Konaklama İşletmelerinde Çalışan Personelin İşkoliklik Eğilimleri ile Hizmet Odaklılık İlişkisi: TRA1 Bölgesinde Bir Araştırma

Yıl 2016, Cilt 3, Sayı 1, 39 - 55, 25.05.2016

Neslihan Serçeoğlu Gökalp Nuri Selçuk

Öz

Bu çalışmanın amacı TRA1 bölgesinde (Erzurum, Erzincan, Bayburt) bulunan konaklama işletmeleri çalışanlarının işkoliklik eğilimlerini belirlemek ve işkoliklik ile hizmet odaklılık düzeyleri arasında bir ilişki olup olmadığını tespit etmektir. Bu bağlamda “İşkoliklik Bataryası Ölçeği” ve “Müşteri Odaklılık Ölçeği”nden yararlanılarak bir anket formu oluşturulmuştur. Anketler, TRA1 bölgesinde bulunan konaklama işletmeleri çalışanlarına yüz yüze ve bırak-topla anket tekniği kullanılarak yapılmıştır. Araştırmaya 317 konaklama işletmesi personeli katılmıştır. İlgili literatür doğrultusunda hazırlanan hipotezlerin test edilmesi için korelasyon analizi, t testi, Mann Whitney U testi ve Kruskal Wallis testlerinden yararlanılmıştır. Bulgular sonucunda konaklama işletmelerinde çalışan işgörenlerin işkolik oldukları veya olabilecekleri görülmüş, işkoliklik ile hizmet odaklılık arasında da pozitif yönde anlamlı bir ilişki saptanmıştır. Ancak işkoliklik eğilimlerinin artması işgörenlerin hizmet düzeylerinde bir düşüş yaşanmasına sebep olacaktır. Bu nedenle örgütlerde işkolikliğin önüne geçilerek hem bireysel düzeyde hem de örgütsel düzeyde hizmet odaklılık sağlanmalıdır.

