HISTORICAL DEVELOPMENT AND TRANSFORMATION OF THE RELATIONSHIP BETWEEN THEATER AND CINEMA ARTS WITH CURRENT TECHNOLOGICAL DEVELOPMENTS

Yıl 2023, Cilt: 13 Sayı: 2, 439 - 452, 01.04.2023

Orkun Öngen İsmail Özgür Özdemir

https://doi.org/10.7456/tojdac.1243937

Öz

HISTORICAL DEVELOPMENT AND TRANSFORMATION OF THE RELATIONSHIP BETWEEN THEATER AND CINEMA ARTS WITH CURRENT TECHNOLOGICAL DEVELOPMENTS

ABSTRACT
Various theorists and thinkers have studied the relationship between cinema and theatre since 1895, when the cinema emerged. Although the cinema is a newer narrative tool compared to theatre, it includes as a narrative tool such as story, character, narrative language, theme, light, décor, and music contains other elements of the theatre. Unlike theatre, cinema records these elements and transforms them into a film commodity. Although cinema and theatre create a certain representation form in terms of their essence, a representation that has become a movie commodity and a theatrical representation that is a live performance are essentially different phenomena. In this study, the relationship between cinema and theatre was examined based on the social position of the cinema and its relationship with today’s capitalist system. In accordance with the qualitative studies, the relationship between cinema and theatre re-evaluated in different contexts on the today’s conditions. While aiming to present a current theoretical background to researchers who want to conduct interdisciplinary studies on the subject, on the other hand, providing theoretical contribution to the quantitative studies constitute the importance of this study in the literature.
Keywords: Cinema, Theatre, Capitalism, Medium.

Anahtar Kelimeler

Cinema, Theatre, Capitalism, Medium

GÜNCEL TEKNOLOJİK GELİŞMELERLE BİRLİKTE TİYATRO İLE SİNEMA SANATLARI ARASINDAKİ İLİŞKİNİN TARİHSEL GELİŞİMİ VE DÖNÜŞÜMÜ

Öz

Hangi Alandan Hakem Atanmalı: Sinema Televizyon, Tiyatro

GÜNCEL TEKNOLOJİK GELİŞMELERLE BİRLİKTE TİYATRO İLE SİNEMA SANATLARI ARASINDAKİ İLİŞKİNİN TARİHSEL GELİŞİMİ VE DÖNÜŞÜMÜ

Orkun ÖNGEN
Ordu Üniversitesi, Türkiye
[e-mail]
https://orcid.org/0000-0002-3211-4972

İsmail Özgür ÖZDEMİR
Ordu Üniversitesi, Türkiye
[e-mail]
https://orcid.org/0000-0002-8561-1630
Ordu Üniversitesi, Türkiye

ÖZ
Sinema ile tiyatro sanatları arasındaki ilişki sinema sanatının ortaya çıktığı 1895 yılından günümüze kadar çeşitli kuramcı ve düşünürler tarafından incelenmiş bir konudur. Her ne kadar sinema sanatı tiyatroya nazaran yeni bir anlatı aracı olsa da öykü, karakter, anlatı dili, tema, ışık, dekor, müzik vb. tiyatronun sahip olduğu diğer öğeleri içinde barındırır. Tiyatro sanatından farklı olarak sinema sanatı bu öğeleri kayıt altına alarak tamamlanmış nihai bir film metası haline dönüştürür. Sinema ile tiyatro sanatı özleri itibariyle belirli bir temsil formu yaratsa da film metası haline gelen bir temsil biçimiyle canlı performans halini taşıyan teatral temsil biçimi esas itibariyle birbirinden farklı olgulardır. Bu çalışmada, sinema sanatının toplumsal konumu ve günümüz kapitalist sistemiyle olan ilişkisinden hareketle sinema ile tiyatro arasındaki ilişki incelenecektir. Kalitatif eksenli yapılan incelemeler doğrultusunda sinema ile tiyatro arasındaki ilişki günümüz koşulları ekseninde farklı bağlamlar içinde yeniden değerlendirilecektir. Çalışmanın önemi, konu hakkında disiplinler arası çalışma yapmak isteyen araştırmacılara güncel bir kuramsal art alan sunmanın yanı sıra yapılacak nicel çalışmalara kuramsal katkı sağlamaktır.
Anahtar Kelimeler: Sinema, Tiyatro, Kapitalizm, Mecra.

