Prospective Early Childhood Teachers’ Mental Images about the Concepts of “Supervising Teacher”

Yıl 2016, Cilt: 7 Sayı: 3, 245 - 278, 31.07.2016

Binnur Yıldırım Hacıibrahimoğlu

https://doi.org/10.17569/tojqi.36653

Cited By: 5

Öz

The purpose of this study is to examine prospective early childhood teachers’ mental images related to the concepts of their experienced “supervising teacher” and their ideal “supervising teacher” image through metaphors. Participants were 110 prospective teacher majoring in the Department of Early Childhood Education at Giresun University, Faculty of Education during the 2014-2015 academic year.   They were asked to produce totally two metaphors about their experienced and their ideal “supervising teacher” image. The research data were collected by asking the participants to complete the statement “For me the supervising teacher was like…because…” and “For me the supervising teacher is like…be­cause…”. As a result of the study, it was found that 62 valid metaphors and 10 categories reflected their experienced supervising teacher. In the study, 36 valid metaphors and 9 categories reflected their ideal supervising teacher. Based on their common characteristics, the categories of their experienced supervising teacher are unproductive, authority, productive, a place of love, scary, exhausted, guide, a source of knowledge, inconsistent and researcher. The categories of their ideal supervising teacher are productive, guide, a place of love, a source of knowledge, a source of personal development, to be full of energy, model, authority and funny. The metaphors produced by prospective teacher included positive and negative perceptions. At the end of the study, it appears that while participants produced negative and teacher-centered metaphors to reflect their supervising teachers experiences, they developed positive and student-centered metaphors to reflect their ideal supervising teachers. According to these results,   it can be said that the supervising teachers  must be chosen more attentively by institusion being trained teacher.

Keywords: Prospective early childhood teacher, supervising teacher, practicum, metaphor

Okul Öncesi Öğretmen Adaylarının "Uygulama Öğretmeni" Kavramına İlişkin Zihinsel İmgeleri

Öz

Bu araştırmanın amacı, mezuniyet aşamasında olan okul öncesi öğretmen adaylarının “tecrübe edilen” ve “idealdeki” uygulama öğretmeni olgularına ilişkin sahip oldukları zihinsel imgelerini metaforlar aracılığıyla ortaya koymaktır. Nitel araştırma desenlerinden biri olan “Olgubilim (fenomenoloji)” deseninde yürütülen bu çalışmaya,2014-2015 eğitim öğretim yılında Giresun Üniversitesi Eğitim Fakültesi Okul Öncesi Öğretmenliği programından mezuniyet aşamasında olan 110 okul öncesi öğretmen adayı katılmıştır. Katılımcılardan “tecrübe edilen uygulama öğretmeni” ve “idealdeki uygulama öğretmeni” olmak üzere gerekçeleriyle birlikte toplamda iki adet metafor üretmeleri istenmiştir. Verilerin toplanabilmesi için her öğrenciye “Uygulama öğretmenim... gibiydi; çünkü ... ” ve “Uygulama öğretmenim …. gibi olmalıdır, çünkü…” cümleleri yöneltilmiş ve boşlukların doldurulması istenmiştir. Araştırma bulgularına göre öğretmen adaylarının “tecrübe edilen uygulama öğretmeni” kavramıyla ilgili olarak 62 adet metafor ve 10 kategori, “ideallerindeki uygulama öğretmeni” ile ilgili olarak  36 adet metafor ve dokuz kategori oluşturulmuştur. Tecrübe edilen uygulama öğretmenine ilişkin üretilen kategoriler; verimsiz, otorite, üretken, sevgi, korkutucu, tükenmiş, yol gösterici, bilgi kaynağı, değişken ve araştırmacı kategorileridir. Katılımcıların, idealdeki uygulama öğretmenine ilişkin metafor imgeleri üretken, yol gösterici, sevgi, bilgi kaynağı, kişisel gelişim kaynağı, enerji dolu, model, otorite ve eğlendiricikategorilerini temsil etmektedir. Araştırma sonucunda öğretmen adaylarının tecrübe edilen uygulama öğretmenine ilişkin olumsuz ve öğretmen merkezli metaforlar üretikleri, ideallerindeki uygulama öğretmenine ilişkin ise olumlu, öğrenci merkezli metaforlar ürettikleri tespit edilmiştir. Araştırmadan elde edilen bulgular doğrultusunda öğretmen yetiştiren kurumlar tarafından okul uygulamalarında görev alacak uygulama öğretmenlerinin seçiminde daha özenli davranılması gerektiği önerilmektedir.

