Factors affecting job satisfaction of firms using poplar wood enterprises employees

Yıl 2020, Cilt: 21 Sayı: 3, 294 - 303, 30.09.2020

Aşkın Bozkurt İsmet Daşdemir Kısmet Kubra Kalkan Balcı

https://doi.org/10.18182/tjf.752130

Öz

The majority of the number of employees in terms of poplar wood processing industry enterprises in Turkey are micro and small-scale enterprises. They generally operates in a atelier style. The satisfaction of the poplar wood industry business employees by the work done by the company is of great importance in terms of the continuity of both poplar wood using industry and poplar culture. This study aims to determine the main factors affecting job satisfaction of enterprises employees processing poplar wood in the Sakarya, Samsun and Bursa provinces, to control the difference of job satisfaction according to some features (age, gender, marital status, education, position, total service time), to reveal the relationships between some features of enterprises employees and job satisfaction levels and to reach the findings to increase the levels of job satisfaction. Thus, contributions will be made to increase the productivity of labor, to increase the productivity, profitability and performance levels of the enterprises, to the continuation of the poplar industry and the poplar that provides raw materials to this industry, to the efficient and productive use of resources, to increase employment and thus to ensure sustainable development. The research data were obtained from a survey conducted in the Sakarya, Samsun and Bursa provinces in Turkey. In the first part of this questionnaire, there are some questions created to determine the features of the employees such as age, gender, marital status, educational status, position and total service period. In the second part, there are 25 questions Job Satisfaction Scale prepared according to the 5 point Likert scale in order to determine the job satisfaction of the employees. The questionnaire forms were applied to 475 enterprises employees randomly selected in 2017-2018 via face-to-face interview method. Factor Analysis, Kruskal-Wallis H-Test, Correlation and Multiple Regression Analysis were used to evaluate the data. As a result of analysis; the most important factors affecting the job satisfaction of the employees were put forward as (1) Wage, promotion, working conditions and intention to pursue existing work, (2) Executive approach, individual autonomy, success and appreciation. Additionally, it was determined that the total job satisfaction of the employees varies according to age, education, position, total service time. As a result of the study, some suggestions were made to increase the job satisfaction of the employees working in poplar wood in the Sakarya, Samsun and Bursa provinces.

Anahtar Kelimeler

Poplar wood processing industries, Employees, Job satisfaction

Proje Numarası

İZT-405 (5315) 2017-2019

Kavak odunu işleyen sanayi işletmeleri çalışanlarının iş doyumunu etkileyen faktörler

Öz

Türkiye’de kavak odunu işleyen sanayi işletmelerinin çoğunluğu çalışan sayısı bakımından mikro ve küçük ölçekli işletmelerdir. Bu işletmeler genellikle atölye tarzında faaliyetlerini sürdürmektedir. Kavak odunu işleyen sanayi işletmeleri çalışanlarının yaptığı işten doyum alması, gerek kavak odunu kullanan sanayilerin ve gerekse kavakçılığın devamlılığı bakımından büyük önem taşımaktadır. Bu çalışma, Sakarya, Samsun ve Bursa illerinde kavak odunu işleyen sanayi işletmeleri çalışanlarının iş doyumlarını etkileyen faktörleri belirlemek, iş doyum düzeylerinin bazı özelliklere (yaş, cinsiyet, medeni durum, eğitim, pozisyon, toplam hizmet süresi, işletmenin bulunduğu il-ilçe) göre farklılığını denetlemek, işletme çalışanlarının bazı özellikleri ile iş doyum düzeyleri arasındaki ilişkileri ortaya koymak ve iş doyum düzeylerini artıracak bulgulara ulaşmak amacıyla ele alınmıştır. Böylece emeğin verimliliğinin artmasına, işletmelerin verimlilik, kârlılık ve performans düzeylerinin artırılmasına, kavak işleyen sanayinin ve bu sanayiye hammadde sağlayan kavakçılığın devamlılığına, kaynakların etkin ve verimli kullanılmasına, istihdamın artırılmasına ve dolayısıyla sürdürülebilir kalkınmanın sağlanmasına katkı sağlanacaktır. Araştırma verileri Sakarya, Samsun ve Bursa illerinde kavak odunu işleyen sanayi işletmelerinde çalışanlar üzerinde yapılan anket çalışmasından elde edilmiştir. Anketin ilk kısmında işletme çalışanlarının yaşı, cinsiyeti, medeni durumu, eğitim durumu, pozisyonu ve toplam hizmet süresi gibi özelliklerini belirlemek amacıyla oluşturulan sorular yer almaktadır. İkinci kısmında ise çalışanların iş doyumunu belirlemek amacıyla 5’li Likert ölçeğine göre hazırlanmış 25 soruluk İş Doyumu Ölçeği yer almaktadır. Anket formları 2017-2018 yıllarında rasgele seçilen 475 işletme çalışanına yüz yüze görüşme yöntemiyle uygulanmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde Faktör Analizi, Kruskal-Wallis H-Testi, Korelasyon ve Çoğul Regresyon Analizi kullanılmıştır. Değerlendirmeler sonucunda; işletme çalışanlarının iş doyumunu etkileyen en önemli faktörler; (1) Gelecek güvencesi, ücret, terfi ve çalışma koşulları, (2) Yönetim fırsatı, bireysel özerklik, başarı ve takdir edilme olarak saptanmıştır. Ayrıca işletme çalışanlarının toplam iş doyumunun yaş, eğitim, pozisyon, toplam hizmet süresine göre farklılık gösterdiği belirlenmiştir. Çalışmanın sonucunda, Sakarya, Samsun ve Bursa illerinde kavak odunu işleyen sanayi işletme çalışanlarının iş doyumunu artırmaya yönelik birtakım öneriler yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kavak odunu işleyen sanayiler, Çalışanlar, İş doyumu

