Öğretmen Adaylarının Kültürel Turizm ve Hacı Bektaş Veli’ye İlişkin Düşünceleri

Yıl 2017, Sayı: 82, 71 - 89, 09.06.2017

Bahadır Kılcan Turhan Çetin

Öz

Bu araştırmanın amacı, Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Sosyal Bilimler ve Türkçe Eğitimi Bölümünde öğrenim gören öğretmen adaylarının kültürel turizm ve Hacı Bektaş Veliye yönelik düşüncelerini belirlemektir. Nicel araştırma yöntemiyle verilerin toplandığı bu çalışma betimsel bir alan araştırmasıdır. Araştırma, çalışma grubunda yer alan 319 öğretmen adayı ile gerçekleştirilmiştir. Araştırmada veri toplama aracı olarak katılımcıların kültürel turizm ile Hacı Bektaş Veli’ye yönelik düşünceleri belirlemek amacıyla araştırmacılar tarafından geliştirilen ve beşli Likert tipinde oluşturulan 37 maddelik ölçekten faydalanılmıştır. Verilerin analizinde SPSS paket programı kullanılmıştır. Verilerin analizinde frekans f , yüzde % , ortalama , t testi ve tek yönlü varyans analizi ANOVA testleri uygulanmıştır. Araştırmanın sonuçlarına göre, katılımcıların kültürel turizm ve Hacı Bektaş Velî’ye ilişkin görüşlerinin toplam puanları anabilim dalı, cinsiyet, genel akademik not ortalaması, ailenin aylık geliri, turizm ve Hacı Bektaş Velî konusunda ödev, proje, sunum yapma durumu değişkenleri arasında anlamlı değişiklik göstermezken, turizm ve Hacı Bektaş Velîile ilgili dergi, broşür, kitap vs. takip etme, turizm yörelerine düzenlenen gezilere katılma ve Hacı Bektaş Velî Külliyesini görme durumları ile Alevilik ile ilgili düşünceler değişkenleri arasında anlamlı farklılık gözlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Sosyal bilimler ve Türkçe eğitimi bölümü, öğretmen adayları, kültürel turizm, Hacı Bektaş Velî

Bu araştırmanın amacı, Gazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Sosyal Bilimler ve Türkçe Eğitimi

Öz

The purpose of this study is to determine the views of pre-service teachers studying at Gazi University Gazi Faculty of Education Department of Social Sciences and Turkish Education about cultural tourism and Haji Bektash Velî. This is a descriptive field study in which data were collected through the quantitative research method. The study was conducted with 319 pre-service teachers included in the study group. A 37-item 5-point Likert-type scale was prepared by the researchers for determining the participants’ views of cultural tourism and Haji Bektash Velî. The data were analyzed via SPSS package. They were analyzed based on frequency f , percentage % , mean X , t-test, and one-way analysis of variance ANOVA . According to the research findings, there are no significant differences between the participants’ total scores of views about cultural tourism and Haji Bektash Velî by program of study, gender, general academic point average, family’s monthly income, and status of doing a homework, project, or presentation about tourism and Haji Bektash Velî. However, the findings indicate that there are significant differences between their total scores by status of following magazines, brochures, books, etc. about tourism and Haji Bektash Velî, status of participating in trips to touristic areas, status of seeing Haji Bektash Velî Külliye complex , and views about Alevism

Anahtar Kelimeler

Department of Social Sciences and Turkish Education, pre-service teachers, cultural tourism, Haji Bektash Velî

