Toplumsal Cinsiyet Bağlamında Göç Sürecinde Kadın ve Erkek

Yıl 2022, Cilt: 3 Sayı: 1, 26 - 37, 31.07.2022

Hilal Küçük

Öz

Zorlu yaşam koşulları, savaşlar, toplumsal baskılar, yoksulluk, daha iyi imkanlarda yaşama isteği insanların göç ederek yeni bir yerde yaşam kurmalarının nedeni olabilmektedir. Göç, insanların bulunduğu kötü koşullardan uzaklaşmak için bir fırsat olabilirken yeni zorlukları da beraberinde getirebilmektedir. Göç yolculuğuna çıkan farklı grupların yaşadıkları zorluklar da farklılaşabilmektedir. Kadınlar dezavantajlı gruplar içerisinde yer almakta, göç öncesinde, göç sürecinde, göç edilen yerlerde risklere açık hale gelmektedir. Göç eden kadın sayısının artmasıyla birlikte kadınlar göç çalışmalarında görünür olmaya başlamış ve son yıllarda kadınların merkezde olduğu toplumsal cinsiyet odaklı çalışmaların sayısı artmıştır. Toplumun, biyolojik cinsiyete yüklediği roller, anlamlar, sorumluluklar, değerler toplumsal cinsiyet kavramını oluşturabilmektedir. Toplumsal cinsiyet, sadece kadınları değil farklı düzeylerde de olsa erkekleri de olumsuz etkilemektedir. Kadınlar ve erkeklerin göç öncesi, göç süreci ve göç edilen yerdeki yaşantılarında toplumsal cinsiyet rolleri belirleyici olabilmektedir. Çalışmada toplumsal cinsiyet rollerinin kadınların ve erkeklerin göç sürecini nasıl etkilediği, toplumsal cinsiyet odaklı göç çalışmalarında erkeklere yönelik de çalışmalar yapılmasının gerekliliği, göç sürecinde toplumsal cinsiyet rolleri nedeniyle yaşanılan zorlukların açıklanması amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Göç, Toplumsal Cinsiyet, Göç ve Kadın, Göç ve Erkek

Men And Women in The Process of Migration in The Context of Gender

Öz

Difficult living conditions, wars, social pressures, poverty, and the desire to live in better conditions can be the reason why people migrate and establish a life in a new place. While migration can be an opportunity to get away from the bad conditions people are in, it can also bring new challenges. The difficulties experienced by different groups embarking on a migration journey may also differ. Women are among the disadvantaged groups and become vulnerable to risks before, during and after migration. With the increase in the number of migrating women, women have started to be visible in migration studies and the number of gender-focused studies in which women are at the center has increased in recent years. The roles, meanings, responsibilities, and values that society imposes on biological sex can form the concept of gender. Gender negatively affects not only women but also men, albeit at different levels. Gender roles can be decisive in the pre-migration, migration process and life of women and men in the place of migration. In the study, it is aimed to explain how gender roles affect the migration process of women and men, the necessity of conducting studies for men in gender-oriented migration studies, and the difficulties experienced due to gender roles in the migration process.

