GASTRONOMİ VE SANATTA YENİ BİR TEMSİL: “NATURE CUITE”

Yıl 2021, Cilt: 11 Sayı: 3, 1058 - 1072, 01.07.2021

Sami Sonat Özdemir Selvihan Kılıç Ateş

Öz

Bu makalede, yiyecek ve içeceklerin sanata konu olma olgusu sanat tarihi doğrultusunda ele alınarak, natürmort çerçevesinde incelenmekte ve gastronomi ve mutfak sanatları bağlamında oluşturulan çağdaş yiyecek-içecek sunumlarının sanatsal temsiline yeni bir bakış olarak, “Nature Cuite” kavramı ortaya atılmaktadır. Nature cuite, natürmortun “ölü doğa” ifadesiyle temsil edilmesine benzer olarak, “pişmiş doğa” ifadesiyle kavramsallaştırılabilir. Kavramı natürmorttan ayıran en temel nokta, sanatsal bakış açısıyla değerlendirilen unsurların, sunum tabakları ve pasta tasarımları gibi tüketilmek üzere sunulmuş yiyecek-içecekleri içeren, gerçek ve eşzamanlı olarak deneyimlenebilen tasarımlar olmasıdır. Çalışma kapsamında nature cuite’ nin sanatsal bağlamda konumlandırılması için, gastronomi ve mutfak sanatları alanında çalışan şef ve eğitimcilerin sosyal medya aracılığıyla paylaştığı çok sayıda görsel incelenmiş ve çalışmanın amacına uygun olduğu değerlendirilen tasarımları temsil eden görseller, gerçekleştirilen iletişim süreçleri doğrultusunda araştırmaya dahil edilmiştir. Söz konusu tasarımlar, temel noktalarıyla bir sanat akımının özelliklerini yansıttığı tespit edilen sunumlar arasından seçilerek değerlendirmeye alınmıştır. Bununla birlikte, gastronomi ve mutfak sanatları alanında gerçekleştirilen yiyecek-içecek sunumları sanat bağlamında değerlendirildiğinde; özellikle alanda faaliyet gösteren şeflere ait yenilikçi tasarımların önemli bir ölçüde, sanat akımları doğrultusunda değerlendirilebilir olduğu gözlemlenmiştir. Bu çalışmada yer verilen yiyecek-içecek sunumlarına ilişkin tasarımların birer sanat eseri olarak ele alınması ve ilgili literatür kapsamında değerlendirilmesinin, bu alanda gerçekleştirilecek yeni çalışmalar için ufuk açıcı olduğu ifade edilebilir. Yiyecek-içecek sunumlarının belirli bir sanat akımıyla temsilini ele alan veya spesifik bir yiyecek-içecek ürünü kullanılarak gerçekleştirilen sunumları sanat akımları çerçevesinde değerlendiren gelecek çalışmalar, bu çalışmada ortaya atılan nature cuite kavramının anlamını destekleyebilecektir.

Anahtar Kelimeler

Gastronomi, Sanat tarihi, Natürmort, Yiyecek Sanatı, Nature Cuite

A NEW REPRESENTATION IN GASTRONOMY AND ART: “NATURE CUITE”

Öz

The phenomenon of food and beverages is long being used as a subject of art. In this article, this phenomenon is analyzed in the context of art history, within the framework of still life. The concept of “Nature Cuite”, a new perspective to the artistic representation of contemporary food and beverage presentations created in the context of gastronomy and culinary arts, is put forward in the study. Nature cuite can be conceptualized with the expression of "cooked nature", similar to the representation of still life with the expression of "dead nature". The most basic point that distinguishes nature cuite from still life is that the elements that are evaluated from an artistic point of view are real and simultaneously experienced designs including plate and cake designs with food and beverages prepared for consumption. Within the scope of the study, a variety of images shared by chefs and educators working in the field of gastronomy and culinary arts through social media were examined to position the nature cuite in the artistic context; images of the designs that serve the purpose of the study were included in the research study in line with the followed communication processes. The designs were chosen from the group of representations that were determined to reflect the features of an art movement; they were carefully after this process. On the other hand, it was observed that when food and beverage presentations are evaluated in the context of gastronomy and culinary arts, innovative designs of chefs in the sector can also be classified as a part of art movements. It can be said that analyzing the designs of food and beverage presentations as pieces of art and within the scope of related literature can expand the horizon of future studies in the field. Future studies that focus on food and beverage presentations in the context of specific art movements or regard presentations with specific food and beverage products as parts of art movements may support the meaning of the concept of nature cuite put forward in this study.

