Ankara’da Bir Aile Hekimliği Birimine Kayıtlı Kadınların Serviks Kanseri Taramalarına İlişkin Yaklaşımlarının Değerlendirilmesi

Yıl 2020, Cilt: 14 Sayı: 2, 259 - 266, 20.01.2020

Hatice Küçükceran , Ezgi Ağadayı Hayriye Şentürk

https://doi.org/10.21763/tjfmpc.650940

Cited By: 3

Öz

Amaç: Çalışmanın amacı, 30-65 yaş arası kadınların serviks kanseri tarama testlerini yaptırmaya ilişkin yaklaşımlarını değerlendirmek ve taramayı yaptırmaya karşı olan engelleri tespit etmektir. Yöntem: Çalışmamıza Haziran 2018 tarihinde, Ankara İli Akyurt 8 No’lu Aile Hekimliği Birimine kayıtlı 30-65 yaş arası 313 kişi dahil edildi. Katılımcılara sosyo-demografik verilerin toplandığı ve katılımcıların servikal kanser taraması konusunda bilgi düzeyinin değerlendirildiği anket uygulandı. Katılımcıların bilgi düzeyi belirlendikten sonra kişilere serviks kanseri taraması ile ilgili standart bilgiler verildi. Bilgilendirme sonrası katılımcılar Aile Sağlığı Merkezine (ASM) tarama amacıyla davet edildi ve taramayı yaptırmayı kabul etmeyenlerin ret sebepleri not edildi. Tüm analizler SPSS programı kullanılarak yapıldı. Bulgular: Birime kayıtlı 30-65 yaş aralığında 511 kadın bulunmaktaydı. Sistemde daha önce HPV testi yaptırdığı tespit edilen 71 kadına anket uygulanmadı. Ankete katılmaya uygun olan 313 kadının yaş ortalaması 44,8±10,2 idi. Katılımcıların büyük çoğunluğu (%66,1) ilköğretim mezunu idi. Katılımcıların %64,2’si ASM'de taramanın yapıldığını biliyordu. Katılımcıların %70,3’ü taramayı yaptırmayı kabul ederken, %29,7’si yaptırmak istemedi. Tarama yaptırmak istemeyenlere sebepleri sorulduğunda %52,6’sı jinekolojik muayeneden çekindiğini, %35,4’ü kadın hastalıkları ve doğum uzmanı tarafından takip edildiğini ve ASM’de yaptırmak istemediğini, %11,8’i ise rahim ağzı kanseri taramasını gereksiz bulduğunu ifade etti. Sonuç: Çalışma öncesi servikal kanser taraması yaptıran kadınların oranı çok düşük bulunmuş olup, gerekli bilgilendirmeler yapıldıktan sonra testi ASM’de yaptırmak isteyenlerin oranı yükselmiştir. Ayrıca, Kadın Doğum Poliklinikleri ile Aile Sağlığı Merkezleri, kanser taramaları konusunda entegre bir şekilde çalışmaya başlarsa taramalar daha düzenli yapılabilir ve oranlar artabilir.

Anahtar Kelimeler

Serviks kanseri, HPV testi, kanser tarama, Aile Sağlığı Merkezi

Evaluation of the Approaches of Women Registered to a Family Medicine Unit in Ankara Regarding Having Cervical Cancer Screening Tests

Öz

Aim: The aim of this study is to evaluate the approaches of women between 30-65 years regarding having cervical cancer screening tests and to determine the obstacles against screening. Methods: In this study, a total of 313 participants aged 30-65 years who were registered to the Family Medicine Unit No:8 of Akyurt, Ankara province, were interviewed in June 2018. A questionnaire in which socio-demographic data was collected and participants' level of knowledge about cervical cancer screening was evaluated, is conducted. After determining the level of knowledge of the participants, standard information were given about cervical cancer screening. After informing, the participants were invited to the Family Health Center (FHC) for screening purposes and the reasons for rejection of those whore fused to take the screening were noted. All analyzes were performed using SPSS program. Results: There were 511 women in the 30-65 age range, registered to the unit. Questionnaire was not applied to 71 women who had previously been tested for HPV DNA in the system. The meanage of the 313 women eligible to participate in the survey was 44.8±10.2. The majority of the participants (66.1%) were primary school graduates. Of 313 participants, 64.2% knew that screening was performed at FHC. While 70.3% people agreed to have the screening, 29.7% denied. When there asons for denial were asked, it was learned that 52.6% were afraid of gynecological examination, 35.4% were already followed by gynecologists and obstetricians and did not want to perform the screening in a FHC and 11.8 found cervical cancer screening unnecessary. Conclusion: The rate of women who had cervical cancer screening before the study was found to be very low, and after the necessary information was given, the rate of those who wanted to have the test at FHC increased. In addition, we think that when Gynecology and Obstetrics Policlinics and Family Health Center work integratedly, cancer screening rates will rise.

