Determination of contents and components of essential oils of Sideritis libanotica Labill. subsp. linearis (Bentham) Bornm. and Origanum sipyleum L. grown wild in Western Mediterranean Region of Turkey

Yıl 2012, Cilt: 13 Sayı: 2, 119 - 122, 24.09.2012

Serhat Erbaş , Hüseyin Fakir

Öz

In this study, it was aimed to determination of essential oil contents and components of Sideritis libanotica Labill. subsp. linearis (Bentham) Bornm and Origanum sipyleum L. which are endemic species from Lamiaceae family in Turkey. The samples were collected from Antalya and Isparta districts of the Western Mediterranean in 2007/2008 and were brought to Forest Botany Laboratory of Faculty of Forestry at Süleyman Demirel University. They dried in room conditions and distillated Clevenger type hydro-distillation apparatus for 3 hours and essential oil yields were calculated. Components of essential oils were determined by GC-MS (Perkin Elmer).As result, essential oil ratios of S. libanotica subsp. linearis and O. sipyleum were determined as 0.175% and % 0.16% respectively. The most effective components of S. libanotica subsp. linearis were determined as -bisabolol (30.85%), -phellendrene (25.29%) and Germacrene-D (8.68%). For O. sipyleum, γ-terpinene (45.46%), p-cymene (24.29%) and caryophyllene (9.74%) were found most important. Results were compared with the other studies which were put forwarded by same species in other regions of Turkey.
Keywords: Sideritis libanotica subsp. linearis, Origanum sipyleum, Endemic, Essential oil, -bisabolol, γ-terpinen

Anahtar Kelimeler

-

Türkiye'nin Batı Akdeniz Yöresinde doğal olarak yetişen dağ çayı (Sideritis libanotica Labill. subsp. linearis (Bentham) Bornm) ve bayır kekiği (Origanum sipyleum L.) türlerinin uçucu yağ oranları ve bileşenlerinin belirlenmesi

Öz

Bu çalışmada, ülkemiz için endemik türlerden olan ve Lamiaceae familyasına ait Sideritis libanotica Labill. subsp. linearis (Bentham) Bornm ve Origanum sipyleum L.'un uçucu yağ oranları ve bileşenlerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Antalya-Beşkonak ve Isparta-Ayazmana yöresinden 2007 ve 2008 yılında toplanan türler, Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Orman Botaniği Laboratuarına getirilmiş, oda şartlarında kurutulmuş ve Clevenger (uçucu yağ analiz aparatı) hidrodistilasyon cihazında 3 saat süreyle distilasyona tabi tutularak uçucu yağ oranları saptanmıştır. Elde edilen uçucu yağların bileşenleri ise GC-MS (Perkin Elmer) cihazında belirlenmiştir. Elde edilen sonuçlara göre uçucu yağ oranları S. libanotica subsp. linearis'de % 0,18 ml ve O. sipyleum'da % 0,16 ml olarak bulunmuştur. Gaz kromatografisi sonuçlarına göre en etkili bileşenler S. libanotica subsp. linearis'de -bisabolol (%30.85), -fellandren (%25.29) ve germakren-D (%8.68); O. sipyleum'da γ-terpinen (%45.46), p-simen (%24.29) ve karyofilen (%9.74) olarak tespit edilmiştir. Sonuçlar ülkemizin değişik yörelerinde aynı türlerde yapılan çalışmalarla karşılaştırılmıştır.
Anahtar kelimeler: Sideritis libanotica subsp. linearis, Origanum sipyleum, Endemik, Uçucu yağ, -bisabolol, γ-terpinen

Anahtar Kelimeler

Sideritis libanotica subsp. linearis, Origanum sipyleum, Endemik, Uçucu yağ, α-bisabolol, γ-terpinen

