Alevi-Bektaşi Cemlerinde Erkan ve Sürek Farklılığı Herne Cemevi Örneği

Yıl 2017, Sayı: 82, 25 - 41, 09.06.2017

İbrahim Gül

Öz

Bu çalıma, Alevi-Bektaşi inanda sürek farklılığını konu almaktadır. Bu farklılık, “Yol bir sürek bin bir” deyimiyle anlatılır. Yol, Hak-Muhammed-Ali yoludur. Bu yolu devam ettirmek için farklı sürekler izlenebilir. Önemli olan yolun bozulmadan sürülmesidir. Bu çalışmada, öncelikle Kırklar Cemi, yol ve sürek kavramları kuramsal temellere dayalı olarak incelenmeye çalışılmıştır. Bir uygulama olarak, Almanya, Herne Cem evinde görüşme ve gözleme dayalı olarak bir araştırma yapılmıştır. Görüşmeye 13 kişi katılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre Cem, katılanlara önemli kazanımlar sağlamaktadır. Cemlerin, Çelebiler Erkânına göre yürütüldüğü görülmüştür. Çoğunlukla görüşmeciler kendi yöresinin süreğine cem yürütülmesini istemişlerdir. Bulgulara dayalı olarak, Alevi-Bektaşi inancında sürek farklılığının devam ettirilmesinin bir zenginlik olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Alevîlik, Kırklar Cemi, yol, sürek

DIFFERENCES BETWEEN RITES AND RITUALS IN ALAWIBEKTASHI CEMS HERNE CEMEVİ EXAMPLE

Öz

This study focuses on differences of pursuance in Alevi-Bektashi faith. This difference is explained by a famous saying “The way is one and the pursuance is many. The way is Hak-Muhammad-Ali’s way. Different pursuances can be followed to maintain this path. What is important is that the principles should be always followed. The subject is researched with under the headings of Cem, Kırklar Meclisi and the way-pursuance. A study is conducted based on interviews and observations at Herne Cemevi in Germany. Thirteen people are interviewed about the subject. According to the results of the interviews, it became evident that Alewi faith cem provides significant gains to the participants It is observed that Alevi ritual is carried out according to Çelebiler Pursuance. However, the participants in the meeting wanted us to carry out Alewi faith. Diversity in practices in the Alevis-Bektashi belief is seen as a wealth

Anahtar Kelimeler

Alevism, Kırklar Cemi, Alevi Faith (cem), the way, pursuance

Kaynakça

• Arslanoğlu, İbrahim. (2017). “Alevilikte Temel İnanç Unsurları ve Pratikler”, Erişim: 19.01.2017 www.hbvdergisi.gazi.edu.tr/index.php/TKHBVD/article/ download/453/444
• Atmaca, Veli. (2007). “Anadolu’da Yesevilik (Yesevi Menâkıbnâmesi Özelinde Peygamber Tasavvuru”, 38. ICANAS (Uluslararası Asya ve Kuzey Afrika Çalışmaları Kongresi), 10-15 Eylül, Ankara
• Aydın, Ayhan. (2005). “Alevi-Bektaşi İnanç Önderleri Dedeler–Babalar”, I. Uluslararası Bektaşilik ve Alevilik Sempozyumu 28/30 Eylül 2005 —. (2014). “Yol Bir Sürek Binbir”, http://ayhanaydin.info/yazilar/ denemelerim/297-yol-bir-suerek-binbir, Erişim: 18.01.2017
• Aytaş, Gıyasettin. (2014). “Hacı Bektaş Velî ve Düşünce Sistemi”, Türk Dünyası Bilgeler Zirvesi: Gönül Sultanları Buluşması. 26-28 Mayıs 2014. Eskişehir,.
• Aytekin, Sefer. (Der). (1958). Buyruk. Ankara: Emek Basım-Yayınevi.
• Azar, Birol. (2005). “Benzerlik ve Farklılıklar Ekseninde Alevi-Bektaşi İnançları Üzerine Bir Değerlendirme”, İlâhiyat Fakültesi Dergisi, 10/2, 81-87.
• Bal, Hüseyin. (2004). Alevi İslam Yolu, Cem Vakfı Yayınları, İstanbul
• Baş, Eyüp.(2011). “Ahmed Yesevî’nin Bektaşîlik, Alevîlik Üzerindeki Etkileri ve Osmanlı Dini Hayatındaki İzleri”, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 52/2, 21-53.
• Bozkurt, Fuat. (2006). Buyruk. İstanbul: Kapı Yayınları
• Coşkun, Nilgün, Çıblak. (2014). “Anadolu Alevilerinde Cemler ve Bu Cemlerin Sosyokültürel Hayattaki İşlevleri”, CİU Cyprus İnternational University Folklar Edebiyat Dergisi, 20/2, 9-28.
• DABF. (2008). “Alevi-Bektaşi İnancının Esasları Danimarka Alevi İnanç Toplumu”, (Danimarka Alevi Birlikleri Federasyonu), www.alevi.dk Erişim: 18.01.2017
• Dedekargınoğlu, Hüseyin. (2010). “Dedelik Kurumu ve Sürek Anlayışı”, II. Uluslararası Tarihten Bugüne Alevilik Sempozyumu, 23-24 Ekim 2010, Ankara.
• “Deyişler-Nefesler-Hakk Âşıkları Âşığın Sözü, Kur’an’ın Özü”, http://www.deyisler-nefesler.com/, Erişim: 20.01.2017
• Dewalt, Kathleen Musante; Dewalt, Billie. R. (2002). Participant Observation: A Guide For Fieldworkers. USA: AltaMira Press.
• Ekiz, Durmuş. (2009). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. (2.baskı.). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Ersal, Mehmet. (2015). “Balkanlar Alevi mi Bektaşi mi? Ocak mı Sürek mi?” Balkanlarda Alevilik Bektaşilik. İstanbul: Çorlu Belediyesi Yayınları.
• Ersoy, Elif; Kızıltan, Hakan ve Saydam, Bilgin. (2013). “Kırklar Cemi: Psikomitolojik Çözümleme, Geçmişten Günümüze Alevilik”, Uluslararası Sempozyum, 03-05 Ekim, Bingöl Üniversitesi Yayınları.
• Gölpınarlı, Abdülbâki. (1959). Menâkıb-ı Hacı Bektâş-ı Velî “Vilâyet-Nâme”. İstanbul: İnkılâp Kitabevi
• Günşen, Ahmet (2007). “Gizli Dil Açısından Alevîlik-Bektaşîlik Erkân ve Deyimlerine Bir Bakış”, Turkish Studies / Türkoloji Araştırmaları, 2/2, 328-350.
• “Harabi”. http://www.siirakademisi.com/forum/showthread.php?t=3492 Erişim: 20.01.2017
• İslâm Ansiklopedisi. (2017).“AL-i ABA”,http://www.islamansiklopedisi.info/dia/ pdf/c02/c020286.pdf Erişim: 7.5.2017
• Kaptan, Remzi. (2017). “Cem ve Cemde Okunan Gülbanklar, Deyişler, Mersiyeler, Duazlar”, www.alevitentum.de/Cem_ve.....pdf Erişim: 20.01.2017
• Karakaş, Musa. (2003). “Alevilikte Cem”. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Velî Araştırma Dergisi, 27, 229-296.
• Kaygusuz, İsmail. (2017). “Alevi-Bektaşi İnancında Cem”, http://ismailkaygusuz. com/419/550/293-Alevi-Bekta%C5%9Fi%20inanc%C4%B1nda%20Cem. html Erişim: 16.01.2017