Yerel Halkın Sokak Lezzetlerine Karşı Algıları: Adana Örneği

Yıl 2020, Cilt: 7 Sayı: 2, 107 - 121, 22.12.2020

Sibel OĞUZ Erdinç BALLI Zafer BUZCU

Öz

Bu çalışmanın temel amacı, gastronomik değerlerin önemli bir parçası olarak değerlendirilen sokak lezzetlerine karşı turislerin algılarını Adana ili özelinde incelemektir. 4-6 Ekim 2019 tarihleri arasında gerçekleştirilen Adana Lezzet Festivali esnasında 1100 kişiye anket uygulanmıştır. Yerli turistlerin sokak lezzetlerine yönelik algılarının hangi boyutlardan oluştuğunu belirlemek amacı ile açıklayıcı yapılan faktör analizi sonucunda; gıda kalitesi, servis kalitesi, üretim kalitesi, hijyen kalitesi ve yerellik olmak üzere beş boyut elde edilmiştir. Çalışma bulguları gıda kalitesi ve hijyen çalışmalarında olduğu gibi tek boyut olarak değerlendirilirken; hizmet kalitesi iki boyutlu bir yapı sergilemiştir. Yerellik boyutu ise araştırmacılar tarafından ölçeğe konmuş ve tek boyut olarak saptanmıştır. Sokak yiyeceklerine yönelik algı ölçeğine uygulanan doğrulayıcı faktör analizi neticesinde de tüm maddelerin ilgili boyutlarla ilişkisi anlamlı olduğu saptanmıştır. Buradan haraketle sokak yiyeceklerine yönelik algı ölçeği’nin güvenilir ve geçerli olduğunu ve konu ile ilgili yapılacak çalışmalarda kullanılabileceğini ortaya koymaktadır. Ayrıca, sokak yiyeceklerine yönelik algı boyutları bağlamında, demografik değişkenler açısından istatistiksel olarak anlamlı farklılıklar olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Gastronomi, Sokak Yiyecekleri, Sokak Lezzetleri, Adana

