Turizm destinasyonlarında yaşayan yerel halkın yerleşik yabancılara ilişkin algılamalarının bütünleşik tehdit teorisi kapsamında değerlendirilmesi: Alanya örneği

Yıl 2024, Cilt: 6 Sayı: 2, 274 - 286, 31.12.2024

Cansu Solmaz , Mevlüt Uyar

https://doi.org/10.53601/tourismandrecreation.1444975

Öz

Bu çalışmanın amacı; bütünleşik tehdit teorisi doğrultusunda, Türkiye’nin önemli turizm destinasyonlarından biri olan Alanya’daki yerel halkın yerleşik yabancılara ilişkin tehdit algılamalarının değerlendirilmesidir. Çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden fenomenoloji deseni kullanılmış, farklı meslek gruplarından 10 kişi ile yarı-yapılandırılmış görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Veriler, MAXQDA programı kullanılarak Braun ve Clarke’ın (2006) altı aşamalı tematik analizi ile çözümlenmiştir. Çalışma sonucunda Alanya’ da yerel halkın bütünleşik tehdit teorisinde öne sürülen dört boyutta tehditler algıladığı görülmüştür. Gerçek tehditler boyutunda özellikle ekonomik tehditlerin, sembolik tehditler boyutunda ise kültürel değerlerde yozlaşma ve değişimlerin ön plana çıktığı görülmüştür. Çalışmada ayrıca yerel halkın yerleşik yabancılara ilişkin olumsuz kalıp yargıları ve gruplar arası etkileşim sırasında ortaya çıkan endişeler ortaya konmuştur. Çalışma, turizm destinasyonlarında yaşayan yerel halkın yerleşik yabancılara ilişkin tehdit algılamalarını ilk defa bütünleşik tehdit teorisi ile ele alarak hem ilgili alanyazına katkı sağlamakta hem de yerel yönetimler için çıkarımlar sunmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Yerleşik Yabancı, Bütünleşik Tehdit Teorisi, Alanya, Turizm Destinasyonu, Yerel Halk

Evaluation of the perceptions of local people living in tourism destinations towards resident foreigners within the scope of integrated threat theory: the case of Alanya

Öz

This study aims to evaluate the threat perceptions of local people in Alanya, one of the important tourism destinations of Turkey, towards resident foreigners in line with the integrated threat theory. The study used phenomenology design, one of the qualitative research methods and included semi-structured interviews conducted with 10 people from different occupational groups. Data were analyzed with Braun and Clarke's (2006) six-stage thematic analysis using the MAXQDA program. The study indicated that local people in Alanya perceive threats in four dimensions proposed in the integrated threat theory. In the dimension of real threats, especially economic threats and in the dimension of symbolic threats, corruption and changes in cultural values came to the fore. The results also revealed the negative stereotypes of local people about resident foreigners and the concerns that arise during intergroup interaction. The study contributes to the related literature by addressing the threat perceptions of local people living in tourism destinations regarding resident foreigners with the integrated threat theory for the first time and suggests implications for local governments.

Anahtar Kelimeler

resident foreigners, integrated threat theory, Alanya, tourism destination, local people

