“The Unexplained Secret-Unshowable Magical Object“ Motif in Shor Folktales and its Psychological and Ritualistic Meanings
Öz
Destekleyen Kurum
Bu çalışma Yıldız Teknik Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimince SDK-2019-3578 Proje Kodu ile desteklenmiştir. İlgili proje, 2023 yılında sonuçlandırılmış olup bu makale projenin sonuç çıktılarından biri üzerine hazırlanmıştır.
Kaynakça
- ÇUDOYAKOV, A.İ., Şorskiy Skazki Legendı, Kemerova, 2010.
- FOL’KLOR ŞORTSEV. Şorskiy Fol’lora Narodov Sibiri i Dal’nego Vostoka. (2010). (S. P. Pojnoba, E. N. Kuz’mina, Ed.) Novosibirsk.
- JUNG, C. G., Seçme Yazılar. (Ed. Anthony Storr). Çev. Levent Özşar, Alfa Yayınevi, İstanbul 2018.
- KOÇAK, Aynur, KARA TEKGÜL, Işılay. “Bilgeliğin Tacını Takan Alp Salur Kazan”, Motif Akademi Halkbilimi Dergisi, 13 (31), 2020, 960-976.
- PROPP, Vladimir, Masalın Biçimbilimi, (Çev., M. Rifat & S. Rifat). İş Bankası Yayınları, İstanbul 2018.
- MARDRUS, Joseph Charles, Binbir Gece Masalları 9.-16. Kitaplar, II. Cilt, (Çev. Âlim Şerif Onaran), Yapı Kredi Yayınları, İstanbul 2014.
- MASLOW, Abraham Harold, Dinler Değerler Doruk Deneyimler, (çev.: Koray Sönmez). Kuraldışı Yayınları, İstanbul 1996.
- THOMPSON, Stith, Motif-Index of Folk-Literatur, Indiana University Press, Bloomington 2000.
- TEZEL, Naki. Türk Masalları I, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara 1997.
- TORBOKOV, Stepan, Şoriya Visyudu So Mnoy, Oao, Novosibirsk 2006.
- TURNER, Victor. Ritüeller Yapı ve Anti-Yapı (çev.: Nur Küçük.) İthaki Yayınları, İstanbul 2018.
- VAN GENNEP, Arnold, Geçiş Ritleri, Nora Kitap, İstanbul 2022.
- VON FRANZ, Maria.Loise, “Bireyleşme Süreci”, İnsan ve Sembolleri içinde, C. G. Jung (Haz.), Çev. Ali Nahit Babaoğlu. Okyanus, İstanbul 2000, 158-229.
- VON FRANZ, Maria Loise,. Masalları Yorumlamak. Çev. Canberk Şeref, Pinhan Yayıncılık, İstanbul 2021.
Öz
Kaynakça
- ÇUDOYAKOV, A.İ., Şorskiy Skazki Legendı, Kemerova, 2010.
- FOL’KLOR ŞORTSEV. Şorskiy Fol’lora Narodov Sibiri i Dal’nego Vostoka. (2010). (S. P. Pojnoba, E. N. Kuz’mina, Ed.) Novosibirsk.
- JUNG, C. G., Seçme Yazılar. (Ed. Anthony Storr). Çev. Levent Özşar, Alfa Yayınevi, İstanbul 2018.
- KOÇAK, Aynur, KARA TEKGÜL, Işılay. “Bilgeliğin Tacını Takan Alp Salur Kazan”, Motif Akademi Halkbilimi Dergisi, 13 (31), 2020, 960-976.
- PROPP, Vladimir, Masalın Biçimbilimi, (Çev., M. Rifat & S. Rifat). İş Bankası Yayınları, İstanbul 2018.
- MARDRUS, Joseph Charles, Binbir Gece Masalları 9.-16. Kitaplar, II. Cilt, (Çev. Âlim Şerif Onaran), Yapı Kredi Yayınları, İstanbul 2014.
- MASLOW, Abraham Harold, Dinler Değerler Doruk Deneyimler, (çev.: Koray Sönmez). Kuraldışı Yayınları, İstanbul 1996.
