Türkiye’de Kadın Girişimciliğin Sosyal Hizmet Bağlamında İncelenmesi

Yıl 2020, Cilt: 1 Sayı: 2, 134 - 154, 18.12.2020

Ömer Uyanık

Öz

Girişimcilik; en temel ve genel ifade ile risk alarak kâr etme amacı taşıyan ve bu yönde işe atılan kişinin yaptığı tüm aktivite ve atılımlardır. Girişimcilik insanlık tarihinde çok eski zamanlara kadar dayanmaktadır. Ancak Girişimcilik Sanayi Devrimi ve sonrasında daha fazla ivme kazanmıştır. Bu dönemde ivme kazanan başka bir alan ise Sosyal Hizmet alanıdır. Birbirine paralel olarak yükselişe geçen bu iki kavramın kesiştiği nokta ise Sosyal Girişimcilik kavramıdır. Sosyal Girişimcilik kavramını açıklamak için birçok tanım olsa da genel bir ifade ile kâr amacı güdülmeden, topluma fayda sağlamayı amaçlayan, inovatif yaklaşımlar olarak tanımlanmaktadır. Bu tanım doğrultusunda “sosyal girişimci” ise para kazanma amacı gütmese de toplumsal fayda sağlama anlamında para kazanması gereken cesur, yenilikçi kişilerdir. Sosyal girişimcilik tanımından anlaşılacağı üzere sosyal girişimcilik, sosyal hizmetlerin ötesinde bir alandır. Ülkemizde ve birçok ülkede sosyal hizmetin “sosyal yardım” gibi algılandığı araştırmalarda görülmektedir. Sosyal girişimciliğin farkının dünyada algılandığı ve yaygınlaştığı yıllar 1980 leri gösterse de ülkemizde bu zaman 2000’li yılların başında görülmektedir. Ülkemizde başlayan sosyal girişimler incelendiğinde erkek girişimcilere yönelik olduğu anlaşılmaktadır. Buna karşın toplum yapısı içerisinde kadınların rol ve görevlerindeki değişimler, kadınların iş hayatındaki sayılarının artması ve buna bağlı olarak sosyal hizmet alanında kadınlar açısından değişimler kadın girişimciliğini ortaya çıkarmıştır. Bu çalışmada Türkiye’de kadın girişimcilik ve bu alanda yapılan çalışmalar incelenecektir.

Anahtar Kelimeler

Sosyal Girişimcilik, Sosyal Hizmet, Sosyal Girişimci, Kadın Girişimci

Investigation of Women's Entrepreneurship in the Context of Social Work in Turkey

Öz

Entrepreneurship; In the most basic and general sense, they are all activities and breakthroughs that aim to profit by taking risks and result in this business. Entrepreneurship dates back to ancient times in human history. But Entrepreneurship gained more momentum during and after the Industrial Revolution. Another area where these works gain momentum is Social Work. The intersection point of these two concepts, which are on the rise parallel to each other, is Social Entrepreneurship. Although there are many definitions to explain the concept of Social Entrepreneurship, it is generally defined as innovative approaches that aim to benefit the society without seeking profit. In line with this definition, “social entrepreneurs” are brave, innovative people who need to earn money in terms of social benefit even though they do not aim to earn money. As can be understood from the definition of social entrepreneurship, social entrepreneurship is a field beyond social services. Studies show that social work is perceived as “social assistance” in our country and in many countries. Although the years when the difference of social entrepreneurship was perceived and widespread in the world show in the 1980s, this time is seen in the early 2000s in our country. When the social enterprises that started in our country are examined, it is understood that they are aimed at male entrepreneurs. On the other hand, the changes in the roles and duties of women in the social structure, the increase in the number of women in business life and the changes in terms of women in the field of social work have revealed women's entrepreneurship. This female entrepreneurship in Turkey in the work and studies in this area will be examined.