Anahtar Kelimeler

Sinema, Tiyatro, Kapitalizm, Mecra

Kaynakça

• Adorno, T. W. (2007). Kültür Endüstrisi Kültür Yönetimi. İletişim Yayınları.
• Adorno, T. W. (2020). Kültür Endüstrisi. İletişim Yayınları.
• Bazin, A. (2011). Sinema Nedir?. Doruk Yayınları.
• Erdoğan, N. (1996). Toplum ve Bilim. Birikim Yayınları.
• Gedik, Y. (2020). Gerilla Pazarlama: Araçları, Avantajları ve Stratejileri Üzerine Teorik Bir Çerçeve. Çağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17 (2), 68-86. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/cagsbd/issue/58680/800671
• Güçhan, G. (1993). Sinema-Toplum İlişkileri. Kurgu Dergisi, 51-71.
• Hayward, S. (2012). Sinemanın Temel Kavramları. Es Yayınları.
• Horkheimer , M., & Adorno , T. W. (2014). Aydınlanmanın Diyalektiği. Kabalcı Yayıncılık.
• Horkheimer, M. (1998). Akıl Tutulması. Metis Yayınları.
• İzmir, M. (2012). Öznenin Diyalektiği. İmge Kitabevi.
• Kıyan, Z. (2015). Eski(meyen) Bir Tartışma: “İzleyici Metası” . Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 231-255.
• Mencütekin, M. (2014). Lacan ve Sinema Sanatı. Arı Sanat Yayınevi.
• Nietzsche, F. (2015). Tarihin Yaşam İçin Yararı ve Yararsızlığı Üzerine. İş Bankası Kültür Yayınları.
• Öz, P. T. (2012). Pelikülden Dijitale Sinemada Seyir Kültürü Ve Seyircinin Değişen Konumu. Turkish Online Journal of Design Art and Communication, 2 (2), 65-73. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/tojdac/issue/13009/156743
• Pudovkin, V. (1966). Sinemanın Temel İlkeleri. Bilgi Yayınevi.
• Radyo-Medya Arkeolojisi. (2022, Kasım 6). RADYO | Medya Arkeolojisi - Okan Bayülgen & Yalın Alpay | B5 [Video]. YouTube https://www.youtube.com/watch?v=KhoQk-WwL3U
• Serdaroğlu, F. (2016). Sinema Neden Sanattır? Sinemayı Sanat Olarak Ele Alan Bir Araştırma Ne Tür Bir Yaklaşım Benimsemelidir?. Anadolu Üniversitesi, İletişim Bilimleri Fakültesi, Uluslararası Hakemli Dergisi, Kurgu, 24 (2), 113-125. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/kurgu/issue/59643/859557
• Sontag, S. (1982). Tiyatro ve Sinema. Yazko Yayınları.
• Stace, W. (1976). Hegel Üstüne. Birikim Yayınları.
• Kocabay Ş. N. (2020). İletişimin Ekonomi Politiğine Dallas W. Smythe’ın Perspektifinden Bakmak. İnsan ve İnsan, 7 (26), 25-39. DOI: 10.29224/insanveinsan.788107
• TED. (2012, 2 29). Barry Schwartz Seçme Çelişkisi Üzerine (TED Türkçe Altyazılı). [Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=8AOwn-zqe3o
• Timuçin, A. (2004). Felsefe Sözlüğü. Bulut Yayınları.
• Tomak, A., Seylan, A., Yazar, T. ve Turkaya, A. (2015). Tüketim Çağında Özne-Nesne Diyalektiği ve Değişen Anlam. Medeniyet Sanat Dergisi, 1 (2), 65-74. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/medeniyetsanat/issue/16276/170727
• Türkgülü, İ. (2010). 2000'li Yılların Hollywood Sinemasında Düşman Kavramı (Tez No. 277763) [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, İstanbul Üniversitesi. Ulusal Tez Merkezi].
• Yetişkin, E. (2010). Güncel Politik Sinemayı Yeniden Düşünmek. Akademik İncelemeler Dergisi, 95-115.
• Yüceer, Y. E. (2018). Sinema ve Toplumsal Etkileşim Bağlamında Erving Goffman ve Dramaturji (Tez No. 511339) [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Pamukkale Üniversitesi. Ulusal Tez Merkezi].