Kaynakça

• Açıkalın, F. (2010). Alanya Alman’ını Kaybederken, Turizm Güncel. https://www.turizmguncel.com/makale/alanya-almanini-kaybederken-m405.html.Erişim Tarihi: 25.01.2024
• Akdeniz Turistik Otelciler ve İşletmeciler Birliği (AKTOB) (2023, Kasım). Antalya’nın Yerleşik Yabancı Nüfus Oranı 102,643’e Ulaştı, https://l24.im/FI0QrY, Erişim tarihi: 28.11.2023.
• Alanya Ticaret ve Sanayi Odası (ALTSO) (2022, Temmuz). Alanya’da konaklama sektörünün gelişimi ve mevcut durumunun analizi. Alanya’da Konaklama Sektörünün Gelişimi. https://www.altso.org.tr/yayinlarimiz/raporlar-ve-dosyalar/alanyada-konaklama-sektorunun-gelisimi/ Erişim Tarihi: 08.07.2022.
• Alanya Ticaret ve Sanayi Odası Ekonomik Raporu (ALTSO), (2022, Eylül). https://www.altso.org.tr/yayinlarimiz/alanya-ekonomik-rapor/alanya-ekonomik-rapor-2022/ Erişim Tarihi: 14.09.2022.
• Baltacı, F. (2011). İkinci Konut Turizmi Kapsamında Antalya'da Konut Edinen Yabancıların Kentin Sosyal, Kültürel ve Ekonomik Yapısına Etkileri, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Akdeniz Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Antalya.
• Barut, K. N. (2019). Türkiye’ye Yönelik Yabancı Göçünün Kentleşme, Kent Kültürü Ve Gündelik Yaşam Pratikleri Üzerine Etkisi: Alanya Örneği, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Karaman.
• Braun, V., & Clarke, V. (2006). Using thematic analysis in psychology, Qualitative research in psychology, 3(2), 77-101.
• Charmaz, K. (2006). Constructing grounded theory: A practical guide through qualitative analysis. Sage, Thousand Oaks, California.
• Creswell, J. W. (2016). Araştırma Deseni: Nitel, Nicel ve Karma Yöntem Yaklaşımları. (Çev. Ed.:), S. B. Demir, Eğiten Kitap, Ankara.
• Croucher, S. M. (2013). Integrated threat theory and acceptance of immigrant assimilation: An Analysis of Muslim immigration in Western Europe, Communication Monographs, 80(1), 46-62.
• Çınar, M. (2024, Şubat, 25). Antalya’dan kaçan Ruslar kiraları düşürdü, Hürriyet gazetesi. https://www.hurriyet.com.tr/ekonomi/antalyadan-kacan-ruslar-kiralari-dusurdu-42404314.
• Dirlik, M. (2009). Fethiye'de Mülk Sahibi Yerleşik Yabancıların Sosyo-Kültürel ve Ekonomik Durumunu Betimlemeye Yönelik Sosyolojik Bir Araştırma, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Durgun, S. (2018). Al(m)anya: “Tatlı vatan”? Emekli göçü ve yerel etkileri, Senex: Yaşlılık Çalışmaları Dergisi, 2(2), 59-73.
• Dünya, (2023, Aralık). Antalya'da Memurlar Tayin İstiyor: Günde 60 Dava, https://www.dunya.com/sektorler/emlak/antalyada-memurlar-tayin-istiyor-gunde-60-dava-haberi-683452 Erişim tarihi: 12.12.2023.
• Euronews, (2023, Aralık). Yabancılar Türkiye'den ne kadar konut aldı?. https://tr.euronews.com/2022/08/01/son-10-yilda-yabancilar-341-bin-konut-aldi-bin-konutun-25i-yabancilara-gitti, Erişim tarihi: 15.12.2023.
• Hall, C. M. (2014). Second home tourism: An international review, Tourism Review International, 18(3), 115-135.
• Islam, R. M., & Hewstone, M. (1993). Dimensions of contact as predictors of intergroup anxiety, perceived outgroup variability, and out-group attitude: An integrative model, Personality and Social Psychology Bulletin, 19, 700710.
• Kağıtçıbaşı, Ç., & Cemalcılar, Z. (2017). Dünden Bugüne İnsan ve İnsanlar Sosyal Psikolojiye Giriş. Evrim Yayınları, İstanbul.
• Kavacık, S. Z., Kavacık, M., İnal, M. E., & Durna, U. (2014). Alanya’daki yerleşik yabancıların milliyetlerine göre satın alma davranışlarının incelenmesi, Akdeniz İİBF Dergisi, 14(28), 84-102.
• Kısa Dalga (2023, Aralık). Rus ve Ukraynalı Etkisi: Antalya'da Neler Oluyor?, https://kisadalga.net/haber/detay/rus-ve-ukrayna-etkisi-antalyada-neler-oluyor_53753, Erişim tarihi: 08.12.2023.
• King, R., Warnes, A. M., & Williams, A. M. (1998). International retirement migration in Europe, International Journal of Population Geography, 4(2), 91-111.
