Doğa Turu Deneyimi ve Doğa Yürüyüşü Yönetimi: Turist Rehberlerinin Perspektifinden Fenomonolojik Bir Çözümleme

Yıl 2021, Cilt 8, Sayı 2, 191 - 206, 29.12.2021

Funda ÖN Hande AKYURT KURNAZ Özlem GÜZEL

Öz

Doğa ile kısa sürelide olsa iç içe yaşamak isteyen ve doğayı deneyimlemek isteyen turistler, doğaya dayalı turların giderek popüler olmasına neden olmaktadır. Bu aktiviteleri yaparken turist kendisini yönlendirecek, yol gösterecek birisine (turist rehberine) ihtiyaç duymaktadır. Bu doğrultuda çalışmanın amacı, doğa yürüyüşünde gerçekleştirilen rehberlik uygulamalarının neler olduğunu ortaya koymak ve bu alanda uzmanlaşmak isteyen turist rehberlerine ve turist rehberi adaylarına doğa yürüyüşü turlarının nasıl uygulandığına dair ipuçları sunmaktır. Bu araştırmada nitel araştırma yaklaşımlarından fenomenolojik araştırma deseni tercih edilmiştir. Fenomenolojik araştırmada bireysel deneyimler önemli olduğu için araştırma konusu edilen fenomene yönelik tecrübeyi yaşamış kişiler örneklemi oluşturmalıdır. Bu bağlamda araştırma kapsamında amaçlı örneklemenin kullanılması uygun görülmüştür. Araştırmanın arkasında yatan fikre erişim sağlayabilmek için doğa yürüyüşü rehberliği yapan ve doğa turu yönetimi deneyimine sahip olan turist rehberleri ile görüşme yapılmıştır. Bulgular, turist rehberlerinin doğa turu deneyimine yönelik algılarının doğa turunun anlamı, yapısı ve çeşitleri ile doğa turuna katılan turist profili ve motivasyonları olarak beş başlık; doğa yürüyüşü rehberliği boyutlarının tur öncesinde, tur esnasında ve tur bitiminde yapılması gerekenler olarak üç başlık altında değerlendirdiklerini göstermektedir. Bunun yanı sıra, doğa turlarında karşılaşılan olağanüstü durumlar hakkında bilgiler verilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Turist Rehberi, Doğa Turizmi, Doğa Turları, Uzmanlaşma

