KANITA DAYALI SAĞLIK İLETİŞİMİNDE KAMPANYA TASARIM TÜRLERİ

Yıl 2021, Cilt: 11 Sayı: 1, 103 - 114, 01.01.2021

Esra Bozkanat

Öz

Sağlık iletişimi, iletişim dünyasına 1970’lerden itibaren dâhil olmuş bir çalışma alanıdır. Sağlık iletişimi, sağlık hizmeti sunumu ve sağlığın teşviki ve geliştirilmesinde kişiler ve medya aracılı iletişim tarafından gerçekleştirilen bir uygulama alanına sahiptir. Sağlık iletişimi uygulamalı bir çalışma alanıdır çünkü hem sağlık hizmetinin sağlanması ve halk sağlığının teşviki konusundaki insan iletişiminin pragmatik etkilerini inceler hem de bu alandaki çalışmalar genellikle sağlık hizmetlerinin sunum kalitesini arttırmak için kullanılır. Toplumda istendik sağlık davranışlarını ortaya çıkarmak ve riskli sağlık davranışlarını önlemek amacıyla sağlık iletişim kampanyaları hazırlanmaktadır. Ancak bu kampanyaların amacına ulaşıp ulaşmadığı tartışmaya ender gündeme taşınan bir konudur. Sağlık iletişimi, kitle iletişimi düzeyindeki uygulamaları sağlık iletişim kampanyaları aracılığıyla gerçekleşmektedir. Bir sağlık iletişim kampanyasının başarısı ise kampanya öncesi ve kampanya sonrası mevcut durum kıyaslanarak ölçülmektedir. Bu da bizi kanıta dayalı sağlık iletişimi kavramına götürmektedir. Bu çalışma kampanya başarısının ölçülmesinde etkili bir olgu olan kanıta dayalı sağlık iletişimi tasarım aşamalarını anlatmaktadır. Çalışmada deneysel olmayan, yarı deneysel ve deneysel tasarımlar arasındaki benzerlik ve farklılıklar ortaya konmuştur. Çalışmanın amacı kanıta dayalı sağlık iletişiminin kampanya tasarım safhalarını anlatarak uygulayıcılara kampanya hazırlık öncesi süreç için bir rehber sunmaktır. Böylece uygulayıcılar kendi hedef kitlelerine en uygun tasarımı seçebilecek ve uygulama hatalarından kaçınabileceklerdir.

