TÜRKİYE’DE İLETİŞİMCİLERİN SOSYAL MEDYADA ÜRETİLEN İÇERİKLERE BAKIŞINA DAİR BİR ÖNGÖRÜ: TİKTOK’A YÖNELİK ODAK GRUP ÇALIŞMASI

Yıl 2022, Cilt: 12 Sayı: 3, 809 - 832, 01.07.2022

Nihal Paşalı Taşoğlu , İrem Koca

Öz

Gelişen ve değişen platformlar içerisinde kendine bir yer edinmeye çalışan ve oldukça dikkat çeken bir sosyal medya aracı olarak TikTok birçok habere, sohbete ve araştırmaya konu olmaktadır. Çoğuları tarafından bir tehlike olarak görülmekte olan TikTok uygulaması hem Türkiye hem dünya basınında kendine geniş bir yer bulmaktadır. Özellikle genç kuşak açısından değerlendirilen ve kaygı uyandıran uygulamaya karşı gelişen önyargılı tutumdan hareket eden bu araştırma Türkiye’de TikTok’a karşı olan ön yargının nedenini ortaya çıkarmaya, bir öngarü sağlamaya çalışmaktadır. Bu bağlamda katılımcıların TikTok’a neden önyargılı oldukları, onları TikTok kullanmaktan alıkoyan etmenin ne olduğu ve katılımcı görüşlerinin profesyoneller ile öğrenciler arasında farklılaşıp farklılaşmadığı soruları cevaplanmaya çalışılmıştır. Kişilerin fikirlerini hem bireysel anlamda hem de topluluk dinamikleri içinde mümkün olduğunca rahat bir biçimde dile getirebilmeleri için odak grup görüşmesi yöntemine baş vurulmuştur. İletişim fakültesi öğrencilerine ve iletişim profesyonellerine yönelik iki ayrı odak grup çalışması yürütülmüş olup öğrenciler için üç, profesyoneller için üç olmak üzere altı odak grup toplantısında 47 kişi ile görüşme gerçekleştirilmiştir. Araştırma sonunda katılımcıların TikTok’a karşı önyargılı olma sebeplerinin başında uygulamaya anlam verememeleri, özellikle çocukların kullanımı açısından uygulamadan çekinmeleri ve teşhirci olarak görmeleri, uygulamayı vakit kaybı olarak algılamaları bulunmaktadır. Bunlar dışında ise içerikler ve içerik üreticileri de katılımcıların ön yargılı olmalarına sebep olurken ek olarak uygulamanın menşeinin Çin olması da ön yargılı olma durumunu etkilemektedir.

Anahtar Kelimeler

Sosya Medya, TikTok, Çin, İçerik Üretimi, Odak Grup Görüşmesi

A FORESIGHT ABOUT CONTENT PRODUCED ON SOCIAL MEDIA IN TURKEY FROM THE COMMUNICATORS' PERSPECTIVE: FOCUS GROUP STUDY ON TIKTOK

Öz

As a social media tool that attracts attention and tries to gain a place for itself among the developing and changing platforms, TikTok is the subject of many news, conversations and research. TikTok application, which is seen as a danger by many, finds itself a wide place in the Turkish and world press. This research is based on the prejudiced attitude towards the TikTok platform, which is especially evaluated for the younger generation and raises concerns. The study tries to reveal the reason for the prejudice against TikTok in Turkey and to provide a foresight. In this context, it has been tried to answer the questions of why the participants are prejudiced against TikTok, what prevents them from using TikTok, and whether the participant's views differ between professionals and students. Focus group interview method was used in order for people to express their ideas as easily as possible both individually and within the community dynamics. Two separate focus group studies were conducted for communication faculty students and communication professionals, and 47 people were interviewed in six focus group meetings, three for students and three for professionals. At the end of the research, the main reasons for the participants' prejudice against TikTok are their inability to make sense of the application, their refrain from the application, especially in terms of children's use, and seeing the application as an exhibitionist, perceiving the application as a waste of time, and especially the content and content producers have also affected this prejudice. In addition to these, the fact that the origin of the application is China has emerged as a reason for prejudice.

