Konaklama İşletmelerinde Entelektüel Sermayenin Rekabet Gücüne Etkisi

Yıl 2016, Cilt: 3 Sayı: 2, 37 - 53, 26.12.2016

Nuray Türkoğlu Beykan Çizel

Öz

Bu çalışmanın amacı entelektüel sermayenin rekabet gücüne etkisinin konaklama işletmeleri bağlamında incelenmesidir. Araştırmanın örneklemini Antalya’da faaliyet gösteren 4 ve 5 yıldızlı konaklama işletmesi yöneticileri oluşturmaktadır. Söz konusu ilişkinin incelenmesi için geliştirilen ölçekler yardımıyla toplanan veriler yapısal eşitlik modelleme ve regresyon analizi gibi istatistik yöntemlerle analiz edilmiştir. Analiz sonuçları entelektüel sermayenin rekabet gücünü etkilediğini ortaya koymaktadır. Entelektüel sermaye boyutlarından müşteri sermayesi rekabet gücünü yordamada en etkili unsur olarak saptanmıştır. Araştırma bulguları ilgili yazın desteği ile tartışılmış, değerlendirilmiş, araştırmacı ve uygulamacılara öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Entelektüel Sermaye, Rekabet Gücü, Konaklama İşletmeleri

Kaynakça

• Abdullah, D. F. ve Sofian, S. (2012). The Relationship between Intellectual Capital and Corporate Performance, The 2012 International Conference on Asia Pacific Business Innovation & Technology Management, Procedia - Social and Behavioral Sciences, 40, 537 – 541.
• Ahmad, S. B. ve Mushraf, A. M. (2011). The Relationship between Intellectual capital and Business Performance: An empirical study in Iraqi industry, International Conference on Management and Artificial Intelligence, IPEDR vol.6, 104-109.
• Akdağ, G. (2012). Otel İşletmelerinde Entelektüel Sermaye ve Örgüt Performansı İlişkisi: Akdeniz Bölgesindeki Dört ve Beş Yıldızlı Otel İşletmelerinde Bir Araştırma, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Mersin.
• Aydoğan, E. ve M. Altuğ, (2006). Küçük ve Orta Ölçekli İşletmelerin (KOBİ) Rekabet Gücünün Artırılmasında İleri Yönetim Teknolojilerinin Rolü, Makine İmalat Sektörüne Yönelik Bir Uygulama, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı. 16, 87-110.
• Balay, R. (2014). Yönetici ve Öğretmenlerde Örgütsel Bağlılık, Pegem Akademi, Ankara.
• Balcı, A. (2004). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntem Teknik ve İlkeler, Pegem Akademi, Ankara.
• Batman, O. ve Giritlioğlu, İ. (2013) “Konaklama İşletmelerinde Çalışan Personelin Sektörde Kariyere Bakışı ve Sakarya Örneği”, (Ed). B. Zengin, Geçmişten Günümüze Sakarya Turizmine Akademik Bakış,. Sakarya: Sakarya Üniversitesi İşletme Fakültesi Turizm İşletmeciliği Bölümü Yayınları, (329-344).
• Belkaoui, A. R. (2003). Intellectual Capital and Firm Performance of US Multinational Firms", Journal of Intellectual Capital, 4(2), 215 – 226.
• Bounfour, A. and Edvinsson, L. (2005). Intellectual Capital for Communities: Nations, Regions, and Cıtıes, Elsevier Butterworth–Heinemann, Jordan Hill, Oxford.
• Bontis, N. (1998). Intellectual Capital: An Exploratory Study That Develops Measures and Models", Management Decision, 36(2), 63 – 76.
• Bontis, N. (2002). World Congress of Intellectual Capital Readings, Boston: Elsevier Butterworth Heinemann KMCI Press.
• Bozkurt, M. ve Eröz, S. S. (2012). Kurumsal İtibar ve Müşteri Bağlılığı İlişkisini Belirlemeye Yönelik Otel İşletmelerinde Bir Araştırma, 13. Ulusal Turizm Kongresi, 6-9 Aralık, 1007-1022.
• Büyüköztürk, Ş. (2015). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı. İstatistik, Araştırma Deseni SPSS Uygulamaları ve Yorum (21. baskı), Pegem Akademi Yayıncılık, Ankara.
• Cabriata, M.-R. and Vaz, J.-L. (2005). Intellectual Capital and Value Creation: Evidence from the Por-tuguese Banking Industry, The Electronic Journal of Knowledge Management, 4(1), 11-20.
• Carson, E., Ranzijn, R., Winefield, A. ve Marsden, H. (2004) “Intellectual Capital: Mapping Employee And Work Group Attributes”, Journal of Intellectual Capital, 5(3), (443-463).
• Chatzkel, J. (2002). Intellectual Capital, Capstone Publishing.
• Chen, M-C., Cheng, S-J. and Hwang, Y. (2005). An Empirical Investigation of The Relationship Between Intellectual Capital and Frms’ Market Value and Financial Performance, Journal of Intellectual Capital, 6(2), 159-176.
• Coşar, Y. (2008). Otel İşletmelerinde Rekabet Üstünlüğünü Etkileyen Faktörler: Yöneticiler Üzerine Bir Araştırma, Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, Sayı. 19(1), 45-56.
• Didin, S. ve Köroğlu, Ç. (2008). Konaklama İşletmelerinin Satışlar-Maliyetler Bakımından Rekabet Edebilme Durumu ve Gelecekten Beklentileri, ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı. 4(7), 111-120.
• Doğan, S. ve Kılıç, S. (2007). Örgütsel Bağlılığın Sağlanmasında Personel Güçlendirmenin Yeri ve Önemi, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Sayı. 29, Temmuz-Aralık, 37-61.
• Dzinkowski, R. (2000). The Measurement and Management of Intellectual Capital, International Management Accounting Study, 32-37.