- THOMPSON, Stith, Motif-Index of Folk-Literatur, Indiana University Press, Bloomington 2000.
- TEZEL, Naki. Türk Masalları I, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara 1997.
- TORBOKOV, Stepan, Şoriya Visyudu So Mnoy, Oao, Novosibirsk 2006.
- TURNER, Victor. Ritüeller Yapı ve Anti-Yapı (çev.: Nur Küçük.) İthaki Yayınları, İstanbul 2018.
- VAN GENNEP, Arnold, Geçiş Ritleri, Nora Kitap, İstanbul 2022.
- VON FRANZ, Maria.Loise, “Bireyleşme Süreci”, İnsan ve Sembolleri içinde, C. G. Jung (Haz.), Çev. Ali Nahit Babaoğlu. Okyanus, İstanbul 2000, 158-229.
- VON FRANZ, Maria Loise,. Masalları Yorumlamak. Çev. Canberk Şeref, Pinhan Yayıncılık, İstanbul 2021.
Öz
Kaynakça
- ÇUDOYAKOV, A.İ., Şorskiy Skazki Legendı, Kemerova, 2010.
- FOL’KLOR ŞORTSEV. Şorskiy Fol’lora Narodov Sibiri i Dal’nego Vostoka. (2010). (S. P. Pojnoba, E. N. Kuz’mina, Ed.) Novosibirsk.
- JUNG, C. G., Seçme Yazılar. (Ed. Anthony Storr). Çev. Levent Özşar, Alfa Yayınevi, İstanbul 2018.
- KOÇAK, Aynur, KARA TEKGÜL, Işılay. “Bilgeliğin Tacını Takan Alp Salur Kazan”, Motif Akademi Halkbilimi Dergisi, 13 (31), 2020, 960-976.
- PROPP, Vladimir, Masalın Biçimbilimi, (Çev., M. Rifat & S. Rifat). İş Bankası Yayınları, İstanbul 2018.
- MARDRUS, Joseph Charles, Binbir Gece Masalları 9.-16. Kitaplar, II. Cilt, (Çev. Âlim Şerif Onaran), Yapı Kredi Yayınları, İstanbul 2014.
- MASLOW, Abraham Harold, Dinler Değerler Doruk Deneyimler, (çev.: Koray Sönmez). Kuraldışı Yayınları, İstanbul 1996.
- THOMPSON, Stith, Motif-Index of Folk-Literatur, Indiana University Press, Bloomington 2000.
- TEZEL, Naki. Türk Masalları I, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara 1997.
- TORBOKOV, Stepan, Şoriya Visyudu So Mnoy, Oao, Novosibirsk 2006.
- TURNER, Victor. Ritüeller Yapı ve Anti-Yapı (çev.: Nur Küçük.) İthaki Yayınları, İstanbul 2018.
- VAN GENNEP, Arnold, Geçiş Ritleri, Nora Kitap, İstanbul 2022.
- VON FRANZ, Maria.Loise, “Bireyleşme Süreci”, İnsan ve Sembolleri içinde, C. G. Jung (Haz.), Çev. Ali Nahit Babaoğlu. Okyanus, İstanbul 2000, 158-229.
- VON FRANZ, Maria Loise,. Masalları Yorumlamak. Çev. Canberk Şeref, Pinhan Yayıncılık, İstanbul 2021.
Öz
Kaynakça
- ÇUDOYAKOV, A.İ., Şorskiy Skazki Legendı, Kemerova, 2010.
- FOL’KLOR ŞORTSEV. Şorskiy Fol’lora Narodov Sibiri i Dal’nego Vostoka. (2010). (S. P. Pojnoba, E. N. Kuz’mina, Ed.) Novosibirsk.
- JUNG, C. G., Seçme Yazılar. (Ed. Anthony Storr). Çev. Levent Özşar, Alfa Yayınevi, İstanbul 2018.
- KOÇAK, Aynur, KARA TEKGÜL, Işılay. “Bilgeliğin Tacını Takan Alp Salur Kazan”, Motif Akademi Halkbilimi Dergisi, 13 (31), 2020, 960-976.
