Alevi Kimliğini Diasporada Müzakere Etmek: Toronto Alevi Göçmenlerinin İfade Kültürü Pratikleri

Yıl 2010, Sayı: 56, 39 - 60, 28.01.2013

Ayhan Erol

Öz

Bu çalışma Toronto Alevi topluluğunun kabul edildikleri ülkede ailelerini daha geniş bir toplum içine entegre etmeye çalışırken, aynı zamanda kendilerine ait geleneklerini sürdürme ve kimliklerini koruma çabalarını inceliyor. 2007 yılında gerçekleşen ve 10 aydan fazla süren alan çalışmasına dayanan bu araştırmanın temel tartışma konuları; Toronto’daki Alevi göçmenlerin kendilerine ait bir kimlik bilincini ve toplumsal bir tutunumu sürdürüp sürdürmedikleri ve bunu nasıl gerçekleştirdikleri sorularını içermektedir. Toronto Alevi topluluğunun müzik ve dans pratiklerine özel önem verilecektir. Müzik ve dans gibi ifade kültürü pratikleri diaspora toplulukları ile bu toplulukların anavatanları arasındaki ilişkilerin çözümlenmesinde analitik bir mercek sağlar. Çünkü diasporadaki pek çok topluluğun müzik ve dans pratikleri kimlik inşa etmenin bir aracı olarak değerlendirilirler. Kökleri Türkiye’de bulunan diasporik bir topluluk olarak Toronto Alevi göçmenleri, yabancı bir çevrede, ancak bununla birlikte ulusötesi ağlarla birbirleriyle iletişim halinde, Alevi geçmişleriyle ilişkilerini yansıtmak ve toplumsal tutunum sağlamak için kültürel ve müziksel icralara özel önem verirler. Türkiye’deki ve Kanada’daki Alevi hareketini karşılaştırmalı bir perspektiften ele alan bu çalışma, Türkiye’deki Alevi uyanışının Toronto’daki Alevilerin ifade kültürü pratiklerine ne ölçüde yansıdığını araştırmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Alevi Kimliği, Göç, Diaspora, Ulusüstücülük, Müzik ve Semah

NEGOTIATING ALEVI IDENTITY IN DİASPORA: EXPRESSIVE CULTURAL PRACTICES OF THE TORONTO ALEVI COMMUNITY

Öz

Based on my observations and in-depth interviews over a ten-month period in 2007, this study explores the efforts of Toronto’s Alevi community to maintain a separate identity in their adopted country, while attempting to integrate their families into society. Major issues in my case study include the question of whether, and how, Alevis in Toronto maintain a sense of self-identity and a measure of communal cohesion. Special attention is given to the music and dance practices of the Toronto Alevi Community. Expressive cultural practices such as music and dance provide an analytical tool for the relations between diaspora communities and their home countries. This is because the music and dance practices of many communities in diaspora are considered to be a means of constructing identity. In a foreign environment, yet connected to others via transnational networks, Toronto’s Alevi immigrants as a diasporic society with roots in Turkey rely on cultural and musical performances to aid community cohesion and to reflect on their relationship with their Alevi past. By investigating the Alevi movement in Turkey and Canada from a comparative perspective, my aim in this paper is to explore to what extent the Alevi musical revival in Turkey influences the music practices of Alevis in Toronto

