Algılanan örgütsel destek ile işe adanmışlık arasındaki ilişkide işte kendini yetiştirmenin aracı rolü

Yıl 2024, Cilt: 6 Sayı: 1, 1 - 12, 30.06.2024

Ali Gül , Erkan Güneş

https://doi.org/10.53601/tourismandrecreation.1426052

Öz

Bu araştırmanın amacı, algılanan örgütsel destek ile işe adanmışlık arasındaki ilişkide işte kendini yetiştirmenin aracı rolünün tespit edilmesidir. Araştırmanın örneklemi, Erzincan il merkezinde faaliyet gösteren otel işletmelerinde çalışan personellerden oluşmaktadır. Veriler kolayda örnekleme yöntemi ile 155 kişiden anket formu kullanılarak toplanmıştır. Araştırmanın veri analizinde SPSS 21 ve AMOS 23 programlarından yararlanılmıştır. Verilerin analizi sonucunda, algılanan örgütsel desteğin işe adanmışlık ve işte kendini yetiştirme üzerinde; işte kendini yetiştirmenin işe adanmışlık üzerinde pozitif ve anlamlı bir etkiye sahip olduğu belirlenmiştir. Ayrıca algılanan örgütsel desteğin işe adanmışlık üzerindeki etkisinde işte kendini yetiştirmenin aracılık rolü olduğu tespit edilmiştir. Elde edilen sonuçlar doğrultusunda yöneticilere, özel sektör temsilcilerine ve araştırmacılara çeşitli öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Algılanan Örgütsel Destek, İşe Adanmışlık, İşte Kendini Yetiştirme.

The mediating role of thriving at work on the relationship between perceived organizational support and work engagement

Öz

The purpose of this study is to determine the mediating role of thriving at work in the relationship between perceived organizational support and work engagement. A sampling of the study consists of associates who work at hotel facilities that operate in downtown Erzincan province. The data was collected from 155 people using a survey form using the convenience sampling method. SPSS21 and AMOS 23 programs are used for the study’s data analysis. As a result of data analysis, it is determined that perceived organizational support has a positive and meaningful influence over work engagement and thriving at work; thriving at work has also a positive and meaningful influence over work engagement. Also, it is assessed that thriving at work has an intermediary role in the influence of perceived organizational support over work engagement. Various suggestions have been presented to private sector representatives and managers on the provided results.

