DİJİTALLEŞEN TİCARET: YAŞLI DOSTU E-TİCARET SİTELERİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Yıl 2018, Cilt: 8 Sayı: 4, 602 - 614, 01.10.2018

Ayşenur Akyazı

Öz

Küreselleşmenin ve teknolojik gelişmelerin de etkisi ile rekabet baskısı işletmeler tarafından daha
fazla hissedilir hale gelmiştir. Neredeyse her faaliyetin başına getirildiği gibi “e” ön ekini alarak dijital
platforma taşınan ticari faaliyetler şirketleri hem tehdit etmekte, hem de onlara sonsuz fırsatlar
sunmaktadır. İşletmeler bir yandan yeni pazarlara ulaşma imkanı yakalarken, bir yandan da stok ve
haberleşme gibi giderlerini azaltma şansı yakalamaktadırlar. Diğer taraftan internete erişebilen her
işletmenin eşit imkanlara sahip olmasından dolayı da rakip sayısı artmaktadır. Müşteri perspektifinden
bakılacak olursa bol çeşit ve ucuz fiyatlı ürünlere zaman ve mekandan bağımsız olarak ulaşabilme
imkanları karşımıza çıkmaktadır. Bunların da ötesinde söz konusu faaliyetlerin ülkelerin ekonomilerini
canlandırması da söz konusudur. Çeşitli istatistikler incelendiğinde farklı etkenlerden dolayı dünya
nüfusunun giderek yaşlandığı, yaşlı bireylerin bilişim teknolojilerini ve interneti kullanım oranlarının
arttığı ve yaşlı bireylerin interneti sadece haber okumak için değil aynı zaman da alışveriş için de
yoğun olarak kullandıkları görülmektedir. Elde edilen bu bilgiler, internet ortamında faaliyet yürüten
başta ticari kuruluş olmak üzere tüm aktörlerin tasarımlarında yaşlı bireyleri de gözetmeleri gerektiği
konusunda uyarıcı niteliğindedir. Gelecek öngörüsüne sahip işletmeler web sitelerini yaşlıların
kullanımına uygun hale getirip, bu kitleyi kendilerine çekerek avantaj elde edebilir ve rakiplerine
üstünlük sağlayabilirler. Dolayısı ile internet sitelerinin yaşlı dostu olup olmadıklarının araştırılması
bir çalışma alanı olarak belirmektedir. İnternette faaliyet gösteren pek çok farklı sektör için
uygulanabilecek araştırma konusu bu çalışmada elektronik ticaret siteleri özelinde mercek altına
alınmaktadır. Alexa şirketinin sunmuş olduğu Türkiye’deki ilk 50 web sitesi arasında bulunan ve
Hürriyet Gazetesinin yayınlamış olduğu “Türkiye’deki en başarılı 10 e-ticaret sitesi” başlıklı haber
kapsamındaki elektronik ticaret siteleri ile örtüşen 10 e-ticaret sitesi çalışmanın örneklemini
oluşturmaktadır. Söz konusu 10 e-ticaret sitesi Ulusal Yaşlanma Enstitüsü tarafından yayınlanan
“Making Your Website Senior Friendly” belgesindeki yaşlı dostu web sitesi kriterleri esas alınarak
incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Dijitalleşme, E-Ticaret, Yaşlı Dostu

Kaynakça

• Afra, S. (2012), Elektronik Ticaret Yabancıları da Cezbediyor, https://bkm.com.tr/wp-content/uploads/ 2015/06/kart_monitor_2012.pdf (20.01.2018). Akyazı E., & Kara T. (2017), Bilişim Çağının Haber Kaynağı Olarak İnternet Gazetelerinin Yaşlı Dostu Web Sitesi Kriterleri Açısından Karşılaştırmalı Analizi. International Journal of Social Sciences and Education Research, 3(4), 1352-1363 Ateş, V., & Karacan, H. (2009). Abant İzzet Baysal Üniversitesi Web Sitesi Kullanılabilirlik Analizi. Bilişim Teknolojileri Dergisi, 2(2), 33-37. Baran, G.A., Kurt, K.Ş., Tekeli, S.E. (2017). "Yaşlıların Dijital Teknolojileri Kullanım Düzeyleri Üzerine Bir Araştırma", İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi(45), 1-24. Brown, J. R. (2002). An evaluation of Missouri High School Library web pages., Central Missouri State University, Missouri. Değirmenci, C. (2012). BKM Express E-Ticareti Geliştirecek, https://bkm.com.tr/wp-content/uploads/ 2015/06/kart_monitor_2012.pdf. (28.12.2017) Deutsche Welle. (2015). http://www.dw.com/tr/t%C3%BCrkiyede-ya%C5%9Fl%C4%B1lar-da-sosyalmedyac% C4%B1/a-18749668. (17.01.2018) İleri, Y.Y., İleri, H. (2011). İnternet Bankacılığı ve E-Ticaretin Türkiye Ekonomsi Üzerindeki Etkileri. Selçuk Üniversitesi MYO Sosyal Bilimler Dergisi(1(2)), 109-125. Karadağ, G. H. (2017). Reporting and Interviewing Styles of Professional and Citizen Reporters on Periscope. Communication and Technology Congress (CTC 2017), 88-104., Doi: 10.7456/ ctc_2017_07 Marangoz, M., Yeşildağ, B., Saltık, A.I. (2012). E-Ticaret İşletmeleri Web ve Sosyal Ağ Sitelerinin İçerik Analizi Yöntemiyle İncelenmesi. IUYD, 3(2), 53-78. OECD, (2011). OECD Guide To Measuring The Information Society, OECD Publishing Özcan, U., Hamzaoğlu, O. (2006). Türkiye Sağlık İstatistikleri, http://www.ttb.org.tr/kutuphane/ istatistik2006.pdf. (18.01.2018) Özkan, Y., Eda, P. (2010). Yaşlılıkta Teknolojik Yeniliklerin Kabulünü Etkileyen Sosyalizasyon Süreci. Aile ve Toplum Eğitim Kültür Araştırma Dergisi, 6(23), 37-46. Tekedere, H., Arpacı, F. (2016). Orta Yaş ve Yaşlı Bireylerin Sosyal Medyaya Yönelik Görüşleri. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi(2), 377-392. Terkeş, N., Bektaş, H. (2016). Yaşlı Sağlığı ve Teknoloji Kullanımı. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi(9(4)), 153-159. TUİK. (2017). http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1028. (20.01.2018) Tuthill, L. (2016). E-Commerce and the WTO. https://www.wto.org/english/forums_e/business_e/ 1_1_TUTHILL.pdf, (20.01.2018) https://assets.kpmg.com/content/dam/kpmg/tr/pdf/2017/07/the-truth-about-online-consumers.pdf (22.01.2018) https://www.slideshare.net/webrazzi/trkiye-eticaret-raporu-2017-turkish-ecommerce-report (17.01.2018)