OTURMA ELEMANI ÖRNEĞİNDE DUYGUSAL TASARIM YAKLAŞIMLARI ÜZERİNE BİR ANALİZ

Yıl 2022, Cilt: 12 Sayı: 3, 682 - 702, 01.07.2022

Gülçin Gündüz Tülay Canbolat

Öz

Günümüzde, duygu ve tasarım araştırmaları kapsamında çeşitli duygusal tasarım yaklaşımları geliştirilmiştir. Bu tez, duygusal tasarım kavramını, günümüze kadar bu alanda yapılmış duygusal tasarım yaklaşımlarını ve ürün-kullanıcı etkileşimini, oturma elemanı özelinde ele almaktadır. Çalışma ile amaçlanan, bir mobilya tasarımının ilk bakışta kullanıcıda uyandırdığı duygu durumunu analiz etmektir. Mobilya tasarımı-kullanıcı arasındaki etkileşim duygusal tasarım literatüründe yer alan yaklaşımlardan Patrick W. Jordan memnuniyet yaklaşımı ve anket yöntemi ile ortaya konmaktadır. Çalışmada duygusal tepkilerin analizlerinin yapılacağı örneklem kümeleri, pratik işlev, estetik işlev ve sembolik işlev olarak farklılık gösteren özellikler göz önüne alınarak oluşturulmuştur. Araştırmada 60 psikolog ve 60 tasarımcı olmak üzere toplam 120 katılımcı tarafından, 6 farklı oturma elemanı tasarımının belirlenen sıfatlarla, internet üzerinden veya bire bir olarak bir anket uygulaması yapılarak değerlendirmeleri istenmiştir. Anket çalışması değerlendirme bulguları sonucunda iki meslek grubuna ait duygusal değerler karşılaştırılarak analiz edilmiştir. Sonuç bölümünde çalışmanın alana katkısı, kullanıcıların duygusal ihtiyaçlarına odaklanan tasarım yaklaşımlarına farkındalık yaratmaktır. Bu bağlamda, duygusal tasarım yaklaşımının, mobilya tasarımında bir yöntem olarak tasarımcılara yön verebileceği ortaya konmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Duygusal tasarım, Oturma elemanı, Mobilya tasarımı, Ürün tasarımı, Memnuniyet yaklaşımı.

AN ANALYSIS ON EMOTIONAL DESIGN APPROACHES IN THE SAMPLE OF THE SEATING ELEMENT

Öz

Today, various emotional design approaches have been developed within the scope of emotion and design research. This thesis deals with the concept of emotional design, the approaches of emotional design and product-user interaction made in this to date in terms of the seating element. The aim of the study is to analyze the emotional state that a furniture design that awakens the user at first glance. The interaction between furniture design and the user is presented through the Patrick W. Jordan’s plesure approach and questionnaire method, in the emotional design literature. In this study, sample sets that will be analyzed by emotional responses are formed by taking into account the characteristics that differ in terms of practical function, aesthetic function and symbolic function. A total of 120 participants, 60 psychologists and 60 designers, were asked to evaluate 6 different seating element design by applying a questionnaire on the internet or one-on-one. As a result of the evaluation findings of the survey study, emotional values of two occupational groups were analyzed by comparing. In the conclusion, the contribution of the study to the field is to raise awareness of design approaches that focus on the emotional needs of users. In this context, it is revealed that emotional design approach can direct designers as a method in furniture design.

Anahtar Kelimeler

Emotional design, Seating element, Furniture design, Product design, Pleasure.

