Gastro politika: politik bir araç olarak yemek

Yıl 2024, Cilt: 6 Sayı: 1, 13 - 21, 30.06.2024

Emir Hilmi Üner

https://doi.org/10.53601/tourismandrecreation.1381242

Öz

Ortak bir toplumsal ve kültürel değer olması nedeniyle yemek, tarih boyunca siyasi otoriteler tarafından çeşitli amaçlar doğrultusunda politik bir araç olarak kullanılmıştır. Yemeğin ortak bir kültürel değer olarak birleştirici gücü, toplumsal bütünlüğün sağlanmasında önemli bir işleve sahiptir. Yemek, toplumsal ve ulusal birliğin sağlanması için birleştirici bir unsur olabildiği gibi sınıflar arasındaki sınır ve farklılıkları koruyan ve vurgulayan ayrıştırıcı bir unsur olarak da karşımıza çıkmaktadır. Yemek aynı zamanda sembolik bir dil ve bir “yumuşak güç” olarak uluslararası ilişkilerde de büyük bir öneme sahiptir. Yemeğin bölgesel, ulusal ve uluslararası düzeyde bir kamu politikası aracı olarak kullanılması günümüzde “gastro politika” kavramıyla ifade edilmektedir. Gastro politika, özellikle 21. yüzyıldan itibaren hem kamu politikası uygulayıcıları hem de bu alanda çalışan akademisyenler için son derece önemli bir kavram haline gelmiştir. Bu dönemde gerçekleştirilen başarılı gastro politika örnekleri incelendiğinde ulusal ve uluslararası düzeyde önemli kazanımlar elde edildiği görülmektedir. Günümüz dünyasını büyük ölçüde şekillendiren küreselleşme, dijital devrim, savaş ve göç gibi gelişmeler neticesinde önemli gastro politika araçları olan gastro milliyetçilik ve gastro diplomasi, ulusal ve uluslararası düzeyde önemli politika araçları haline gelmiştir. Bu çalışmanın temel amacı gastro politika kavramının ve önemli tarihsel ve güncel gastro politika örneklerinin literatür taraması yöntemiyle incelenmesidir. Araştırmada ayrıca gastro diplomasi ve gastro milliyetçilik kavramları da ele alınmıştır.

Anahtar Kelimeler

Gastro politika, gastro milliyetçilik, gastro diplomasi

Gastro politics: food as a political tool

Öz

Since food is a common social and cultural value, it has been used as a political tool by political authorities for various purposes throughout history. The unifying power of food as a common cultural value has an important function in ensuring social unity. While food can be a unifying element to ensure social and national unity, it also appears as a divisive element that preserves and strengthens the boundaries and differences between social classes. Food also has great importance in international relations as a symbolic language and soft power. The use of food as a public policy tool at regional, national, and international levels is today expressed with the concept of "gastro policy". Gastro policy has become a very important concept for both public policy practitioners and academics, working in this field, especially in the 21st century. When the successful gastro policies implemented during this period are examined, it is seen that significant gains have been achieved at national and international levels. As a result of developments such as globalization, digital revolution, war, and migration which have shaped today's world, gastro nationalism and gastro diplomacy have become important policy tools at the national and international levels. The main purpose of this study is to examine the concept of gastro policy and important historical and current gastro politics by literature review method. The research also examined the concepts of gastro diplomacy and gastro nationalism, which are within the scope of gastro policy.

Anahtar Kelimeler

Gastro politics, gastro nationalism, gastro diplomacy.