Kaynakça

• Black, R. (2007). Proffessional Certification: A Mechanic to Enhance Ecotour Guide Performance. In R. Black & A. Crabtree (Ed.), Quality Assurance and Certification in Ecotourism (pp.316-336). CABI.
• Black, R. & Weiler, B. (2002). Tour Guide Certification in the Australian Ecotourism Industry: Conception to Adulthood. CAUTHE 2002: Tourism and Hospitality on the Edge; Proceedings of the 2002 CAUTHE Conference. (pp.91-106), Lismore, N.S.W.: Edith Cowan University Press.
• Black, R. & Weiler, B. (2005). Quality assurance and regulatory mechanisms in the tour guiding ındustry: A systematic review. The Journal of Tourism Studies, 16 (1), 24-37.
• Cheng, I. N. Y., Cheung, L. T. O., Chow, A. S. Y., Fok, L. & Cheang, C. C. (2018). The roles interpretative programmes in supporting the sustainable operation of the nature- based Activities, Journal of Cleaner Production, 200, 380-389.
• Creswell, J.W. (2016). Araştırma Deseni Nitel, Nicel ve Karma Yöntem Yaklaşımları. (S. B. Demir, Çev.), Ankara: Eğiten Kitap.
• Ekiz, D. (2015). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Environmental Science. (2020). What Is an Ecotourism Guide?, https://www.environmentalscience.org/career/ecotourism-guide, (Erişim Tarihi: 25.05.2020).
• Güzel F.Ö. (2019). Doğal Miras. O. İçöz ve M. Uysal (Ed.) Turizm Ansiklopedisi Türkiye: Turizm ve Ağırlama Endüstrisinin Temel Kavramları içinde (s.113). Ankara: Detay Yayıncılık.
• Gyimothy, S. & Mykletun, R. J. (2004). Play in adventure tourism: The case of Arctic trekking. Annals of Tourism Research, 31(4), 855-878.
• Haig, I. & McIntyre, N. (2002). Viewing nature: the role of the guide and the advantages of participating in commercial ecotourism. The Journal of Tourism Studies, 13(1), 39-48.
• Howard, J., Thwaites, R. & Smith, B. (2001). Investigating the roles of the ındigenous tour guide. The Journal of Tourism Studies, 12 (2), 32-39.
• Ingram, C. D. & Durst, P. B. (1989). Nature-oriented tour operators: Travel to developing countries. Journal of Travel Research, 28 (2), 11-15.
• Job, H. & Paesler, F. (2013). Links between nature-based tourism, protected areas, poverty alleviation and crises – the example of Wasini Island (Kenya). Journal of Outdoor Recreation and Tourism, 1(2), 18-28.
• Köroğlu Ö. & Güzel F.Ö. (2014). Visitor Perceptions of The Role of Tour Guides In Natural Resource Management and Sustainable Tourism, International Journal of Advances in Management and Economics, 5, 1-8.
• Köroğlu, Ö., Köroğlu, A. & Alper, B. (2012). Doğaya Dayalı Gerçekleştirilen Turizm Faaliyetleri İçerisinde Turist Rehberlerinin Rolleri Üzerine Bir İnceleme. KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 14 (22), 131-139.
• Lackey, N. Q. & Pennisi, L. (2019). Ecotour Guide Training Program Methods and Characteristics: A Case Study from the African Bush. Journal of Ecotourism, 1-16, https://doi.org/10.1080/14724049.2019.1686005.
• Luzar, E.J., Diagne, A., Ecgan, C. & Henning, B. R. (1998), Profiling the Nature-Based Tourist: A Multinomial Logit Approach. Journal of Travel Research, 37 (1), 48-55.
• McKercher, B. & Chan, A. (2005), How special is special interest tourism. Journal of Tourism Research, 44 (1), 21-31.
• Merriam, S. B. (1988). Case Study Research in Education: A Qualitative Approach.San Francisco. CA, US: The Jossey-Bass Education Series.
• Ormsby, A. & Mannle, K. (2006). Ecotourism benefits and the role of local guides at Masoala National Park, Madagascar. Journal of Sustainable Tourism, 14 (3), 271-287.
• Polat, A. T. (2006). Karapınar İlçesi ve Yakın Çevresi Peyzaj Özelliklerinin Ekoturizm Kullanımları Yönünden Değerlendirilmesi Üzerine Bir Araştırma. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Poudel, S. & Nyaupane, G. P. (2016), Exploring the Roles of Tour Guides in Trekking Tourism, https://scholarworks.umass.edu/ttra/2011/Visual/47/, Erişim: 27.06.2020.
• Robson, C. (2015). Bilimsel Araştırma Yöntemleri Gerçek Dünya Araştırması. (Ş. Çınkır ve N. Demirkasımoğlu, Çev. Ed.), Ankara: Anı Yayıncılık.
• Salazar, N. B. (2007). Towards a global culture of heritage interpretation? Evidence from Indonesia and Tanzania. Tourism Recreation Research, 32(3), 23–30.
• Schaller, H.J. (2016). Tour guides in nature-based tourism: Perceptions of nature and governance of protected areas, the case of Skaftafell at the Vatnajökull National Park. In D. Rancew-Sikora & U. Dís Skaptadóttir (Eds.), Mobility to the Edges of Europe: The Case of Iceland and Poland (pp.187-214). SCHOLAR Publishing House.
• Silverberg, K.E., Backman, S.J. & Backman, K.F. (1996), A preliminary investigation into the psychographics of nature based travelers to the southeastern United States. Journal of Travel Research, 35(2), 19–28.
• Sönmez, V. & Alacapınar, F. G. (2014). Örneklendirilmiş Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Stones, C. R. (1988). Research: Toward a Phenomenological Praxis. An Introductionto Phenomenological Psychology, 2, 141-156.
• Tetik Dinç, N. & Güdü Demirbulat, Ö. (2019). Doğa Turları Rehberliği Alanında Uzmanlaşma. Ö. Güzel ve Ö. Köroğlu (Ed.). Turist Rehberliğinde Uzmanlaşma: Özel İlgi Turlarından Özel Konulara kitabı içinde (s.311-336). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Texas Parks & Wildlife Department. (2002). What is Nature Tourism?., https://tpwd.texas.gov/landwater/land/programs/tourism/, Erişim Tarihi: 25.05.2020.
• Weiler, B. & Black, R. (2003). Nature, heritage and interpretive guide training: Mirror on the past and window to the future. In B. Weiler & R. Black (Eds.), Interpreting the land down under: Australian heritage interpretation and tour guiding (pp. 21–40). Golden, CO: Fulcrum Publishing.
• Weiler, B. & Davis, D. (1993). An exploratory investigation into the role of nature-based tour leader. Tourism Management, 14 (2), 91-98.
• Yamada, N. (2011). Why Tour Guiding is Important for Ecotourism: Enhancing Guiding Quality with the Ecotourism Promotion Policy in Japan. Asia Pacific Journal of Tourism Research, 16(2), 140-152.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2013). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yılmaz, H. (2008). Turizm Çeşitlendirmesi Kapsamında Ekoturizmin Ürünü Olarak Tatil Çiftlikleri: Türkiye’deki Tatil Çiftliklerine Yönelik Swot Analizi. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü, Afyonkarahisar.
• Yüksel, A. & Yüksel, F. (2004), Turizmde Bilimsel Araştırma Yöntemleri, Ankara: Turhan Kitapevi.