PÜRÜZSÜZ YÜZEYLER: KÖKEN TEMSİLİYETİ OLARAK VESİKALIK FOTOĞRAFIN SÖYLEMİ

Yıl 2018, Cilt: 8 Sayı: 2, 406 - 421, 01.04.2018

Ozan Yavuz

Öz

Bu çalışma, yazarın ailesine ait buluntu nesneler olarak
vesikalık fotoğraflar üzerinden köken ve kimlik kavramlarının tartışılmasını
ortaya koymaktadır. Bulgaristan göçmeni bir ailenin üçüncü kuşak üyesi olarak
göç, köken ve ata yurdu gibi geçmişe ait bir anlatının olmaması, vesikalık
fotoğrafların bellek hatırlatıcısı ve köken temsiliyeti olasılığının
incelenmesini ve yeniden düşünülmesini gerekli kılmıştır. Bu amaçla vesikalık
fotoğrafların ilk anlamları, sonrasında yeniden düzenlenmesi ve
kurgulanmasıyla; kimliğin ve kökenin ne olduğu, nasıl temsil edildiği
tartışmaya açılmıştır. Vesikalık fotoğraf neyi temsil eder ve üçüncü kuşak
göçmenin hafızasında neyi ifade eder? Bu bağlamda Freud’un ‘oedipal’ ve
Deleuze-Guattari’nin ‘pürüzsüz yüzeyler’ kavramları vesikalık fotoğrafların
kökene ulaşma çabası üzerinden nasıl bir görsel bilgi ve söylem yarattıklarına
ilişkin tartışmanın temelini oluşturacaktır.