Anahtar Sözcükler: Okul öncesi öğretmen adayı, uygulama öğretmeni, öğretmenlik uygulaması, metafor

Okul Öncesi Öğretmen Adaylarının "Uygulama Öğretmeni" Kavramına İlişkin Zihinsel İmgeleri

Öz

Bu araştırmanın amacı, mezuniyet aşamasında olan okul öncesi öğretmen adaylarının “tecrübe edilen” ve “idealdeki” uygulama öğretmeni olgularına ilişkin sahip oldukları zihinsel imgelerini metaforlar aracılığıyla ortaya koymaktır. Nitel araştırma desenlerinden biri olan “Olgubilim (fenomenoloji)” deseninde yürütülen bu çalışmaya,2014-2015 eğitim öğretim yılında Giresun Üniversitesi Eğitim Fakültesi Okul Öncesi Öğretmenliği programından mezuniyet aşamasında olan 110 okul öncesi öğretmen adayı katılmıştır. Katılımcılardan “tecrübe edilen uygulama öğretmeni” ve “idealdeki uygulama öğretmeni” olmak üzere gerekçeleriyle birlikte toplamda iki adet metafor üretmeleri istenmiştir. Verilerin toplanabilmesi için her öğrenciye “Uygulama öğretmenim... gibiydi; çünkü ... ” ve “Uygulama öğretmenim …. gibi olmalıdır, çünkü…” cümleleri yöneltilmiş ve boşlukların doldurulması istenmiştir. Araştırma bulgularına göre öğretmen adaylarının “tecrübe edilen uygulama öğretmeni” kavramıyla ilgili olarak 62 adet metafor ve 10 kategori, “ideallerindeki uygulama öğretmeni” ile ilgili olarak  36 adet metafor ve dokuz kategori oluşturulmuştur. Tecrübe edilen uygulama öğretmenine ilişkin üretilen kategoriler; verimsiz, otorite, üretken, sevgi, korkutucu, tükenmiş, yol gösterici, bilgi kaynağı, değişken ve araştırmacı kategorileridir. Katılımcıların, idealdeki uygulama öğretmenine ilişkin metafor imgeleri üretken, yol gösterici, sevgi, bilgi kaynağı, kişisel gelişim kaynağı, enerji dolu, model, otorite ve eğlendiricikategorilerini temsil etmektedir. Araştırma sonucunda öğretmen adaylarının tecrübe edilen uygulama öğretmenine ilişkin olumsuz ve öğretmen merkezli metaforlar üretikleri, ideallerindeki uygulama öğretmenine ilişkin ise olumlu, öğrenci merkezli metaforlar ürettikleri tespit edilmiştir. Araştırmadan elde edilen bulgular doğrultusunda öğretmen yetiştiren kurumlar tarafından okul uygulamalarında görev alacak uygulama öğretmenlerinin seçiminde daha özenli davranılması gerektiği önerilmektedir.

Anahtar Sözcükler: Okul öncesi öğretmen adayı, uygulama öğretmeni, öğretmenlik uygulaması, metafor

Prospective Early Childhood Teachers’ Mental Images about the Concepts of “Supervising Teacher” 