Anahtar Kelimeler

Sağlık İletişimi, kanıta dayalı, kampanya, kampanya tasarımı

Kaynakça

• Babalola, S., ve Kincaid, D. L. (2009). New methods for estimating the impact of health communication programs. Communication Methods and Measures, 3(1-2), 61-83.
• Bandura, A. (1969). Principles of behavior modification. New York: Holt, Rinehart, & Winston.
• Bertrand, J. T., Babalola S., ve Skinner J. (2012). The Impact of Health Communication Programs, The Handbook of Global Health Communication, Ed by Obregon, R., Waisbord, S., John Wiley & Sons.
• Cho, H., ve Salmon, C. T. (2007). Unintended effects of health communication campaigns. Journal of communication, 57(2), 293-317
• Diane B. F., Seth M. N., Deborah A. F., ve Adaora A.A.A (2018). “Be Straight Up and So Will He”: Evaluation of a Novel HIV Prevention Condom Distribution and Health Communication Intervention Targeting Young African American Females. AIDS Education and Prevention, 30(2), 137-151.
• Festinger, L. (1957). A theory of cognitive dissonance. Evanston, IL: Row Peterson.
• Fishbein, M. ve Ajzen, I. (1975). Belief, attitude, intention, and behavior: An introduction to theory and research. Reading, MA: Addison-Wesley.
• Guilkey, D. K., Hutchinson, P., ve Lance, P. (2006). Cost-effectiveness analysis for health communication programs. Journal of health communication, 11(S2), 47-67.
• Hall, A. M., Ferreira, P. H., Maher, C. G., Latimer, J., ve Ferreira, M. L. (2010). The influence of the therapist-patient relationship on treatment outcome in physical rehabilitation: a systematic review. Physical therapy, 90(8), 1099-1110.
• Hicks, N. J. (2012). The growth of health communications—A story of consumer power and medical innovation. Health industry communication: New media, new methods, new message, 1-12.
• Hovland, C., Janis, I., ve Kelley, H. (1953). Communication and persuasion. New Haven, CT: Yale University Press.
• Hutchinson, P., Lance, P., Guilkey, D. K., Shahjahan, M.,ve Haque, S. (2006). Measuring the cost-effectiveness of a national health communication program in rural Bangladesh. Journal of health communication, 11(S2), 91-121.
• Katz, E., ve Lazarsfeld, P. (1955). Personal influence. New York: The Free Press.
• Kreps, G. L., Bonaguro, E. W., ve Query Jr, J. L. (2003). The history and development of the field of health communication. Russian Journal of Communication, 10, 12-20.
• Mistiaen, P., Van Osch, M., Van Vliet, L., Howick, J., Bishop, F. L., Di Blasi, Z., ... ve Van Dulmen, S. (2016). The effect of patient–practitioner communication on pain: a systematic review. European Journal of Pain, 20(5), 675-688.
• Noar, S. M. (2009). Challenges in evaluating health communication campaigns: Defining the issues. Communication Methods and Measures, 3(1-2),1-11.
• Obregón, R., Chitnis, K., Morry, C., Feek, W., Bates, J., Galway, M., ve Ogden, E. (2009). Achieving polio eradication: a review of health communication evidence and lessons learned in India and Pakistan. Bulletin of the World Health Organization, 87, 624-630.
• Oliveira, V. C., Refshauge, K. M., Ferreira, M. L., Pinto, R. Z., Beckenkamp, P. R., Negrao Filho, R. F., ve Ferreira, P. H. (2012). Communication that values patient autonomy is associated with satisfaction with care: a systematic review. Journal of Physiotherapy, 58(4), 215-229.
• Rokeach, M. (1973). The nature of human values. New York: The Free Press. Sağlık Bakanlığı - Halk Sağlığı Kurumu (2018). http://thsk.saglik.gov.tr/eDosya/04/cevre_saglik/Bilesen12.pdf
• Salkind, N. J. (2010). Encyclopedia Of Research Design CA: SAGE Publications. (Çevrimiçi) https://us.sagepub.com/en-us/nam/change-location/0 Schiavo, R. (2007). Health communication: From theory to practice. John Wiley & Sons Inc.
• Shadish, W. R., Cook, T. D., ve Campbell, D. T. (2002). Experimental and quasi-experimental designs for generalized causal inference, Boston: Houghton Mifflin,.
• Snyder, L. B. (2007). Health communication campaigns and their impact on behavior. Journal of nutrition education and behavior, 39(2), 32-S40.
• Steenholdt, D. (2006). Enhancing Patient Outcomes Through The Utilization Of Evidence Based Best Practices, Foundation For Medical Care, https://sdfmc.org/
• Street Jr, R. L., Cox, V., Kallen, M. A., ve Suarez-Almazor, M. E. (2012). Exploring communication pathways to better health: clinician communication of expectations for acupuncture effectiveness. Patient education and counseling, 89(2), 245-251.
• The Community Guide. (2018). “Health Communication and Health Information Technology” (Çevrimiçi) https://www.thecommunityguide.org/sites/default/files/assets/What-Works-Health-Communication-Health-Information-Technology.pdf Thomas, R. K. (2006). Health Communication, Springer
• Whaley, B. B. (Ed.). (2014). Research methods in health communication: Principles and application. Routledge.
• Zhao, X. (2020). Health communication campaigns: A brief introduction and call for dialogue. International Journal of Nursing Sciences. Article in Press.
• Zola, I. K. (1966). Culture and symptoms-an analysis of patient's presenting complaints. American sociological review, 615-630.