Anahtar Kelimeler

İşkoliklik, Hizmet Odaklılık, Konaklama İşletmeleri

Öz

Kaynakça

• Akdağ, F. ve Yüksel, M. (2010). İnsan Kaynakları Yönetimi Açısından İşkoliklik ve Algılanan Stres İlişkisinde Kontrol Odağının Rolü, Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 2(1), 47-55.
• Anton, J. (1996). Customer Relationship Management, New Jersey: Prentice-Hall Inc.
• Ayas, N. (2014). Hizmet Odaklılığın Çalışanların İş Sonuçları ve Örgütsel Performansa Etkileri: Hizmet Sektöründe Bir Alan Araştırması. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Çanakkale: Çanakkale 18 Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Bardakçı, S. ve Baloğlu, M. (2012). İlköğretim ve Ortaöğretim Kurumlarında Görev Yapan Okul Yöneticilerinin İşkoliklik Eğilimleri, Eğitim ve Bilim, 37(164), 46-57.
• Bayraktaroğlu S., Kutanis, R., Ö. ve Dosaliyeva, D. (2009). İşkoliklik ve Örgütsel Bağlılık Bankacılık Sektöründe Karşılaştırmalı Bir Araştırma, 17. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi Bildiriler Kitabı, (ss.553-557), 21-23 Mayıs 2009, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi.
• Bayraktaroğlu, S. ve Mustafayeva, L. (2008). İşkoliklik ve Örgütsel Verimsizlik, Mahmut Özdevecioğlu ve Himmet Karadal (Ed.). Örgütsel Davranışta Seçme Konular: Organizasyonların Karanlık Yönleri ve Verimlilik Azaltıcı Davranışlar, (ss.41-51). Ankara: İlke Yayınevi.
• Blau, G. (2003). Testing for A Four Dimensional Structure of Occupational Commitment, Journal of Occupational and Organizational Psychology, 76(4), 469-488.
• Bowen, D., E., Siehl, C. ve Schneider, B. (1989). A Framework for Analising Customer Service Orientation in Manufacturing, Academy of Management Review, 14(1), 75-95.
• Brown, T. J., Mowen, J., C., Donavan, T., D. ve Licata, J., W. (2002). The Customer Orientation of Service Workers: Personality Trait Effects on Self-and Supervisor Performance Ratings, Journal of Marketing Research, 39, 110-119.
• Burke, R., J. (2000). Workaholism in Organizations: Concepts, Results and Future Research Directions, International Journal of Management Reviews, 2(1), 1-16.
• Cantarow, E. (1979). Women Workaholics, Mother Jones, 6, 56.
• Chamberlin C., M. ve Zhang N. (2009). Workaholism, Health, and Selfacceptance, Counseling & Development, 87(1), 159-69.
• Demirkol, İ. (2006). Avukatlarda İş Doyumu, Tükenmişlik ve Denetim Odağının Bazı Demografik Değişkenler Bağlamında İncelenmesi, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Mersin: Mersin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Douglas, J., E. ve Morris R., J. (2006). Workaholic or Just Hard Worker?, Career Development International, 11(5), 394–417.
• Erdem, B. ve Kaya, İ. (2013). Çalışma Yaşamı Kalitesini Etkileyen Faktörlerin İşgörenler Tarafından Algılanması: Otel Çalışanları Üzerinde Bir Araştırma, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 35, 135-150.
• Erdoğu, A., G. (2013). İşkoliklik ve İş Özel Yaşam Dengesi İle İşten Ayrılma Niyeti Arasındaki İlişkinin İncelenmesine Yönelik Bir Araştırma. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Garson, B. (2005). Work Addiction in The Age of Information Technology: an Analysis, IIMB Management Review, 17(1),15-22.
• Haas, R. (1991). Strategies to Cope With a Cultural Phenomenon, Workaholism, Business and Health, 36(4), 115.
• Hogan, J., Hogan, R. ve Busch, C., M. (1984). How to Measure Service Orientation, Journal of Applied Psyhology, 69(1), 167-173.
• Homburg, C., Hoyer, W., D ve Fassnacht, M. (2002). Service Orientation of Aretailer Business Strategy: Dimension, Antecendents and Performanceoutcomes, Journal of Marketing, 66 (44), 86-101.
• Kart, M., E. (2005). Reability and Validity of The Workaholism Battery (Work-Batt): Turkish From, Social Behavior and Personality, 33(6), 609-618.
• Kemeny, A. (2002). Driven to Excel: A Portrait of Canada’s Workaholics, Canadian Social Trends. [Online]: Erişim Tarihi: 17.03.2015, at URL http://www.statcan.gc.ca/pub/11-008-x/2001004/article/6115-eng.pdf.
• Keser, A. (2004). Çalışma-Birey İlişkisi ve Çalışmanın Bireyin Yaşamındaki Yeri, İş-Güç Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 6(2), Sıra:7, No:230.
• Killinger, B. (1991). Workaholics: The Respectable Addicts, New York: Simon and Schuster.
• Korn, E., R., Pratt, G., J. ve Lambrou, P., T. (1987). Hyper-Performances: The A.I.M. Strategy for Releasing Your Business Potential. New York: John Wiley.