Anahtar Kelimeler

Perceived Organizational Support, Work Engagement, Thriving at Work

Kaynakça

• Abid, G., Sajjad, I., Elahi, N. S., Farooqi, S., & Nisar, A. (2018). The Influence of prosocial motivation and civility on work engagement: The mediating role of thriving at work. Cogent Business & Management, 5(1), 1-19. https://doi.org/10.1080/23311975.2018.1493712
• Abid, G., Zahra, I., & Ahmed, A. (2015). Mediated mechanism of thriving at work between perceived organization support, ınnovative work behavior and turnover intention. Pakistan Journal of Commerce and Social Sciences, 9(3), 982-998.
• Alcan, E. E. (2018). Öğretmenlerin Örgütsel Destek, Örgütsel Özdeşleşme ve Örgütsel Bağlılık Algıları Arasındaki İlişki. İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı, Eğitim Yönetimi Bilim Dalı (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul.
• Attridge, M. (2009). Measuring and managing employee work engagement: A review of the research and business literature. Journal of Workplace Behavioral Health, 24(4), 383-398. https://doi.org/10.1080/15555240903188398
• Baron, R. M., & Kenny, D. A. (1986). The moderator-mediator variable distinction in social psychological research: Conceptual, strategic, and statistical considerations. Journal of Personality and Social Psychology, 51(6), 1173-1182. https://doi.org/10.1037/0022-3514.51.6.1173
• Baş, M. (2020). Algılanan Örgütsel Destek İle İşten Ayrılma Niyeti Arasındaki İlişkide İşe Adanmışlığın Aracı Rolü: Erzincan'daki Sağlık Çalışanları Üzerine Bir Uygulama. Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi, Sosyal Bilimler Üniversitesi, İşletme Ana Bilim Dalı (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Erzincan.
• Bozdaş, Ş. (2013). Öğretmenlerin Mesleklerine Adanmışlık Düzeyleri ile Değerler Eğitimi Uygulama Düzeyleri Arasındaki İlişki . Ankara: Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Eğitim Programları ve Öğretim Bilim Dalı, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Ankara.
• Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı. (11. Baskı). Pegem Akademi, Ankara.
• Caesens, G., & Stinglhamber, F. (2014). The relationship between perceived organizational support and work engagement: the role of self-efficacy and its outcomes. Revue Européenne de Psychologie Appliquée / European Review of Applied Psychology, 64(5), 259-267. https://doi.org/10.1016/j.erap.2014.08.002
• Can, A. (2018). SPSS ile Bilimsel Araştırma Sürecinde Nicel Veri Analizi. (6. Baskı), Pegem Akademi, Ankara.
• Çevik, M. S. & Erçetin, Ş. Ş. (2021). Vatandaşlık algısı ölçeği’nin geçerlik ve güvenirlik çalışması. OPUS International Journal of Society Researches, 18(43), 6445-6477.
• Chaplin, W. F., Oliver, P. J., & Lewis, R. G. (1998). Conceptions of states and traits: Dimensional attributes with ideals as prototypes. Journal of Personality and Social Psychology, 54(4), 541-557. https://doi.org/10.1037/0022-3514.54.4.541
• Çizel, B., Selçuk, O. & Atabay, E. (2020). Ortak yöntem yanlılığı üzerine sistematik bir yazın taraması. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 31(1), 7-18. https://doi.org/10.17123/atad.713552
• Cohen, J. (1992). A Power Primer. Psychological Bulletin, 112(1), 155-159.
• Deci, E. L., & Ryan, R. M. (2000). The “What” and “Why” of goal pursuits: Human needs and the self-determination of behavior. Psychological Inquiry, 11(4), 227–268. https://doi.org/10.1207/S15327965PLI1104_01
• Eisenberger, R., Armeli, S., Rexwinkel, B., Lynch, P. D., & Rhoades, L. (2001). Reciprocation of perceived organizational support. Journal of Applied Psychology, 86(1), 42-51. https://doi.org/10.1037/0021-9010.86.1.42
• Eisenberger, R., Stinglhamber, F., Vandenberghe, C., Sucharski, I.L. & Rhoades, L. (2002). Perceived supervisor support: Contributions to perceived organizational support and employee retention. Journal of Applied Psychology, 87(3), 565-573. https://doi.org/10.1037/0021-9010.87.3.565
• Ercan, S. (2019). Lider-Üye Etkileşimi, Yenilikçi İş Davranışı, İşe Adanmışlık, Örgütsel Özdeşleşme İlişkisinde Örgütsel Adaletin Rolü. Maltepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Ana Bilim Dalı, İşletme Bilim Dalı (Yayımlanmamış Doktora Tezi), İstanbul.
• Erum, H., Abid, G., & Contreras, F. (2020). The calling of employees and work engagement: The role of flourishing at work. Business, Management and Education, 18(1), 14-32. DOI:10.3846/bme.2020.11430