Anahtar Kelimeler

Social Media, Content Production, TikTok, China, Focus Group Discussion

Kaynakça

• Referans1 Abidin, C. (2020). Mapping Internet Celebrity on TikTok: Exploring Attention Economies and Visibility Labours. Cultural Science Journal, 12(1), 77-103. doi:DOI: https://doi.org/10.5334/csci.140
• Referans2 Anderson, K. E. (2020). Getting Acquainted with Social Networks and Apps: It is Time to Talk About TikTok. Library Hi Tech News, 37(4), 7-12.
• Referans3 Apptrace. (tarih yok). Ocak 31, 2022 tarihinde Apptrace: https://www.apptrace.com/app/835599320 adresinden alındı
• Referans4 Asia, N. (2021, Ocak 14). India permanently Bans TikTok and 58 other Chinese Apps. Ağustos 10, 2021 tarihinde Nikkei Asia: https://asia.nikkei.com/Business/Technology/India-permanently-bans-TikTok-and-58-other-Chinese-apps adresinden alındı
• Referans5 Basch, C. H., Fera, J., Pierce, I., & Basch, C. E. (2021). Promoting Mask Use on TikTok: Descriptive, Cross-sectional Study. JMIR Public Health Surveill, 7(2).
• Referans6 Baturlar, Ş. S., & Yavuz, U. G. (2021). TikTok Uygulamasının Sanal Şöhretimsileri: Gıda Sektöründe Çalışan İşçilerin TikTok Paylaşımları ile Şöhreti Bulma Çabaları. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi(54), 83-106.
• Referans7 Bell, D. (2009). On the net: Navigating the World Wide Web. G. Creeber, & R. Martin içinde, Digital Cultures Understanding New Media (s. 30-38). Glasgow: Open University Press.
• Referans8 Bilgin, N. (2000). İçerik Analizi. İzmir: Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları.
• Referans9 Bodoni, S. (2021, Mayıs 28). TikTok Given EU Ultimatum Over Child Safety Concerns. Şubat 02, 2022 tarihinde Bloomberg: https://www.bloomberg.com/news/articles/2021-05-28/tiktok-given-eu-ultimatum-over-child-safety-concerns adresinden alındı
• Referans10 Boyd, D. M., & Ellison, N. B. (2008). Social Network Sites: Definition, History, and Scholarship. Journal of Computer-Mediated Communication, 210-230.
• Referans11 Brown, M. (2022, Ocak 28). Is TikTok Safe for Kids? Şubat 02, 2022 tarihinde Bloomberg: https://www.parents.com/kids/safety/internet/is-tiktok-safe-for-kids/ adresinden alındı
• Referans12 Bucknell Bossen, C., & Kottasz, R. (2020). Uses and Gratifications Sought by Pre-adolescent and Adolescent TikTok Consumers. Young Consumers, 21(4), 463-478.
• Referans13 Chan, S. (2021, Aralık). Global App Revenue Grew 31% Year-Over-Year in Q1 2021 to Nearly $32 Billion. Ocak 31, 2022 tarihinde Sensor Tower: https://sensortower.com/blog/app-revenue-and-downloads-2021 adresinden alındı
• Referans14 Chen, P. J. (2013). Australian Politics in a Digital Age. Canberra: ANU E Press.
• Referans15 Chen, Q., Min, C., Zhang, W., Ma, X., & Evans, R. (2021). Factors Driving Citizen Engagement With Government TikTok Accounts During the COVID-19 Pandemic: Model Development and Analysis. Journal of Medical Internet Research, 23(2).
• Referans16 Çiçekoğlu, A. Ş., & Ünal, R. (2021). Haber Üretimi ve Dağıtımı Bağlamında Tiktok Uygulaması Ne Vaat Ediyor? İlef Dergisi, 69-98.
• Referans17 Comp, G., Dyer, S., & Gottlieb, M. (2020). Is TikTok The Next Social Media Frontier for Medicine. AEM Education and Training, 5(3), 1-4.
• Referans18 Creeber, G., & Martin, R. (2005). Introduction. G. a. Creeber içinde, Digital Cultures Understanding New Media (s. 1-10). Glasgow: Open University Press.
• Referans19 Dave, P. (2018). China’s ByteDance Scrubs Musical.ly Brand in Favor of Tiktok. Haziran 15, 2021 tarihinde Reuters: https://www.reuters.com/article/us-bytedance-musically-idUSKBN1KN0BW adresinden alındı
