LİBERALİZMİN TOPLUMSAL İZLERİNİN ZÜĞÜRT AĞA FİLMİ ÜZERİNDEN ANALİZİ

Yıl 2023, , 966 - 979, 01.10.2023

Eda Çalgüner Kılınç

https://doi.org/10.7456/tojdac.1323498

Öz

İletişim ve Medya Çalışmaları

LİBERALİZMİN TOPLUMSAL İZLERİNİN ZÜĞÜRT AĞA FİLMİ ÜZERİNDEN ANALİZİ


ÖZ
Bu çalışmada liberalizm ve liberalizmin ortaya çıkış koşulları irdelenerek, neden ve sonuçları arasındaki ilişkiler Züğürt Ağa filmi ekseninde toplumsal, ekonomik, siyasi ve kültürel bağlamda ele alınmıştır. Bu kapsamda, çalışmada öncelikle liberalizm tanımlanarak, demokrasinin temel unsurlarından hareketle ortaya çıktığı iddia edilen liberal bir sistemde medyanın konum ve işlevleri araştırılmış, liberal kurama dayalı işleyen bir sistemin ve bunun toplumdaki yansımalarının, kuramın savunduğu özgürlük ve demokrasi ile ne derece bağdaştığı sorgulanmıştır. Bu bağlamda bireysel hakları merkeze aldığını iddia eden liberal kuramın toplumda doğurduğu paradoksa dikkat çekilmiştir. Bununla birlikte, 1980’ler itibariyle liberal sistemin etkilerini hissettirmesiyle Türkiye’de yaşanan toplumsal dönüşümlere dikkat çekilmiştir. Çalışmanın sonraki kısmında ise, darbe ve neo-liberal politikaların yarattığı atmosferin yoğunlaştığı dönemde çekilen ve o dönemin sisteme ayak uydurmaya çalışırken arada kalan insanını konu ele alan Züğürt Ağa filmi Liberalizm kuramı ekseninde çözümlenmiş, filmdeki liberal unsurlar yapısalcı açıdan irdelenmiştir. Tema, anlatı yapısı, olay örgüsü ve karakterler bazında gerçekleştirilen analiz sonucunda, bu filmde liberal unsurlara yoğun olarak yer verildiği ve filmin Türkiye’nin toplumsal dönüşümünden önemli izler taşıdığı sonucuna ulaşılmış, ulaşılan bu sonuç ile çalışmada öne sürülen sav doğrulanmıştır.
Anahtar Kelimeler: Liberal kuramı, liberalizm, liberal medya, neo-liberal politikalar, medya, Züğürt Ağa.


ANALYSIS OF THE SOCIAL TRACES OF LIBERALISM THROUGH THE FILM ZÜĞÜRT AĞA


ABSTRACT
In this study, liberalism and the emergence conditions of liberalism are examined and the relations between their causes and consequences are discussed in the social, economic, political and cultural context in the axis of the movie Zuğurt Ağa. In this context, after liberalism is defined, the position and functions of the media in a liberal system, which is claimed to have emerged from the basic elements of democracy, are investigated. It is questioned to what extent a functioning system based on liberal theory and its reflections in society are compatible with the freedom and democracy which are promised by the theory. In this context, attention has been drawn to the paradox created by the liberal theory, which claims to focus on individual rights. In the next part of the study, the film Zuğurt Ağa, which was shot during the period when the atmosphere created by the coup and neo-liberal policies was intensified, and which deals with the individuals who were trying to keep up with the changing system, was examined in the axis of Liberalism theory. On this basis, the liberal elements in the film are discussed from a structural perspective. As a result of the analysis carried out in terms of the theme, narrative structure, plot and characters, it was concluded that liberal elements are heavily included in this film, which also embodies important traces of Turkey's social transformation. With this result, the argument put forward in the study was confirmed.
Keywords: Liberal theory, liberalism, liberal media, neo-liberal policies, media, Zuğurt Ağa.

Anahtar Kelimeler

Liberal kuramı, liberalizm, liberal medya, neo-liberal politikalar, medya, Züğürt Ağa