- PROPP, Vladimir, Masalın Biçimbilimi, (Çev., M. Rifat & S. Rifat). İş Bankası Yayınları, İstanbul 2018.
- MARDRUS, Joseph Charles, Binbir Gece Masalları 9.-16. Kitaplar, II. Cilt, (Çev. Âlim Şerif Onaran), Yapı Kredi Yayınları, İstanbul 2014.
- MASLOW, Abraham Harold, Dinler Değerler Doruk Deneyimler, (çev.: Koray Sönmez). Kuraldışı Yayınları, İstanbul 1996.
- THOMPSON, Stith, Motif-Index of Folk-Literatur, Indiana University Press, Bloomington 2000.
- TEZEL, Naki. Türk Masalları I, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara 1997.
- TORBOKOV, Stepan, Şoriya Visyudu So Mnoy, Oao, Novosibirsk 2006.
- TURNER, Victor. Ritüeller Yapı ve Anti-Yapı (çev.: Nur Küçük.) İthaki Yayınları, İstanbul 2018.
- VAN GENNEP, Arnold, Geçiş Ritleri, Nora Kitap, İstanbul 2022.
- VON FRANZ, Maria.Loise, “Bireyleşme Süreci”, İnsan ve Sembolleri içinde, C. G. Jung (Haz.), Çev. Ali Nahit Babaoğlu. Okyanus, İstanbul 2000, 158-229.
- VON FRANZ, Maria Loise,. Masalları Yorumlamak. Çev. Canberk Şeref, Pinhan Yayıncılık, İstanbul 2021.
Öz
Kaynakça
- ÇUDOYAKOV, A.İ., Şorskiy Skazki Legendı, Kemerova, 2010.
- FOL’KLOR ŞORTSEV. Şorskiy Fol’lora Narodov Sibiri i Dal’nego Vostoka. (2010). (S. P. Pojnoba, E. N. Kuz’mina, Ed.) Novosibirsk.
- JUNG, C. G., Seçme Yazılar. (Ed. Anthony Storr). Çev. Levent Özşar, Alfa Yayınevi, İstanbul 2018.
- KOÇAK, Aynur, KARA TEKGÜL, Işılay. “Bilgeliğin Tacını Takan Alp Salur Kazan”, Motif Akademi Halkbilimi Dergisi, 13 (31), 2020, 960-976.
- PROPP, Vladimir, Masalın Biçimbilimi, (Çev., M. Rifat & S. Rifat). İş Bankası Yayınları, İstanbul 2018.
- MARDRUS, Joseph Charles, Binbir Gece Masalları 9.-16. Kitaplar, II. Cilt, (Çev. Âlim Şerif Onaran), Yapı Kredi Yayınları, İstanbul 2014.
- MASLOW, Abraham Harold, Dinler Değerler Doruk Deneyimler, (çev.: Koray Sönmez). Kuraldışı Yayınları, İstanbul 1996.
- THOMPSON, Stith, Motif-Index of Folk-Literatur, Indiana University Press, Bloomington 2000.
- TEZEL, Naki. Türk Masalları I, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara 1997.
- TORBOKOV, Stepan, Şoriya Visyudu So Mnoy, Oao, Novosibirsk 2006.
- TURNER, Victor. Ritüeller Yapı ve Anti-Yapı (çev.: Nur Küçük.) İthaki Yayınları, İstanbul 2018.
- VAN GENNEP, Arnold, Geçiş Ritleri, Nora Kitap, İstanbul 2022.
- VON FRANZ, Maria.Loise, “Bireyleşme Süreci”, İnsan ve Sembolleri içinde, C. G. Jung (Haz.), Çev. Ali Nahit Babaoğlu. Okyanus, İstanbul 2000, 158-229.
- VON FRANZ, Maria Loise,. Masalları Yorumlamak. Çev. Canberk Şeref, Pinhan Yayıncılık, İstanbul 2021.
Öz
Kaynakça
- ÇUDOYAKOV, A.İ., Şorskiy Skazki Legendı, Kemerova, 2010.
- FOL’KLOR ŞORTSEV. Şorskiy Fol’lora Narodov Sibiri i Dal’nego Vostoka. (2010). (S. P. Pojnoba, E. N. Kuz’mina, Ed.) Novosibirsk.
- JUNG, C. G., Seçme Yazılar. (Ed. Anthony Storr). Çev. Levent Özşar, Alfa Yayınevi, İstanbul 2018.
- KOÇAK, Aynur, KARA TEKGÜL, Işılay. “Bilgeliğin Tacını Takan Alp Salur Kazan”, Motif Akademi Halkbilimi Dergisi, 13 (31), 2020, 960-976.
- PROPP, Vladimir, Masalın Biçimbilimi, (Çev., M. Rifat & S. Rifat). İş Bankası Yayınları, İstanbul 2018.
- MARDRUS, Joseph Charles, Binbir Gece Masalları 9.-16. Kitaplar, II. Cilt, (Çev. Âlim Şerif Onaran), Yapı Kredi Yayınları, İstanbul 2014.
- MASLOW, Abraham Harold, Dinler Değerler Doruk Deneyimler, (çev.: Koray Sönmez). Kuraldışı Yayınları, İstanbul 1996.
- THOMPSON, Stith, Motif-Index of Folk-Literatur, Indiana University Press, Bloomington 2000.
- TEZEL, Naki. Türk Masalları I, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara 1997.
- TORBOKOV, Stepan, Şoriya Visyudu So Mnoy, Oao, Novosibirsk 2006.
- TURNER, Victor. Ritüeller Yapı ve Anti-Yapı (çev.: Nur Küçük.) İthaki Yayınları, İstanbul 2018.
- VAN GENNEP, Arnold, Geçiş Ritleri, Nora Kitap, İstanbul 2022.
- VON FRANZ, Maria.Loise, “Bireyleşme Süreci”, İnsan ve Sembolleri içinde, C. G. Jung (Haz.), Çev. Ali Nahit Babaoğlu. Okyanus, İstanbul 2000, 158-229.
- VON FRANZ, Maria Loise,. Masalları Yorumlamak. Çev. Canberk Şeref, Pinhan Yayıncılık, İstanbul 2021.
Şor Masallarında “Açıklanamayan Sır-Gösterilemeyen Sihirli Nesne” Motifinin Psikolojik ve Ritüelistik Anlamları
Öz
“Açıklanamayan sır veya gösterilemeyen sihirli nesne”, halk masallarında sık karşılaşılan bir motiftir. Masallarda kahramanın, doğaüstü yollarla, psişik süreçlerden geçerek bazı bilgilere, güçlere ulaştığı görülür. Bu elde ediş mutlak bir mutluluğu beraberinde getirmez çünkü kahraman bilgiye/sırra sahip olmaya devam edebilmek için önemli bir kurala uymalıdır. Bu kural, sırrı kimseyle paylaşmamasını, elde ettiği nesneyi kimseye göstermemesini gerekli kılar. Sırrı elde etmeye çalışan birçok kişi bulunduğu için bu kural kahraman için büyük bir sınamadır. Masallarda genellikle uygun davranılmadığı için sihirli güç veya nesne kaybedilir. Bazı masallarda ise kahraman ve yanındaki kişilerin üstün itaatkarlığı sonucu sihirli güç veya nesne sonsuza kadar kahramanda kalır ve ona olağanüstü bir yaşam bahşeder. Masallarda çeşitli biçimlerde yer alan ama işlevleri genellikle aynı olan bu motifin çeşitli anlam katmanları bulunmaktadır. Motifin yüzeysel anlamı, geleneksel toplumlarda bilgiye dair etik bir sınırın varlığına işaret ederken, derin yapıda bireyselleşme, dönüşüm ve kutsalla temas gibi süreçlerle ilişkili olduğu görülür. Çalışmada Şor Türklerine ait masallar başta olmak birçok masal örneği üzerinden motifin anlam katmanları analiz edilmiştir. Elde edilen bulgular, sihirli gücün paylaşılmaması gerekliliğinin analitik psikoloji bakış açısından ve ritüelistik yönden anlam taşıdığını ortaya koymaktadır.