Kaynakça

• Adams, E. ve Gorp, V.G. (2012). “Design For Emotion”, USA: Morgan Kaufmann.
• Arnold, B.M. (1960). Emotion and Personality, Volume 1: Psychological Aspects. New York: Colombia University Press.
• Bradley, M.M. ve Lang, P.J. (1994). “Measuring Emotion: Self Assesment Manikin and Semantic Differential”, University of Florida, J. Behav.Ther.&Exp. Psychiat. Vol.25, No. 1, pp. 49-59.
• Ching, F.D.K. (2006). İç Mekan Tasarımı. İstanbul: Yem Yayın.
• Coates, D. (2003). Watches Tell More Than Time. USA: McGraw-Hill
• Darwin, C. (2001). İnsan ve Hayvanlarda Beden Dili, İstanbul: Gün Yayıncılık
• Desmet, P.M.A. (2002). Designing Emotions. PhD Thesis, Technische Universiteit Delft, Netherlands.
• Desmet, P.M.A. (2003). A Multilayered Model Of Product Emotions. Delft University of Technology, Department of Industrial Design, The Design Journal, 6(2), 4-13.
• Desmet, P.M.A. (2003). Measuring Emotions. Delft University of Technology, Department of Industrial Design.
• Desmet, P.M.A. (2012). Faces of Product Pleasure: 25 Positive Emotions in Human-Product Interactions. Delft University of Technology, Department of Industrial Design
• Desmet, P.M.A., Erp, J.V., Karlsson, M. (2008). Design and Emotion Moves. UK: Cambridge Scholars Publishing.
• Green W.S., Jordan, P.W. (2002). Plesure With Products: Beyond Usability. New York: Tylor&Francis Group.
• Hekkert, P. ve Desmet, P.M.A. (2007). “Framework Of Products Experience”, Department of Industrial Design Engineering, Delft, The Netherlands.
• Jordan, P.W. (2000). Designing Plesurable Products: An İntroduction To The New Human Factors. London: Tylor&Francis Group.
• Morris, J.D. (1995). Observations: SAM: The Self Assesment Manikin An Efficent Cross-Cultural Measurment of Emotional Response. University of Florida.
• Norman, D.A. (2004). Emotional Design: Why We Love(or Hate) Everyday Things. New York: A Member of The Perseus Group.
• Norman, D.A. (2013). Gündelik Şeylerin Tasarımı, Ankara: Tübitak
• Norman, D.A. ve Ortony, A. (2003). “Designers And Users: Two Perspectives on Emotion and Design”, Northwestern University, Department of Computer Science and Psychology.
• Plutchik, R. (1991). The Emotions. London: University Press of America.
• Plutchik, R. (2003). Emotions and Life: Perspevtives From Psychology, Biology and Evolution. American Psychological Association.
• Taştan, N. (2014). Duygusal Değer Bağlamında Kullanıcı Merkezli Yaklaşımların Endüstriyel Tasarım Eğitiminde Tasarım Sürecine Etkileri. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, İstanbul.
• URL-1: Türk Psikoloji Sözlüğü (2019). Güncel Psikoloji Sözlüğü (Erişim tarihi: 02.06.2019).
• URL-2:https://evrimagaci.org/plutchikin-duygu-carkifelegi-duygularinizin-kokenlerini-daha-yakindan-taniyin-5407 (Erişim tarihi:02.07.2019).
• URL-3: Delft University of Technology, The Netherlands, Delft Institute of Positive Design. (2011). Positive Design Manifest. https://diopd.org/about-us/mission/_Erişim tarihi: 01.02.2019 URL-4: Desmet, Peter (2002), Designing Emotions, s.1
• URL-5: Morris, J. D. (1995). An Efficient Cross-Cultural Measuremnet Of Emotional Response, University of Florida, s. 2.
• URL-6: P.M.A. Desmet, Measuring Emotions, Delft University of Technology; Department Of Industrial Design
• URL-7: file:///C:/Users/PC/Downloads/Design%20&%20Emotion%20(1).pdf (Erişim tarihi. 28.03.2022).
• URL-8: Jordan, Patrick. (2000). Designing Plesurable Products, s.5
• URL-9: TuDelft, https://diopd.org/, 2011
• URL-10: Desmet, Peter & Hekkert, P. (2007), Framework of Product Experience, s.5
• URL-11: Traver Van Gorp, Edie Adams, (2012), Design for Emotion, s.131.
• URL-12: Desmet, Peter & Hekkert, P. (2002), A Multilayered Model of Product Emotions, s. 2
• URL-13: Norman D., Ortony A., Designers and Users: Two Perspectives on Emotion and Design, 2003