ANALYSIS OF THE SOCIAL TRACES OF LIBERALISM THROUGH THE FILM ZÜĞÜRT AĞA

Öz

Hangi Alandan Hakem Atanmalı: İletişim ve Medya Çalışmaları

LİBERALİZMİN TOPLUMSAL İZLERİNİN ZÜĞÜRT AĞA FİLMİ ÜZERİNDEN ANALİZİ


ÖZ
Bu çalışmada liberalizm ve liberalizmin ortaya çıkış koşulları irdelenerek, neden ve sonuçları arasındaki ilişkiler Züğürt Ağa filmi ekseninde toplumsal, ekonomik, siyasi ve kültürel bağlamda ele alınmıştır. Bu kapsamda, çalışmada öncelikle liberalizm tanımlanarak, demokrasinin temel unsurlarından hareketle ortaya çıktığı iddia edilen liberal bir sistemde medyanın konum ve işlevleri araştırılmış, liberal kurama dayalı işleyen bir sistemin ve bunun toplumdaki yansımalarının, kuramın savunduğu özgürlük ve demokrasi ile ne derece bağdaştığı sorgulanmıştır. Bu bağlamda bireysel hakları merkeze aldığını iddia eden liberal kuramın toplumda doğurduğu paradoksa dikkat çekilmiştir. Bununla birlikte, 1980’ler itibariyle liberal sistemin etkilerini hissettirmesiyle Türkiye’de yaşanan toplumsal dönüşümlere dikkat çekilmiştir. Çalışmanın sonraki kısmında ise, darbe ve neo-liberal politikaların yarattığı atmosferin yoğunlaştığı dönemde çekilen ve o dönemin sisteme ayak uydurmaya çalışırken arada kalan insanını konu ele alan Züğürt Ağa filmi Liberalizm kuramı ekseninde çözümlenmiş, filmdeki liberal unsurlar yapısalcı açıdan irdelenmiştir. Tema, anlatı yapısı, olay örgüsü ve karakterler bazında gerçekleştirilen analiz sonucunda, bu filmde liberal unsurlara yoğun olarak yer verildiği ve filmin Türkiye’nin toplumsal dönüşümünden önemli izler taşıdığı sonucuna ulaşılmış, ulaşılan bu sonuç ile çalışmada öne sürülen sav doğrulanmıştır.
Anahtar: Kelimeler: Liberal kuramı, liberalizm, liberal medya, neo-liberal politikalar, medya, Züğürt Ağa.


ANALYSIS OF THE SOCIAL TRACES OF LIBERALISM THROUGH THE FILM ZÜĞÜRT AĞA


ABSTRACT
In this study, liberalism and the emergence conditions of liberalism are examined and the relations between their causes and consequences are discussed in the social, economic, political and cultural context in the axis of the movie Zuğurt Ağa. In this context, after liberalism is defined, the position and functions of the media in a liberal system, which is claimed to have emerged from the basic elements of democracy, are investigated. It is questioned to what extent a functioning system based on liberal theory and its reflections in society are compatible with the freedom and democracy which are promised by the theory. In this context, attention has been drawn to the paradox created by the liberal theory, which claims to focus on individual rights. In the next part of the study, the film Zuğurt Ağa, which was shot during the period when the atmosphere created by the coup and neo-liberal policies was intensified, and which deals with the individuals who were trying to keep up with the changing system, was examined in the axis of Liberalism theory. On this basis, the liberal elements in the film are discussed from a structural perspective. As a result of the analysis carried out in terms of the theme, narrative structure, plot and characters, it was concluded that liberal elements are heavily included in this film, which also embodies important traces of Turkey's social transformation. With this result, the argument put forward in the study was confirmed.
Keywords: Liberal theory, liberalism, liberal media, neo-liberal policies, media, Zuğurt Ağa.

Anahtar Kelimeler

Liberal theory, liberalism, liberal media, neo-liberal policies, media, Zuğurt Ağa

Kaynakça

• Akveran, S. (2018). Ana akım medya karsısında alternatif medya ihtiyacı ve etik. Adnan Menderes Üniversitesi Dördüncü Kuvvet Uluslararası Hakemli Dergisi, 1 (1), 10-31.
• Atılgan, S. (1999). Basın işletmeciliği. Beta Basım Yayın.
• Başaran, F. & Boztepe, V. (2021). Türkiye’de toplumsal değişim ve güldürü sineması. İstanbul Aydın Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13 (4), 925-954.
• Çölgeçen, N. (Yönetmen). (1985). Züğürt ağa [Film]. Mine Film.
• Creswell, J. W. (2009). Research design: Qualitative and quantitative approaches. SAGE Publications.
• Güneş, S. & Baylan, Y. (2016). Değişen toplumsal yapının film içeriklerine yansıması: Kibar Feyzo ve Recep İvedik filmlerinin Greimas’ın eyleyenler örnekçesine göre çözümlenmesi. Global Media Journal TR Edition, 6 (12), 332-354.
• Işık, M. (2014). İletişim sistemleri: Siyasal sistem ilişkileri bağlamında iletişim alanının düzenlenmesi ve medya-devlet ilişkilerinin değerlendirilmesi. Selçuk İletişim Dergisi, 2 (2), 23-34.
• Kaya, A. R. (2016). İktidar yumağı medya sermaye devlet. İmge.
• Kılınç, B. (2008). Yabancılaşmış karakterler ve politik eleştiri: Yavuz Turgul sinemasından Muhsin Bey örneği. Selçuk İletişim, 5 (3), 220-235
• Kırel, S. (2010). Ertem Eğilmez’ in Namuslu filminden hareketle seksenlerin toplumsal alanında ve popüler sinemasında egemen değerlerini ve sinemadaki temsillerini sorgulamak. Kurgu, 23 (1), 1-29.
• Öztürk, Ş. (2008). Kırsal yoksulluk ve neo-lı̇beral ekonomi̇ politikaları. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 1 (5), 635-633.
• Tellan, D. (2008). Tüketimin karşı devrimi: Türkiye'de 1980 sonrası uygulanan iktisat politikalarının toplumsal sonuçlarına eleştirel bir bakış. Ekonomik Yaklaşım Dergisi, 19 (67), 1-19.
• Uğur, U. (2016). Gurbet Kuşları filmi örneğinde iç göç olgusunun sosyolojik açıdan incelenmesi. Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 6 (3), 917-926.
• Uzun, R. (2007). İletişim etiği sorunlar ve sorumluluklar. Gazi Üniversitesi İletişim Fakültesi Basımevi.
• Yıldırım, A., Şimşek, H. (2003). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayınları.
• Yüksel, S. (2013). Yavuz Turgul sinemasında toplumsal değişim ve kriz anlatısı. Selçuk İletişim Dergisi, 8 (1), 282-294.