Kaynakça

• Akşit, N.A. (2019). Yerli Turistlerin Sokak Yiyeceklerine Yönelik Tutumlarının Belirlenmesi. Uluslararası Türk Dünyası Turizm Araştırmaları Dergisi. Temmuz-2019 Cilt:4 No:1
• Ankar-Brewoo, G.M., Darko, G., Abaidoo, R.C., Dalsgaardb, A., Johnsonf, P-N., Ellis, W.O. ve Brimer, L.(2020). Health risks of toxic metals (Al, Fe and Pb) in two common street vended foods, fufu and fried-rice, in Kumasi, Ghana. Scientific African 7 (2020) e00289.
• Apaassongo, I.L., Aidoo, R. ve Ohene-Yankyera, K. (2016). Securing safe food, order in cities and protected urban livelihoods: Modelling of preference for regulations of informal street food trade in Kumasi. World Development Perspectives 3 (2016), 1–6.
• Askegaard, S. ve Kjeldgaard, D. (2007). Here, There, and Everywhere: Place Branding and Gastronomical Globalization in a Macromarketing Perspective Journal of Macromarketing 2007 27: 138
• Ballı, E. (2016). “Gastronomi Turizmi Açısından Adana Sokak Lezzetleri”. Journal Of Tourism And Gastronomy Studies, 4 (1): 3-17.
• Bayraktar, G. ve Zencir, E. (2019). Sokak Satıcılarının Gözünden Sokak Lezzetleri: İzmir Örneği. Journal of Tourism and Gastronomy Studies 7/2 (2019), 1367-1382.
• Bhowmik, S. K. (2005). Street vendors in Asia: A review. Economic and Political Weekly, 40: 2256-2264.
• Blichfeldt, B.S. ve Anette, T. (2010), Food and Tourism: Michelin, Moussaka and McDonald’s, TRU–Tourism Research Unit, Aalborg University, Denmark TRU Progress Working paper no. 8 ISSN: 1902-7419.p.1-13.
• Buted D. R. ve Ylagan A. P.(2014). Street Food Preparation Practices. Asia Pacific Journal of Education, Arts and Sciences, 17(2), 53-60.
• Chavarria, L. C. T., & Phakdee-auksorn, P. (2017). Understanding international tourists' attitudes towards street food in Phuket, Thailand. Tourism Management Perspectives, 21, 66-73.
• Choudhury, M., Mahanta, L., Goswami, J., Mazumder, M. ve Pegoo, B. (2011). Socioeconomic profile and food safety knowledge and practice of street food vendors in the city of Guwahati, Assam, India. Food Control, 22, 196-203.
• Choi, J., Lee, A. ve Ok, C. (2013). The effects of consumers perceived risk and benefit on attitude and behavioral ıntention: A study of street food. Journal of Travel & Tourism Marketing, 30, 222–237.
• Cohen, E. ve Avieli, N. (2014). Food in Tourism: Attraction and İmpediment. Annals of Tourism Research, 31 (4), 755–778.
• Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G., ve Büyüköztürk, Ş. (2014). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik SPSS VE LISREL uygulamaları. Ankara: Pegem Akademi.
• Delemen, İ. (2003). Antik dönemde beslenme. Türk Eskiçağ Bilimleri Enstitüsü Yayınları:15, Popüler Dizi:12, 2. Baskı, İstanbul.
• Demir, Ş., Akdağ, G., Sormaz, Ü., & Özata, E. (2018). Sokak lezzetlerinin gastronomik değeri: İstanbul sokak lezzetleri. Güncel Turizm Araştırmaları Dergisi, 2(Ek1), 589-601.
• FAO (2009). Good hygienic practices in the preparation and sale of street food in Africa: Tools for Training. http://www.fao.org/docrep/012/a0740e/a0740e00.HTM, erişim tarihi: 26.02.2020.
• Ghatak, I. ve Chatterjee, S. (2018). Urban street vending practices: an investigation of ethnic food safety knowledge, attitudes, and risks among untrained Chinese vendors in chinatown, Kolkata. Journal of Ethnic Foods 2018; 5: 272-285.
• Gürbüz, S., & Şahin, F. (2017). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri felsefe, yöntem, analiz (4. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Hall, Michael ve Sharples, Liz (2003). The Consumption of Experiences or the Experience of Consumption? An Introduction to the Tourism of Taste. Food Tourism Around the World, London: Butterworth Heinemann, 1-25.
• Haryani, Y., Noorzaleha, A. S., Fatimah, A. B., Noorjahan, B. A., Patrick, G. B., Shamsinar, A. T., Laila, R. A. S. ve Son, R. (2007). Incidence Of Klebsiella Pneumonia İn Street Foods Sold In Malaysia And Their Characterization By Antibiotic Resistance, Plasmid Profiling, And RAPDPCR Analysis. Food Control, 18(7), 847-853.
• Hiamey, S. E., Amuquandoh, F. E., ve Boison, G. A. (2013). Are we indeed what we eat? Street food consumption in the Market Circle area of Takoradi, Ghana. Nutrition and Health, 22, 215-235. DOI: 10.1177/0260106015599482.
• Karaçam, Z. (2019). Ölçme Araçlarının Türkçeye Uyarlanması, Ebelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 2019;2(1): 28-37.
• Karsavuran, Z. (2018). Sokak Yemekleri: Farklı Disiplinlerin Yaklaşımı ve Gastronomi Turizmi Alanında Sokak Yemeklerinin Değerlendirilmesi. Journal of Tourism and Gastronomy Studies 6/1 (2018) 246-265.
• Kim, Y. G., & Eves, A. (2012). Construction and validation of a scale to measure tourist motivation to consume local food. Tourism management, 33(6), 1458-1467.
• Mak, A.H.N., Lumbers, M., Eves, A. ve Chang, R.C.Y. (2012). Factors influencing tourist food consumption. International Journal of Hospitality Management. 31, 928-936
• Mckercher, B., Okumuş, F., ve Okumuş, B. (2008). Food Tourism As A Viable Market Segment: İt’s All How You Cook The Numbers. Journal Of Travel & Tourism Marketing, 25, 2,137- 148.
• Meydan, C.H. & Şeşen, H. (2015). Yapısal Eşitlik Modellemesi AMOS Uygulamaları. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Njaya, T. (2014). Nature, operations and socio-economic features of street food Entrepreneurs of Harare, Zimbabwe. Journal Of Humanities And Social Science , 19(4), 49-58.
• Omemu, A.M. & Aderoju S.T. (2008). Food safety knowledge and practices of Street food vendors in The City Of Abeokuta, Nigeria. Food Control, 19, 396–402
• Rand, G.E. ve Heat, E. (2006) Towards a Framework for Food Tourism as an Element of Destination Marketing. Current Issues In Tourism, vol:9, no:3, 206-234.
• Sert, S. ve Kapusuz, F.(2010). Açıkta Satılan Gıdalar: Öğrencilerin Görüşleri ve Tercih Etme Nedenleri Üzerine Bir Araştırma. Gıda Teknolojileri Elektronik Dergisi, 5(3): 25-35.
• Simopoulos, A. P. ve Bhat, R. V. (2000). Street foods. Basel, Switzerland: Karger. ISSN 0084-2230.
• Steyn, N. P., Labadarios, D. (2011). Street foods and fast foods: how much do South Africans of different ethnic groups consume?. Ethnicity & Disease , 21(4), 462–466.
• Tinker, I. (1999). Street Foods In To The 21st Century, Food and Human Values, 16 (3), 327-333.
• Torres-Chavarria, L. C. & Phakdee-Auksorn, P. (2017). Understanding international tourists' attitudes towards street food in Phuket, Thailand. Tourism Management Perspectives, 21, 66-73.
• Trafialek, J., Drosinos, E.H. ve Kolanowski, W. (2017). Evaluation of street food vendors’ hygienic practices using fast observation questionnaire. Food Control 80 (2017), 350-359.