Örgütsel Güven, İş-Aile Çatışması ve İşten Ayrılma Niyeti İlişkisinin Belirlenmesi: Seyahat Acentelerinde Bir Uygulama

Yıl 2017, Cilt: 4 Sayı: 1, 65 - 79, 15.05.2017

Cihan Seçilmiş İlker Kılıç

Öz

Bu çalışmanın amacı; Eskişehir'de bulunan seyahat acenteleri
çalışanlarının algıladıkları örgütsel güven, iş-aile çatışması ve işten ayrılma
niyeti arasındaki ilişkilerin incelenmesidir. Seyahat acenteleri bünyesinde
bulunan 180 çalışan ile yüz yüze anket gerçekleştirilmiş ve uygun bulunan 162
anketten elde edilen veriler yorumlanmıştır. Araştırmada elde edilen bulgulara göre,
seyahat acenteleri çalışanlarının algılamış
olduğu örgütsel güven ve alt boyutları ile işten ayrılma niyeti arasında anlamlı
ve negatif yönlü, örgütsel güven ve alt boyutları ile iş-aile çatışması ile
anlamlı ve negatif yönlü ve iş-aile çatışması ve alt boyutları ile işten
ayrılma niyeti arasında anlamlı ve pozitif yönlü ilişki bulunmuştur. Bununla
birlikte regresyon analizi sonucuna göre işten ayrılma niyetinin %49'unun ve
iş-aile çatışmasının ise%10'unun örgütsel güven ile açıklanabileceği belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Örgütsel güven, İş-Aile çatışması, İşten ayrılma niyeti