Anahtar Kelimeler

Alevi Identity, Diaspora, Migration, Transnationalism, Music and Dance

Kaynakça

• Aslanoğlu, İsmail. (2001). “Alevilikte Temel İnanç Unsurları ve Pratikler”, Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi. 20:33-134.
• Baily, John. - Collyer, Michael. (2006). “Introduction: Music and Migration”. Journal of Eth- nic and Migration Studies 32 (2): 167-182.
• Bauman, Zygmunt. (2000). “From Pilgrim to Tourist- or a Short History of Identity” in Hall, S. and Gay P. (eds) Questions of Cultural Identity, London:Sage, 18-36.
• Bozkurt, Fuat. (1990). Alevîliğin Toplumsal Boyutları. İstanbul:Tekin Yayınları.
• Cohen, Anthony P. (1999). Topluluğun Simgesel Kuruluşu. Çev. Mehmet Küçük. Ankara: Dost Yayınları.
• Çamuroglu, Reha. (1997). “Some Notes on the Contemporary Process of Restructuring Ale- vilik in Turkey” in Kehl-Bodrogi, K., Kellner- Heinkele, B. and Otter-Beaujean, A. (eds) Syncretistic Religious Communities in the Near East, Köln:Brill, 25-33.
• Çamuroğlu, Reha. (1998). “Alevi Revival in Turkey”. Alevi Identity. in Olson, T., Özdalga, E. and Raundvere, C. (eds.) Alevi Identity, Istanbul:Swedish Research Institute, 79-84.
• Çamuroglu, Reha. (2000). Değişen Koşullarda Alevilik. İstanbul:Doğan Kitap.
• Çakır, Ruşen. (1998). “Political Alevism vesus Political Sunnism: Convergences and Diver- gences” in Olson, T., Özdalga, E. and Raundvere, C. (eds.) Alevi Identity, İstanbul:Swedish Research Institute, 63- 69.
• Eickelman, D.F. and Anderson, J.W. (2003). “Redefining Muslim Publics”. in Eickelman, D.F. and Anderson, J.W. (eds) New Media in the Muslim World, Bloomington:Indiana University Press, 1-18.
• Erol, Ayhan. (2002). “Birlik ve Farklılık Ekseninde Alevilik ve Alevi Müziği”. Folklor/Edebi- yat 30(2): 287-307.
• Erol, Ayhan. (2007). “Alevi-Bektaşi Müziğindeki Çeşitliliği İncelemek”. 2. Uluslararası Türk Kültür Evreninde Alevilik ve Bektaşilik Bilgi Şöleni Bildiri Kitabı, Gazi Üniversitesi Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Merkezi Yayınları, 2007, Ankara, Cilt:1, 301-321.
• Erol, Ayhan. (2008). “Change and Continuity in Alevi Musical Identity” in Statelova, R., Rodel, A., Peycheva, L. and Vlaeva, I. (eds) The Human World and Musical Diversity. Sofia:Bulgarian Musicology Studies, 109-117.
• Erol, Ayhan. (2009). “Marketing the Alevi Musical Revival” in Pink, J. (ed.). Muslim Societies in the Age of Mass Consumption. Newcastle:Cambridge Scholars Publishing, 165-185.
• Erol, Ayhan. (2010). “Re-imagining identity: the Transformation of the Alevi Semah”, Midd- le Eastern Studies, 46(03):375-387.
• Geaves, Ron. (2003). “Religion and Ethnicity: Community Formation in the British Alevi Community”, Numen 50(1): 50-70.
• Grillo, Ralph. (2004). “Islam and Transnationalism”. Journal of Ethnic and Migration Studies 30 (5): 861-878.
• Hall, Leslie. (1982). “Turkish Musical Culture”, Canadian Journal for Traditional Music 10: 25-31.
• Hall, Stuart. (1994). “Cultural Identity and Diaspora” in Williams, P. And Chrisman, L. (eds) Colonial Discourse and Post-Colonial Theory: A Reader, New York:Columbia University Press, 392-403.
• Hall, Stuart. (2000). “Introduction: Who needs identity” in Hall, S. and Gay P. (eds) Ques- tions of Cultural Identity, London:Sage, 3-17.
• Kosnick, Kira. (2004). “Speaking in One’s Own Voice: Representational Strategies of Alevi Turkish Migrants on Open-Access Television in Berlin”. Journal of Ethnic and Migration Studies 30 (5): 979-994.
• Livingston, Tamara. (1999). “Music Revivals: Towards a General Theory”. Ethnomusicology 43 (1) : 66-86.
• Markoff, Irene. (1986). “The Role of Expressive Culture in the Demystification of a Secret Sect of Islam”. World of Music 28(3): 42-56.
• Melikoff, Irene. (1998) ‘Bektashi /Kızılbaş: Historical Bipartition and Its Consequences’, in Olson, T., Özdalga, E. and Raundvere, C. (eds.) Alevi Identity, Istanbul:Swedish Research Institute, 1-8.
• Markoff, Irene. (2002). “Alevi Identity and Expressive Culture”, in Danielson, V., Marcus, S. and Reynolds, D. (eds) The Garland Encyclopedia of World Music, Volume 6, London:Roudledge, 793-800.
• Melikoff, Irene. (1994). Uyur İdik Uyurdular Çev: Turan Alptekin, İstanbul: Cem Yayınları.
• Ocak, Ahmet Yaşar. (2003). Alevi ve Bektaşi İnançlarının İslam Öncesi Temelleri. İstanbul: