Burdur Gölü Havzasında bazı yaban hayvanlarının habitat uygunluk haritalaması

Yıl 2017, Cilt: 18 Sayı: 2, 149 - 154, 28.07.2017

Emrah Tagi Ertuğrul Ahmet Mert , İdris Oğurlu

https://doi.org/10.18182/tjf.330950

Cited By: 10

Öz

Bu çalışma ile, Burdur Gölü Havzasında
yayılış gösteren bazı memeli yaban hayvanı türlerinin çevresel faktörlerle
ilişkilerini modellemek ve elde edilen modellerin yaygınlaştırılarak alana ait
tür bazında habitat uygunluk haritalarının elde edilmesi amaçlanmıştır. Arazi
çalışması 328 örnek alan ve 3280 alt örnek alanda gerçekleştirilmiştir. Havzada
hat boyu sayım yöntemi kullanılarak yaban domuzu, yaban tavşanı, kaya sansarı
ve tilki bireylerine ait iz, dışkı ve belirtiler tespit edilmiştir. Tür bazında
elde edilen var verileri Maksimum Entropi (Maxent) yöntemi ile analiz edilerek
Jacknife metodu ile test edilmiştir. Yaban hayatı uygunluk modellemesi için 20
farklı çevresel değişkene ait altlık haritalar kullanılmıştır. Elde edilen
modellerin eğitim veri seti ve test veri seti ROC değerleri dikkate alınarak;
yaban domuzu (0,77; 0,71), yaban tavşanı (0,80; 0,74), kaya sansarı (0,86;
0,80) ve tilki (0,87; 0,77) için habitat uygunluk haritaları üretilmiştir. Elde
edilen modeller sonucunda çalışma alanında görülen yaban hayvanı türleri ile engebelilik,
orman köy yoluna uzaklık, yükselti, anakaya, pürüzlülük, solar aydınlanma
indeksi, yerleşim yerine mesafe, göle olan mesafe, dereye olan uzaklık ve
radyasyon indeksi arasında ilişki olduğu görülmüştür. Bu çalışmada yaban
hayvanları ve çevresel değişkenler arasındaki ilişkinin modellenmesine
dayanarak yapılan habitat uygunluk haritaları elde edilmiştir. Bu haritalar
memeli türler için yapılacak koruma ve faydalanma planlarının hazırlanmasında
işe yarayacak önemli altlıklar oluşturacaktır.

Anahtar Kelimeler

Habitat uygunluk haritalaması, Memeli yaban hayvanları, Modelleme, Yaban hayatı

Mapping habitat suitabilities of some wildlife species in Burdur Lake Basin

Öz

This research paper aimed at
modeling the relations between mammal wildlife species, which spread around
Burdur Lake Basin, with environmental factors and getting habitat suitability
maps on the basis of native species by generalizing acquired models. Field
survey was carried out on 328 sample plots and 3280 sub-sample plots. Traces,
feces and signs belonging to wild boar (Sus scrofa), european hare (Lepus
europaeus), beech marten (Martes foina) and red fox (Vulpes vulpes) were
identified using the transect counts in the Basin. Data from these species was
tested through Jacknife Method by being analyzed with Maximum Entropy (Maxent)
method. Base maps belonging to 20 different environmental variances were used
for wildlife suitability modeling. Habitat suitability maps were prepared for
wild boar (0.77;0,71), brown hare (0.80; 0.74), beech marten (0.86; 0,80), and
red fox (0.87; 0.77) by taking into account of obtained models' education data
set and test data set ROC values. According to obtained models' results; the
relation between wildlife animal species on the study area and topography,
distance to forest village road, elevation, bedrock, smoothness, solar
lightening index, distance to settlement, distance to lake, distance to runnel
and radiation index was detected. In this study, habitat suitability maps based
on relation between wild animals and environmental factors were created. These
maps will be important bases for mammals species to protect and hunting plans
preperation.

Anahtar Kelimeler

Habitat suitability mapping, Wild mammals, Modelling, Wildlife

Kaynakça

• Aksan, Ş., 2013. Gölcük tabiat parkı’nda bazı yabani memeli türlerinin dağılımlarının modellenmesi. Doktora Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Orman Mühendisliği Anabilim Dalı, ISPARTA.
• Aksan, Ş., Özdemir, İ., Oğurlu, İ., 2014. Modeling the distributions of some wild mammalian species in Gölcük Natural Park/ Biological Diversity and Conservation, Volume:7, Number: 1, S:1-15. (SSN 1308-8084 Online; ISSN 1308-5301 Print)
• Austin, M.P., 2002. Spatial prediction of species distribution: An ınterface between ecological theory and statistical modelling. Ecological Modelling, 157(2): 101-118.
• Austin, M., 2007. Species distribution models and ecological theory: A critical assessment and some possible new approaches. Ecological modelling, 200(1): 1-19.
• Baldwin, R.A., 2009. Use of maximum entropy modeling in wildlife research. Entropy, 11(4): 854-866.
• Bengis, R.G., Kock, R.A., Fischer, S., 2002. Infectious animal diseases: The wildlife/livestock ınterface. Rev. Sci. Tech. Off. Int. Epiz, 21(1): 53-65.
• Bennet, F., Saunders D.A., 2010. Habitat Fragmentation and Landscape Change. Oxford University Press. Brambilla, M., Casale, F., Bergero, V., Bogliani, G., Crovetto, G. M., Falco, R., Negri, I. 2010. Glorious past, uncertain present, bad future? Assessing effects of land-use changes on habitat suitability for a threatened farmland bird species. Biological Conservation, 143(11): 2770-2778.
• Dell’Arte, G.L., Leonardi, G., 2008. Spatial patterns of Red Fox (Vulpes Vulpes) dens ın a semi‐arid landscape of North Africa. African Journal of Ecology, 46(2): 168-173.
• Elith, J., Kearney, M., Phillips, S., 2010. The Art of Modelling Range‐Shifting Species. Methods in Ecology and Evolution, 1(4): 330-342.
• Eser, Y., 2014. Burdur gölü havzası’nın hiyerarşik yetişme ortamı sınıflandırması ve haritalanması. Doktora Tezi. Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Orman Mühendisliği Anabilim Dalı, Isparta.
• Faust, L.J., Jackson, R., Ford, A., Earnhardt, J.M., Thompson, S.D., 2004. Models for management of wildlife populations: Lessons from spectacled bears ın zoos and grizzly bears in Yellowstone. System Dynamics Review, 20(2): 163-178.
• Fryxell, J.M., Sinclair, A.R., Caughley, G., 2014. Wildlife Ecology, Conservation, and Management. John Wiley & Sons.
• Geray, U., 2000. Av ve Yaban Hayatı Yönetiminde İlkeler. Av ve Yaban Hayatı Yönetiminde Yeni Politikalar Toplantısı (Tebliğler), 06–07 Temmuz 2000, s.1-11, Uludağ, Bursa.
• Guisan, A., Zimmermann, N.E., 2000. Predictive habitat distribution models ın ecology. Ecological modelling, 135(2): 147-186.
• Hernandez, P.A., Graham, C.H., Master, L.L., Albert, D.L., 2006. The effect of sample size and species characteristics on performance of different species distribution modeling methods. Ecography, 29(5): 773-785.
• Hundal, S.S. 2004. Wildlife Conservation Strategies and Management in India: An Overview. In Proceedings of the Species at Risk 2004 Pathways to Recovery Conference, pp. March 2-6. India
• Jaynes, E.T., 1957. Information theory and statistical mechanics. Physical Review, 106(4): 620.
• Jorgensen, S.E., 1995. Ecological Modelling: International Journal on Ecological Modelling and Systems Ecology. Elsevier Science.
• Mert, A., Yalçınkaya, B., 2016. The relation of edge effect on some wild mammals in Burdur-Ağlasun (Turkey) district. Biological Diversity and Conservation, ISSN 1308-8084 Online; ISSN 1308-5301 Print, 9/2: 193-201.
• Mol, T., 2006. Yaban Hayatı Bilgisi. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Yayınları, İ.Ü. Yayın No. 4643, O.F. Yayın No. 489, İstanbul.