• Kuşluvan, S. ve Eren, D. (2011). İşgörenlerin Kişilik Özelliği Olarak Hizmet Verme Yatkınlığı ve Ölçümü: Bir Literatür Taraması, Anatolia Turizm Araştırmaları Dergisi, 22(2), 139-153.
• Liang Y., W. ve Chu C., M, (2009). Personality Traits and Personal and Organizational Inducements: Antecedents of Workaholism, Social Behavior and Personality, 37(5), 645-660.
• Libano, M., D., Llorens, S., Salanova, M. ve Schaufeli, W. (2010). Validity of a Brief Workaholism Scale, Psicothema, 22(1), 143-150.
• Machlowitz, M., M. (1978). Determining The Effects of Workaholism. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). New Haven: Yale University.
• Machlowitz M. (1980). Workaholics: Living with Them, Working with Them, MA: Addison-Wesley.
• Maslach, C. (1986). Stress, Burnout and Workaholism, R.R. Killberg, P.E. Nathan and R.W. Thoreson (Ed.), Professionals in Distress: Issues, Syndromes and Solutions in Psychology, Washington, DC: American Psychological Association.
• McMillan, L., H., W., O’Driscoll, M., P., Marsh, N., V. ve Brady, E., C. (2001). Understanding Workaholism: Data Synthesis, Theoretical Critique and Future Design Strategies, International Journal of Stress Management, 8(2).
• McMillan, L., H., W. ve O’Driscoll, M., P. (2004). Workaholism and Health: Implications for Organizations, Journal of Organizational Change Management, 17, 509-519.
• Mosier, S., K. (1983). Workaholics: An Analysis of Their Stress, Success and Priorities”. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). USA, Austin: University of Texas.
• Ng, T., W., H., Sorensen, K., L. ve Feldman, D., C. (2007). Dimensions, Antecedents and Consequences of Workaholism: A Conceptual Integration and Extension, Journal of Organizational Behavior, 28, 111–136.
• Oates, W., E. (1971). Confessions of a Workaholic: The Facts About Work Addiction, New York: World Publishing.
• Ölçer, F. (2005). İşkoliklik Üzerine Bir Araştırma, SÜ İİBF Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 9, 122-144.
• Özgener, Ş. (1997). Öğrenen Organizasyon Anlayışının Gerçek Yönetim Uygulamalarına Yansıtılması, İstanbul: Alfa Basım Yayım Dağıtım.
• Porter, G. (2001). Workaholic Tendencies and The High Potential for Stres Among Co-workers, International Journal of Stres Management, 8(2), 147-164.
• Robinson, B., E. (1996). The Psychosocial and Familial Dimensions of Work Addiction: Preliminary Perspectives and Hypotheses, Journal of Counseling and Development, 74, 447-452.
• Robinson, B., E. (2000). Workaholism: Bridging the Gap Between Workplace, Socio-Cultural and Family Research, Journal of Employment Counseling, 37(1), 31-47.
• Robinson, B., E. (1998). Chained to The Desk: A Guidebook for Workaholics, Their Partners, and Children and The Clinicians Who Treat Them, New York: New York University Press.
• Schaufeli, W., B., Bakker, A., B., Heijden, F., M., ve Prins, J., T., (2009). Workaholism Among Medical Residents: It Is The Combination of Working Excessively and Compulsively That Counts, International Journal of Stress Management, 16, 249–272.
• Snir R. ve Zohar, D. (2008). Workaholism as Discretionary Time Investment at Work: an Experience-Sampling Study, Applied Psychology: An International Review; 57, 109-127.
• Spence, J., T. ve Robbins, A., S. (1992). Workaholism: Definition, Measurement, and Preliminary Results, Journal of Personality Assessment, 58(1), 160-168.
• Sprankle, J., K. ve Ebel, H. (1987). The Workaholic Syndrome, New York: Walker.
• Tarisa T., W., Geurts S., A., E., Schaufeli W., B., Blonk R., W., B. ve Lagerveld S., E. (2008). All Day and All of The Night: The Relative Contribution of Two Dimensions of Workaholism to Well-Being in Self-Employed Workers, Work & Stress, 22(2), 153-165.
• Temel, A. (2006). Organizasyonlarda İşkolizm ve İşkolik Çalışanlar, İş, Güç, Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 8(2), 105-127.
• Ural, A. ve Kılıç, İ. (2006). Bilimsel Araştırma Süreci ve SPSS İle Veri Analizi (SPSS 10.0-12.0 For Windows), Ankara: Detay Yayıncılık.
• West, R. (2001). Theories of Addiction, Addiction, 96, 3-13.
• Yoon, S., J., Choi, D., C., Park, J., W. (2007). Service Orientation: Its Impact on Business Performance in The Medical Service Industry, The Service Industries Journal, 27(4), 371-380.