Kaynakça

• Ablak, Selman vd. (2014). Üniversite Öğrencilerinin Kırşehir’in Tarihi ve Kültürel Turizm Değerlerine Yönelik Farkındalıkları. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7, 2, 171-186.
• Alaeddinoğlu, Faruk ve Mehmet Zeydin Yıldız. (2007). “Türkiye’de Kültür Turizmi ve Algılanışı”, İCANAS 38, Ankara, s.1-10.
• Aliağaoğlu, Alpaslan. (2004). “Sosyo-kültürel Miras Turizmi ve Türkiye’den Örnekler”. Ankara Üniversitesi Türkiye Coğrafyası Araştırma ve Uygulama Merkezi, Coğrafi Bilimler Dergisi, 2, 50-64.
• Altınok, Baki Yaşa. (1998). Alevilik, Hacıbektaş Velî, Bektaşilik. Ankara: Oba Kitabevi.
• Altıntaş, Hayrani. (1994). “Hacı Bektaş Velî Düşüncesinde İbadet Ve Ahlâk Hacı Bektaş Velî Düşüncesinde İbadet ve Ahlak”. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Velî Araştırma Dergisi 1, 29-31.
• Arslanoğlu, İbrahim. (2002). “Aleviliğin Tarihsel-Sosyal Temelleri”. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Velî Araştırma Dergisi 23, 1-52.
• Aslan, Faik. (2007). “Hacı Bektâş-ı Velî’nin Düşünce Dünyası”. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sivas.
• Aykan, Güven. (2000). “Hacı Bektaş-ı Velî Nerede Doğdu, Kimdir, Soyu Nereye Dayanıyor”? Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Velî Araştırma Dergisi 15, 173-218.
• Aytaç, Kemal. (1984): “Hacı Bektaş-ı Velî”. Milli Kültür 5, 46, 7-9.
• Baltacı, Burhan. (2010). “Hacı Bektaş Velî’nin Kur’an’dan İktibasları ve Yorumlarının Tefsir Perspektifinden Değerlendirilmesi”. I. Uluslararası Hacı Bektaş Velî Sempozyumu, Bildiriler Kitabı I. Cilt, s. 109-126, Çorum.
• Bolay, Süleyman Hayri. (1990). “Makalat’a Göre Hacı Bektaş Velî’nin Fikri Şahsiyeti”. Milli Kültür 75, 16-18.
• Bozkurt, Hilal. (2008). “Hacı Bektaş-ı Velî’nin Din Tasavvuru”. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Boztuğ, Durmuş. (2010). “Bir Anadolu Aydını Hacı Bektaş Velî”. I. Uluslararası Hacı Bektaş Velî Sempozyumu, Bildiriler Kitabı I. Cilt, s.11-16, Çorum.
• Büyüköztürk, Şener vd. (2010). Bilimsel Araştırma Yöntemleri (17. Baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Coşan, Esat. (1990). Makalat Hacı Bektaş Velî, Sadeleştiren: Hüseyin Özbay, Ankara: Kültür Bakanlığı Klasik Türk Eserleri No:10.
• Çetin, Ayşe Yücel. (2008). “Ahmed Yesevi, Yunus Emre ve Hacı Bektaş Velî’de İnsan Anlayışı”. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Velî Araştırma Dergisi 47, 43-49.
• Çetin, Turhan. (2010). “Cumalıkızık Köyünde Kültürel Miras ve Turizm Algısı”. Milli Folklor Dergisi22, 87, 181-190.
• —. (2013). “Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Kültürel Turizm ve Hacı Bektaş Velî’ye İlişkin Düşünceleri”. Coğrafya Derneği Yıllık Kongresi Bildiriler Kitabı, s:764-773, İstanbul.
• —. (2015). “Kültürel Coğrafya Perspektifinden Hacı Bektaş Velî’nin Felsefesi ve Eserleri”. Türk Kültüründe Coğrafya – I Editörler: A. Meydan ve T. Çetin. Sayfa:55-82. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Çetinkaya, Bayram Ali. (2005). “Hacı Bektaş Velî’nin Gönül Dünyasında İnsan Sevgisi”. Somuncu Baba Dergisi, 1(59), 36-39.
• Çifçi, İbrahim ve Orhan Akova. (2016). “İnanç Turizmi Kapsamında Hacı Bektaş Velî Dergâhına Yönelik Bir Araştırma”. Türk Kültürü Ve Hacı Bektaş Velî Araştırma Dergisi 80, 183-217.
• Çiftci, Selcen. (2011). “Bir Grup Yükseköğretim Öğrencisinin Hacı Bektaş Velî’yi Tanıma Düzeyi ve Bektaşilik Hakkındaki Tutumları”. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Velî Araştırma Dergisi 57, 225-244.
• Doğanay, Hayati ve Serhat Zaman. (2014). Türkiye Turizm Coğrafyası. Ankara:Pegem Yayınevi.
• Doğaner, Suna. (2001). “Din ve Turizm:Türkiye’de İnanç Turizmi”. Türkiye’de Toplum Bilimlerinin Gelişimi–II (Anglo-Amerikan Etkisi/ Sosyoloji Yıllığı-18), Editörler: Ertan Eğribel ve Ufuk Özcan. Sayfa: 338-350. İstanbul: Kitabevi Yayınları.
• —. (2003). “Miras Turizminin Coğrafi Kaynakları ve Korunması”. Coğrafi Çevre Koruma ve Turizm Sempozyumu Bildiri Kitabı, s.1-8, İzmir.
