. Türkiye Jeol. Bült. 1959;7(1):1-18.

Yazım Kuralları / Instructions for Authorshttp://www.jmo.org.tr/yayinlar/tjb_yazim_kurallari.php

Etik Bildirimi ve Telif Hakkı Devir Formu / Ethical Statement and Copyrighy Form https://www.jmo.org.tr/yayinlar/tjb_telif_etik_formlar.php