Destekleyen Kurum

Orman Genel Müdürlüğü

Proje Numarası

İZT-405 (5315) 2017-2019

Teşekkür

Bu çalışma Orman Genel Müdürlüğünce desteklenen ve Kavak ve Hızlı Gelişen Orman Ağaçları Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü tarafından yürütülen “Kavak Odunu İşleyen Sanayi İşletmelerinde İş Doyum Analizi (Sakarya, Samsun ve Bursa İlleri Örneği)” adlı ve İZT-405(5315)/2017-2019 numaralı araştırma projesi kapsamında üretilmiştir. Projede emeği geçen Ufuk PEKMERTOL ve Hamdi UZUN’a teşekkür ederiz.

Kaynakça

• Akkaya, M., Ok, K., Akseki, İ., Akkaş, M. E., Koç, M., 2019. İthal Odun Hammaddesinin Sektörel Kullanımı. Kavak ve Hızlı Gelişen Orman Ağaçları Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, Proje Sonuç Raporu, Proje Numarası: İZT-399 (7201)/2016-2018, İzmit.
• Akyüz, K.C., Koçak, S., Balaban, Y., Yıldırım, İ., Gedik, T., 2011. Çalışanların iş tatmin düzeylerinin incelenmesi (Muğla Orman Bölge Müdürlüğü Örneği). SDÜ Orman Fakültesi Dergisi, 12: 20-26.
• Akyüz, K.C., Yıldırım, İ., 2015. Orman ürünleri sanayi sektöründe çalışanların iş tatmini ve örgütsel bağlılık düzeylerinin analizi. Düzce Üniversitesi Orman Fakültesi, Ormancılık Dergisi, 11(1): 16-34.
• Akyüz, K.C., Aydin, A., Gedik, T., Yıldırım, İ., Akyüz, İ., 2016. Factors affecting job satisfaction and performance of forestry workers in turkey. International Forestry Symposium (IFS 2016), Proceedings Book, 7-10 Aralık, Kastamonu, Türkiye, pp.796-805.
• Bennet, S., Bowers, D., 1977. An Introduction to Multivariate Techniques for Social and Behavioral Sciences. The MacMillan Press, London.
• Birler, A. 2010. Türkiye’de Kavak Yetiştirme (Fidanlık-Ağaçlandırma-Koruma-Hasılat Ekonomi-Odun Özellikleri). Kavak ve Hızlı Gelişen Orman Ağaçları Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, Çeşitli Yayınlar Serisi, No: 22, İzmit, 223 s.
• Bozkurt, A. Daşdemir, İ., Karakaya, S., Şahin, H.A., 2017. Socioeconomic structure, problems and solution suggestions of poplar producers in Samsun province. IV. International Multidisciplinary Congress of Eurasia (IMCOFE 2017), Proceedings Book, 23-25 August, Roma/Italy, pp.335-344
• Bozkurt, A., Daşdemir, İ., Karakaya, S., Şahin, H.A., 2018a. Sakarya İli Kavak Üreticilerinin İş Doyumunu Etkileyen Faktörler. Kavak ve Hızlı Gelişen Orman Ağaçları Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, Proje Sonuç Raporu, Proje Numarası: İZT-393 (5313) 2015-2017, İzmit.
• Bozkurt, A., Daşdemir, İ., Karakaya, S., Şahin, H.A., 2018b. Sakarya ili kavak üreticilerinin iş doyumunu etkileyen faktörler. Journal of Bartın Faculty of Forestry, 20(3): 609-617. DOI:10.24011/barofd.461799.
• Büyüköztürk, Ş., 2015. Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı: İstatistik, Araştırma Deseni, SPSS Uygulamaları ve Yorum. 21. Baskı, Pegem A Yayıncılık, Eğitim Danışmanlık Hizmetleri Tic. Ltd. Şti., Ankara, 213 s.
• Çok, N., Göksu, E., Doğaner, A., Kalkan, B., Güneş, Ö., 2017. Elazığ Orman Bölge Müdürlüğü çalışanlarının iş doyumu ve bazı bireysel özelliklerinin iş doyumuna etkisi. Turkish Journal of Forest Science, 1(2): 155-168.