• Edvinsson, L. and Sullivan, P. (1996). Devoloping a Model for Managing Intellectual Capital, European Management Journal, 14(4), 336-364.
• Eren, E. ve Akpınar, S. (2004). Yapısal Sermayenin İşletme Performansı Üzerindeki Etkilerinin Araştırılması, Sayı. 6(22), Doğuş Üniversitesi Akademik Arşiv, 9-17.
• Giuliani, M. ve Marasca, S. (2011). Construction and Valuation of Intellectual Capital: A Case Study, Journal of Intellectual Capital, 12(3), 377 – 391.
• Hair, F. J., Black, C. W., Babin, B. J. and Anderson, E. R. (1998). Multivariate Data Analysis, Prentice Hall Inc, New Jersey, U.S.A.
• Hinkin, T. R. (1995). A Review of Scale Development Practices in the Study of Organizations”, Journal of Management, 21(5), 967-988.
• Izgar, H. (2008). Okul Yöneticilerinde İş Doyumu ve Örgütsel Bağlılık, Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, (25), 317 -334.
• İzci, F. ve Saydan, R. (2013). Algılanan Hizmet Kalitesi Kurumsal İmaj ve Sadakat İlişkisi: (Van Bölge Hastanesi Uygulaması), Ç.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Sayı. 14(1), 199-219.
• Jöreskog, K. and Sörbom, D. (1993). LISREL 8: Structural Equation Modeling With The SIMPLIS Command Language, Scientific Software International, Inc., New York.
• Kanıbir, H. (2004). Yeni Bir Rekabet Gücü Kaynağı Olarak Entellektüel Sermaye ve Organizasyonel Performansa Yansımaları, Havacılık ve Uzay Teknolojileri Dergisi, Ocak, Sayı. 1(3), 77-85.
• Kline, R. B. (2005). Principles and Practice of Structural Equation Modeling, The Guilford Press, New York.
• Kurgun, O. A. ve Akdağ, G. (2013). Entelektüel Sermaye ve Örgüt Performansı İlişkisi: Akdeniz Bölgesindeki Otel İşletmelerinde Bir Araştırma, NEÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı. 2, 155-176.
• Ling, Y. H. (2011). The Influence of Intellectual Capital on Organizational Performance in two Contexts” International Conference on Intellectual Capital, Knowledge Management & Organizational Learning, January 1, 344-351.
• Lytras, M. D. and Pablos, P. O. (2009). Knowledge Ecology in Global Business: Managing Intellectual Capital, Information Science Reference, Hershey, New York
• Nawaz, T., Haniffa, R. and Hudaib, M. (2014). The Impact of Intellectual Capital on Corporate Performance of Islamic Financial Institutions, Proceedings of the International Conference on Intellectual Capital, Knowledge Management & Organizational Learning, January 1, 519-526.
• Nunnally, J. C. (1978). Psychometric Theory, McGraw-Hill, New York.
• Özgüven, N. (2008). Hizmet Pazarlamasında Müşteri Memnuniyeti ve Ulaştırma Sektörü Üzerinde Bir Uygulama, Ege Akademik Bakış, Sayı. 8 (2), 651-682.
• Riahi-Belkaoui, A. (2003). Intellectual Capital and Firm Performance of US Multinational Firms: A Study of the Resource‐Based and Stakeholder Views”, Journal of Intellectual Capital, 4(2), 215 – 226.
• Rodrigues, H. S. Rodrigues, G. P. and Cranfield, D. (2014). Relational Capital and Financial Results: A Case Study, European Conference on Intellectual Capital, January 1, 184-189.
• Rudez, H. N. and Mihalic, T. (2007). Intellectual Capital In The Hotel Industry: A Case Study From Slovenia, International Journal And Hospitality Management, 26, 188–199.
• Sığrı, Ü. (2007). İş Görenlerin Örgütsel Bağlılıklarının Meyer ve Allen Tipolojisiyle Analizi: Kamu ve Özel Sektörde Karşılaştırmalı Bir Araştırma, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı. 7(2), 261-278.
• Starovic, D. and Marr, B. (2003). Understanding Corporate Value - Measuring and Reporting Intellectual Capital, London, CIMA.
• Stewart, T. A. (3 June 1991), Brainpower, Fortune, 123(11), 32-48.
• Tekin, M. ve Çiçek, E. (2005). İşletmelerde Rekabet Üstünlüğü Sağlamada Farklı Bir Yaklaşım: Değer Temelli Pazarlama, V. Ulusal Üretim Araştırmaları Sempozyumu, İstanbul Ticaret Üniversitesi, 25-27 Kasım 2005, (63-68).
• Tseng, C. Y. and Goo, Y. J. (2005). Intellectual Capital and Corporate Value in an Emerging Economy: Empirical Study of Taiwanese Manufacturers, R&D Management, 35 (2), 187-201.
• Uygur, A. (2007). Örgütsel Bağlılık ile İşgören Performansı İlişkisini İncelemeye Yönelik Bir Alan Araştırması, Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, Sayı 1, 71-85.
• Ülgen, H. ve Mirze, S. K. (2004). İşletmelerde Stratejik Yönetim, Literatür Yayınları, 3. Basım, İstanbul.
• Walsh, K., Enz, C. A. and Canina, L. (2008). The Impact of Strategic Orientation on Intellectual Capital Investments in Customer Service Firms, Journal of Service Research, 10(4), 300-317.
• Yaghoubi, N. M., Salarzehi, H., Moloudi, J. ve Yaghoubi, E. (2010). Review of Relationship between Intellectual Capital and Organizational Justice, Asian Social Science, 6(10); October, 120-126.