Ukrayna- Rusya Savaşının Kültürel Miras Üzerindeki Etkisi

Yıl 2023, Cilt: 10 Sayı: 2, 307 - 321, 19.12.2023

Yasemin Koçak Bilgin Eda Hazarhun

Öz

Bu çalışmanın amacı Ukrayna- Rusya Savaşının Ukrayna’nın sahip olduğu kültürel miras üzerinde nasıl bir etkiye yol açtığının keşfedilmesidir. Bu amaçla ulusal ve uluslararası çevrim içi haber sitelerinden 02 Mart 2022 – 25 Haziran 2022 tarihli haber metinleri içerik analizine tabi tutulmuştur. Verilerin içerik analizi ile kodlanma sürecinde nitel veri analiz programı MAXQDA 2020 programından faydalanılmıştır. Analiz sonunda Ukrayna ‘da yer alan kültürel miras alanlarının ağır tahribata uğradığı, birçoğunun yok olduğu ve kalanların da yağmalanmaya devam edildiği belirlenmiştir Ayrıca Rus askerleri tarafından müzelerden eserlerin çalındığı ve müze müdürlerinin de kaçırıldığı ifade edilmektedir. Rusların Ukrayna toplumunun kültürünü yıkmak ve kültürel hafızalarını silmek için kültürel miras alanlarına saldırılar gerçekleştirildiğinin altı çizilmiştir. Rusların kültürel mirasa gerçekleştirdiği bu zararlardan dolayı yaptırımlara tabi tutulması, işgal ettikleri yerden kültürel miras taşımamaları, Rusya’nın Unesco’da çıkarılması gerektiği ve savaş mahkemelerinde yargılanması gerektiği vurgulanmaktadır. Ukrayna’da yer alan kültürel miras alanlarının korunması için Ukrayna kültürel mirası koruma merkezi kurulduğu, kültürel mirasın dijitalleştirildiği, yerel halkın kurtarma eğitimlerine katıldığı, kültürel miras alanlarına kum torbası ile barikat kurulduğu, askeri personellere kültürel mirasa saygı eğitimleri verildiği, Unesco’nun uydu görüntüleri ile savaş tanıkları kültürle miras alanlarında gerçekleşen hasarların anlık takibini yaptığı kültürel miras uzmanlarının çevrim içi toplantılar gerçekleştirdiği, uçuşa yasak bölgenin oluşturulması gerektiği, kültürel miras alanlarına uluslararası mavi kalkan işareti yerleştirildiği, tahrip olan yerlerin yeniden restorasyonlarının gerçekleştirilmeye başlandığı, çeşitli fonlardan gelirler sağlandığı ve müze sığınaklarına eserlerin taşındığı belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Russia-Ukrainian War, Cultural Heritage, Damage, UNESCO

Etik Beyan

This study is among the studies that do not require an ethics committee permission.

The Cultural Heritage Impact of The Russia-Ukrainian War

Öz

The purpose of this study is to explore the impact of the Russia-Ukrainian War on the cultural heritage of Ukraine. News texts from national and international online news sites between March 02, 2022, and June 25, 2022 were subjected to content analysis for this purpose. The qualitative data analysis program MAXQDA 2020 was used in the coding process of the data’s content analysis. As a result of the content analysis, which was conducted through a qualitative approach, four main categories were identified regarding the impact of the Ukraine-Russia War on cultural heritage: ‘Measures to be taken to stop Russia’s cultural heritage destruction’, ‘Causes of cultural heritage destruction’, ‘Measures taken or to be taken for the preservation of cultural heritage’ and ‘The cultural heritage impact of the Ukraine- Russia War’. As a result of the analysis, it was determined that cultural heritage sites in Ukraine have been heavily damaged, many of them have disappeared, and the remaining ones continue to be looted. It is also been reported that Russian soldiers have stolen artifacts from museums and kidnapped museum directors. Attacks on cultural heritage sites have been carried out by Russians to destroy Ukrainian culture and erase their cultural memories. Sanctions should be imposed on Russia for the damage they have caused to cultural heritage. They should not transport cultural heritage from the occupied areas, and Russia should be dismissed from UNESCO. They should also be tried by war crimes tribunals. Several measures have been taken to protect cultural heritage sites in Ukraine, including the establishment of the Ukrainian Cultural Heritage Protection Centre, digitization of cultural heritage, rescue training for local people, placing sandbags as barriers in cultural heritage sites, educating military personnel to respect cultural heritage, monitoring damage to cultural heritage sites by UNESCO with satellite images, online meetings with cultural heritage experts, establishing no-fly zones, placing international blue shield signs in cultural heritage sites, restoration of damaged areas, obtaining various funds, and moving artworks to museum shelters.

