Turist Rehberliği Bölümü Öğrencilerinin Kariyer Devamlılığı: Çoklu Uyum Analizi Çalışması

Yıl 2019, Cilt: 6 Sayı: 2, 61 - 74, 01.11.2019

Burcu Ilgaz Yıldırım Özlem Güzel

Öz

Bu çalışmanın amacı, turist
rehberliği programı lisans eğitimi alan öğrencilerin mezuniyet sonrası
kariyerlerine devam etme isteklerinin çeşitli demografik ve sosyolojik
değişkenler ile ilişkilerini belirlemektir. Söz konusu çalışmada nicel
araştırma yöntemi tercih edilmiştir.  Toplamda 22 adet kategorik sorudan oluşan soru
formu seçilen örneklem üzerinde kullanılmıştır. Elde edilen veriler ile
öncelikle cevaplara ilişkin frekans analizleri yapılmış, daha sonra
öğrencilerin kariyerlerine devam etme isteklerine yönelik görüşleri ve birtakım
değişkenler arasındaki ilişkiler çoklu uyum analizi ile değerlendirilmiştir.
Çalışmanın bulgularında, kız öğrencilerin kariyere devam etmek istemedikleri ve
kararsız oldukları tespit edilmiştir. Kariyere devam etmek isteyen öğrencileri
bölümü istemeyerek seçmiş, devam etmek isteyen öğrenciler ise isteyerek
seçmiştir. Çoklu uyum analizi aracılığıyla,
öğrencilerin kariyerlerine devam etme istekleri, ele alınan çoklu değişkenler
ile ilişkilendirilmiştir. Demografik ve sosyolojik değişkenler bağlamında göz
önüne bulundurulması gereken önemli sonuçlar elde edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Kariyer, Turist Rehberi, Eğitim, Çoklu Uyum Analizi

