HACI BEKTAŞ VELÎ VE İLGİLİ KAVRAMLARIN TANINABİLİRLİK/ALGISI ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA VE ÖĞRETİM PROGRAMLARINDAKİ MEB DURUMU

Yıl 2012, Sayı: 64, 199 - 218, 25.02.2013

Alpaslan Okur

Öz

Bu çalışmada Hacı Bektaş Velî ve Bektaşîlik ile ilgili kavramların tanınabilirliği ve algısı üzerindedurulmuştur. Çalışma genel tarama modellerinden ilişkisel tarama modeli ile yapılmıştır.Çalışma grubu, değişik branşlardaki öğretmenlik tercih etmiş 567 üniversite 1. sınıföğrencilerinden oluşmaktadır. Bu öğrenciler ortaöğretimden yeni geldikleri için çalışmanınsonuçları öğretim programları da dikkate alınarak yorumlanmıştır. Bu kişilerin, öğretmenlikyapacakları da düşünüldüğünde, ilk ve ortaöğretim dönemlerinde Hacı Bektaş Velî’yi tanımayayönelik bir eğitim veya ders almadıkları, yükseköğretimde de tercih ettikleri bölümegöre sınırlı bir şekilde eğitim alacakları saptanmıştır. Böylelikle Hacı Bektaş Velî’yi özel ilgisisonucu tanıyan veya tesadüfen tanımış öğretmen adayları ile karşılaşıldığı görülmüştür. Busebeple, Hacı Bektaş Velî gibi değerleri tanımaya yönelik temel bilgilerin ilköğretim kademesindeverilmesi gerekir. Aynı şekilde ortaöğretimde de öğrencinin ilgisini çekecek, merakuyandıracak ve konu ile ilgili bağımsız çalışabilecek düzeyde bilgi verilmelidir. Böylelikleüniversiteye gelen öğrenci, tercih ettiği bölüm fark etmeksizin konu ile ilgili araştırmalar yapabilmelive dersler seçebilmelidir.

Anahtar Kelimeler

Hacı Bektaş Velî, Bektaşîlik, Bektaşî fıkraları, eğitim programı

A RESEARCH ON RECOGNIZABILITY/PERCEPTION OF HACI BEKTASH VELÎ AND RELATED CONSEPTS AND STATUS IN CURRİCULUMS MINISTRY OF EDUCATION

Öz

This study focuses on recognizability and perception of Haci Bektash Velî and Bektashi concepts. The study was conducted with relational screning model. The study group consists of 567 first year university students- that is freshmen- who have chosen to study different branches. As these students just came from secondary school, academic programs were interpreted by taking the results into consideration. When it was considered that these people would teach, it was identified that they did not take courses on Haci Bektash Velî in primary or secondary school and took courses in a limited way according to the department they chose to study at university. Thus, it was seen that there were teacher candidates who knew Haci Bektash Veli as a result of his/her special interest or by chance. For this reason, basic information on and values of Haci Bektash Velî should be given in primary school. In the same way, a level of knowledge about the subject that will appeal students and enable them to work independently should be given in secondary education. Thus, college students, regardless of the preferred department and courses, will able to choose and do research on the subject