Anahtar Kelimeler

Social entrepreneurship, social work

Kaynakça

• AİLE, ÇALIŞMA VE SOSYAL HİZMETLER BAKANLIĞI, (2018, Nisan 26) https://www.ailevecalisma.gov.tr/ksgm/ulusal-eylem-planlari/kadinin-guclenmesi-strateji-belgesi-ve-eylem-plani-2018-2023/
• ALTUN, F. (2019). İşyerinde sosyal hizmet uygulamalarının çalışanların iş tatminine ve örgütsel bağlılığına etkisi. Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• ASLAN,G., ARAZA,A., BULUT, Ç.(2012). Sosyal Girişimciliğin Kavramsal Çerçevesi, Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi,7(2),1-18.
• BFİT, (2020, Nisan 28) https://b-fit.com.tr/pages/hikayemiz
• CÜCEOĞLU, D. (2006). İnsan ve Davranışı. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• ÇABUK,S.,DOĞAN SÜDAŞ, H.,ARAÇ, S.(2015). Kadın Girişimcilerin İş Yaşam Süreçlerinin İncelenmesi: Adana İlindeki Girişimciler Üzerine Bir Uygulama, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi,12(31),423-441
• ÇÖPMADAM, (2020, Nisan 28) http://www.copmadam.com/tr/about-us/
• DEMİR, Ö. (2014). “Sivil Toplum Kuruluşları”, “Sosyal Girişimcilik”, “Kurumsal Sosyal Sorumluluk” ve “Sosyal İşletme”. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2 (6), 347 – 356.
• DUYAN, V. (2003). Sosyal Hizmetin İşlev ve Rolleri, Toplum ve Sosyal Hizmet Dergisi,14(2),1-22
• HARMONİ KADIN KOOPERATİFİ, (2020, Mayıs 1) https://harmoniyiz.com/hakkimizda/
• IFE, J. (2017). İnsan Hakları ve Sosyal Hizmet. Ankara: Nika Yayınevi
• İLTER, B. Girişimcilik Sürecinde Kadın Girişimcilerin Karşılaştıkları Sorunların Analizi: Kagider Örneği,Doktora Tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2008.
• KADIN BALIKÇILAR DERNEĞİ, (2020, Nisan 30) http://kadinbalikcilardernegi.org/varolus-nedenimiz/
• KADIN MERKEZİ, (2020, Nisan 30) https://www.kamer.org.tr/icerik_detay.php?id=270
• KÜÇÜK VE ORTA ÖLÇEKLİ İŞLETMELERİ GELİŞTİRME VE DESTEKLEME İDARESİ BAŞKANLIĞI (KOSGEB), (2020a, Nisan 26) https://www.kosgeb.gov.tr/site/tr/genel/detay/337/vizyon-ve-misyon
• KÜÇÜK VE ORTA ÖLÇEKLİ İŞLETMELERİ GELİŞTİRME VE DESTEKLEME İDARESİ BAŞKANLIĞI (KOSGEB), (2020b, Nisan 26) https://www.kosgeb.gov.tr/site/tr/genel/detay/7334/kosgebden-girisimci-kadinlara-5-yilda-1-milyar-liralik-destek
• KÜMBÜL GÜLER, B. (2011). Yoksullukla Mücadelede Sosyal Girişimcilik: Ashoka Üyelerinden Sosyal Yenilikçi Örnek Uygulamalar, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi,13(3),79-111.
• ÖZDEVECİOĞLU, M., CİNGÖZ, A.(2009). Sosyal Girişimcilik ve Sosyal Girişimciler: Teorik Çerçeve, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi,1(32),91-95.
• ÖZEREN, E.,SAATÇİOĞLU, Ö.Y.(2016). Sosyal Girişimcilikte İnovasyon ve Farklılıkları Yönetmek: Çöp(m)adam Örneği, Girişimcilik ve İnovasyon Yönetimi Dergisi,5(1), 71-96
• ÖZTÜRK, M.D. Türkiye’de Kadın Girişimcilik: Kadınları Girişimciliğe Yönelten Faktörler, Karşılaştıkları Sorunlar Ve Çözüm Önerileri. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Ticaret Üniversitesi, 2016.
• ÖZYILMAZ,A.M. Türkiye’de Kadın Girişimciliği Ve Girişimci Kadınların Karşılaştıkları Sorunlar Üzerine Bir Araştırma, Yüksek Lisans Tezi, Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2016.
• PHOCA, (2020, Nisan 28) https://www.phocagoods.com/tr/story
• SOYSAL, A. (2010). Kadın Girişimcilerin Özellikleri, Karşılaştıkları Sorunlar ve İş Kuracak Kadınlara Öneriler: Kahramanmaraş İlinde Bir Araştırma, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İibf Dergisi, 5(1), 71-95.
• SÖNMEZ,A., ARIKER, Ç.,TOKSOY,A. (2016). Dünya’da ve Türkiye’de Sosyal Girişimciliğin Gelişimi. Sosyal Ve Beşeri Bilimler Araştırmaları Dergisi, 17(37),102-121.
• ŞAHİN TAŞĞIN, N.(2017). Yoksulluk İnsan Hakları ve Sosyal Hizmetler. Ankara: Nika Yayınevi.
• ŞİMŞEK, G., ALTUN, F. (2020). Sosyal Belediyecilikte Sosyal Hizmetlerin ve Sosyal Girişimci Faaliyetlerin Rolü. Sosyal Çalışma Dergisi, 4(1), 55-61.
• TAŞ Y., ŞİMŞEK, İ.(2017). Türkiye Ve Dünya’dan Sosyal Girişimcilik Örnekleri Ve İstihdama Katkıları.Emek ve Toplum Dergisi, 6(16),480-497.
• TÜRKİYE ESNAF VE SANATKÂRLAR KONFEDERASYONU, (2020, Nisan 28) https://www.tesk.org.tr/view/menu/goster.php?Guid=9196fadc-f1d9-11e9-b001-54213e5f8f01
• TÜRKİYE İŞ KURUMU , (2018). İşkur’la Hayalini Gerçeğe Dönüştüren Kadınlar. İstihdam3İ Dergisi, Erişim Adresi: https://media.iskur.gov.tr/26547/istihdamda3i-26-sayi-ek-iskurla-hayallerini-gercege-donusturen-girisimci-kadinlar.pdf
• TÜRKİYE KADIN GİRİŞİMCİLER DERNEĞİ, (2020, Nisan 24) https://www.kagider.org/kurumsal/kagider-hakkinda. TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ (TOBB), (2020a, Nisan 28) https://www.tobb.org.tr/Sayfalar/Kurulus_Gorev_Organ.php
• TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ (TOBB), (2020b, Nisan 28) https://www.tobb.org.tr/TOBBKadinGirisimcilerKurulu/Sayfalar/Hakkimizda.php
• TÜRKMEN, B. (2015). Sosyal Hizmet Tarihi
• YILDIRIM, B., TUNCAY, T.(2019). Sosyal İnovasyonun Ve Sosyal Girişimciliğin Sosyal Hizmet Mesleğinin Geleceğindeki Rolü, Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 37(1),169-187.
• YILMAZ, A.S.(2014), Bir Sosyal Değişim Ajanı Olarak Girişimcilik Eğitimi, Zeitschrift für die Welt der Türken Dergisi, 1(6),297-310.