Anahtar Kelimeler

Vesikalık fotoğraf, göçmen, oedipal, pürüzsüz yüzey, kimlik, köken, temsiliyet

Kaynakça

• A Companion to Biological Anthropology. (2010). Ed. Larsen, Clark Spencer, Wiley-BlackWell: UK Akay, Ali. (1996). Yersizyurtsuzlaşma Üzerine. Toplumbilim, Bağlam Yayımevi, Kasım Antropoloji Sözlüğü. (2009) Ed. Emiroğlu, Kudret ve Aydın, Suavi. Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları Barnard, A., & Spencer, J. (2012). The Routledge Encyclopedia of Social and Cultural Anthropology. London: Routledge Barthes, Roland. (2008). Camera Lucida. Çev: Reha Akçakaya, 4.Basım, Altıkırkbeş Yayın Baudrillard, Jean. (2011). Simülakrlar ve Simülasyon, çev. Oğuz Adanır, Ankara, Doğubatı Yayınları Benjamin, Walter. (2001). Fotoğrafın Kısa Tarihçesi. Çev: Ali Cengizkan, İstanbul: YGS Yayınları Deleuze, Gilles-Guattari, Felix. (2001). Kafka. Çeviren: Işık Ergüden ve Özgür Uçan, İstanbul: YKY Deleuze, Gilles-Guattari, Felix. (2008). A Thousand Plateaus-Capitalism and Schizophrenia. translated by Brian Massumi, Continuum: London Derrida, Jacques. (2007). Marx’ın Hayaletleri: Borç Durumu, Yas Çalışması ve Yeni Enternasyonal. İstanbul: Ayrıntı Yayınları, ikinci basım Edwards, Elizabeth. (1992). Anthropology and Photography. London: Yale University Press Ellis, Carolyn; Adams, Tony E. & Bochner, Arthur P. (2010). Autoethnography: An Overview [40 paragraphs]. Forum Qualitative Sozialforschung / Forum: Qualitative Social Research, 12(1), Art. 10, http://nbn-resolving.de/urn:nbn:de:0114-fqs1101108 ERKONAN, Şahika. Aile Fotoğrafları: Aile Belleğinin Kurgulanmasında Fotoğrafın Rolünü Etnografik Yöntemle İncelemek. Moment Dergi, [S.l.], v. 1, n. 2, dec. 2014. ISSN 2148-970X. Erişim Adresi: <http://www.momentdergi.org/index.php/momentdergi/article/view/62/353>. Erişim Tarihi: 19 Oct. 2017 doi:10.17572/mj2014.2.122147 Foster, Hal. (2009). Gerçeğin Geri Dönüşü: Yüzyılın Sonunda Avangard. Çeviren: Esin Hoşsucu. Ayrıntı Yayınları: İstanbul Foucoult, Michel. (2016). Bilginin Arkeolojisi. Çeviren: Veli Urhan, Ayrıntı Yayınları: İstanbul Freud, Sigmund. (1975) Kitle Psikolojisi, Bozak Yayınları Freud, Sigmund. (2006). Totem ve Tabu. Çeviri: Akın Kanat, İlya Yayınları: İzmir, 2006 Geertz, C.(1973). The interpretation of cultures: selected essays. New York: Basic Books Hannavy, J. (2008). Encyclopedia of Nineteenth Century Photography: Vol. 1 A-I, Index, New York: Routledge, Taylor & Francis Group Hansen, L. Marcus. (1938). The Problem of the Third Generation Immigrant. Rock Island. III.: Augustana Historical Society Hoffman-Axthelm, D. (1999). Identity and reality: the end of the philosophical immigration officer https://www.britannica.com/science/metric-system-measurement, access date 23.10.2017 https:www//brittanica.com/topic/phrenology, access date 09.10.2017 https:www//brittanica.com/topic/physiognomy, access date 09.10.2017 Julien, Philippe, and Simiu, Devra Beck. (1994). Jacques Lacan's Return to Freud: The Real, the Symbolic, and the Imaginary. NYU Press JSTOR, www.jstor.org/stable/j.ctt9qg04q Kılıç, Sinan. (2012). Deleuze-Guattari: Yersizyurtsuzlaşma Makinesi Olarak Şizoanalitik Fark ve Arzu Ontolojisi. (Yayınlanmamış doktora tezi, Uludağ Üniversitesi SBE) Kılıç, Sinan. (2013). Deleuze-Guattari, Şizoanalitik Ontoloji Düzleminde Oedipal Bilinçdışının Yersizyurtlaşması. Kaygı Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiat Fakültesi Felsefe Dergisi, Sayı 21, Güz, s.96 Kris Rutten, An van. Dienderen & Ronald Soetaert (2013). Revisiting the ethnographic turn in contemporary art. Critical Arts, 27:5, 459-473, DOI:10.1080/02560046.2013.855513 Lacan, Jacques, (1979). The Four Fundamental Concepts of Psychoanalysis. Trans. Alan Sheridan. Harmondsworth: Penguin Lloyd, Jill. (1985). Old Photographs, Vanished Peoples and Stolen Potatoes. Arth Monthly, s.13, February (1985), Aktaran: Price, Derrick, “Surveyors and Surveyed: Photography out and about”, Wells, Liz (Ed.), Photography: A Critical Introduction içinde (865-115), Fourth Edition, Oxon: Routledge Malinowski, B. (2002). Sex and repression in savage society. London: Routledge Novak, D.A. (2009). Realism, photography, and nineteenth-century fiction. Cambridge Univ.Press Oppermann, Serpil. (1999) Postmodern Tarih Kuramı: Tarihyazımı Yeni Tarihselcilik ve Roman. Ankara: Evin Yayıncılık.1999 Pinney, Christopher. (1992). The Parallel Histories of Anthropology and Photography. Elizabeth Edwards (Ed.), Anthropology and Photography içinde (74-95), London: Yale University Press Poster, Mark. (1990). The Mode of Information: Poststructuralism and Social Context, Cambridge: Polity Press, p.6,11,15-16; Aktaran, Krishan Kumar, Sanayi Sonrası Toplumdan Post-Modern Topluma Çağdaş Dünyanın Yeni Kuramları, Dost Kitabevi Yay., 1995 Robertson, C. (2015). The passport in America: the history of a document. New York: Oxford University Press Sayin, Zeynep. (2009). İmgenin Pornografisi. 2.baskı, İstanbul: Metis Yayınları Schieder, Theodor (1978) The Role of Historical Consciousness in Political Action. History and Theory, vol.17, no.4, p.1., doi:10.2307/2504707 Sekula, Allan. (1992). The Body and The Archive, Richard Bolton (Ed.), The Contest of Meaning: Critical Histories of Photography içinde (342-388), U.S.A:MIT Press Sontag, Susan. (1999). Fotoğraf Üzerine. Çev: Reha Akçakaya, İstanbul: Altıkırkbeş Yay, ikinci baskı Tagg, John. (1988). A Democracy of the Image Photographic Portraiture and Commodity Production.The Burden of Representation: Essays on Photographies and Histories. Minneapolia: The University of Minnesota Press Vertov, Dziga. (2007). Sine-Göz, Agora Kitaplığı Wright, Terence. (1992). Photography: Theories of Realism and Convention. Elizabeth Edwards (Ed.), Anthropology and Photography içinde (18-31), London: Yale University Press Young, Dennis. (1995). Ethnographic surreality, possession and the unconscious. Visual Anthropology: Published in cooperation with the Commission on Visual Anthropology, 7:3, 191-207, DOI: 10.1080/08949468.1995.9966648 Zeytinoğlu, Emre.(2014). http://www.e-skop.com/skopbulten/sanat-ve-olum-yasam-ve-olum-sinirindaki-sanat-olarak-besir-fuadin-intihari/2220, erişim tarihi 21.09.2017
• Görseller Fotoğraf 1: Frank Spencer, “Some Notes on the Attempt to Apply Photography to Anthropometry during the Second Half of the Nineteenth Century”, Elizabeth Edwards (Ed.), Anthropology and Photography içinde (99-107), London: Yale University Press, 1992 Fotoğraf 2: Buluntu nesne olarak vesikalık fotoğraflar, Ozan YAVUZ’un aile arşivine aittir. Fotoğraf 3: http://dh.dickinson.edu/digitalmuseum/exhibit-artifact/babes-in-the-woods/nailing-down-identities, erişim tarihi 2.10.2017 Fotoğraf 4: http://www.eugenicsarchive.org/html/eugenics/static/images/2221.html, erişim tarihi 03.10.2017 Fotoğraf 5: Pürüzsüz Yüzeyler, vesikalık fotoğrafların yeniden düzenlenmesi, Ozan YAVUZ.