Reflection of Information Technologies over the Information Professionals in Terms of Status: A Survey on the Librarians in Ankara

Yıl 2013, Cilt: 27 Sayı: 3, 496 - 514, 01.07.2013

Semanur Öztemiz

Öz

Inorder not to succumb to technologies that carry out tasks similar to those performed by humans, modern professional understanding makes it essential to adopt reconciliatory approaches. Because it requires less effort, the partnership between manpower and technology allows professional activities to be carried out in a shorter time and results in greater product or service output. In addition, this partnership deeply affects the workforce responsible for professional implementation. Developing technologies have brought about various changes in education and job titles and particularly in the professional specificationsfor information professionals. This study aims to set forth the reflections of change on the status extent, based on the information professionals' experiences.This study is based on descriptive methodology and covers 106 information professionals working in public libraries, university libraries and in the libraries of those institutions attached to the Prime Ministry in the Turkish capital city Ankara. This research finds that changes in information technologies have had meaningful impacts in terms of indicators of social status such as value, respectability, financial income and professional interest

Anahtar Kelimeler

Information professionals, status, status of information professionals, librarians in Ankara

Bilgi Teknolojilerinin Statü Bağlamında Bilgi Profesyonellerine Yansıması: Ankara’da Çalışan Kütüphaneciler Üzerine Bir Araştırma

Öz

Modern mesleki anlayış, insan gücü ile benzer görevleri yerine getiren teknolojilere yenik düşmemek adına uzlaşmacı yaklaşımların benimsenmesini gerekli kılmaktadır. İnsan gücü ve teknoloji ortaklığı, mesleki faaliyetlerin daha az zamanda, daha az emekle ve daha fazla ürün ya da hizmet çıktısıyla gerçekleşmesine neden olurken, mesleğin uygulanmasından sorumlu iş gücünü de derinden etkilemiştir. Gelişen teknolojiler eğitim, unvan ve mesleki nitelikleri başta olmak üzere, bilgi profesyonelleri için çok yönlü değişimlere neden olmuştur. Bu çalışmada değişimin statü boyutundaki yansımalarının bilgi profesyonellerinin mesleki deneyimlerine dayalı olarak ortaya koyulması amaçlanmıştır.Betimleme yöntemine dayalı olarak yapılan bu araştırma, Ankara’da bulunan Başbakanlığa bağlı kurumlar, üniversite kütüphaneleri ve halk kütüphanelerinde görev yapan toplam 106 bilgi profesyoneli üzerinden gerçekleştirilmiştir. Araştırma bulgularına göre; bilgi teknolojilerinde yaşanan gelişmeler, mesleki statü göstergelerinden mesleğin değeri, saygınlığı, maddi getirisi ve mesleğe karşı ilgi gibi faktörler üzerinde olumlu etkiler yaratmıştır.

Anahtar Kelimeler

Bilgi profesyonelliği, statü, bilgi profesyonellerinin statüsü, Ankara’daki kütüphaneciler