Kaynakça

• Aktuna, M. (2004). " İnsan Kaynakları Yönetimi Eğitim Fonksiyonunun Örgütsel Güvene Etkileri ve Bir Uygulama", Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Kütahya.
• Alexander, J. A. Bloom, J. R. ve Nuchols, B. A. (1994). "Nursing Turnover And Hospital Efficiency An Organization Level Analysis," Industrial Relations, C:33, No:4, ss. 505-520.
• Allen, T. Herst, D. Bruck, C. S. ve Sutton, M. (2000). " Consequences Associated With Work To Family Conflict: A Review And Agenda For Future Research," Journal Of Occupational Health And Psychology, C:5, No:2, ss. 126-138.
• Arslan, M. M. (2009). "Perceptions Of Techinical And Industrial Vocational High School Teachers About Organizational Trust" Journal of Theory and Practice in Education, C:5, No:2, ss. 274-288.
• Başaran, İ. F. (2000). Örgütsel Davranış İnsanın Üretim Gücü, Ekinoks Yayınları, Ankara.
• Bökeoğlu, Ö. Ç. & Yılmaz, K. (2008). "İlköğretim Okullarında Örgütsel Güven Hakkında Öğretmen Görüşleri," Kuram Ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, C:54, ss. 211-233.
• Büyüköztürk, Ş. (2001). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı: İstatistik, Araştırma Deseni, SPSS Uygulamaları ve Yorum, Pegem Akademi Yayınevi, Ankara.
• Büyüköztürk, Ş. (2005). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı, Cantekin Matbaası (5.Baskı), Ankara.
• Cotton, J. L. & Tuttle, J. M. (1986). "Employee Turnover A Meta Analysis And Review With Implications For Research," The Academy Of Management Review, C:11, No:1, ss. 55-70.
• Cunningham, J. B. & MacGregor, J. (2000). "Trust And The Design Of Work Complementary Constructs In Satisfaction And Performance Human Relations" Human Relations, C:53, No:12, ss. 1575-1591.
• Çelik, M. & Turunç, Ö. (2010). "Lider Desteğinin Çalışanların İş-aile Yaşam Çatışması ve İş Performansına Etkisi Savunma Sektöründe Bir Araştırma" Çukurova Üniversitesi İİBF Dergisi, C:14, No:1, ss. 19-41.
• Doney, P. M. & Cannon, J. P. (1997). "An Examination Of Nature Of Trust In Buyer-Seller Relationships," Journal Of Marketing, C:61, No:2, ss. 35-51.
• Dubrin, A. J. (1997). Fundamentals Of Organizational Behavior, Western College Publishing, Ohio.
• Efeoğlu, İ. F. & Özgen, H. (2007). " İş-Aile Yaşam Çatışmasının İş Stresiİ, İş Doyumu ve Örgütsel Bağlılık Üzerindeki Etkileri İlaç Sektöründe Bir Araştırma"Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, C:16, No:2, ss. 237-254.
• Eren, E. (2001). Yönetim ve Organizasyon: Çağdaş ve Küresel Yaklaşımlar, Beta Yayınevi, İstanbul.
• Ferres, N. Connell, J. & Travaglione, A. (2004). "Co-workers Trust As a Social Catalyst For Constructive Employee Attitudes," Journal Of Managerial Psychology, C:19, No:6, ss. 608-622.
• Fukuyama, F. (2005). Güven Sosyal Erdemler ve Refahın Yaratılması, çev: Ahmet Buğdaycı, İstanbul, Türkiye İş Bankası Yayınları.
• Greenhaus, J. H. & Beutell, N. J. (1985). "Sources Of Conflict Between Work And Family Roles"Acedemy Of Management Review, C:10, No:1, ss. 76-88.
• Hubbell, A. P. Chory-Assad, R. M. (2005). "Motivating Factors Perceptions Of Justice And Their Relationship With Managerial And Organizational Trust" Communication Studies, C:56, No:1, ss. 47-70.
• Idrissou, L. Paassen, A. V. Aarts, N. Vodouhe, S. ve Leeuwis, C. (2013). "Trust And Hidden Conflict In Participatory Natural Resources Management The Case Of The Pendjari National Park In Benin," Forest Policy And Economics, C:27, ss. 65-74.
• Juceviciusa, G. ve Juceviciene, R. (2015). "Smart Development of Organizational Trust: Dilemmas and Paradoxes" Procedia - Social and Behavioral Sciences, C:213, ss. 860-866.
• Karatepe, O. M. & Karadas, G. (2014). "The Effect Of Psychological Capital On Conflicts In The Work Family Interface Turnover And Absence Intentions," International Journal Of Hospitality Management , C:43, ss. 132-143.
• Kayış, A. (2010). SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri, Ed: Şeref Kalaycı,Asil Yayın Dağıtım, Ankara.
• Lewıs, D. & Weıgert, A. (1985). "Trust As a Social Reality,"Social Forces, C:63, No:4, ss. 967-985.
• Mobley, W. H. (1977). " Intermediate Linkages in the Relationshipbetween Job Satisfaction and Employee Turnover" Journal Of Applied, C:62, No:2, ss. 237-240.
• Morgan, L. (2009). " The Impact of Work-Life Balance and Family-Friendly Human Resource Policies on Employees’s Job Satisfaction" Nova Southestern University, (Unpublıshed Doctorate Thesis).
• Netemeyer, R. G. Boles, J. S. & McMurrian, R. (1996). "Development And Validation Of Work Family Conflict Scales" Journal Of Applied Psychology, C:81, No:4, ss. 400-409.