• Morrison, M.L., Marcot, B., Mannan, W., 2012. Wildlife-Habitat Relationships: Concepts And Applications. Island Press.
• Oğurlu, İ. 2001. Yaban Hayatı Ekolojisi. Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Yayınları. no: 4. Yayın no: 19, Isparta.
• Oğurlu, İ., 2003. Yaban Hayatında Envanter. TC Çevre ve Orman Bakanlığı, Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü, Av ve Yaban Hayatı Dairesi Başkanlığı Matbaası, 208s, Ankara.
• Oğurlu, İ. 2004, Ormancılıkta Yaban Hayatı Ders Notu. Süleyman Demirel Üniversitesi, Isparta.
• Oğurlu, İ., 2008. Yaban hayati kaynaklarımızın yönetimi üzerine. Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, A (2), 35-88.
• Oğurlu, İ., Aksan, Ş., 2013. Bazı memeli yaban hayvanlarının potansiyel habitatları için gösterge odunsu bitki türlerinin belirlenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 14(2): 81-87.
• Özkan, K. 2008. Determination of dependent variable by quantitative analysis for the classification on forest sites in the translation zone of Mediterrenian Region. Journal of Biological Diversity and Conservation, 1(1):75-88.
• Patton, D.R., 1992. Wildlife Habitat Relationships In Forested Ecosystems. Timber Press.
• Peschel U., Fuchs S., Klar N., Voigt C.C., 2004. Home range and habitat use of the Brown Hare (Lepus europaeus) on organic farmland. Wissenschaftliches Poster zum 5th International Symposium on Physiology, 26-29.09.2004, Behaviour and Conservation of Wildlife. Berlin.
• Phillips, S.J., Anderson, R.P., Schapire, R.E., 2006. Maximum entropy modeling of species geographic distributions. Ecological Modelling, 190(3): 231-259.
• Ramp, D., Ben-Ami, D., Boom, K., Croft, D.B., 2013. Compassionate conservation: a paradigm shift for wildlife management in Australasia. Ignoring Nature No More: the case for compassionate conservation, 1, pp. 295 – 315.
• Rosalino, L.M., Sousa, M., Pedroso, N.M., Basto, M., Rosario, J., Santos, M.J., Loureiro, F., 2010. The influence of food resources on red fox local distribution in a mountain area of the western Mediterranean. Vie et milieu, 60(1): 39-45. Rubin, E.S., Stermer, C.J., Boyce, W.M., Torres, S.G., 2009. Assessment of predictive habitat models for bighorn sheep ın california's peninsular ranges. Journal of Wildlife Management, 73(6): 859-869.
• Shannon, C.E, 1948. A mathematical theory of communication. The Bell System Technical Journal, 27: 379–423.
• Store, R., Kangas, J. 2001. Integrating spatial multi-criteria evaluation and expert knowledge for GIS-based habitat suitability modelling. Landscape and urban planning, 55(2): 79-93.
• Süel, H. 2014. Isparta-Sütçüler yöresinde av türlerinin habitat uygunluk modellemesi. Doktora Tezi. SDÜ, Fen Bilimleri Enstitüsü, Orman Mühendisliği Anabilim Dalı, ISPARTA.
• Ünal, M., 2011. Toprak Oluşumu ve Ülkemizde Çeşitleri. Bilim ve Aklın Aydınlığında Eğitim. 134, 12-18.
• Wisz, M.S., Hijmans, R., Li, J., Peterson, A.T., Graham, C., Guisan, A., 2008. Effects of sample size on the performance of species distribution models. Diversity and Distributions, 14(5): 763-773.
• Woodward, J., Strong, N., Coe, F. C., Cloughesy, M., 2011. Wildlife in Managed Forests Oregon Forests as Habitat, Oregon Forest Resources Institute, Oregon.
• Yiğit, N., Çolak, E., Sözen, M., Özkurt, Ş., 1998. Contribution to the taxonomy, distribution and karyology of Martes foina (Erxleben, 1777)(Mammalia: Carnivora) in Turkey. Turkish Journal of Zoology, 22(4): 297-302.
• Yost, A.C., Petersen, S.L., Gregg, M., Miller, R., 2008. Predictive modeling and mapping Sage Grouse (Centrocercus Urophasianus) nesting habitat using maximum entropy and a long-term dataset from Southern Oregon. Ecological Informatics, 3(6): 375-386.