Çankırı Karatekin Üniversitesi Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü Yüksek Lisans Tezlerinin Atıf Analizi

Yıl 2022, Cilt: 36 Sayı: 3, 360 - 377, 30.09.2022

Çağdaş Çapkın , Ebru Köksel , Şerife Yılmaz Kılıç , Oğuz Çolak , Bengisu Yakar , Mücahit Özdemir

https://doi.org/10.24146/tk.1084924

Öz

Amaç: Bu çalışma, Çankırı Karatekin Üniversitesi Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümünde (ÇAKÜ-BBYB) tamamlanan yüksek lisans tezlerinin atıf analizini yapmayı amaçlamaktadır.
Yöntem: Çalışma kapsamında, 2017 ile 2021 yılları arasında ÇAKÜ-BBYB'de tamamlanmış 37 yüksek lisans tezinin kaynakça bölümünden elle toplanan toplam 4.365 atıf verisi (yayın dili, kaynak türü, yazar ve yarı yaşam) üzerinden atıf analizi yürütülmüştür. Ayrıca, tezlerin sayfa sayısı, yayın yılı, tez danışmanları ve jüri üyeleri analiz edilmiştir.
Bulgular: Tezlerde en sık atıf yapılan bilgi kaynağı türleri süreli yayınlar (%36), kitap (%31) ve elektronik yayınlardır (%18). Atıf yapılan kaynakların dili Türkçe (%67), İngilizce (%32) ve diğer dillerdir (%1). En sık atıf yapılan Türkçe ve İngilizce süreli yayınlar ise sırasıyla, Türk Kütüphaneciliği, Bilgi Dünyası, Resmî Gazete, The Journal of Academic Librarianship, Library Trends ve Reference Services Review’dir. Bilgi kaynağı türüne göre değişmekle birlikte, genel literatür yarı yaşam süresi 9 yıldır. Toplam 7 danışman arasından en sık görev yapan öğretim üyeleri Hüseyin Odabaş, Coşkun Polat ve Mehmet Ali Akkaya’dır. En sık atıf yapılan yazarlar ise sırasıyla Hüseyin Odabaş, Coşkun Polat ve Bülent Yılmaz’dır.
Sonuç: Bu çalışmanın sonuçlarının, Bilgi ve Belge Yönetimi lisansüstü programı yürüten üniversitelerde kütüphane koleksiyonlarının geliştirilmesinde ve yönetilmesinde etkili olması beklenmektedir. Ayrıca, bu çalışma yüksek lisansa kabul aşamasında yabancı dil puanı gerekmeyen ÇAKÜ-BBYB programında tamamlanmış tezlerde İngilizce kaynak kullanım oranının yabancı dil puanı gereken İstanbul Üniversitesi BBYB programındaki tezlerden yüksek oranda olduğunu ortaya koymaktadır. Bu çalışmanın tasarımı ve bulguları yabancı dilde kaynak kullanımının nasıl gerçekleştirildiğine dair çıkarımlarda bulunmaya elverişli olmadığı için kurumsal ve ulusal politikaların geliştirilmesi için lisansüstü tezlerde öğrencilerin yabancı dilde kaynak kullanımı üzerine ayrı bir çalışmanın yapılması önerilmektedir.
Özgünlük: Literatürde Hacettepe, İstanbul ve Ankara gibi Türkiye’de köklü geçmişe sahip olan üniversitelerin Bilgi ve Belge Yönetimi bölümü lisansüstü tezleri üzerine atıf analizi çalışmaları yapılmıştır. Diğer taraftan, ÇAKÜ-BBYB genç olmasıyla ve yüksek lisans programına kabul için İngilizce dil puanı talep etmemesiyle daha önceki çalışmalara konu olan üniversitelerden ayrılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

atıf analizi, yüksek lisans tezi, bilgi ve belge yönetimi, Çankırı Karatekin Üniversitesi

Citation Analysis of Master's Theses at Çankırı Karatekin University Department of Information and Records Management

Öz

Purpose: This study aims to conduct a citation analysis on master's theses completed at Çankırı Karatekin University, Department of Information and Records Management (ÇAKU-DIRM).
Method: Within the scope of the study, citation analysis was carried out on a total of 4,365 citation data (language of publication, type of source, author(s,) and half-life) collected manually from the bibliography section of 37 master's theses completed in ÇAKU-DIRM between 2017 and 2021. In addition, the number of pages, publication year, thesis advisors and jury members of the theses were also analysed.
Findings: The most frequently cited information source types in theses were periodicals (36%), books (31%) and electronic publications (18%). The language of the cited sources was Turkish (67%), English (32%) and other languages (1%). The most frequently cited Turkish and English periodicals were Türk Kütüphaneciliği (Turkish Librarianship), Bilgi Dünyası (Information World), Resmi Gazete (Official Gazette), The Journal of Academic Librarianship, Library Trends, and Reference Services Review, respectively. Although varying by type of information source, the overall literature half-life was 9 years. Hüseyin Odabaş, Coşkun Polat, and Mehmet Ali Akkaya were the most frequently employed faculty members among a total of 7 advisors. The most frequently cited authors were Hüseyin Odabaş, Coşkun Polat, and Bülent Yılmaz, respectively.
Implications: The results of this study are expected to be effective in developing and managing library collections in universities offering Information and Records Management graduate programs. In addition, this study reveals that the rate of English resource usage in the theses completed in the ÇAKU-DIRM program, which does not require a foreign language score at the stage of admission to the master's program, is higher than the theses in the Istanbul University DIRM program that require a foreign language score. Since the design and findings of this study are not suitable for making inferences about how foreign language resource use is realized, it is recommended to conduct an individual research on students' use of foreign language resources in graduate theses to develop institutional and national policies.
Originality: In the literature, citation analysis has been done on the graduate theses of the Information and Records Management departments of universities in Turkey with a deep-rooted history, such as Hacettepe, Istanbul and Ankara. On the other hand, ÇAKU-DIRM differs from the universities that were the subject of previous studies as it is young and does not require an English language score for admission to the master’s program.