• Duran, Hamiye. (1987). “Hacı Bektaş-ı Velî’nin Makalat’ında Din ve Tasavvuf”. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• —. (2010). “Velayetname’ye Göre Hacı Bektaş Velî”. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Velî Araştırma Dergisi 55, 129-138.
• Emekli, Gözde. (2003). “Kültür Mirasının Kültürel Turizm Yaklaşımıyla Değerlendirilmesi”. Coğrafi Çevre Koruma ve Turizm Sempozyumu, Bildiriler Kitabı, s. 43-49, İzmir.
• —. (2006). “Coğrafya, Kültür ve Turizm: Kültürel Turizm”. Ege Coğrafya Dergisi 15, 51-59.
• Fığlalı, Ethem Ruhi. (2010). “Hacı Bektaş Velî’nin Türk Kültürü İçin Önemi”. I. Uluslararası Hacı Bektaş Velî Sempozyumu Bildiriler Kitabı, I. Cilt, s.1-10, Çorum.
• —. (1990). Türkiye’de Alevilik-Bektaşilik. Ankara: Selçuk Yayınları.
• Fığlalı, Ethem Ruhi ve Mehmet Aydın. (1997). Milli Bütünlüğümüz ve Hacı Bektaş Velî Editör: Erol Kalender. Ankara: Atatürk Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı.
• Gülçiçek, Ali Duran. (2003). “Hacı Bektaş Velî’nin Yaşam Felsefesi, İnanç ve Öğretisi”. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Velî Araştırma Dergisi 27, 1-18.
• Gümüşoğlu, Dursun. (2010). “Hacı Bektaş Velî, Bektaşilik ve Günümüze Yansımaları”. I. Uluslararası Hacı Bektaş Velî Sempozyumu Bildiriler Kitabı, I. Cilt, s. 17-25, Çorum.
• Gündoğdu, Cengiz. (2007). Hacı Bektaş-ı Velî. İstanbul: Aktif Yayınevi.
• Güvenç, Bozkurt. (1994). İnsan ve Kültür. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Güzel, Abdurrahman. (1994). “Hacı Bektaş Velî’nin Hayatı ve Eserleri”. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Velî Araştırma Dergisi 1, 15-21.
• —. (2007). “AhmedYesevi, Hacı Bektâs-ı Velî, Yunus Emre ve Kaygusuz Abdal’da Dört Kapı Kırk Makam”. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Velî Araştırma Merkezi Dergisi 41, 4-117.
• Işık, Metin vd.(2010). “Türk Toplumunda Hacı Bektaş Velî Algısı Üzerine Bir Çalışma”. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Velî Araştırma Dergisi 55, 173-192.
• İbret, Ünal B. vd. (2015). “Kastamonu Şehrinde Kültür ve İnanç Turizmi”. Marmara Coğrafya Dergisi 32, 239-269.
• Karakuş, Ufuk vd. (2011). “İlköğretim İkinci Kademe Öğrencilerinin Turizme Yönelik Görüşlerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi (Safranbolu’da Nicel Bir Çalışma)”. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 1(4), 85-95.
• Karasar, Niyazi. (2011). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Kayış, Aliye. (2010). “Güvenilirlik analizi (Reliability analysis)”. SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri. Editör: Şeref Kalaycı, 5. Baskı, s. 401-419, Ankara: Asil Yayıncılık.
• Kızılçaoğlu, Alaatin. (2003). “İlköğretim Okullarında Bir Kırsal Yerleşmeye Düzenlenecek Gözlem Gezisinde Gerçekleştirilecek Etkinlikler İle Bir Gezi Planı Önerisi”. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 6, 9, 1-21.
• Kızılırmak, İsmail ve Hüseyin Kurtuldu. (2005). “Kültürel Turizmin Önemi ve Tüketici Tercihlerinin Belirlenmesine Yönelik Bir Çalışma”. Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi 1, 100–120.
• Kolaç, Emine. (2010). “Hacı Bektaş Velî, Mevlana ve Yunus Felsefesiyle Türkçe Derslerinde Değerler Ve Hoşgörü Eğitimi”. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Velî Araştırma Dergisi 55, 193-208.
• Korkmaz, Seyfullah. (2001). “Ahmed Yesevî ve Hacı Bektaş Velî (Aralarındaki Bağlar, Fikirleri, Tesirleri ve Türk İslâm Edebiyatına Katkıları)”. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 11, 325-355.
• Kozak ve vd.(2011). Genel Turizm (İlkeler-Kavramlar). Ankara: Detay Yayıncılık.
• Kültür ve Turizm Bakanlığı. (2016). “Dünya Miras Listesinde Türkiye. Dünya Miras Listesinde Yer Alan Doğal ve Kültürel Varlıklarımız”. www.turizm.gov.tr, erişim tarihi:21.12.2016
• McKercher, Boband Hilary Du Cros. (2002). Cultural Tourism, The Partnership Between Tourismand Cultural Heritage Management. New York: The Hawort Pres.
• Melikoff, İrene. (1999). Hacı Bektaş Efsaneden Gerçeğe. İstanbul: Cumhuriyet Kitapları.
• Nuryanti, Wiendu (1996). “Haritage and Postmodern Tourism”. Annals of Tourism Research, 23 (2), 249-260.