• Daşdemir, İ., 1996. Orman İşletmelerinin Başarı Düzeylerinin Belirlenmesi (Kuzeydoğu Anadolu ve Doğu Karadeniz Bölgesi Örneği). Orman Bakanlığı Doğu Anadolu Ormancılık Araştırma Müdürlüğü, Teknik Bülten Serisi, No: 1, Erzurum, 162 s.
• Daşdemir, İ., 2019. Bilimsel Araştırma Yöntemleri (2. Basım). Nobel Akademik Yayıncılık ve Danışmanlık Tic. Ltd. Şti., Yayın No: 1536, Ankara, 210 s.
• Daşdemir, İ., Okul, A., 2019. Zonguldak Orman Bölge Müdürlüğü çalışanlarının iş doyumunu etkileyen faktörler. Journal of Bartın Faculty of Forestry, 21(3): 1-11, DOI: 10.24011/barofd.597473, Bartın.
• Eğinli, A.T., 2009. Çalışanlarda iş doyumu: Kamu ve özel sektör çalışanlarının iş doyumuna yönelik bir araştırma. Atatürk Üniversitesi İİBF Dergisi, 23(3): 35-52.
• Erol, S.Y., Köse, M., 2017. Ormancı teknik personelin iş memnuniyeti: İstanbul Orman Bölge Müdürlüğü örneği. Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 18(1): 273-286.
• Gedik, T., Akyüz, K.C., Batu, C., 2009. Orman endüstri işletmelerinde yönetici iş tatmin düzeyinin belirlenmesi (Düzce İli Örneği). Kastamonu Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 9(1): 1-11.
• Hejazian, M., Lotfalian, M., Esfandiari, O., Parinejad, H., 2015. Investigation of job satisfaction on forest logging groups: Case study North of Iran. Proceedings of the 48th FORMEC Symposium, 4-8 October, Linz, Austria, pp. 355-363.
• Kalıpsız, A., 1988. İstatistiksel Yöntemler. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi, İstanbul, 558 s.
• Karakaya, S., 2010. Sakarya İli Kavak Üreticilerinin Sosyo-Ekonomik Yapısı ve Başarı Düzeylerini Etkileyen Faktörler. Kavak ve Hızlı Gelişen Orman Ağaçları Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, Teknik Bülten Serisi, No: 209, İzmit, 126 s.
• Karakaya, S., Daşdemir, İ., Ercan, M., 2015. Sakarya ve Kocaeli İllerinde Kavak Odunu İşleyen Sanayi İşletmelerinde Sosyo-Ekonomik Yapı ve Talep Tahmini. Kavak ve Hızlı Gelişen Orman Ağaçları Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, Proje Sonuç Raporu, Proje Numarası: İZT-379(5309)/2011-2015, İzmit.
• Koçak, S., 2009. Devlet orman işletmelerinde çalışanların iş tatmin düzeylerinin incelenmesi (Muğla Orman Bölge Müdürlüğü Örneği). Yüksek Lisans Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
• Koçer, S., 1999. Kavakçılığın Geliştirilmesinde Yeni Finansman Olanakları. Kavak ve Hızlı Gelişen Orman Ağaçları Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, Teknik Bülten Serisi, No:190, İzmit.
• Korkmaz, M., Baykal, G.D.Ö., 2018. Kadın orman mühendislerinde iş doyumunu etkileyen faktörler ile iş doyumu ve örgütsel bağlılık arasındaki ilişki. Turkish Journal of Forestry, 19(1): 83-90. DOI: 10.18182/tjf.400667.
• Korkut, D.S., Şahin, G.Ç., 2016. A Study on job satisfaction of employees in the Düzce Forest district directorates. International Forestry Symposium (IFS 2016), Proceedings Book, 7-10 Aralık, Kastamonu, Türkiye, pp. 939-944.
• Koşdemir, Z., Ay, N., Güler, K. H. 2014. Antalya Orman Bölge Müdürlüğünde Orman Yangınlarında Çalışan İşçilerin Çalışma Koşulları ve İş Doyumu Düzeylerinin Belirlenmesi. Orman Genel Müdürlüğü, Batı Akdeniz Ormancılık Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, Proje Sonuç Raporu, Proje Numarası: 19.5308/2011-2013, Antalya.