Anahtar Kelimeler

Citation analysis, master’s thesis, library and information science, Çankırı Karatekin University

Kaynakça

• Al, U. ve Doğan, G. (2012). Hacettepe Üniversitesi Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü tezlerinin atıf analizi. Türk Kütüphaneciliği, 26(2), 349-369.
• Al, U. ve Tonta, Y. (2004). Atıf analizi: Hacettepe Üniversitesi Kütüphanecilik Bölümü tezlerinde atıf yapılan kaynaklar. Bilgi Dünyası, 5(1), 19-47. https://doi.org/10.15612/BD.2004.497
• Bayram, Ö. (1998). Atıf verisi (citation data) ve enformatik yasalar: Türk kütüphanecilik literatüründeki doktora tezleri üzerinde bir uygulama. Türk Kütüphaneciliği, 12(1), 21-32.
• Bayram, Ö. ve Zan, B. U. (2014). Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü’nde yürütülen lisansüstü tezlerin bibliyometrik analizi. N. Özel ve N. Er-Koçoğlu (Yay. haz.). Ankara Üniversitesi Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü 60. yıl armağan kitabı içinde (s. 223-240). Ankara Üniversitesi Yayınları.
• Burton, R. E. ve Kebler, R. W. (1960). The “half-life” of some scientific and technical literatures. American Documentation, 11(1), 18-22. https://doi.org/10.1002/asi.5090110105
• Buttlar, L. (1999). Information sources in library and information science doctoral research. Library and Information Science Research, 21(2), 227-245. https://doi.org/10.1016/S0740-8188(99)00005-5
• Canata, F., Çapkın, Ç., Doğan, G., Sünger, B. ve Oynak, E. (2017). İstanbul Üniversitesi Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü lisansüstü tezlerinin atıf analizi. Türk Kütüphaneciliği, 31(1), 31-46. https://dx.doi.org/10.24146/tkd.2017.1
• Feyereisen, P. ve Spoiden, A. (2009). Can local citation analysis of masters' and doctoral theses help decision-making about management of the collection of periodicals? A case study in psychology and education sciences. The Journal of Academic librarianship, 35(6), 514–522. https://doi.org/10.1016/j.acalib.2009.08.018
• Garfield, E. (1964). Can citation indexing be automated? M. E. Stevens, V. E. Giuliano ve L. B. Heilprin (Yay. haz.). Statistical association methods for mechanized documentation: Symposium proceedings içinde (s. 189-192). National Bureau of Standards. http://www.garfield.library.upenn.edu/essays/V1p084y1962-73.pdf
• Garfield, E. (1979). Citation indexing, its theory and application in science, technology, and humanities. Wiley.
• Gross, P. L. K. ve Gross, E. M. (1927). College libraries and chemical education. Science, 66(1713), 385–389. https://doi.org/10.1126/science.66.1713.385
• Kaur, P. ve Sehgal, P. C. (2021). Citation analysis of PhD theses in library and information science: A study of Panjab University, Chandigarh. Library of Progress-Library Science, Information Technology & Computer, 41(1), 106-112.
• Keat, Y. C. ve Kaur, K. (2008). Citation study of library and information science dissertations for collection development. Malaysian Journal of Library and Information Science, 13(2), 29–47.
• LaBorie, T. ve Halperin, M. (1976). Citation patterns in library science dissertations. Journal of Education for Librarianship, 16(4), 271–283. https://doi.org/10.2307/40322465
• Line, M. B. (1970). The ‘half‐life’of periodical literature: Apparent and real obsolescence. Journal of Documentation, 26(1), 46-54. https://doi.org/10.1108/eb026486
• Reycraft, G. ve Whiteman, G. (2020). Information sources in environmental science: A citation analysis of master’s theses at Florida Gulf Coast University. Science & Technology Libraries, 39(4), 395-413. https://doi.org/10.1080/0194262X.2020.1785369
• Uçak, N. ve Al, U. (2009). The differences among disciplines in scholarly communication. A bibliometric analysis of theses. Libri, 59(3), 166-179. https://doi.org/10.1515/libr.2009.016