Şâirlerin kimi zaman bireyi kimi zaman toplumu muhatap alarak manzum nasihatnâme türünde yazdıkları pek çok eser mevcuttur. Başta dinî, ahlâkî, ilmî olmak üzere çeşitli alanlarda kaleme aldıkları ve eğitici vasfı ön planda olan bu manzum nasihatler klasik Türk edebiyatının temellerinin atıldığı dönemlerden itibaren varlık gösterir. Tertip ve tasnif yönüyle farklı şekillerde teşekkül eden bu manzum nasihatnamelerde umumiyetle ilim telkin edilir ve bu konu üzerinde hassasiyetle durulur. Kendileri de şâir olan nasıhların eserlerinde ilme önem vermeleri onların ilim ile hemhal olduklarını gösterir. Yine nasihatte bulundukları alanlar ile ilgili kaleme alınmış ilmî eserlerden kaynak göstermeleri yahut söz konusu eserlere atıf yapmaları onların kitap ile olan münasebetlerini ortaya koyar. Bununla beraber muhataplara yapılan kitap tavsiyeleri de söz konusu münasebetin tezahürüdür. Öyle ki Türk edebiyatı sahasında kaleme alınan altmışın üzerinde manzum nasihatnamelerde şâirlerin muhataplarına kitap tavsiyelerinde bulundukları görülür. Nasihatte bulunulan alana kaynaklık edecek, muhatabın müktesebatını geliştirecek bu kitapların neler olduğu, hangi alanlara ait olduğu, söz konusu kitapların toplum nezdindeki konumunun ne olduğu gibi sorulara cevap bulmak mümkündür.
Bu çalışmada Türk edebiyatı sahasında yazılmış telifî altmış manzum nasihatnameden hareketle şâirlerin eserlerini kaleme alırken kullandıkları kaynak kitaplar tespit edildi. Ayrıca nasihatlerdeki kitap tavsiyelerinin neler olduğunu tetkik edildi. Nihayetinde yararlanılan kaynakların ve tavsiye edilen kitapların dökümü okuyucunun istifadesine sunuldu.
There are many works written by poets in verse advice, sometimes addressing the individual and sometimes the society. These verse advices, which they wrote in various fields, especially in religious, moral and scientific fields and whose educational quality is at the forefront, have existed since the periods when the foundations of classical Turkish literature were laid. In verse advice, which is formed in different ways in terms of arrangement and classification, science is the leading field that is generally suggested and this subject is emphasized with sensitivity. The fact that the nasihs, who are also poets, attach importance to science in their works shows that they are in touch with science. The fact that they refer to the scientific works written about the fields they advise or refer to the works in question reveals their relations with the book. The book recommendations made to the addressees also occur as a manifestation of the said relationship. So much so that in the field of Turkish literature, it is seen that poets recommend books to their addressees among the verse advices written over sixty. It is possible to find answers to questions such as what these books are, which will serve as a source for the field of advice and develop the acquis of the addressee, which fields they belong to, and what is the position of these books in the society. From this point of view, it is possible that poets directly or indirectly refer to various books in verse advice. In this study, it was tried to determine the source books used by the poets while writing their works, based on the sixty verse advice that can be reached. In addition, the book recommendations in the advice was examined. From this point of view, it was tried to create a list of the resources and recommended books.
Birincil Dil | Türkçe |
---|---|
Konular | Sanat ve Edebiyat |
Bölüm | Araştırma Makalesi |
Yazarlar | |
Yayımlanma Tarihi | 17 Temmuz 2023 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2023 Sayı: 49 |