• Referans20 Dijck, J. v., & Poell, T. (2013). Understanding Social Media Logic. Media and Communication, 1(1), 2-14.
• Referans21 Escamilla-Fajardo, P., Alguacil, M., & Lopez-Carril, S. (2021). Incorporating TikTok in higher education: Pedagogical perspectives from A Corporal Expression Sport Sciences Course. Journal of Hospitality, Leisure, Sport & Tourism Education, 1-13.
• Referans22 Feldman, T. (2005). An Introduction to Digital Media. London: Taylor and Francis.
• Referans23 Habertürk. (2021, Ekim 14). Habertürk. Ekim 25, 2021 tarihinde Habertürk: https://www.haberturk.com/video/ekonomi/izle/tiktok-kapatilsin-mi-tartismalari-suruyor/740178 adresinden alındı
• Referans24 Hern, A. (2021, Ocak 13). TikTok To Tackle Grooming With Safeguards For Young Users. Şubat 02, 2022 tarihinde The Guardian: https://www.theguardian.com/technology/2021/jan/13/toktok-to-tackle-grooming-with-curbs-for-young-users adresinden alındı
• Referans25 Kaplan, A. M., & Haenlein, M. (2010). Users of the world, unite! The challenges and opportunities of Social Media. Business Horizons, 53, 59-68.
• Referans26 Kaye, D., Chen, X., & Zeng, J. (2020). The co-evolution of two Chinese mobile short video apps: Parallel platformization of Douyin and TikTok. Mobile Media & Communication, 9(2), 229-253. doi:10.1177/2050157920952120
• Referans27 Kemp, S. (2022, Şubat 15). Digital 2022 Turkey. Şubat 20, 2022 tarihinde Datareportal: https://datareportal.com/reports/digital-2022-turkey adresinden alındı
• Referans28 Kemp, S. (2022, Ocak 26). Digital Global 2022. Ocak 31, 2022 tarihinde Datareportal: https://datareportal.com/reports/digital-2022-global-overview-report adresinden alındı
• Referans29 Kobak, K. (2022). #TikTokkapansın Hareketi: Twitter’da Sosyal Ağ Analizi. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11(1), 309-319.
• Referans30 Krueger, R. A., & Casey, M. A. (2015). Focus Groups A Practical Guide for Applied Research. California: Sage Publication.
• Referans31 Kuş, O., Göksu, O., & Ünlü, D. G. (2022). TikTok Sosyal Medyada Bir Paradigma Dönüşümü. Konya: Literatür Academia.
• Referans32 Latif, A. (2021, Kasım 20). Anadolu Agency. Kasım 26, 2021 tarihinde Anadolu Agency: https://www.aa.com.tr/en/asia-pacific/-pakistan-lifts-tiktok-ban-again/2425816 adresinden alındı
• Referans33 Liqian, H. (2018). Study on The Perceived Popularity of Tiktok. Bangkok: Bangkok University. April 4, 2021 tarihinde http://dspace.bu.ac.th/bitstream/123456789/3649/1/Hou%20Liqian.pdf adresinden alındı
• Referans34 Literat, I. (2021). “Teachers Act Like We’re Robots”: TikTok as a Window Into Youth Experiences of Online Learning During COVID-19. AERA Open, 7(1), 1-15.
• Referans35 Lovett, J. T., Munawar, K., Mohammed, S., & Prabhu, V. (2021). Radiology Content on TikTok: Current Use of a Novel Video-Based Social Media Platform and Opportunities for Radiology. Current Problems in Diagnostic Radiology, 50(2), 126-131.
• Referans36 Lu, X., Lu, Z., & Liu, C. (2020). Exploring TikTok Use and Non-use Practices and Experiences in China. G. Meiselwitz (Dü.), HCI: International Conference on Human-Computer Interaction içinde (s. 57-70). Copenhagen: Springer.
• Referans37 Montag, C., Yang, H., & Elhai, J. D. (2021). On the Psychology of TikTok Use: A First Glimpse From Empirical Findings. Frontiers in Public Health.