Kaynakça

• Aydın, S., Öztürk, Y., Beis, R., Başer, K.H.C., 1996. Investigation of Origanum onites, Sideritis congesta and Satureja cuneifolia essential oils for analgesic activity. Phytotherapy Research 10:342-344
• Başer, K.H.C., 1992. Essential oils of Anatolian Labiatae. A profile. Acta Horticulture, 333:217.
• Başer, K.H.C., 1994. Essential oils of Lamiaceae from Turkey: recent results. Lamiales Newletter. 1994, 3, pp. 6-11.
• Başer, K. H. C., 2000. Uçucu yağların parlak geleceği. Tıbbi ve Aromatik Bitkiler Bülteni Sayı: 15, Anadolu Üniversitesi Tıbbi ve Aromatik Bitki ve İlaç Araştırma Merkezi, Eskişehir.
• Başer K. H. C., 2001, Her derde deva bitki kekik. Bilim ve Teknik. Mayıs 2001. s. 74-77.
• Başer, K.H.C., 2002a. Aromatic biodiversity among the flowering plant taxa of Turkey. Pure and Applied Chemistry 74, 527– 545.
• Başer, K.H.C., 2002b. The Turkish Origanum species, In: The genera Origanum and Lippia Ed: S.E. Kintzios, Taylor and Francis, London, pp. 109-126, ISBN-0-415-36943-6
• Başer, K.H.C., Özek, T. ve Kürkçüoğlu, M., 1992. Composition of the essential oil of Origanum sipyleum of turkish origin. Journal Essential Oil Resource, 4 pp. 139-142.
• Başer, K.H.C., Kırımer, N., Tümen, G., 1997. Essential oil of Sideritis scardica Griseb subsp. scardica. Journal Essential Oil Resourch, Vol. 9, pp. 205–207.
• Bondi, M.L., Bruno, M., Piozzi, F., Başer, K. H. C., Simmonds, M. S. J., 2000. Diversity and antifeedant activity of diterpenes from Turkish species of Sideritis biochemistry systematic ecology, 28, pp. 299-303.
• Ceylan, A., 1996. Tıbbi Bitkiler-II (Uçucu yağ bitkileri), Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları No: 481. ISBN 975- 483- 362- 1.
• Davis, P.H., 1982. Flora of Turkey and East Eagean Island, 7, Edinburgh University Press, Edinburgh.
• Davis, P. H., Mill, R. R. Tan, K., (Eds.)., 1988, Flora of Turkey and the East Aegean Islands (Supplement),Vol. 10, University Press, Edinburgh.
• Everest, A., Öztürk, E., 2005. Focusing on the ethnobotanical uses of plants in Mersin and Adana provinces (Turkey), Journal of Ethnobiology and Ethnomedicine, Vol. 1, pp. 6.
• Ezer N., Abbasoğlu U. 1996. Antimicrobial activity of essential oils of some Sideritis species growing in Turkey. Fitoterapia 67:474.
• Ezer, N., Akcos, Y., Rodriguez, B., Abbasoğlu, U., 1995. Sideritis libanotica Labill. subsp. linearis (Bentham)Bornm.’den elde edilen iridoit heteroziti ve antimikrobiyal aktivitesi. Hacettepe Üniversitesi Journal Fac. Pharm. Vol. 15, s. 15–21.
• Ezer, N., Sakar, M.K., Rodriguez, B., De la Torre, M.C., 1992. Flavonoid glycosides and a phenylpropanoid glycoside from Sideritis perfoliata. Int. J. Pharmacog Vol. 30, pp. 61–65.
• Ezer N., Usluer G., Güneş¸ I., Erol K., 1994. Antibacterial activity of some Sideritis species. Fitoterapia, 65:549.
• Garcia-Granodos, A., Martinez, A., Onorato, M.E., 1985. Diterpenoids from Sideritis pusilla subsp. flavobirens. Phytochemistry Vol. 23, pp. 607–610.
• Gil, M.I., Ferreres, F., Marrero, A., Tomas-Lorente, F., Tomas- Barberan, F.A., 1993. Distribution of flavonoid aglycones and glycosides in Sideritis species from the Canary Islands and Madeira, Phytochemistry Vol. 34, pp. 227–232.
• Gonzales-Burgos, E., Carretero, M.E., Gomez-Serranillos, M.P., 2011. Sideritis spp.: Uses, chmical composition and pharmacological activities - Ethnopharmacology, Vol. 135, pp. 209-225.
• A review, Journal of
• Güner, A., Özhatay, N., Ekim, T., Başer, K. H. C., 2000. Flora of Turkey and the East Aegean Islands. Edinburgh University Press, Volume 11, Edinburgh.
• Kırımer, N., Başer, K.H.C., Demirci, B., Duman, 2004. Essential oils of Sideritis species of Turkey belonging to the section Empedoclia. Chemistry of Natural Compounds, Volume:40, No:1, pp. 19-23.
• Kırımer, N., Tabanca, N., Demirci, B., Başer, K.H.C., Duman, H., Aytaç, Z., 2001. The essential oil of a new Sideritis species: Sideritis ozturkii Aytac and Aksoy. Chemistry of Natural Compounds 37, pp. 234–237.
• Kırımer, N., Tabanca, N., Özek, T., Tümen, G., Başer, K.H.C., 2000. Essential oils of annual Sideritis species growing in Turkey. Pharmaceutical Biology, Volume: 38, No:2. pp. 106- 111.
• Kırımer, N., Tabanca, N., Tümen, Duman, H.G., Başer, K. H. C., 1999. Composition of Essential Oil of Four Endemic Sideritis Species from Turkey, Flavour and Fragrance, 14:421.
• Öztürk, Y., Aydın, S., Öztürk, N., Başer, K. H. C., 1996 Effects of extracts from certain Sideritis species on swimming performance in mice. Phytotherapy Research 10 pp. 70-73.
• Schulz, H., Özkan, G., Baranska, M., Krüger, H., Özcan, M., 2005. Characterisation of essential oil plants from Turkey. Vibrational Spectroscopy, Volume:39, pp. 249-256.
• Tunalıer, Z., Öztürk, N., Koşar, M., Başer, K. H. C., Duman, H., Kırımer, N., 2002. Bazı Sideritis türlerinin antioksidan etki ve fenolik bileşikler yönünden incelenmesi 14. Bitkisel İlaç Hammaddeleri Toplantısı, 29–31 May 2002, Eskişehir, Turkey.
• Yeşilada E., Ezer N., 1989. The antiinflammatory activities of some Sideritis spp. growing in Turkey. International Journal of Crude Drug Reserarch 27(11), pp. 38-40.