• Landis, J. R. & Koch, G. G. (1977). An application of hierarchical kappa-type statistics in the assessment of majority agreement among multiple observers, Biometrics, 33(2), 363-374.
• Lawrence, D. F. (2011). Immigration attitudes in Latin America: Culture, economics, and the Catholic Church, The Latin Americanist, 55, 143-170.
• Lippmann, W. (1998). Public Opinion: With A New Introduction by Micheal Curtis. Transaction Publishers, New Branswick and London.
• Matarrita-Cascante, D., Sene-Harper, A., & Stocks, G. (2015). International amenity migration: Examining environmental behaviors and influences of amenity migrants and local residents in a rural community, Journal of Rural Studies, 38, 1-11.
• Monterrubio, C. (2016). The impact of spring break behaviour: An integrated threat theory analysis of residents' prejudice, Tourism Management, 54, 418-427.
• Moss, L. A. G. (1994). Beyond tourism: The amenity migrants, İçinde, M. Mannermaa, S Inayatullah & R. Slaughter (Eds.), In Coherence and Chaos in Our Uncommon Futures: Visions, Means, Actions, ss. 121-128, Finland Futures Research Centre: Turku, Finland.
• Muratlı, O. M. (2023, Aralık, 10). İşte Alanya’daki Suriyeli, Rus ve Ukraynalı Seçmen Sayısı, Manşet Haber, https://www.mansetalanya.com/siyaset/iste-alanya-daki-suriyeli-rus-ve-ukraynali-secmen-sayisi-h32707.html.
• Olaghere, A. (2023). Impacts of tourism on residents: an analysis of the integrated threat theory, Anatolia, 34(1), 89-103.
• Ono, M. (2008). Long-stay tourism and international retirement migration: Japanese retirees in Malaysia, Senri Ethnological Reports, 77, 151-162.
• O'Reilly, K. (2007). Emerging Tourism Futures: Residential Tourism And Its Implications, İçinde, C. Georoy & R. Sibley (Ed.), Going Abroad: Travel, Tourism, and Migration. Cross-Cultural Perspectives on Mobility, ss.144-157, Cambridge Scholars Publishing, Newcastle upon Tyne.
• O'Reilly, K., & Benson, M. (2009). Lifestyle Migration: Escaping to the Good Life? İçinde, M. Benson & K. O'Reilly (Ed.), Lifestyle Migrations: Expectations, Aspirations and Experiences, ss. 1-13, Ashgate.
• Özbek, Ç., & Şahan, İ. E. (2016). Yabancı yerleşimcilerin toplumsal aidiyetlerinin yerelde kurulma pratikleri: The Post gazetesi örneği, Süleyman Demirel Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, (38), 159-182.
• Özerim, M. G. (2012). Emekli göçleri rotasında Türkiye: Avrupalı emekli göçmenlerin Türkiye’yi tercih etme nedenleri ve Türkiye algıları, Yaşar Üniversitesi E-Dergisi, 7(28), 4766-4787.
• Özgürel, G., & Avcıkurt, C. (2018). Yerleşik yabancıların turizme etkileri: Marmaris ilçesi örneği, Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 15(1), 195-225.
• Özgürel, G., & Avcıkurt, C. (2020). Turizm destinasyonlarında turistin temsilcisi olarak yerleşik yabancıların yerel halk ile sosyal etkileşimleri ve sosyal etkileşimde kalış süresinin etkisi, Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 4(2), 776-796.
• Öztürk, N., & Yarar, G. (2018). Alanya yabancılar meclisi: Yabancıların yerel yönetime katılım örneği, Milletlerarası Hukuk ve Milletlerarası Özel Hukuk Bülteni, 38(2), 423-440.
• Öztürk, Y., Akdu, U., & Akdu-Akasya, S. (2007). Yabancı turistlerin konut/devre mülk satın almalarının yöre halkı üzerindeki sosyal ve kültürel etkileri: Fethiye örneği. Gazi Üniversitesi Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, 2, 11-29.
• Riek, B., Mania, E. & Gaertner, S. (2006) Intergroup threat and outgroup attitudes: A metaanalytic review, Personality and Social Psychology Review, 10(4), 336–353.
• Saatcı, G., & Avcıkurt, C. (2016). Cross-cultural tourist attitudes: a search within the scope of integrated threat theory. Journal of the Human & Social Science Researches, 5(8), 2541-2563.
• Saatcı, G., & Güdü Demirbulat, Ö. (2019). Arap turistlerin Türklere yönelik önyargılarının değerlendirilmesi: Doğu Karadeniz Bölgesi örneği, Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 3(3), 660-675.