Kaynakça

• Akat, İ., Budak, G. ve Budak, G. (2002). İşletme yönetimi. İzmir: Barış Yayınları Fakülteler Kitabevi.Aksu, A. ve Köksal, C. (2005). Perceptions and attitudes of tourism students in Turkey. İnternational Journal of Contemporary Hospitality Management, 436-447.Aloudat, S. A. (2017). Undergraduate students’ perceptions of a tour-guiding career. Scandinavian Journal of Hospitality and Tourism, 17(4), 333-344.Anafarta, N. (2001). Orta düzey yöneticilerin kariyer planlamasına bireysel perspektif. Akdeniz Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 1(2), 1-17.Aymankuy, Y. ve Aymankuy, Ş. (2013). Turizm işletmeciliği eğitimi alan öğrencilerin turizm sektöründeki istihdamla ilgili görüşleri ve sektördeki kariyer beklentileri (Balıkesir Üniversitesi Turizm İşletmeciliği ve Otelcilik Yüksekokulu örneği). Akademik Bakış Dergisi, 35, 1-21.Aytaç, M. ve Bayram, N. (2001). Çoklu karşılık getirme analizi ve öğretim elemanları üzerinde bir uygulama, DİE: İstatistik Araştırma Sempozyumu, Ankara, 39-41.Aytaç, S. (2005). Çalışma yaşamında kariyer yönetimi planlaması ve sorunları. Bursa: Ezgi Kitabevi.Birdir, B. (2002). Turizm ve otel işletmeciliği eğitimi alan lisans öğrencilerinin turizm endüstrisinde çalışmayı tercih etmemelerinin temel nedenleri: Bir nominal grup tekniği araştırması, Turizm Eğitimi Konferans-Workshop Turizm Bakanlığı Turizm Eğitim Genel Müdürlüğü, 495-504.Black, R. & King, B. (2002). Human resource development in remote island communities: an evaluation of tour-guide training in Vanuatu. International Journal of Tourism Research, 4 (2), 103-17. Çavuş, Ş. ve Kaya, A. (2015). Turizm lisans eğitimi alan öğrencilerin kariyer planları ve turizm sektörüne yönelik tutumu. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4(5), 101-117.Değirmencioğlu, A. Ö. (2001). Türkiye’de turizm rehberliği eğitimi üzerine bir araştırma. Anatolia Turizm Araştırmaları Dergisi, 12, 10-14.Duman. T., Tepeci, M. ve Unur, K. (2006). Mersin’de yükseköğretim ve orta öğretim düzeyinde turizm eğitimi almakta olan öğrencilerin sektörün çalışma koşullarını algılamaları ve sektörde çalışma isteklerinin karşılaştırmalı analizi. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 17(1), 51- 69.Eryiğit, N. (2007). Örgütsel kariyer planlama sürecinde insan kaynakları yönetiminin etkinliği. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.Filiz, Z., ve Çemrek, F. (2007). Üniversite Öğrencilerinin Barınma Sorunlarının Uygunluk Analizi İle İncelenmesi. Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(2), 207-224.Gezer, M. (2010). Kariyer planlanmasında meslek seçiminin önemi: meslek lisesi son sınıf öğrencileri üzerine bir araştırma. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.Güzel F.Ö. (2010). Turizm öğrencilerinin staj döneminde edindikleri motivasyonun Herzberg teorisine göre değerlendirilmesine yönelik bir araştırma. Yaşar Üniversitesi Dergisi, 5, 3415- 3429.Güzel F.Ö. (2014). Turizmin vitrin yüzleri: profesyonel turist rehberleri - güncel rehber istatistik verileri, yönetmelik ve söz konusu değişiklikler. Standart Ekonomik ve Teknik Dergi, 622, 53-60. Güzel, N. G. (2006). Yükseköğretimde turizm eğitimi ve hizmet kalitesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Ens¬titüsü, Ankara.Herr, E.L., Cramer, S.H., & Niles, S.G. (2004). Career guidance and counseling through the life-span, (6th ed.) Boston:Pearson Education. Hiore, T. (2010). Competence model and elements required for tour guides. Kyushu Communication Studies, 8, 21-39.Huang, S. (2010). A revised importance-performance analysis of tour guide performance in China. Tourism Analysis, 15, 227–241.Huang, S., Hsu, C.H.C., & Chan, A. (2010), Tour guide performance and tourist satisfaction: a study of the package tours in Shanghai. Journal of Hospitality and Tourism Research, 34(1), 3-33.Hurley L (2013). A quantitative analysis investigating career decision-making difficulties, self-efficacy and ego identity status among college students. Master thesis. Dublin Business School, Dublin.Ilgaz Yıldırım, B. ve Toker, B., (2017) Lisans düzeyinde turizm eğitimi alan öğrencilerin yılmazlık, umutsuzluk durumları ve sektörel tutumlarının kariyer seçimleri üzerine etkileri. Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 14, 76-89, İstanbullu Dinçer, F., Akova, O. ve Kaya, F. (2013). Meslek yüksekokulu turizm ve otel işletmeciliği programı öğrencilerinin kariyer planlaması üzerine bir araştırma: İstanbul Üniversitesi ve Gümüşhane Üniversitesi Örneği, Elektronik Mesleki Gelişim ve Araştırmalar Dergisi, 1(2), 42-56.Jenkins, A. K. (2001). Making a career of it? hospitality students'future perspectives: an anglo-dutch study. International Journal of Contemporary Hospitality Management, 13(1), 13-20.Jiang, B. & Tribe, J. (2009). Tourism jobs – short lived professions: Student attitudes towards tourism careers in China. Journal of Hospitality, Leisure,Sport and Tourism Education, 8 (1), 4-19.Johnson, R. A. & Wichern, D. W. (2007). Applied multivariate statistical analysis. New Jersey: Prentice Hall.Kaynak, T. (1996). İnsan kaynakları planlaması, İstanbul: Alfa Basım Yayım Dağıtım.Kipkosgei, B., Kivuva, A., & Muiruri, J. (2015). Perceptions of tourism students towards career choice in the Kenyan tourism industry: A comparative study of Moi University and Kenya Utalii College. African Journal of Tourism, Hospitality and Leisure Studies, 1, 1–10. Kozak, M. A. ve Kızılırmak, İ., (2001). Türkiye’de meslek yüksekokulu turizm-otelcilik programı öğrencilerinin turizm sektörüne yönelik tutumlarının demografik değişkenlere göre değişimi: Anadolu, Akdeniz ve Karadeniz Teknik Üniversitesi öğrencileri üzerine bir uygulama. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 12(1), 9-16.Kozak. M. (2009). Akademik turizm eğitimi üzerine bir durum analizi, Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (İLKE), (22), 1-20.Lautsch, E. & Plichta, M. M. (2003). Configural frequency analysis (CFA), multiple correspondence analysis (MCA) and latent class analysis (LCA): An Empirical Comparison. Psychology Science, 45(2), 298-323.Leclerc, D., & Martin, J. N. (2004). Tour guide communication competence: french, german and american tourists' perceptions. International Journal of Intercultural Relations, 28 (3-4), 181-200.Litvin, S. W. (2000). Tourism students perceptions of a travel agency career. Tourism and Hospitality Research, 1, 295–312.Özdamar, K. (2002). Paket programları ile istatistiksel veri analizi (çok değişkenli analizler) SPSS-MINITAB 1, Eskişehir: Kaan Kitabevi.Özdamar, K. (2004). Paket programlama ile istatistiksel veri analizi-2, Eskişehir: Kaan Kitabevi. Özkoç, H. (2013). Hastaların sağlık kurumu tercihlerini etkileyen faktörlerin belirlenmesi: uygunluk analizi ve nested logit model,. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15(2), 267-280.Öztürk, Y. ve Pelit, E. (2008). Turizm alanında işletmecilik ve öğretmenlik eğitimi alan öğrencilerin kariyer tercihleri üzerine bir araştırma. III. Balıkesir Ulusal Turizm Kongresi, 353-360Pelit, E., ve Güçer, E. (2006). Turizm alanında öğretmenlik eğitimi alan öğ¬rencilerin turizm işletmelerinde yaptıkları stajları değerlendirmeler üzerine bir araştırma. Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, 1, 39-163.Richardson, S. (2008). Undergraduate tourism and hospitality student’s attitudes toward a career in the industry: A preliminary investigation. Journal of Teaching in Travel and Tourism, 8, 23–46. Roney, S. A., & Öztin, P. (2007). Career perceptions of undergraduate tourism students: A case study in Turkey. Journal of Hospitality, Leisure, Sportand Tourism Education, 6 (1), 4-18.Ross, G. F. (1994). What do Australian school leavers want of the industry?. Tourism Management, 15, 62–66. Sevinç, E. (2010). Kariyer planlama ve yönetimi. İstanbul: Etap Yayınları.Şen, H., Çemrek, F., ve Özaydın, Ö. (2006). Bireylerin kredi kartına bakış açıları ve sosyo-ekonomik nitelikleri bakımından karşılaştırılmasına yönelik uygulama çalışması. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(1).Üngüren, E. (2007). Lise ve üniversitelerde turizm eğitimi alan öğrencile¬rin umutsuzluk ve kaygı düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından değerlendirilmesi: Antalya’da bir uygulama. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Turizm İşletmeciliği ve Otelcilik Anabilim Dalı, Antalya.Üzümcü T.P. ve Bayraktar, S. (2004). Türkiye’de turizm otel işletmeciliği alanında eğitim veren yükseköğretim kuruluşlarındaki, eğiticilerin turizm mesleki eğitiminin etkisel açıdan incelenmesine yönelik bir alan araştırması. 3.Bilgi-Ekonomi-Yönetim Kongresi, 79-92.Van De Geer, J. (1993). Multivariate analysis of categorical data: applications, USA:Sage Publications Inc.Van der Heijden, P. G., De Falguerolles, A., & De Leeuw, J. (1989). A combined approach to contingency table analysis using correspondence analysis and log-linear analysis. Applied Statistics, 38(2), 249-292.Vondracek, F. W. (1998). Career development: a lifespan perspective (Introduction to the special section). International Journal of Behavioral Development, 22(1), 1-6.Walker, J., & Gutterıdge, T. (1990). Career planing practices, New York.Weiler, B., & Ham, S. H. (2002). Tour Guide training: a model for sustainable capacity building in developing countries. Journal of Sustainable Tourism, 10 (1), 52-69.