Abstract 

The purpose of this study is to examine prospective early childhood teachers’ mental images related to the concepts of their experienced “supervising teacher” and their ideal “supervising teacher” image through metaphors. Participants were 110 prospective teacher majoring in the Department of Early Childhood Education at Giresun University, Faculty of Education during the 2014-2015 academic year.   They were asked to produce totally two metaphors about their experienced and their ideal “supervising teacher” image. The research data were collected by asking the participants to complete the statement “For me the supervising teacher was like…because…” and “For me the supervising teacher is like…be­cause…”. As a result of the study, it was found that 62 valid metaphors and 10 categories reflected their experienced supervising teacher. In the study, 36 valid metaphors and 9 categories reflected their ideal supervising teacher. Based on their common characteristics, the categories of their experienced supervising teacher are unproductive, authority, productive, a place of love, scary, exhausted, guide, a source of knowledge, inconsistent and researcher. The categories of their ideal supervising teacher are productive, guide, a place of love, a source of knowledge, a source of personal development, to be full of energy, model, authority and funny. The metaphors produced by prospective teacher included positive and negative perceptions. At the end of the study, it appears that while participants produced negative and teacher-centered metaphors to reflect their supervising teachers experiences, they developed positive and student-centered metaphors to reflect their ideal supervising teachers. According to these results,   it can be said that the supervising teachers  must be chosen more attentively by institusion being trained teacher.

Keywords: Prospective early childhood teacher, supervising teacher, practicum, metaphor