• Sağır, A. (2011). Kültürel bütünleşme bağlamında Antalya'nın Finike İlçesi'ne yerleşen turistlerin sosyolojik çözümlemesi, Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 22(1), 49-64.
• Sastry, M. L. (1992). Estimating the economic impacts of elderly migration: An input-output analysis, Growth and Change, 23(1), 54-79.
• Sever, I., & Ersoy, A. (2017). Araştırma görevlilerinin gözünden danışmanlık ve doktora süreçleri. Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 7(1), 183-202.
• Sözcü, (Nisan, 2019). Alanya'da Rus Asıllı Aday 4 Partiyi Geride Bıraktı, https://www.sozcu.com.tr/alanyada-rus-asilli-aday-4-partiyi-geride-birakti-wp4264756, Erişim tarihi: 25.02.2024.
• Stephan, C. W., Stephan, W. C., Demitrakis, K. M., Yamada, A. M., & Clason, D. L. (2000). Women's attitudes toward men an integrated threat theory approach, Psychology of women Quarterly, 24(1), 63-73.
• Stephan, W. G, & Renfro, L. (2002). The Role of Threat in Intergroup Relations, İçinde, D. Mackie & E. Smith (Ed.), From Prejudice to Intergroup Emotions: Differentiated Reactions to Social Groups, ss. 191-207, Psychology Press, New York.
• Stephan, W. G., & Stephan, C. W. (2000). An Integrated Threat Theory of Prejudice, İçinde, S. Oskamp (Ed.), Reducing Prejudice and Discrimination, ss. 23-45, Lawrence Erlbaum, Mahwah, NJ.
• Stephan, W. G., Boniecki, K. A., Ybarra, O., Bettencourt, A., Ervin, K. S., Jackson, L. A., ... & Renfro, C. L. (2002). The role of threats in the racial attitudes of Blacks and Whites, Personality and Social Psychology Bulletin, 28(9), 1242-1254.
• Stephan, W. G., Ybarra O., & Bachman, G. (1999). Prejudice toward immigrants, Journal of Applied Social Psychology, 29 (11), 2221-2237.
• Stephan, W.G., & Stephan, C.W. (1996). Predicting prejudice, International Journal of Intercultural Relations, 20, 409426.
• Südaş, İ. (2005). Türkiye’ye Yönelik Göçler ve Türkiye’de Yaşayan Yabancılar: Alanya Örneği, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Südaş, İ. (2009). Uluslararası emekli göçünün Türkiye kıyı kentleri üzerindeki etkileri, V. Ulusal Coğrafya Sempozyumu, 16-17 Ekim 2008, ss. 135-146, Ankara.
• Südaş, İ. (2012). Avrupa Ülkelerinden Türkiye’nin Batı Kıyılarına Yönelik Göçler: Marmaris Kuşadası ve Ayvalık İlçelerinde Karşılaştırmalı Bir Araştırma, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Südaş, İ., & Mutluer, M. (2010). Daha iyi bir hayata doğru: “yaşam biçimi göçü”, Ege Coğrafya Dergisi, 19(1), 31-47.
• Uluslararası Stratejik Araştırmalar Kurumu (USAK) (2008). Yerleşik Yabancıların Türk Toplumuna Entegrasyonu, USAK yayınları, Ankara.
• Uzun, A.., & Özkan, O. (2019). Emekli göçü literatürünün değerlendirilmesi, Doğu Coğrafya Dergisi, 24(41), 141-152.
• Üngüren, E., & Kaçmaz, Y. Y. (2021). Identifying the factors affecting second-home purchase decisions of foreigners in Turkey: An exploratory mixed-method approach, Tourism: An International Interdisciplinary Journal, 69(2), 163-179.
• Walters, W. H. (2000). Types and patterns of later‐life migration. Geografiska Annaler: Series B, Human Geography, 82(3), 129-147.
• Ward, C., & Berno, T. (2011). Beyond social exchange theory: Attitudes toward tourists, Annals of Tourism Research, 38(4), 1556-1569.
• Williams, A. M., & Hall, C. M. (2000). Tourism and migration: New relationships between production and consumption, Tourism Geographies, 2(1), 5-27.
• Yalçın, H. (2022). Bir araştırma deseni olarak fenomenoloji. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 22(Özel Sayı 2), 213-232.
• Yeni Alanya, (Aralık, 2022). Alanya'da Yerleşik Yabancı Sayısında Rekor. https://www.yenialanya.com/haber/9424567/alanyada-yerlesik-yabanci-sayisinda-rekor Erişim tarihi: 12.12.2023.
• Yirik, Ş., Uslu, A., & Küçük, F. (2015). Yerleşik yabancıların Türkiye’ye ilişkin sosyo kültürel algılarının demografik özelliklerine göre incelenmesi, Bartın Üniversitesi İİBF Dergisi, 6(11), 263-282.