Kaynakça

• Appadurai, A. (1981). Gastro‐politics in Hindu South Asia. American Ethnologist, 8(3), 494-511. DOI:10.1525/ae.1981.8.3.02a00050
• Arslan, A., (2018). Hindistan’da hâlâ süren kast sistemi ve paryalar, Stratejik Ortak Dergisi, https://stratejikortak.com/2018/11/hindistan-kast-sistemi-nedir.html Erişim tarihi:20.10.2023.
• Bertrand, G. (2020). Venice Carnival from the Middle Ages to the Twenty-first Century: A political ritual turned “consumer rite”? Journal of Festive Studies, 2(1), 77–104. DOI:10.33823/jfs.2020.2.1.30
• Beşirli, H. (2010). Yemek, kültür ve kimlik. Milli Folklor, 22(87), 159-169.
• Büyükbahçeci, E. (2016). Hint'te kast sisteminin ilk izleri ve Hint edebiyatındaki yeri. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, 56(2), 238-255. DOI: 10.1501/Dtcfder_0000001489
• Civitello, L. (2011). Cuisine and Culture: A History of Food and People. John Wiley & Sons. New Jersey, USA
• DeSoucey, M. (2010). Gastronationalism: Food traditions and authenticity politics in the European Union. American Sociological Review, 75(3), 432-455. DOI:10.1177/0003122410372
• Ergün, N. (2023). Durum Çalışması. İçinde A. Çetin (Ed), Nitel Araştırma Yöntemleri, ss.133-157, Çizgi Kitabevi, Konya.
• Fine, L. G. (2020). The Transformative Influence of La Varenne's Le Cuisinier Francois (1651) on French Culinary Practice. Frontiers in Nutrition, 7(42), 1-10. DOI:10.3389/fnut.2020.00042
• Gauri, C. S. (2019). Vegetarian and non-vegetarian gods: gastro-politics of Hindu temples in Kerala. CASS Studies, 3(1), 74-77.
• Hasnain, A., & Srivastava, A. (2018). What makes Indian vegetarians different from westerners who have given up meat?, Scroll.in, https://scroll.in/article/872951/what-differentiates-vegetarianism-practiced-by-indians-from-that-followed-by-the-west, Erişim tarihi: 20.10.2023
• Huysmans, M. (2022). Exporting protection: EU trade agreements, geographical ındications, and gastronationalism. Review of International Political Economy, 29(3), 979-1005. DOI: 10.1080/09692290.2020.1844272
• Lelieveldt, H. (2016). Gastronationalism? How Europe’s food production is becoming entangled in nationalist politics. LSE European Politics and Policy, https://eprints.lse.ac.uk/70173/, Erişim Tarihi: 20.10.2023 Lelieveldt, H. (2017). Comment on DeSoucey: Gastronationalism or gastroregionalism?. SSRN. https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=2984754, Erişim Tarihi: 20.10.2023 DOI:10.2139/ssrn.2984754
• Lipscomb, A. (2019). Culinary relations: Gastrodiplomacy in Thailand, South Korea, and Taiwan. The Yale Review of International Studies, https://yris.yira.org/essays/3080 Erişim Tarihi: 20.10.2023
• Luša, Đ., & Jakešević, R. (2017). The role of food in diplomacy: communicating and “winning hearts and minds” through food. Media Studies, 8(16), 99-119. DOI: 10.20901/ms.8.16.7
• Matta, R., & García, M. E. (2019). The Gastro-political turn in Peru. Anthropology of food, 14. 1-10. DOI:10.4000/aof.10061
• Michelle, M., & Baskoro, R. (2022). A lesson learned from pioneer of gastrodiplomacy: strategies of utilizing nation brand by the country of White Elephants through the Global Thai Campaign. AEGIS: Journal of International Relations, 6(1), 60-78. DOI: 10.33021/aegis.v6i1.3469
• Nirwandy, N., & Awang, A. A. (2014). Conceptualizing public diplomacy social convention culinary: Engaging gastro diplomacy warfare for economic branding. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 130, 325-332. DOI:10.1016/j.sbspro.2014.04.038
• Özen, G. Ç. (2016). Kapalı toplumsal yapı: kast sistemi üzerinden tabakalaşma. Aydın İnsan ve Toplum Dergisi, 2(3), 59-65.
• Pornpongmetta, P. (2019). Gastrodiplomacy of Thailand, 1989-2019 (No. 180476). Master Thesis, Thammasat University, Faculty of Political Science, Department of International Relations, Bangkok.
• Pulluk, E. & Örnek, A. (2021). Gastrodiplomasi ve Gastromilliyetçilik. İçinde, Oğan, Y. (Ed.), Gastronomi Araştırmaları ss. 55-63, Çizgi Kitabevi, Konya.
• Ranta, R., & Ichijo, A. (2022). Food, National Identity and Nationalism: From Everyday to Global Politics. Springer Nature, Cham.
• Sathyamala, C. (2019). Meat-eating in India: Whose food, whose politics, and whose rights?. Policy Futures in Education, 17(7), 878-891. DOI:10.1177/1478210318780
• Solleh, F. M. (2015). Gastrodiplomacy as a soft power tool to enhance nation brand. Journal of Media and Information Warfare, 7, 161-199.
• Suntikul, W. (2019). Gastrodiplomacy in tourism. Current Issues in Tourism, 22(9), 1076-1094. DOI:10.1080/13683500.2017.1363723
• Tettner, S., & Kalyoncu, B. (2016). Gastrodiplomacy 2.0: Culinary tourism beyond nationalism. Journal of Tourism Research, 6(2), 47-55.
• Uhri, A. (2015). İnsanlığın Şafağında Beslenme. İçinde Yılmaz, H. ve Dündar, A. (Ed). Gastronomi Tarihi, ss. 2-25, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
• Üner, E. H. (2023). Orta Çağ’da Avrupa mutfak kültürü. Aydın Gastronomy. 7(2), 313-324. DOI:10.17932/IAU.GASTRONOMY.2017.016/gastronomy_v07i20010
• White, W., Barreda, A. A., & Stephanie, H. E. İ. N. (2019). Gastrodiplomacy: captivating a global audience through cultural cuisine-a systematic review of the literature. Journal of Tourismology, 5(2), 127-144. DOI: 10.26650/jot.2019.5.2.0027
• Yıldırım, E. (2019). Yemek, ulusal kimlik ve milliyetçilik ilişkisi üzerine:" Çiya" markası ve" Turquality" programı örnekleri üzerinden bir yaklaşım denemesi. Ekonomi Politika ve Finans Araştırmaları Dergisi, 4(2), 188-203. DOI:10.30784/epfad.580249
• Yıldırım, E. (2020). Gastromilliyetçilik ve gastrodiplomasi arasındaki ilişki üzerine teoriden pratiğe bir bakış. Kapadokya Akademik Bakış, 4(1), 76-99.
• Zhang, J. (2015). The food of the worlds: mapping and comparing contemporary gastrodiplomacy campaigns. International Journal of Communication, 9,(24) 568-591.