Anahtar Kelimeler

Haci Bektash Velî, Bektashi, Bektashi jokes, curriculum

Kaynakça

• Akyol, Taha. (2000) “Alevîler Azınlık mı?” http://www.milliyet.com.tr/2000/06/24/ya- zar/akyol.html Erişim Tarihi: 06.02.2012
• Arslanoğlu, İ. (2000) “Alevîlik-Bektaşîlik ve Batılı Araştımacılar” Türk Kültürü ve Hacı Bek- taş Velî Araştırmaları Dergisi, 16:101-113
• Boratav, Pertev Nail. (1991). “Bektaşî ile Bektaşî Fıkraları Üzerine” Folklor ve Edebiyat (1982) II. İstanbul: Adam Yayınları
• Boratav, Pertev Nail. (2004). “Önsöz” [içinde] Bektaşî Dedikleri. Yazarlar: Metin Eloğlu, Oğuz Tansel. İstanbul: Evrensel Yayınları.
• Çiftçi, Selcen. (2011). “Bir Grup Yükseköğretim Öğrencisinin Hacı Bektaş Velî’yi Tanıma Düzeyi ve Bektaşîlik Hakkındaki Tutumları” Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Velî Araştır- ma Dergisi, 57:225-244
• Eğri, Osman. (2010). “Bektaşîlikte Ahlak Eğitimi” Anadolu’da Alevîliğin Dünü ve Bugünü. Ed. Halil İbrahim Bulut. Sakarya: Sakarya Üniversitesi Yayınları.
• Ercan, Haydar. (2010). “Günümüzde Bektaşîliği Yaşamak” Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Velî Araştırma Dergisi, 55:405-408
• Gündoğdu, Cüneyt. (2010). “Hacı Bektaş Velî” Anadolu’da Alevîliğin Dünü ve Bugünü. Ed. Halil İbrahim Bulut. Sakarya: Sakarya Üniversitesi Yayınları.
• Işık, Metin; Akdağ, Mustafa; Türk, M.Sezai. (2010). “Türk Toplumunda Hacı Bektaş Velî Algısı Üzerine Bir Çalışma” Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Velî Araştırma Dergisi, 55:173- 191
• İlbars, Zafer. (1998). “Bektaşîlikte ‘İnsan Kavramı’ Üzerine” Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Velî Araştırma Dergisi, 5:75-77
• Jurs, H.W. (1998). Applied Statistics for the behavioral sciences: fourth edition. Boston: Houghton Mifflin Company. USA.
• Kaplan, İsmail. (2009). Alevîce-İnancımız ve Direncimiz. Köln: Almanya Alevî Birlikleri Fe- derasyonu Yayınları.
• Kılınç, Mustafa Y. (1999). “Hacı Bektaş Velî Ve Alevîlik Bektaşîlik” Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Velî Araştırma Dergisi, 9:21-29
• Kolaç, Emine. (2010). “Hacı Bektaş Velî, Mevlana ve Yûnus Felsefesiyle Türkçe Derslerin- de Değerlr Ve Hoşgörü Eğitimi” Türk Kültürü Ve Hacı Bektaş Velî Araştırma Dergisi, 55:193-208
• Onat, Hasan. (1997). “Hacı Bektaş Velî’nin Din Anlayışındaki Evrensel Boyut ve Bazı Dü- şünceler” Hacı Bektaş Velî Armağanı. Der. Kadri Erdoğan. Ankara: G.Ü Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Velî Araştırma Merkezi Yayınları
• Öztürk, Yaşar Nuri. (1997). “Gönüller Sultanı Hacı Bektaş Velî” Türk Kültürü Ve Hacı Bek- taş Velî Araştırma Dergisi, 4:17-22
• Öztaşkın, Özlem Bektaş. (2012). “Öğretim Programları ve Ders Kitaplarında Hacı Bektaş Velî ve Bektaşîlik” Hacı Bektaş Velî Araştırma Dergisi, 61:245-272
• Sarıkaya, M. Saffet. (2010). “Türkiye’de Alevîlik ve Bektaşîliğin Oluşumu” Anadolu’da Alevîliğin Dünü ve Bugünü. Ed. Halil İbrahim Bulut. Sakarya: Sakarya Üniversitesi Ya- yınları.
• Savaşçı, Özgür. (2010). “Günümüzde Bektaşîlik/Alevîlik” Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Velî Araştırma Dergisi, 55:409-416
• Selmanpekoğlu, Ali Rıza. (2012). “Atatürk’ün Hacıbektaş’a Gelişi- Atatürk ve Hacıbektaş” www.hacibektas.bel.tr. Erişim tarihi: 02.02.2012
• Şahin, Halil İbrahim (2010). “Bektaşî Fıkraları ve Gülme Teorileri” Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Velî Araştırma Dergisi, 55:255-268
• Tanyıldızı, Nural İ. (2011). “Türk Kültürünün Gençlere Tanıtımında Medyanın Rolü: Hacı Bektaş Velî, Mevlana ve Yûnus Emre Üzerine Bir Araştırma” Türk Kültürü ve Hacı Bek- taş Velî Araştırma Dergisi, 59:101-118
• Taşğın, Ahmet. (2004). “Prof. Dr. Hilmi Ziya Ülken’in Alevîlik-Bektaşîlik Araştırmaları” Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Velî Araştırma Dergisi, 29:197-207
• Temren, Belkıs. (2006). “Tasavvuf ve Bektaşîlik Üzerine Bir Değerlendirme” Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Velî Araştırma Dergisi, 40:199-210
• Yalçın, Alemdar. (1994). “Hacı Bektaş Velî ve Günümüz” Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Velî Araştırma Dergisi, 1:32-34
• Yıldırım, Dursun. (1999). Türk Edebiyatında Bektaşî Fıkraları. Ankara: Akçağ Yayınları.