Anahtar Kelimeler

Migration, Gender, Migration and Women, Migration and Men

Kaynakça

• Akıncı, B., Nergiz, A. ve Gedik, E. (2015). Uyum Süreci Üzerine Bir Değerlendirme: Göç ve Toplumsal Kabul. Göç Araştırmaları Dergisi, 1(2), 58-83.
• Arslan, C. (2019). Göç ve Toplumsal Cinsiyet İlişkisi: Suriyeli Kadınlar Ne Diyor? Ç. S. Demirtaş (Ed.), Geçmişten Günümüze Gelenek: Kültürel Değişme Ulusal Sempozyumu Bildiri Kitabı (s. 68-85) içinde. Ankara: Orta Doğu Teknik Üniversitesi Türk Halk Bilimi Topluluğu.
• Bingöl, O. (2014). Toplumsal Cinsiyet Olgusu ve Türkiye'de Kadınlık. KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 16(Özel Sayı I), 108-114.
• Bozok, M. (2011). Soru ve Cevaplarla Erkeklikler. İstanbul: Sosyal Kalkınma ve Cinsiyet Eşitliği Politikaları Merkezi Derneği (SOGEP).
• Bozok, M. (2019). Göç Sonucu Yaşanan Erkeklik Krizlerinin Bir Yüzü Olarak Erkekliğin Kaybı. Journal of Economy Culture and Society, 60, 171-185. doi:10.26650/JECS2019-0035
• Çoşkun, E. (2014). Türkiye'de Göçmen Kadınlar ve Seks Ticareti. Çalışma ve Toplum Ekonomi Hukuk Dergisi, 42(3), 185-206.
• Danış, D., Karakılıç, İ. ve Körükmez, L. (2020). Mecburiyet, Müzakere, Değişim: Suriyeli Kadınların Çalışma Deneyimleri ve Toplumsal Cinsiyet İlişkileri. İstanbul: Göç Araştırmaları Derneği (GAR).
• Dayıoğlu Oyman, R. (2016). Mültecilik Döngüsü İçinde 'Kadın' Olma: Toplumsal Cinsiyet Temelli Eşitsizlikler. D. Şaşman Kaylı, ve F. Şahin (Ed), Sosyal Politikanın Cinsiyet Halleri: Toplumsal Cinsiyet ve Sosyal Hizmet içinde (ss. 103-136). Ankara: Nika Yayınevi.
• Dedeoğlu, S. ve Ekiz Gökmen, Ç. (2020). Göç Teorileri, Göçmen Emeği ve Entegrasyon: Kadınların Yeri. K. Biehl ve D. Danış (Ed), Toplumsal Cinsiyet Perspektifinden Türkiye'de Göç Araştırmaları içinde (ss. 18-37). İstanbul: SU Gender ve GAR.
• Demirdizen, D. (2013). Türkiye’de Ev Hizmetlerinde Çalışan Göçmen Kadınlar: Yeni Düzenlemelerle Yarı Köle Emeğine Doğru mu? Çalışma ve Toplum Ekonomi Hukuk Dergisi, 38(3), 325-346.
• Demirgöz Bal, M. (2016). Toplumsal Cinsiyet Eşitsizliğine Genel Bakış. Kadın Sağlığı Hemşireliği Dergisi, 1(1), 15-28.
• Demren, Ç. (2003). Erkeklik, Ataerkillik ve İktidar İlişkileri. A. Akın (Ed), Toplumsal Cinsiyet, Sağlık ve Kadın içinde (ss. 33-44). Ankara: Hacettepe Üniversitesi Yayınları.
• Etiler, N. ve Lordoğlu, K. (2015). Göçün Öteki Yüzü: Kadın ve Sağlık. DİSKAR Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Enstitüsü Bülteni (4), 92-103.
• Göktuna Yaylacı, F. ve Çarpar, M. C. (2019). Zorunlu Göçün Görün(e)meyen Aktörleri: Temsil ve Toplumsal Cinsiyet Bağlamında Sığınmacı Erkekler. Journal of Economy Culture and Society (60), 61-85. doi: 10.26650/JECS2019-0007
• Günday, H. (2021). Zamir (1 b.). İstanbul: Doğan Kitap.
• Güney, Ü. ve Konak, N. (2016). Bolu’da Suriyeli ve Iraklı Sığınmacılar: Milliyetçilik, Erillik ve Vatandaşlık Temelinde Öteki Algısı. Alternatif Politika, 8(3), 505–535.
• İlkkaracan, İ. ve İlkkaracan, P. (1998). 1990'lar Türkiye'sinde Kadın ve Göç. O. Baydar (Ed), 75 Yılda Köylerden Şehirlere: Bilanço 98 içinde (ss. 305-322). İstanbul: Tarih Vakfı Yayınları.
• Kahya Nizam, Ö., Sallan Gül, S. ve Türkmen, E. (2020). Türkiye’de Mültecilik, Kadınlık ve Toplumsal Cinsiyet: Isparta Uydu Kentinde Yeni Bir Kadınlık İnşası Mümkün Mü? Ö. Kahya Nizam, S. Sallan Gül ve E. Türkmen (Ed), Türkiye'de Mültecilik Zorunlu Göç ve Toplumsal Uyum: Geri Dönüş mü, Birlikte Yaşam mı? içinde (ss. 310-340). İstanbul: Bağlam Yayıncılık.
• Kaya Erten, Z. ve Zincir , H. (2018). Toplumsal Cinsiyet Özellikleri Yönünden Göç. İ. Aydın Avcı (Ed), Göç ve Göçmen Sağlığı içinde (ss. 6-9). Ankara: Türkiye Klinikleri.
• Kızmaz, Z. (2018). Göç ve Suç Arasında Bir İlişki Var Mı?: Bütüncül Bir Bakış. Bitlis Eren Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(2), 562-599.
• Kurt, A. (2014). Küreselleşme Kapsamında Göç ve Emeğin Feminizasyonu (Kadınsılaşması): Trabzon Hizmet Sektöründe Yabancı Göçmen Kadın Emeği (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
• Laloğlu, P. (2018). Hegemonik Erkeklik ve Şiddet. Akademia Sosyal Bilimler Dergisi (Özel Sayı I), 393-397.
• MAZLUMDER Kadın Çalışmaları Grubu. (2014). Kamp Dışında Yaşayan Suriyeli Kadın Sığınmacılar Raporu.
• Özüdoğru, B. (2018). Yalnız Yaşayan Suriyeli Kadınlar: Adana Örneği. OPUS- Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 8(15), 1132-1162. doi: 10.26466/opus.442407
• Saraç, S. (2013). Cinsiyet ve Toplumsal Cinsiyet. L. Gültekin, G. Güneş, C. Ertung, ve A. Şimşek (Ed), Toplumsal Cinsiyet ve Yansımaları içinde (ss. 27-33). Ankara: Atılım Üniversitesi.
• Şeker, D. ve Uçan, G. (2016). Göç Sürecinde Kadın. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14(1), 200-214. doi:10.18026/cbusos.36200
• Tekke, A. (2021). Türkiye'deki Erkeklik Çalışmalarının Lisansüstü Tezler Üzerinden İncelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Kırıkkale Üniversitesi, Kırıkkale.
• Toros, A. (2008). Önsöz. Sorunlu Bölgelerde Göç içinde (ss. 9-11). Ankara: Global Strateji Enstitüsü.
• Uçar, C. (2020). Gaziantep Parça Başı Emek Piyasasının Suriyeli Kadınları: Emek, Zorunlu Göç ve Şiddet. K. Biehl ve D. Danış (Ed), Toplumsal Cinsiyet Perspektifinden Türkiye'de Göç Araştırmaları içinde (ss. 38-55). İstanbul: Su Gender ve GAR.
• Uluslararası Göç Örgütü. (2013). Göç Terimleri Sözlüğü. (R. Perruchoud ve J. Redpath - Cross, Ed)
• Yılmaz, A. (2019). Göç ve Kadın: '' Göçün Feminizasyonu'' ve Kadın Göçmenlerin Durumu. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17(1), 383-400. doi:10.18026/cbayarsos.545290
• Zeybekoğlu Dündar, Ö. (2012). Toplumsal Cinsiyet Rollerinin Televizyon Reklamlarına Yansıması. ETHOS: Felsefe ve Toplumsal Bilimlerde Diyaloglar, 5(1), 121-136.