Anahtar Kelimeler

Cervical Cancer, HPV test, cancer screening, Family Health Center

Kaynakça

• 1. Zhang X, Zhao G, Bi H, Zhou M, Wang X, Juan, J. Exploring an appropriatemethod of cervica lcancer screening in rural China. Asia Pacific Journal of PublicHealth2019;31(7):652-8. doi:1010539519876411.
• 2. Bray F, Ferlay J, Soerjomataram I, Siegel L, Torre A, Jemal A. Global cancerstatistics 2018: GLOBOCAN estimates of incidenceandmortalityworldwidefor 36 cancers in 185 countries. CA: A Cancer Journal for Clinicians 2018;68(6):394-424.
• 3. Başara B, Çağlar İ, Aygün A, Özdemir T, Morbidite, T.C. Sağlık Bakanlığı Sağlık İstatistikleri Yıllığı 2017. 1. Baskı. Ankara: Kuban Matbaacılık Yayıncılık; 2018. p.40-1.
• 4. WONCA. Akademik Açıdan Gözden Geçirme Ve İrdeleme: Çekirdek Yeterlikler. 1Başak O, çev. editörü. Aile Hekimliği Genel Pratisyenlik Avrupa Tanımı; 2002. p.49-51.
• 5. T.C Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü Kanser Daire Başkanlığı. Ulusal Hpv-Smear Tarama Testi Nasıl Yapılır Bilgilendirme. https://hpvtarama.saglik.gov.tr/duyurular/Sayfa/HpvTaramaTestiNasilYapilir. Erişim tarihi:03.03.2020
• 6. Ceyhan M. Human papilloma virüs (HPV) aşıları. Klinik Gelişim Dergisi 2012;25:36-9.
• 7. Gültekin M, Akgül B. HPV screening in islamiccountries. TheLancetInfectiousDiseases 2017;17(4):368.
• 8. Maver P. J, Poljak M. Primary HPV-based cervical cancer screening in Europe: implementation status, challenges, and future plans. Clinical Microbiology and Infection 2019. doi: https://doi.org/10.1016/j.cmi.2019.09.006
• 9. Gultekin M, Zayifoglu Karaca M, Kucukyildiz I, Dundar S, Boztas G, Semra Turan H, Sencan I.Initialresults of population based cervical cancer screening program using HPV testing in one million Turkish women. International Journal of Cancer 2018;142(9):1952-1958.
• 10. Tekpınar H, Özen M, Aşık Z. Aile Hekimliği Polikliniğine başvuran hastaların kanser taramalarına ilişkin yaklaşımlarının değerlendirilmesi. Türkiye Aile Hekimliği Dergisi 2018;22(1):28-36.
• 11. Uysal A, Birsel A. Knowledge about cervical cancer risk factors and screening behaviour in Turkey. Asian Pacific Journal of Cancer Prevention 2009;10:345-50.
• 12. Açıkgöz A, Çehreli R, Ellidokuz H. Kadınların kanser konusunda bilgi ve tutumları ile erken tanı yöntemlerine yönelik davranışları. Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi. 2011;25(3):145-54
• 13. Nilaweera R, PereraS, Paranagama N, Anushyanthan A. Knowledge andpractices on breast and cervical cancer screening methods among female health care workers: a Sri Lankan experience. Asian Pacific Journal of Cancer Prevention 2012;13(4):1193-6.
• 14. Ak M,Canbal M, Turan S, Gürbüz N. Aile hekimliği polikliniğine başvuran kadınlarda papsmear testinin farkındalığının değerlendirilmesi. Konuralp Tıp Dergisi 2010;2(2):1-4.
• 15. Gulten G, Memnun S, Ayse K, Aygul A, Gulcin A. Breast, cervical, and colorecta lcancer screening status of a group of Turkish women. Asian Pacific Journal of Cancer Prevention 2012;13(9):4273-9.
• 16. Çelik M, Limnili G, Güldal A. Birinci basamak sağlık hizmetlerinin değerlendirilmesi, The Journal of Turkish Family Physician 2019;10(4):163-72.
• 17. Delican O, Yapakçı A, Yılmaz E, Altun A, Kesen C, Atal S, Ailelerin Aile Hekimliği’nden hizmet alımı ve memnuniyeti, The Journal of Turkish Family Physician 2019;10(1):18-34.
• 18. Ramathuba DU, Ngambi D, Khoza LB, Ramakuela NJ. Knowledge, attitudes and practices regarding cervical cancer prevention at Thulamela Municipality of Vhembe District in Limpopo Province. African Journal of Primary Health Care&Family Medicine 2016;8(2):1-7.
• 19. Nur Eke R, Atsız Sezik H, Özen M. Serviks kanseri; kadın hekimler yeterince farkında mı?. Tepecik Eğitim ve Araştırma Hastanesi Dergisi 2016;26(1):53-7.