• Ocak, Ahmet Yaşar. (2000). Alevî ve Bektaşî İnançlarının İslâm Öncesi Temelleri. 3. Baskı. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Oğuz, Öcal M. (2007). “UNESCO, Kültür ve Türkiye”. Milli Folklor 73, 6-12.
• Okur, Alpaslan. (2012). “Hacı Bektaş Velî ve İlgili Kavramların Taşınabilirlik/Algısı Üzerine Bir Araştırma ve Öğretim Programlarındaki (MEB) Durumu”. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Velî Araştırma Dergisi 64, 199-218.
• Onat, Hasan. (1997). Hacı Bektaş Velî’nin Din Anlayışındaki Evrensel Boyut ve Bazı Düşünceler. Hacı Bektaş Velî Armağanı. Ankara: Gazi Üniversitesi Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Velî Araştırma Merkezi Yayınları.
• Özgüç, Nazmiye. (2003). Turizm Coğrafyası Özellikler ve Bölgeler. İstanbul: Çantay Kitabevi.
• Özgüven, İbrahim Ethem. (2011). Psikolojik Testler. Ankara: PDREM.
• Öztaşkın, Özlem Bektaş. (2012). “Öğretim Programları ve Ders Kitaplarında Hacı Bektaş Velî ve Bektaşilik”. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Velî Araştırma Dergisi 61, 245-272.
• Richards, Greg. (2001). The Development of Cultural Tourism in Europe. Cultural Attractionsand European Tourism. İngiltere: CABI International Publishing, Walling ford Oxon.
• Sönmez, Mehmet Emin. (2012). “Tillo (Siirt) İlçesi’nin Kültür Turizmi Potansiyeli”. Türk Coğrafya Dergisi 59, 27-44.
• Şahin, Ayfer. (2014). “Nevşehir Hacı Bektaş Velî ve Ahi Evran Üniversitesi Öğrencilerinin Hacı Bektaş Velî ve Ahi Evran-ı Velî İle Bektaşilik ve Ahilik Algıları”. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Velî Araştırma Dergisi 71, 171-195.
• Şencan, Hüner. (2005). Sosyal ve Davranışsal Ölçümlerde Güvenilirlik ve Geçerlilik. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Tanyıldızı, Nural İmik. (2011). “Türk Kültürünün Gençlere Tanıtımında Medyanın Rolü: Hacı Bektaş Velî, Mevlana ve Yunus Emre Üzerine Bir Araştırma”. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Velî Araştırma Dergisi 59, 101-118.
• Tapur, Tahsin. (2009). “Konya İlinde Kültür ve İnanç Turizmi”. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi 2(9), 473-492.
• Taşdemir, Mehmet. (2009). “İlköğretimde Değerler Eğitimi ve Bu Değerlerin Alevî- Bektaşî Değerleri ile İlişkililiği”. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Velî Araştırma Dergisi 51, 295-326.
• Türkdoğan, Orhan. (1995). Alevi - Bektaşi Kimliği (Sosyo-Antropolojik Araştırma). 2. Baskı, İstanbul: Timaş Yayınları.
• Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Velî Araştırma Merkezi. (2010). Hünkar Hacı Bektaş Velî Velayetnamesi. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Velî Araştırma Merkezi, Ankara.
• UNESCO. (2009) Türkiye’nin Dünya Miras Alanları (Koruma ve Yönetimde Güncel Durum). Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Kurumu Türkiye Milli Komisyonu, Ankara.
• Uygur, Selma Meydan ve Eda Baykan. (2007). “Kültür Turizmi ve Turizmin Kültürel Varlıklar Üzerindeki Etkileri”. Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi 2, 30-49.
• Yalçın, Alemdar. (1994). “Hacı Bektaş Velî ve Günümüz”. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Velî Araştırma Dergisi 1, 32-35.
• Yazıcı, Hikmet. (2014). “Öğretmen Adaylarının Hacı Bektaş Velî ve Bektaşilikle İlgili Temel Bilgi ve Tutum Düzeyleri”. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Velî Araştırma Dergisi 72, 109-123.
• Yazıcı, Hüseyin ve Salim Pilav. (2015). “Türkçe ve Edebiyat Ders Kitaplarında Yesevilik, Bektaşilik ve Mevlevilik Unsurları”. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Velî Araştırma Dergisi 73, 105-128.
• Zaman, Mehmet. (2005a). “Türkiye’nin Önemli İnanç Turizmi Merkezlerinden Biri: Sumela (Meryam ana) Manastırı”. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 6(2), 1-24.
• —. (2005b). “Trabzon İlindeki Kutsal Mekânların İnanç Turizmi Açısından Değerlendirilmesi ve Geliştirilmesi.” Atatürk Üniversitesi Fen- Edebiyat Fakültesi, Sosyal Bilimler Dergisi, 35, 149-189.