• Nohe, C. & Sonntag, K. (2014). "Work Family Conflict Social Support And Turnover İntentions A Longitudinal Study," Journal Of Vocational Behavior, C:82, ss. 1-12.
• Omarov, A. (2009). "Örgütsel Güven Ve İş Doyumu: Özel Bir Sektörde Uygulama", Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), İzmir.
• Önderoğlu, S. (2010). "Örgütsel Adalet Algısı İş-Aile Çatışması Ve Algılanan Örgütsel Destek Arasındaki Bağlantılar", Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Ankara.
• Özgen, E. (2003). "İletişim ve Liderlik," Gazi Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, C:1, No:18, ss. 99-119.
• Parasuraman, S. & Sımmers, C. (2001). " Type of Employment, Work-Family Conflict and Well-Being A Comparative Study" Journal Of Organizational Behavior, C:22, ss. 551-568.
• Polat, M. Meydan, C. H. (2010). "Örgütsel Özdeşleşmenin Sinizm Ve İşten Ayrılma Niyeti İle İlişkisi Üzerine Bir Araştırma," Savunma Bilimleri Dergisi, C:9, No:1, ss. 145-172.
• Polat, S. (2007). "Ortaöğretim Öğretmenlerinin Örgütsel Adalet Algıları, Örgütsel Güven Düzeyleri İle Örgütsel Vatandaşlık Davranışları Arasındaki İlişki", Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Basılmamış Doktora Tezi), Kocaeli.
• Polat, S. & Ceep, C. (2008). "Ortaöğretim Öğretmenlerinin Örgütsel Adalet Örgütsel Güven Örgütsel Vatandaşlık Davranışlarına İlişkin Algıları" Kuram Ve Uygulamada Eğitim Yönetimi,C:54, ss. 307-331.
• Price, J. L. (1997). "Handbook Of Organizational Measurement," International Journal Of Manpower, C:18, No:4/5/6, ss. 305-558.
• Reyhanoğlu, M. (2006). " AR-GE İşbirliklerinde Güven: Ankara'daki Teknoparklarda Faaliyet Gösteren İşletmelerde Bir Araştırma", Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Basılmamış Doktora Tezi), Ankara.
• Rusbult, C. E. Farrell, D. Roggers, G. & Mainous, A. (1988). " Impact of Exchange Variables On Exit, Voice, Loyalty and Neglect: An Integrative Model of Responses to Decline Job Satisfaction," Academy Of Management Journal, C:31, No:3, ss. 599-627.
• Sayın, U. (2009). " İşletmelerde Algılanan Örgütsel Adalet Ve İş Tatmini Arasındaki İlişkide Bir Aracı-Bir Uygulama", Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Erzurum.
• Süner, Z. (2014). "İş Yükümlülüklerinin İş Tatmini Örgütsel Bağlılık Ve İşten Ayrılma Niyeti Üzerine Etkisi", Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Hatay.
• Tan, H. H. & Lim, A. K. L. (2009). "Trust In Coworkers And Trust In Organizations," The Journal Of Psychology, C:143, No:1, ss. 45-66.
• Taşkın, F. & Roşan, D. (2010). "Örgütsel Güven ve Örgütsel Bağlılık Üzerine Bir Alan Araştırması," Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi , C:2, No:1, ss. 37-46.
• Tavşancıl, E. (2006). Tutumların Ölçülmesi ve SPSS İle Veri Analizi, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.
• Taylor, R. G. (1989). " The Role Of Trust In Labor-Management Relations,"Organization Development Journal, C: 7, ss. 85-89.
• Turunç, Ö. & Çelik, M. (2010). "Algılanan Örgütsel Desteğin Çalışanların İş-aile Aile-iş Çatışması Örgütsel Özdeşleşme Ve İşten Ayrılma Niyetine Etkisi Savunma Sektöründe Bir Araştırma," Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, C:14, No:1, ss. 209-232.
• Türkiye Seyahat Acenteleri Birliği, (Çevrimiçi), http://www.tursab.org.tr/tr/seyahat-acentalari/seyahat-acentasi-arama?sayfa=4, 08 03 2016.
• Türkiye Seyahat Acenteleri Birliği, (Çevrimiçi), http://www.tursab.org.tr/tr/turizm-verileri/istatistikler/turistik-tesis-ve-isletmeler/seyahat-acentalari_915.html, 21 04 2016.
• Yanık, O. (2014). "Ahlaki Liderliğin Çalışanların İş Tatminine Örgütsel Bağlılığına Ve İşten Ayrılma Niyetine Etkisi Örgütsel Güven Ve Örgütsel Adalet Algısının Aracılık Rolü", Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Basılmamış Doktora Tezi), Erzurum.
• Yazıcıoğlu, İ. (2009). "Konaklama İşletmelerinde Örgütsel Güven Duyguları İle İş Tatmini Ve İşten Ayrılma Niyetleri Üzerine Bir Alan Araştırması," Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, C:8, No:30, ss. 235-249.
• Yılmaz, E. (2006). "Okullardaki Örgütsel Güven Düzeyinin Okul Yöneticilerinin Etik Liderlik Özellikleri Ve Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi", Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Basılmamış Doktora Tezi), Konya.
• Yılmaz, K. (2009). "Özel Dershane Öğretmenlerinin Örgütsel Güven Düzeyleri İle Örgütsel Vatandaşlık Davranışları Arasındaki İlişki," Kuram Ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, C:15, No:59, ss. 471-490.
• Yurtseven, Ö. (2008). "İş-aile Çatışması, İş Tatmini Ve İşten Ayrılma Niyeti İlişkisi Turizm İşletmesinde Bir Uygulama", Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Antalya