• Gillet, N., Huart, I., Colombat, P., & Fouquereau, E. (2013). Perceived organizational support, motivation, and engagement among police officers. Professional Psychology: Research and Practice, 44(1), 46-55. https://doi.org/10.1037/a0030066
• Gözüm, S. (2020). Etik Liderlik ve Örgütsel Etik Değerlerin Algılanan Örgütsel Destek ve Özdeşleşmeye Etkisi: Karşılaştırmalı Bir Çalışma. Türk Hava Kurumu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Ana Bilim Dalı, İşletme Bilim Dalı (Yayımlanmamış Yüksek lisans Tezi), Ankara.
• Güler, M., Çetin, F. & Basım, H. N. (2019). İşe tutulma ölçeği çok kısa versiyonu (UWES-3) geçerlilik ve güvenilirlik çalışması: Alternatif bir versiyon (UWES-6) önerisi. İş ve İnsan Dergisi, 6(2), 189-197. https://doi.org/10.18394/iid.516921
• Günaydın, C. (2021). Lider-Üye Etkileşimi İle İşe Adanmışlık İlişkisi ve Bir Araştırma. İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Ana Bilim Dalı, İnsan Kaynakları Yönetimi Bilim Dalı (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul.
• Hayes, A. F. (2018). Introduction To Mediation, Moderation, And Conditional Process Analysis: A Regression-Based Approach (2nd Edition), The Guilford Press, New York.
• Imran, M. Y., Elahi, N. S., Abid, G., Ashfaq, F., & Ilyas, S. (2020). Impact of perceived organizational support on work engagement: mediating mechanism of thriving and flourishing. Journal of Open Innovation: Technology, Market, and Complexity, 6(3), 1-18. https://doi.org/10.3390/joitmc6030082
• Işık, M. & Kama, A. (2018). Algılanan örgütsel desteğin işgören performansına etkisinde işe adanmışlığın aracı etkisi. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(3), 395-403. https://doi.org/10.18506/anemon.338253
• Kahn, W. A. (1990). Psychological Conditions of Personnel Engagement and Disengagement at Work. Academy of Management Journal, 33(4), 692-724. https://doi.org/10.5465/256287
• Kalaycı, Ş. (2010). Faktör Analizi, İçinde, Ş. Kalaycı (Ed.), SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri, ss.319-331, Asil Yayın Dağıtım, Ankara.
• Kanısıcak, İ. (2018). Tükenmişlik ile İşe Adanmışlık Arasındaki İlişki: Beyaz Yakalı Çalışanlar ve Öğretmenler Karşılaştırılması. İstanbul Arel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Ana Bilim Dalı, İşletme Yönetimi Bilim Dalı (Yayımlanmamış Yüksek lisans Tezi), İstanbul.
• Karaalioğlu, Z. F. (2019). Algılanan Örgütsel Destek İle İş Performansı İlişkisinde Örgütsel Özdeşlememe, İş Tatmini ve Örgütsel Vatandaşlık Davranışının Aracı Rolü. İstanbul Ticaret Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Ana Bilim Dalı, İşletme Bilim Dalı (Yayımlanmamış Doktora Tezi), İstanbul.
• Karadeniz, G. (2019). Algılanan Örgütsel Destek ve İşin Anlamlılığının Performans Üzerine Etkisinde İşte Kendini Yetiştirmenin Rolü. Süleyman Demirel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Ana Bilim Dalı (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Isparta.
• Kayış, A. (2010). Güvenilirlik Analizi, İçinde, Ş. Kalaycı (Ed.), SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri, ss. 401-419, Asil Yayın Dağıtım, Ankara.
• Koçak, Ö. E. (2017). How Employees Thrive at Work? Importance Of Relatıonshıp Qualıty, Person-Job Fıt and Recovery Experıences After Work Hours. Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme (İngilizce) Ana Bilim Dalı, Örgütsel Davranış Bilim Dalı (Yayımlanmamış Doktora Tezi), İstanbul.
• Kültür ve Turizm Bakanlığı, (2022, Mayıs). Turizm İstatistikleri. https://yigm.ktb.gov.tr/TR-9851/turizm-istatistikleri.html, Erişim Tarihi: 05.05.2022.
• Leiter, M. P., & Bakker, A. B. (2010). Work Engagement: Introduction. in Bakker, A. B. & Leiter, M. P. (Eds.), Work Engagement: a Handbook of Essential Theory and Research, pp. 1-9. Psychology Press, New York. MacKinnon, D.P., Lockwood, C. M., and Williams, J. (2004). Confidence limits for the indirect effect: distribution of the product and resampling methods. Multivariate Behavioral Research, 39(1), 99-128. https://doi.org/10.1207/s15327906mbr3901_4
• Meriç, E., Öztürk Çiftci, D. & Yurtal, F. (2019). Algılanan örgütsel ve işe adanmışlık arasındaki ilişkinin incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 27(1), 65-74. https://doi.org/10.24106/kefdergi.2296