Anahtar Kelimeler

Russia-Ukrainian War, Cultural Heritage, Damage, UNESCO

Etik Beyan

This study is among the studies that do not require an ethics committee permission

Kaynakça

• Baş, T. & Akturan, U. (2017). Sosyal Bilimlerde Bilgisayar Destekli Nitel Araştırma Yöntemleri. Seçkin Yayıncılık, Ankara.
• Bilgili, B. (2021). Silahlı Çatışma/Savaşlar Sonrasında Kentsel Alanlarda Kültürel Mirasın Korunması ve Yönetimi: Beyrut ve Saraybosna Deneyimleri. İstanbul Teknik Üniversitesi. Mimarlık Anabilim Dalı Restorasyon Programı Doktora Tezi.
• Bogdanos, M. & Patrick, W. (2005). Thieves of Baghdad: One Marine's Passion for Ancient Civilization And The Journey To Recover The World's Greatest Stolen Treasures, New York, Bloomsbury.
• Botti, F. & Bianchi, C. (2023). Cultural Heritage and Religious Phenomenon Between Urbicide and Cancel Culture: The Other Side of The Russian–Ukrainian Conflict. Religions, 14(4), 535.
• Brosche, J., Legner, M., Kreutz & J., Ljla, A. (2016, 23 May). Heritageunderattackmotivesfortargetingculturalpropertyduringarmedconflict.Retrieved from https://www.diva-portal.org/smash/get/diva2:1051738/FULLTEXT01.pdf.
• Çakırca, D. (2015). Savaşın Savunmasız Düşmanı-Kültürel Miras, Munzur Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4(6), 16-35.
• Çiftçi, G. (2017). Political Crises Implications on Unesco World Heritages Sites. Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Üniversitesi Dergisi.7(1).146-161.
• Çokişler, N., Arslan, A., & Çokişler, E. (2016). Silahlı Çatışmaların Somut Kültürel Miras Üzerindeki Etkilerinin Turizm Bağlamında Değerlendirilmesi. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 24, 15-25.
• Coleman, L. E. S. (2022). Official Response to The Russian War Crimes In Ukraine. Curator: The Museum Journal, 65, 15-16.
• Diker, O. (2016) Kültürel Miras ile Kültürel Miras Turizmi Kavramları Üzerine Bir Çalışma. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi 4(30): 365-374.
• Durmaz, A. (2019). Savaşların Kültürel Miras Üzerindeki Etkisi: Suriye Örneği. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi, İstabul.
• Emekli, G. (2006). Coğrafya, Kültür ve Turizm: Kültürel Turizm. Ege Coğrafya Dergisi, 15, 51-59.
• Erdem, M. (2018). Silahlı Çatışma Esnasında Kültürel Malların Uluslararası Toplum Yararına Korunması. İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 9(1), 185-216.
• Gültekin, N. T. & Uysal, M. (2018). Kültürel Miras Bilinci, Farkındalık ve Katılım: Taşkale Köyü Örneği. OPUS International Journal of Society Researches, 8(15), 2030-2065.
• Gündoğdu, S. (2019). 21. Yüzyıl Dönümünde İnsan Kaynaklı Afetlerde Toplu Göçler Ve Geriye Dönüş Sürecinde Tarihi Çevreye Yönelik Risklerin Yönetimi (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Yıldız Teknik Üniversitesi. İstanbul.
• Hsieh, H. F. & Shannon, S. (2005). Three Approaches to Qualitative Content Analysis. Qualitative Health Research, 15, 1277-1288.
• ICRC, (2008, 23 May). How is the Term "Armed Conflict" Defined in International Humanitarian Law? Retrieved fromhttps://www.icrc.org/en/doc/assets/files/other/opinion-paper-armed-conflict.pdf