Anahtar Kelimeler
Masal Açıklanamayan sır motifi Sihirli nesne Şor Türkleri Analitik psikoloji Ritüel.
Etik Beyan
Bu çalışmanın hazırlanma sürecinde bilimsel ve etik ilkelere uyulduğu ve yararlanılan tüm çalışmaların kaynakçada belirtildiği beyan olunur.
Destekleyen Kurum
Bu çalışma Yıldız Teknik Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimince SDK-2019-3578 Proje Kodu ile desteklenmiştir. . İlgili proje, 2023 yılında sonuçlandırılmış olup bu makale projenin sonuç çıktılarından biri üzerine hazırlanmıştır.
Kaynakça
- ÇUDOYAKOV, A.İ., Şorskiy Skazki Legendı, Kemerova, 2010.
- FOL’KLOR ŞORTSEV. Şorskiy Fol’lora Narodov Sibiri i Dal’nego Vostoka. (2010). (S. P. Pojnoba, E. N. Kuz’mina, Ed.) Novosibirsk.
- JUNG, C. G., Seçme Yazılar. (Ed. Anthony Storr). Çev. Levent Özşar, Alfa Yayınevi, İstanbul 2018.
- KOÇAK, Aynur, KARA TEKGÜL, Işılay. “Bilgeliğin Tacını Takan Alp Salur Kazan”, Motif Akademi Halkbilimi Dergisi, 13 (31), 2020, 960-976.
- PROPP, Vladimir, Masalın Biçimbilimi, (Çev., M. Rifat & S. Rifat). İş Bankası Yayınları, İstanbul 2018.
- MARDRUS, Joseph Charles, Binbir Gece Masalları 9.-16. Kitaplar, II. Cilt, (Çev. Âlim Şerif Onaran), Yapı Kredi Yayınları, İstanbul 2014.
- MASLOW, Abraham Harold, Dinler Değerler Doruk Deneyimler, (çev.: Koray Sönmez). Kuraldışı Yayınları, İstanbul 1996.
- THOMPSON, Stith, Motif-Index of Folk-Literatur, Indiana University Press, Bloomington 2000.
- TEZEL, Naki. Türk Masalları I, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara 1997.
- TORBOKOV, Stepan, Şoriya Visyudu So Mnoy, Oao, Novosibirsk 2006.
- TURNER, Victor. Ritüeller Yapı ve Anti-Yapı (çev.: Nur Küçük.) İthaki Yayınları, İstanbul 2018.
- VAN GENNEP, Arnold, Geçiş Ritleri, Nora Kitap, İstanbul 2022.
- VON FRANZ, Maria.Loise, “Bireyleşme Süreci”, İnsan ve Sembolleri içinde, C. G. Jung (Haz.), Çev. Ali Nahit Babaoğlu. Okyanus, İstanbul 2000, 158-229.
- VON FRANZ, Maria Loise,. Masalları Yorumlamak. Çev. Canberk Şeref, Pinhan Yayıncılık, İstanbul 2021.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Türk Halk Bilimi (Diğer) |
| Bölüm | İnceleme Makalesi |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 29 Kasım 2025 |
| Gönderilme Tarihi | 31 Temmuz 2025 |
| Kabul Tarihi | 29 Ağustos 2025 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2025 Sayı: 54 |
Türk Kültürü İncelemeleri – Haziran 2026 Sözlü Çeviri Özel Sayısı
Çağrı Metni
Sözlü çeviri, gündelik karşılaşmalardan kurumsal etkileşimlere kadar uzanan çeşitli bağlamlarda, iki dilli ve kültürlerarası iletişimin merkezinde yer alır. Türkiye’deki sözlü çeviri ortamlarında, dillerden biri büyük ölçüde Türkçedir ve bu uygulamalar, Türkçenin diğer dillerle etkileşiminde ortaya çıkan iletişimsel, kültürel ve toplumsal dinamikleri yansıtır.