Anahtar Kelimeler

Okul öncesi öğretmen adayı, uygulama öğretmeni, öğretmenlik uygulaması, metafor

Kaynakça

• Aydın, I. S. ve Pehlivan, A. (2010). Türkçe öğretmen adaylarının öğretmen ve öğrenci kavramlarına ilişkin kullandıkları metaforlar. Turkish Studies, 5 (3), 818- 842.
• Cerit, Y. (2008). Öğretmen kavramı ile ilgili metaforlara ilişkin öğrenci, öğretmen ve yöneticilerin görüşleri. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 6 (4), 693-712.
• Çelikten, M. (2006). Kültür ve öğretmen metaforları. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2 (1), 1-7.
• Çiçek, Ş. ve İnce, M. L. (2005). Öğretmen adaylarının öğretmenlik uygulaması sürecine ı̇lişkin görüşleri. Hacettepe Spor Bilimleri Dergisi, 16 (3), 146-155.
• Edwards, A. & Collison, J. (1996). Mentoring and developing practice in primary schools: supporting student teacher learning in school. Buckingham: Open University Press.
• Kara, H. G. (2014) Pre-service early childhood education teachers’ metaphors about early childhood education concept. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(2) (2014), 104-120.
• Kılıç, F. ve Arakan, K., (2010). Birinci sınıf velilerinin veli eğitimine ve çocuklarının okula başlamalarına ilişkin algılarının metaforlar (mecazlar) yardımıyla analizi, 9. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Eğitimi Sempozyumu, Elazığ, (s. 908-910).
• Koç, E. S. (2014). Sınıf öğretmeni adaylarının öğretmen ve öğretmenlik mesleği kavramlarına ilişkin metaforik algıları. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15 (1), 47- 72.
• Kuyucu, Y., Şahin, M., ve Kapıcıoğlu, O., (2013). Okul öncesi öğrencilerinin çocuk kavramına ilişkin sahip oldukları zihinsel ı̇mgeler. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 2(2): 43-53.
• Lakoff, G. & Johnson, M. (2005). Metaforlar Hayat, Anlam ve Dil. (Çev: G. Y. Demir). İstanbul: Paradigma Yayınları.
• Mahlios, M., & Maxson, M. (1998). Metaphors as structures for elementary and secondary preservice teachers’ thinking. International Journal of Educational Research, 29, 227-240.
• McNamara, D. (1995). The influence of student teachers’ tutors and mentors upon their classroom practice: An exploratory study. Teaching & Teacher Education, 11, 51- 61.
• Milli Eğitim Bakanlığı (2012). Öğretmen adaylarının milli eğitim bakanlığına bağlı eğitim öğretim kurumlarında yapacakları öğretmenlik uygulamasına ilişkin yönerge. Ankara. [Çevrim içi: http://mevzuat.meb.gov.tr/html/102.html], Erişim tarihi: 26.08.2015
• Neslitürk, S., Çakmak, Ç. Ö. ve Asar, H. (2014). Okul öncesi öğretmenlerinin “veli” kavramına ilişkin metaforik algıları. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7 (18).
• Oğuz, A. (2009). Öğretmen adaylarına göre ortaöğretim öğretmenlerini temsil eden metaforlar. Milli Eğitim Dergisi, 182, 36-56.
• Oxford, R. L., Tomlinson, S., Barcelos, A., Harrington, C., Lavine, R. Z., Saleh, A. et al. (1998). Clashing metaphors about classroom teachers: Toward a systematic typology for the language teaching field. System, 26, 3-50.
• Patchen, T. & Crawford, T. (2011). From gardeners to tour guides: The epistemological struggle revealed in teacher-generated metaphors of teaching. Journal of Teacher Education, 62(3), 286-298.
• Saban, A. (2009). Öğretmen adaylarının öğrenci kavramına i̇lişkin sahip oldukları zihinsel i̇mgeler. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(2): 281-326.
• Saban, A. (2004). Giriş düzeyindeki sınıf öğretmeni adaylarının “öğretmen” kavramına ilişkin ileri sürdükleri metaforlar. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(2), 131-155.
• Saban, A., Koçbeker, B.N., ve Saban, A. (2006). Öğretmen adaylarının öğretmen kavramına ilişkin algılarının metafor analizi yoluyla incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 6(2), 461-522.
• Saban, A. (2011). Prospective computer teachers’ mental images about the concepts of school and computer teacher. Educational Science Theory and Practise, 11(1): 435-446.
• Seçer, Z., Çeliköz, N. ve Kayılı, G. (2010). Okul öncesi öğretmenliği okul uygulamalarında yaşanan sorunlar ve çözüm önerileri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 7 (1), 128-152.
• Seferoğlu, G., Korkmazgil, S. ve Ölçü, Z. (2009). Gaining insights into teachers' ways of thinking via metaphors. Educational Studies, 35(3), 323-335.
• Şenel, T. ve Arslan, O. (2014). Okul öncesi öğretmen adaylarının bilim ve bilim insanı kavramlarına ilişkin metaforik algıları. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10 (2), 76-95.
• Soydemir, Ş. S. (2011). Okul öncesi öğretmen ve ebeveynlerinin birbirlerini ve okul öncesi çocuklarını nasıl algıladıklarının metaforlar yoluyla incelenmesi. Yayımlanmış yüksek lisans tezi, Selçuk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Tok, E. (2015). Okul öncesi öğretmen adaylarının yaratıcılık kavramına ilişkin algılarının metafor analizi yoluyla incelenmesi. International Journal of New Trends in Arts, Sports & Science Education, 4 (2).
• Tunçeli, H. İ. ve B., Şahan (2013). Okul öncesi öğretmen adaylarının "öğretmen" kavramına ilişkin algılarına yönelik metafor çalışması. VI. Uluslararası Eğitim Araştırmaları Kongresi, Ankara
• Uysal, H., Burçak, F., Tepetaş, Ş. ve Akman, B. (2014). Preschool education and primary school pre-service teachers’ perceptions about classroom management: a metaphorical analysis. International Journal of Instruction, 7(2), 165-180.
• Yıldırım, A., Şimşek, H. (2008). Nitel Araştırma Yöntemleri. (7. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yıldırım, A., Ünal, A. ve Çelik, M. (2011). Öğretmen kavramına ilişkin öğretmen, yönetici ve müfettiş algılarının analizi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 8 (2), 92- 109.
• Yılmaz, F., Göçen, S. ve Yılmaz, F. (2013). Öğretmen adaylarının öğretmen kavramına ilişkin algıları: Bir metaforik çalışma. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9 (1), 151-164.
• Yılmaz, E., Ergin, B., Kaynak, B. ve Köksal, O. (2014). Investigation of pre-school administrators’ perception about pre-school teacher and children: A metaphor sample, Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2 (1), 573-592.
• Yüksek Öğretim Kurumu [YÖK], (2007). Eğitim Fakültesi Öğretmen Yetiştirme Lisans Programları [Çevrim içi: http://www.yok.gov.tr/documents/10279/30217]. Erişim: 24 Temmuz 2015.
• Zembat, R., Tunçeli, H. İ., ve Akşin, E. (2015). Okul öncesi öğretmen adaylarının “okul yöneticisi” kavramına ilişkin algılarına yönelik metafor çalışması. Hacettepe Üniversitesi Faculty of Health Sciences Journal, 1(2).