• Jimenez, C. P. (2019). The Destruction of Cultural Heritage In Case of Armed Conflict: Consequences, Dilemmas, Tools to Fight It, Hopes. Instituto Espanol de Estudios Estrategicos.1-19.
• Jokilehto, J. (1990). A History of Architectural Conservation. Butterworth Heinemann, London.
• Keskin, M. (2015). Yakın Çevre Doktrini Bağlamında Rus Dış Politikası: Ukrayna Müdahalesi, Barış Araştırmaları ve Çatışma Çözümleri Dergisi, 2, 45-62.
• Kulenović, N., Kulenović, I. & Sirovica, F. (2020). The War Damage on Archaeological Heritage After the War: Archaeological Heritage and Landmines. Conservation and Management of Archaeological Sites, 22(1-2), 74-92.
• Malysh, N., Shevchenko, V. & Tkachuk-Miroshnychenko, O. (2021). State Policy in the Sphere of Protection of Cultural Heritage in Ukraine. Journal of Cultural Heritage Management and Sustainable Development, 11(3), 262-279.
• Meron, T. (2005). The Protection of Cultural Property in The Event of Armed Conflict Within The Case-Law Of The International Criminal Tribunal For The Former Yugoslavia. Museum International, 57(4), 41-60.
• Kulenović, N., Kulenović, I. & Filomena, S. (2021). The war damage on archaeological heritage after the war: Archaeological heritage and land mines, Conservation and Management of Archaeological Sites, 22:1-2, 74-92.
• Neuman, W. L. (2008). Social Research Methods: Qualitative and Quantitative Approaches. Istanbul: Yayınodası.
• Pereira, P., Bašić, F., Bogunovic, I. & Barcelo, D. (2022). Russian-Ukrainian War Impacts the Total Environment. Science of The Total Environment, 837, 155865.
• Reuters (2022, 23 December). Exclusive: US says Russia's Wagner Group bought North Korean Weapons for Ukraine War. Retrieved fromhttps://www.reuters.com/world/us-says-russias-wagner-group-bought-north-korean-weapons-ukraine-war-2022-12-22/.
• Stone, P. G. (2016). The Challenge of Protecting Heritage In Times of Armed Conflict. Museum International, 67(1-4), 40-54.
• Teijgeler, R. (2006). Preserving Culturalheritage in times of conflict. In Preservation Management for Libraries, Archives and Museums (G.E. Gormanand Sydney J. Shep Eds.). Face publishing.
• Torun, V. (2015). Işid’in Yok Ettiği 10 Kültürel Miras Yapısı. Retrieved from https://arkeofili.com/isidin-zarar-verdigi-10-kulturel-miras-alani/.
• Unesco (2003, 06). Cultural Landscape and Archaeological Remains of the Bamiyan Valley. Retrieved fromhttps://whc.unesco.org/en/list/208.
• Unesco (2013, 05). Site of Palmyra. Retrieved from https://whc.unesco.org/en/list/23/#:~:text=An%20oasis%20in%20the%20Syrian,centres%20of%20the%20ancient%20world.
• Unesco (2023, 18 April). Retrieved from https://whc.unesco.org/en/list/?search=ukrain&order=country.
• Walasek, H. (2015). Bosnia and The Destruction of Cultural Heritage. London: Routledge.
• Yavuz, H. A. (2017). Bir Savaş Suçu Olarak Kültürel Miras Niteliğindeki Eserlere Yönelik Saldırı Eylemi Uluslararası Ceza Mahkemesi’nin Al Mahdi Kararı Üzerine Bir İnceleme. Ankara Barosu Dergisi, 75(3), 161-196. Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2013). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Seçkin Yayıncılık: Ankara.
• Yılmaz, A. (2001). Uluslararası Ceza Hukuku, Beta Y., İstanbul.