Haziran 2026 sayımız için hazırlamakta olduğumuz bu özel sayıyla, Türkiye’deki sözlü çeviri uygulamalarını farklı tür ve bağlamlarda inceleyen özgün araştırmaları bir araya getirmeyi amaçlıyoruz. Bu çalışmalar, sözlü çevirinin dilsel, kültürel, toplumsal ve göstergebilimsel boyutlarına disiplinlerarası bir bakış sunarak, yalnızca çeviribilim alanına değil; Türk dili, kültürü ve toplumu üzerine yapılan araştırmalara da değerli katkılar sağlayacaktır.
Bu doğrultuda, sözlü çeviri üzerine çalışan ulusal ve uluslararası akademisyenleri, araştırmacıları ve alanda aktif profesyonelleri, Haziran 2026 sayımıza katkıda bulunmaya davet ediyoruz. Özel sayıya, Türkiye’deki sözlü çeviri ortamlarında iletişim süreçlerinin, rollerin ve çeviri uygulamalarının nasıl şekillendiğini tartışan kuramsal veya uygulamalı çalışmalarla katkı sunabilirsiniz.
Araştırma konularının, aşağıdaki temalar çerçevesinde tasarlanması önerilmektedir; ancak farklı yaklaşımlar ve konular da değerlendirmeye alınacaktır.
-Sözlü çeviri ortamlarında Türkçenin söylem yapıları ve etkileşimsel stratejileri,
-Mahkeme, hastane, okul gibi kamusal hizmet alanlarında yürütülen sözlü çeviri pratikleri,
-Andaş ve ardıl çeviride, Türkçeye özgü zorluklar ve stratejiler,
-Göç, azınlıklar ve çokdillilik bağlamında sözlü çeviri uygulamaları,
-Sözlü çeviri eğitimi ve öğretiminde dilsel ve kültürel boyutlar,
- Çeviri etiği ve profesyonel normların Türkiye’deki sözlü çeviri uygulamalarına etkisi,
-Teknoloji destekli sözlü çeviri araçlarının kullanımı,
-Toplumsal kriz, afet ve acil durumlarda sözlü çevirmenin rolü.
Önemli Notlar:
Özel sayıya gönderilecek makaleler için son teslim tarihi 15 Mart 2026 olarak belirlenmiştir.
Yazıların künye bilgileri, dipnot sistemi ve kaynakça gösterim şekli internet sayfamızda bulunan makale yazım şablonuna göre hazırlanacaktır.
Call for Papers
Turkish Cultural Studies – June 2026 Special Issue on Interpreting Studies
Interpreting occupies a central position in bilingual and intercultural communication across a wide range of contexts, from everyday encounters to institutional interactions. In interpreting settings in Turkey, one of the working languages is predominantly Turkish, and these practices reflect the communicative, cultural, and social dynamics that emerge through the interaction of Turkish with other languages.
With this special issue, scheduled for publication in June 2026, we aim to bring together original studies that explore interpreting practices in Turkey across diverse genres and contexts. Adopting an interdisciplinary perspective on the linguistic, cultural, social, and semiotic dimensions of interpreting, these contributions will provide valuable insights not only for the field of Translation and Interpreting Studies but also for research on Turkish language, culture, and society.
In this regard, we invite national and international scholars, researchers, and professionals working in the field of interpreting to contribute to our June 2026 issue. Submissions may include theoretical or applied studies that examine how communicative processes, roles, and interpreting practices are shaped within interpreting settings in Turkey.
Suggested, though not exclusive, areas of research include the following themes; alternative approaches and topics will also be considered.
-Discourse structures and interactional strategies of Turkish in interpreting settings,
-Interpreting practices in public service domains such as courts, hospitals, and schools,
-Turkish-specific challenges and strategies in simultaneous and consecutive interpreting,
-Interpreting practices in the context of migration, minority communities, and multilingualism,
-Linguistic and cultural dimensions in interpreter training and education,
-Translation ethics and the impact of professional norms on interpreting practices in Turkey,
-Use of technology-assisted interpreting tools,
-The role of interpreters in social crises, disasters, and emergency situations.
Important Notes:
The deadline for submitting articles to the special issue is March 15, 2026.
The article's citation information, footnote system, and bibliography format will be prepared according to the article writing template available on our website.