• Referans38 Omar, B., & Dequan, W. (2020). Watch, Share or Create: The Influence of Personality Traits and User Motivation on TikTok Mobile Video Usage. International Journal of Interactive Mobile Technologies, 14(4), 121-137.
• Referans39 Proulx, M. (2021, Kasım 18). Aralık 15, 2021 tarihinde Forrester: https://www.forrester.com/blogs/weekly-usage-of-tiktok-surpasses-instagram-among-us-gen-z-youth/ adresinden alındı
• Referans40 Serrano, J. C., Papakyriakopoulos, O., & Hegelich, S. (2020). Dancing to the Partisan Beat: A First Analysis of Political Communication on TikTok. 2th ACM conference on web science, (s. 257-266). Southampton, London.
• Referans41 Shkurtaj, T. (2021, Kasım 21). Kasım 25, 2021 tarihinde The-Sun: https://www.the-sun.com/lifestyle/4111916/which-countries-banned-tiktok/ adresinden alındı
• Referans42 Statista. (2021, Kasım). Statista. Ocak 31, 2022 tarihinde Statista: https://www.statista.com/statistics/1249419/average-weekly-time-spent-on-tiktok-worldwide/ adresinden alındı
• Referans43 Statista. (2022, Şubat 10). Mart 20, 2022 tarihinde Statista: https://www.statista.com/statistics/1257721/tiktok-creators-by-age-worldwide/ adresinden alındı
• Referans44 Sun, L., Zhang, H., Zhang, S., & Luo, J. (2020). Content-based Analysis of the Cultural Differences between TikTok and Douyin. arXiv.org. arxiv.org/abs/2011.01414 adresinden alındı
• Referans45 Tam, M. S. (2022). Türk TikTokerların İçerik Paylaşım Pratikleri Üzerine Nicel Bir Araştırma. TRT Akademi, 7(14), 183-211.
• Referans46 TikTok. (2021, Kasım 1). Newsroom TikTok. Şubat 02, 2022 tarihinde TikTok: https://newsroom.tiktok.com/en-us/1-billion-people-on-tiktok adresinden alındı
• Referans47 TikTok Statistics – Revenue, Users & Engagement Stats. (2021, Eylül 28). Ekim 12, 2021 tarihinde InfluencerMarketingHub: https://influencermarketinghub.com/tiktok-stats/ adresinden alındı
• Referans48 Tolentino, J. (2019, September 23). New Yorker. April 4, 2021 tarihinde New Yorker: https://www.newyorker.com/magazine/2019/09/30/how-tiktok-holds-our-attention adresinden alındı
• Referans49 Uğuhan, Y. Z., & Yaşar, İ. H. (2021). TikTok'taki Reklam ve Sponsorlu İçeriklerin Satın Alma Niyeti Üzerindeki Rolü: Sosyo-Demografik Değişkenler Özelinde Bir İnceleme. ASBİ Abant Sosyal Bilimler Dergisi, 21(2), 243-269.
• Referans50 Ünlü, D. G., Kuş, O., & Göksu, O. (2020). “Videolarda Gerçek Hayattaki Gibi Değilim, Rol Yapmaktayım” : TikTok Kullanıcılarının Benlik Performansları Üzerine Bir İnceleme. Intermedia International e-Journa, 7(12), 115-128.
• Referans51 Unni, Z., & Weinstein, E. (2021). Shelter in Place, Connect Online: Trending TikTok Content During the Early Days of the U.S. COVID-19 Pandemic. Journal of Adolescent Health, 68(5), 863-868.
• Referans52 Wang, Y. (2020). Humor and Camera View on Mobile Short-Form Video Apps Influence User Experience and Technology-Adoption Intent, An Example of TikTok (DouYin). Computers in Human Behavior, 110, 1-9.
• Referans53 Weimann, G., & Masri, N. (2020). Research Note: Spreading Hate on TikTok. Studies in Conflict & Terrorism, 1-25. doi:10.1080/1057610X.2020.1780027
• Referans54 Xu, L., Yan, X., & Zhang, Z. (2019). Research on the Causes of the “Tik Tok” App Becoming Popular and the Existing Problems. Journal of Advanced Management Science, 7(2), 59-63.
• Referans55 Yeni Çağ Gazetesi. (2020, Eylül 19). Yeni Çağ Gazetesi. Ağustos 25, 2021 tarihinde Yeni Çağ Gazetesi: https://www.yenicaggazetesi.com.tr/tiktokun-turkiyedeki-gelecegi-ne-olacak-abdde-yasaklandi-artik-akibeti-belirsiz-302470h.htm adresinden alındı