KARAMAN’DA BİR GELENEKSEL TÜRK EVİ: TARTAN KONAĞI

Yıl 2023, Cilt: 13 Sayı: 2, 501 - 518, 01.04.2023

Tuğba Levent Kasap

https://doi.org/10.7456/tojdac.1234114

Öz

Tarih boyunca insanoğlu yaşamını geçirdiği mekânlarda kendinden ve yaşadığı toprakların kültüründen izler bırakmıştır. Türk evi de ait olduğu kültüre ilişkin birçok izi hem plan şeması olarak, hem kullanılan malzemeler, mobilyalar, hem de mekân içinde oluşturulan çeşitli düzenlemelerle aktarabilen bir niteliğe sahip olmuştur. Yaşamın ait olduğu kültür, coğrafya, topografya ve yaşam biçimi Türk Evinin temel özelliklerini oluşturmaktadır. Günümüze kadar varlığını sürdüren ve ait olduğu kültürün izlerini yansıtan önemli yapılardan biri de Karaman ilinde yer alan Tartan Konağı’dır. Tartan konağı Tartan ailesinin yaşamına tanıklık etmiş, mekân planlaması bakımından tipik bir Türk evi örneğidir. Tartan Konağı ile ilgili sınırlı çalışmaya ulaşmış olmak bu çalışmanın gerekliliğini oluşturmaktadır. Bu araştırmanın amacı Tartan Konağı’nın Geleneksel Türk evi özellikleri bağlamında değerlendirmek, alan yazına kazandırmak ve böyle önemli bir değeri kayıt altına almaktır. Yerinde gözlem ve fotoğraflama yöntemi ile konağın plan şeması çıkarılmış ve mekân öğeleri bakımından Türk Evi özelliklerine göre değerlendirilmiştir. Bu çalışma Karaman ilinde yer alan Türk Evi özelliğine sahip konutların kayıt alınmasıyla ilgili örnek teşkil etmesi bakımından önem taşımaktadır.

Anahtar Kelimeler

Geleneksel Türk Evi, Karaman, Tartan Konağı, Kültürel Miras

A TRADITIONAL TURKISH HOUSE in KARAMAN: TARTAN MANSION

Öz

Throughout history, human beings have left traces of themselves and the culture of the lands in which they lived. The Turkish house has also had a quality that can convey many traces of the culture to which it belongs, both as a plan scheme, materials used, furniture and various arrangements created in the space. The culture, geography and topography to which life belongs constitute the basic features of it. One of the important structures that has survived until today and reflects the traces of the culture to which it belongs is the Tartan Mansion located in Karaman. It witnessed the life of the Tartan family and is a typical example of a Turkish house in terms of spatial planning. Reaching the limited study on it constitutes the necessity of this study. The aim of this research is to evaluate it in the context of their features, to bring it to the literature and to record such an important value. The plan scheme of it was drawn with the method of on-site observation and photography, and it was evaluated according to the characteristics of it in terms of interior elements. This study is important in terms of setting an example for the registration of houses in Karaman province.

Anahtar Kelimeler

Traditional Turkish House, Karaman, Tartan Mansion, Cultural Heritage

Kaynakça

• Akın, E. S. & Hanoğlu, C. (2014). Tokat’ta Bir Konut: Madımağın Celal’in Evi. Tarihi ve Kültürüyle Tokat Sempozyumu, Tokat, 2, s. 363-383.
• Akıncıtürk, N. ve Perker, Z. S. (2003). 700 Yıllık Tarihi Cumalıkızık Yerleşimindeki Ahşap Yapılarda Yangın Yalıtımı, Yalıtım ve Enerji Yönetimi Kongresi, Eskişehir, s. 151-158.
• Bektas, C. (2014). Türk Evi (2. Baskı).
• Boynukalın, İ. R. (2016). Tartan Konağı ve Tartan Ailesinin Kısa Tarihi.
• Dilay, S. (2012). Kültürel ve Tarihi Açıdan Karaman’daki Hatuniye Medresesi’nin Yeri. KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 14(23), s. 1-4.
• Eldem, S. H. (1954). Türk Evi Plan Tipleri.
• Eravcı, H. M. (2020). Cumhuriyet Dönemine Kadar Karaman Şehirsel Yapısının Değişim ve Dönüşüm Süreci. Karatay Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5, s. 39-56.
• Gabriel, A. (1938). Türk evi. Arkitekt Dergisi, 5(6), 149-154.
• Kahraman, G. (2012). Karaman Kültüründe Tartan Evinin Önemi. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 2, s. 109-114.
• Karaaslan, M. (2021). Ankara’da Korunması Gerekli Bir Köy Camisi: Karahoca Köyü Camisi. Ankara Araştırmaları Dergisi, 9(1), 171-185.
• Konuk, D. (2022). Karaman’daki Tartan Konağında Bulunan Geleneksel Halılar. Art-e Sanat Dergisi, 15(30), 1377-1402. 10.21602/sduarte.1174615
• Köse, A. (2005). Türkiye’de Geleneksel Kırsal Konut Planlarında Göçebe Türk Kültürü İzleri. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(2), s.158-191.
• Küçükerman, Ö. (2007). Turkish house in search of spatial identity= Kendi mekânının arayışı içinde Türk evi (6. Baskı).
• Özcan, U. & Güngör, S. (2019). Geleneksel Türk Evi ile Geleneksel Japon Evi’nin Yapısal Açıdan Karşılaştırılması. Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi, 16, s. 646-661.
• Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), (2021, 28 Aralık). https://cip.tuik.gov.tr/#,
• Yıldırım, Y. (2021, 8 Eylül). Tartan Konağı’nın gerçek Hikayesi, https://www.gazeteanadolu.com/tartan-konaginin-gercek-hikyesi/14397/
• (2021, 8 Eylül) Tartan Konağı- Karaman, https://www.kulturportali.gov.tr/turkiye/karaman/gezilecekyer/tartan-konagi