• Lorincová, S., Hitka, M., Čambál, M., Szabó, P., Javorčíková, J., 2016. motivation factors influencing senior managers in the forestry and wood-processing sector in Slovakia. Bio Resources, 11(4): 10339-10348.
• Mucuk, İ., 1978. İşletmelerde modern bir araştırma tekniği olarak faktör analizi. Doçentlik Tezi, İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
• Orhunbilge, A.N., 2000. Örnekleme Yöntemleri ve Hipotez Testleri (Gözden Geçirilmiş ve Genişletilmiş İkinci Baskı). Avcıol Basım ve Yayın, İstanbul.
• Özdamar, K. 2002. Paket Programlar İle İstatistiksel Veri Analizleri (4. Baskı). Kaan Kitabevi, Eskişehir.
• Sanchez-Sellero, M.C., Sanchez-Sellero, P., Cruz-González, M.M., Sanchez-Sellero, F.J., 2018. Determinants of job satisfaction in the Spanish wood and paper industries: A comparative study across Spain. Wood Industry/Drvna Industrija, 69(1): 71-80.
• Sevimli, F., İşcan, Ö.F., 2005. Bireysel ve iş ortamına ait etkenler açısından iş doyumu. Ege Academic Review, 5(1): 55-64. https://dergipark.org.tr/tr/pub/eab/issue/39836/472327 (Erişim tarihi: 19.9.2016).
• SİTOM, 2016. Samsun İl Tarım ve Orman Müdürlüğü Kayıtları. Samsun, 2 s.
• SİTOM, 2018. Sakarya İl Tarım ve Orman Müdürlüğü Faaliyet Raporu Özeti. 44 s. https://sakarya.tarimorman.gov.tr (Erişim Tarihi: 28.09.2020).
• Türkoğlu, T., Yurdakul, Ü., 2017. Mobilya endüstrisinde çalışanların iş doyumu ile iş performansı arasındaki ilişkinin araştırılması. Artvin Çoruh Üniversitesi, Orman Fakültesi Dergisi, 18(1): 88-97.
• Velioğlu, E., Bostancı, Y.S., Akgül, S., 2020. Poplars and Willows in Turkey: Country Progress Report of the National Poplar Commission, Time period: 2016-2019, Poplar and Fast Growing Forest Trees Research Institute, İzmit/Turkey.
• Wan, Z., Leightley, L.E., 2006. Job satisfaction and workforce demographics: A longitudinal study of the U.S. forest products industry. Forest and Wildlife Research Center, Research Bulletin FP 362, Mississippi State University. 7 pp.
• Weiss, D.J., Davis, R.V., England, G.W. Lofquist, L.H., 1967. Manual for the Minnesota Satisfaction Questionnaire. Minneapolis: University of Minnesota, USA.
• Yıldırım, İ., Akyüz, K.C., Akyüz, İ., Alevli, C., 2015. Mobilya sektöründe çalışanların iş güvenliği algıları ve iş doyumu düzeylerinin incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Teknik Online Dergisi, 14: 171-184.
• Yılmaz, E., Koçak, Z., 2008. Doğu Akdeniz Ormancılık Araştırma Müdürlüğü Çalışanlarına Yönelik İş Doyumu Araştırması. Çevre ve Orman Bakanlığı Yayın No: 364, DOA Yayın No: 48, Çeşitli Yayın Serisi, No: 8, Tarsus, 55 s.
• Yılmaz, E., Daşdemir, İ., Karabulut, S., Koçak, Z., Polat, O., 2009. Orman Genel Müdürlüğü Taşra Teşkilatı Çalışanlarının İş Doyumunu Etkileyen Faktörler, Mersin Orman Bölge Müdürlüğü ve Buna Bağlı Orman İşletme Müdürlükleri Örneği. Çevre ve Orman Bakanlığı Yayın No: 387, DOA Yayın No: 52, Teknik Bülten Serisi, No: 30, Tarsus, 65 s.