Kaynakça

• Abels, E., Jones, R., Latham, J., Magnoni D. ve Marshall J. G. (2003). 21. yüzyılda bilgi profesyonellerinin yeterlilikleri. F. Şahin. (Çev.). Türk Kütüphaneciliği, 19(1), 114-127.
• Aktan, C.C. (1999). Motivasyon teorileri. 15 Mart 2011 tarihinde http://www.canaktan.org/yonetim/ insan-yonetim/motivasyonteorileri.htm adresinden erişildi.
• Aşık, N.A. (2010). Çalışanların iş doyumunu etkileyen bireysel ve örgütsel faktörler ile sonuçlarına ilişkin kavramsal bir değerlendirme. Türk İdare Dergisi, 467, 31-50.
• Bayer, A.S. (2005). Statü endişesi. İstanbul: Sel Yayıncılık.
• Baydur, H. ve Eser, E. (2006). Uygulama: Yaşam kalitesi ölçeklerinin psikometrik çözümlenmesi. Sağlıkta Birikim, 1(2), 99-123. 07 Mayıs 2013 tarihinde http://www2.bayar.edu.tr/saglik/docs/ sagliktabirikim/2/99_123.PDF adresinden erişildi.
• Bek, Y. (2007). Öğretmenin toplumsal/mesleki rolleri ve statüsü. Yüksek lisans tezi projesi, Trakya Üniversitesi, Edirne.
• Bell,D. (1963). The radical right. New York: Anchor Books.
• Bent, D. (1994). An overview of information management and information managers. 15 Kasım 2010 tarihinde http://www.cais-acsi.ca/proceedings/1994/Bent_1994.pdfadresinden erişildi.
• Bowden, R.(1992). Editor's foreword: The status, reputation and image of the library and information profession. Proceeding of the IFLA Pre-Session Seminar, Delhi, 24-28 August, 1992 içinde (ss. 9-11). Russell Bowden ve D.Wijasuriya (eds). München: IFLA. 20 Kasım 2010 tarihinde http:// www.eric.ed.gov/PDFS/ED356778.pdfadresinden erişildi.
• Bryant, F. B. ve Yarnold, P. R. (1995). Principal components analysis and exploratory and confirmatory factor analysis. L. G. Grimm ve R R. Yarnold (Eds.) Reading and understanding multivariable statistics içinde (s. 99-136). Washington, DC: American Psychological Association.
• Can, H. (2006). Örgütsel davranış. İstanbul: Arıkan Yayıncılık.
• Cremer, M. (1998). The image of libraries in the Internet. 20 Kasım 2010 tarihinde http://archive.ifla. org/IV/ifla64/179-117e.htmadresinden erişildi.
• Çakın, İ. (1999). Kütüphanecilik eğitimi ve yeni hedefler. 21. Yüzyıla Doğru Türk Kütüphaneciliği: 35.Kütüphane Haftası Bildirileri içinde (ss. 135-146). Ankara: TKD.
• Çakın, İ. (2000). Bilgi profesyonellerinin eğitiminde yeniden yapılanma: Hacettepe Üniversitesi örneği. Türk Kütüphaneciliği, 14(1), 3-17.
• Çelik, A.(1996). Kütüphaneciliğin psiko-sosyal boyutları: Kütüphanecinin statü sorunu. Türk Kütüphaneciliği, 10(4), 331-338.
• Dawson, T. E. (1997). Basic concepts in classical test theory: Relating variance partitioning in substantive analysesto the same process in measurement analyses. 20 Kasım 2011 tarihinde http://ericae.net/ ft/tamu/Dawson.pdf adresinden erişildi.
• Devlet Memurları Kanunu (2010). T.C. Resmi Gazete, 27781, 10 Aralık 2010.
• Dutta, R.(2010).Top 10 most respected professions. 15 Aralık 2010 tarihinde http://www.buzzle.com/ articles/most-respected-professions.html adresinden erişildi.
• Eymen, E. U. (2007). SPSS 15.0 veri analiz yöntemleri. İstanbul: İstatistik Merkezi. 30 Mayıs 2011 tarihinde http://www.yarbis.yildiz.edu.tr/web/userAnnouncementsFiles/ dosya898ba82db16ed8e09d5d79ff3c1df03.pdf adresinden erişildi.
• Fındıklı, R. (2000). Polislik mesleğinin özellikleri ve mesleki kimlik olgusu. Polis Bilimleri Dergisi, 2(5-6), 1-16.
• Gün, C. (2010). Kendini gerçekleştirme, statü ve vizyon. 15 Kasım 2010 tarihinde http://www. caginpolisi.com.tr/eski_sitemiz/65/index.htm adresinden erişildi.
• Güneş, G. (2007). Tek problemim imaj mı? Türkiye gerçeğinde imaj meselesi. Türk Kütüphaneciliği, 21(2), 230-236.