Anahtar Kelimeler

Gastronomy, Art history, Still life, Food art, Nature Cuite

Kaynakça

• Ahmetoğlu, Ü. ve Denli, S., (2013). “Soyut Dışavurumculuğun Ortaya Çıkışı ve Türk Resim Sanatına Yansımaları”, İnönü Üniversitesi Sanat ve Tasarım Dergisi, 3(8), 173-188.
• Aksu, Hatice, (2008). “Rokoko”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, İstanbul: TDV Yayınları.
• Alparslan, Görkem, U., (2019). “Platoncu Mimesis ve Kübizm”, International Journal of Interdiciplinary and Intercultural Art, 4(9), 141-151.
• Apollinaire, G. ve Eimert, D., (2010). Cubism, New York: Parkstone International.
• Batur, Enis, (1995). “Minimalizm ya da Minimal Sanat”, Sanat Dünyamız, Avant-Garde 1945–1995, Son Yarım Yüzyılın Sanat Akımları Kavramları, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Bayl, Friedrich, (1997). “Resimde Dışavurumculuk”, Modernizmin Serüveni, Enis Batur (Haz.), İstanbul: Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık.
• Bird, Michael, (2016). Sanatı Değiştiren 100 Fikir, Literatür Yayıncılık.
• Bott, G. Casper, (2008). Still Life, Taschen Publishing.
• Breton, Andre, (2009). Sürrealist Manifestolar, İstanbul: Altıkırkbeş Yayın.
• Ekserdjian, David, (2018). Still Life Before Still Life, Yale University Press.
• Gillespie, John, H., (1994). The Causes of Molecular Evolution, Oxford University Press.
• Gombrich, Ernst, H., (1992). Sanat ve Yanılsama, Ahmet Cemal (Çev.), İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Humble, Nicola, (2010). Cake: A Global History, Reaktion Books.
• İskender, Kemal, (1997). “Natürmort”, Eczacıbaşı Sanat Ansiklopedisi, İstanbul: Kolektif Yapı Endüstri.
• Meyer, James, (2001). “Minimalism”, Art and Polemics in the Sixties, Yale University Press.
• Monroe, Dave, (2007). “Can Food Be Art? The Problem of Consumption”, Food And Philosophy, Oxford: Blackwell Publishing.
• O’Doherty, Brian, (2010). Beyaz Küpün İçinde, Ahu Antmen (Çev.), İstanbul: Sel Yayın.
• Richard, Lionel, (1991). Ekspresyonizm Sanat Ansiklopedisi, Beral Madra, Sinem Gürsoy, İlhan Usmanbaş (Çev.), İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Rowell, Margit, (1997). Objects of Desire: The Modern Still Life The Museum of Modern Art, New York: Harry N. Abrams.
• Schneider, Norbert, (2009). Still Life: Still Life Painting in the Early Modern Period, Taschen Publishing.
• Telfer, Elizabeth, (2013). “Food as Art”, Arguing About Art: Contemporary Philosophical Debates, Routledge.
• Toptaş, Rasim, (2017). “Türkiye'de Pop Sanat ve Resim”, Journal of International Social Research, 10(51), 433-444.
• Yalur, Refik, (2019). “René Magritte’in Sürrealist Tavrının Afiş Tasarımına Etkisi”, İstanbul Aydın Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Dergisi, 5(10), 145-152.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H., (2011). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Bettini, Gulio, https://www.instagram.com/p/CBQSce7n0To/, Erişim Tarihi: 21 Aralık 2021.
• Bilban, Bünyamin, https://www.instagram.com/p/CLY9tQlFbGW/, Erişim Tarihi: 2 Mart 2021.
• Dırbalı, Erdem, https://www.instagram.com/p/B-Fxk_oDQcw/, Erişim Tarihi: 9 Ocak 2021.
• MacDonald, Sean, https://www.instagram.com/p/CKnCqUelPbG/, Erişim Tarihi: 2 Mart 2021.
• Sollecito, Lorenzo, https://www.instagram.com/p/BwzJJt5gwBE/, Erişim Tarihi: 24 Şubat 2021.
• Sultana, Joey, https://www.instagram.com/p/B8YVYJWnlas/, Erişim Tarihi: 21 Aralık 2020.
• van Emstede, Frederick, https://www.instagram.com/p/CLej87tHsSE/, Erişim Tarihi: 20 Mart 2021.
• Velez, Frankie, https://www.instagram.com/p/CKMDRswpB3t/, Erişim Tarihi: 13 Şubat 2021.