• Özdemir, B., Özcan, H. M. & Yalçınkaya, A. (2019). Algılanan örgütsel destek ve çalışmaya tutkunluk arasındaki ılişkide örgütsel güvenin aracı rolü: Akademisyenler üzerine bir araştırma. Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(2), 706-724. https://doi.org/10.33905/bseusbed.640815
• Podsakoff, P. M., & Organ, D. W. (1986). Self-reports in organizational research: Problems and prospects. Journal of management, 12(4), 531-544.
• Porath, C., Spreitzer, G., Gibson, C., & Garnett, F. G. (2012). Thriving at work: Toward its measurement, construct validation and theoretical refinement. Journal of Organizational Behavior, 33(2), 250-275. https://doi.org/10.1002/job.756
• Rahaman, S. H. (2022). Formalization and employee thriving at work: A moderated mediation model including work engagement and centralization. Personnel Review, 51(9), 2460. DOI 10.1108/PR-03-2021-0223
• Rhoades, L., & Eisenberger, R. (2002). Perceived organizational support: A review of the literature. Journal of Applied Psychology, 87(4), 698-714. https://doi.org/10.1037/0021-9010.87.4.698
• Rhoades, L., Eisenberger, R., & Armeli, S. (2001). Affective commitment to the organization: The contribution of perceived organization support. Journal of Applied Psychology, 86(5), 825-836. https://doi.org/10.1037/0021-9010.86.5.825
• Ryan, R. M., Weinstein, N., Bernstein, J., Brown, K. W., Mistretta, L., & Gagne, M. (2010). Vitalizing effects of being outdoors and in nature. Journal of Environmental Psychology, 30(2), 159-168. https://doi.org/10.1016/j.jenvp.2009.10.009
• Saks, A. M. (2006). Antecedents and consequences of employee engagement. Journal of Managerial Psychology, 21(7), 606-619. DOI 10.1108/02683940610690169
• Saldamlı, A. (2016). Bilimsel Araştırma ve Sunum Teknikleri, Detay Yayıncılık, Ankara.
• Schaufeli, W. B., & Bakker, A. B. (2004). Job demands, job resources, and their relationship with burnout and engagement: A multi‐sample study. Journal of Organizational Behavior, 25(3), 293-315. https://doi.org/10.1002/job.248
• Schaufeli, W. B., Salanova, M., González-Romá, V., & Bakker, A. B. (2002). The measurement of engagement and burnout: A two sample confirmatory factor analytic approach. Journal of Happiness Studies, 3(1), 71-92.
• Schaufeli, W. B., Shimazu, A., Hakanen, J., Salanova, M., & De Witte, H. (2019). An ultra-short measure for work engagement: The UWES-3 validation across five countries. European Journal of Psychological Assessment, 35(4), 577–591. DOI: 10.1027/1015-5759/a000430
• Schermelleh-Engel, K., Moosbrugger, H., & Müller, H. (2003). Evaluating the fit of structural equation models: Tests of significance and descriptive goodness-of-fit measures. Methods of Psychological Research Online, 8(2), 23-74.
• Spreitzer, G., Sutcliffe, K., Dutton, J., Sonenshein, S., & Grant, A. M. (2005). A socially embedded model of thriving at work. Organization Science, 16(5), 537–549. https://doi.org/10.1287/orsc.1050.0153
• Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2013). Using Multivariate Statistics (Sixth edition). Pearson Education, United States.
• Taşgit, Y. E. (2013). İş Çevresi, Kurum Kültürü ve İşletme Stratejileri Arasındaki İlişkiler: Otel İşletmeleri Üzerine Bir Araştırma. Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Ana Bilim Dalı (Yayınlanmamış Doktora Tezi), Gebze.
• Van der Walt, F. (2018). Workplace spirituality, work engagement and thriving at work. SA Journal of Industrial Psychology, 44, 1-10. DOI: 10.4102/sajip.v44i0.1457
• Walumbwa, F. O., Cropanzano, R., & Goldman, B. M. (2011). How leader–member exchange influences effective work behaviors: Social exchange and internal–external efficacy perspectives. Personnel psychology, 64(3), 739-770. https://doi.org/10.1111/j.1744-6570.2011.01224.x
• Wang, X., Zheng, X., & Zhao, S. (2022). Repaying the debt: An examination of the relationship between perceived organizational support and unethical pro-organizational behavior by low performers. Journal of Business Ethics, 179(3), 697-709. https://doi.org/10.1007/s10551-021-04809-0
• Zagenczyk, J. T. (2006). A Social Influence Analysis of Perceived Organizational Support. University Of Pittsburgh, Doctoral Thesis.
• Zhai, Y., Cai, S., Chen, X., Zhao, W., Yu, J., & Zhang, Y. (2023). The relationships between organizational culture and thriving at work among nurses: The mediating role of affective commitment and work engagement. Journal of Advanced Nursing, 79, 194-204. https://doi.org/10.1111/jan.15443