• Karahan, A. (2008). Çalışma ortamındaki statü farklılıklarının örgütsel bağlılığa etkisi. Sosyal Bilimler Dergisi, 10(3), 231-246.
• Küçükaslan, N. (2010). Toplumsal ilişkiler ve protokol. 21 Ekim 2010 tarihinde http://sbmyo.uludag. edu.tr/08-sosyalce/nktipro.docadresinden erişildi.
• Linton, R. (1936). The study of man. New York: D. Appleton-Century Camp. Inc.
• Lipset,S. M. ve Raab, E. (1970).The politics of unreason. Chicago: University of Chicago Press.
• Occupational Outlook Handbook. (2010). Librarians. 10 Aralık 2010 tarihinde http://www.bls.gov/oco/ ocos068.htm adresinden erişildi.
• Öztemiz, S. (2012).Bilgi teknolojilerinin statü bağlamında bilgi profesyonelliğine yansıması: Ankara>da çalışankütüphaneciler üzerine bir araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Prins, H. ve De Gier, W. (1992). The image of the library and information profession: How we see ourselves and investigation: A report of an empirical study under taken on behalf of IFLA's Round Table for the Management of Library Associations. The status, reputation and image of the library and information profession. Proceeding of the IFLA Pre-Session Seminar, Delhi, 24-28 August, 1992 içinde (ss. 9-11). Russell Bowdenve D.Wijasuriya (eds). München: IFLA.
• Rehbinder,M. (1966). Sosyal devlet yolunda hukuk yapısı değişmeleri: Statü, sözleşme, rol. 20 Ekim 2010tarihinde http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/38/325/3262.pdf adresinden erişildi.
• Revelle, W. ve Zinbarg, R. (2009). Coefficients Alpha, Beta, Omega, and the glb: Commentson Sijtsma. Psychometrika, 74(1), 145-154.
• Rush, G.B. (1965). Status crystallization and right I'ling extremist attitudes. 21 Ekim 2010 tarihindehttps://scholarsbank.uoregon.edu/xmlui/bitstream/handle/1794/6199/Gary_Berard_ Rush.pdf?sequence=1 adresinden erişildi.
• Sağlam, F.N. (2010). Maslow ve ihtiyaçlar hiyerarşisi kuramı. Psikoloji ve hayat. 15 Kasım 2010 tarihinde http://inar322.cankaya.edu.tr/uploads/files/file/MASLOW%20KURAM.docxadresinden erişildi.
• Seçer, Ş. (2009). Mesleki yaşam modelinin oluşturulması ve mesleki analizlerde kullanımı. Sosyal Bilimler,7, 35-56.
• Sosyoloji. (2011). Toplumsal ilişki ile ilgili temel kavramlar. 08 Haziran 2011 tarihinde http:// msgslsosyoloji.blogcu.com/toplumsal-iliski-ile-ilgili-temel-kavramlar/9240826 adresinden erişildi.
• Tonta, Y. (2000). Türkiye'de kütüphanecilik eğitiminin yeniden yapılanması. Türkiye'de Kütüphane ve Enformasyon BilimininKurumsal Gelişimi: İ.Ü. Edebiyat Fakültesi Kütüphanecilik Bölümü'nün Kuruluşunun 36. Yılı Anısına Düzenlenen Sempozyum Bildirileri (11-12 Mayıs 2000, İstanbul) içinde (ss. 74-89).
• Turner,B. S. (2000). Statü. Ankara: Doruk Yayınları.
• Türkiye İş Kurumu. (2010). Türk meslekler sözlüğü. 10 Kasım 2010 tarihinde http://esube.iskur.gov.tr/ Meslek/meslek.aspx adresinden erişildi.
• Turkish Journal. (2010). ABD'de en prestijli meslek itfaiyecilik. 10 Ekim 2010 tarihinde http://www. turkishjournal.com/i.php?newsid=3239 adresinden erişildi.
• Üstün, A. (1994). Teknolojik gelişmelerin kütüphane ve bilgi merkezlerine etkisi (Yasalar açısından bir yaklaşım).Türk Kütüphaneciliği, 8(3), 217-229.
• Yetim,Ü. (1997). Çalışma yaşamında iş doyumu ve iş etiği. 10 Ekim 2010 tarihinde http://arsiv.mmo. org.tr/pdf/10060.pdfadresinden erişildi.
• Yükseköğretim Kurulu. (2011). Türkiye Yükseköğretim Yeterlilikler Çerçevesi (TYYÇ) Temel Alan Yeterlilikleri. 20 Şubat 2011 tarihinde http://tyyc.yok.gov.tr/?pid=48 adresinden erişildi.