‘’Psikolojik Danışman Adayının Danışanı Olmak’’: Danışanların Psikolojik Danışma Sürecindeki Deneyimleri

Yıl 2019, Cilt: 9 Sayı: 55, 1137 - 1177, 27.12.2019

Yıldız Kurtyılmaz Bircan Ergün Başak Deniz Güler Gamze Ülker Tümlü

Öz

Psikolojik danışman adaylarının psikolojik danışma sürecinde bilgi ve becerilerini ne kadar kullanabildiklerini ve
sürecin danışanlara ne kadar katkı sağladığını danışanların gözünden anlamak, psikolojik danışman eğitiminin
niteliğinin artırılması açısından önemli görülmektedir. Dolayısıyla bu çalışmada, Bireyle Psikolojik Danışma
Uygulaması dersi kapsamında psikolojik danışman adaylarının süpervizyon altında yürüttükleri psikolojik danışma
sürecine katılan danışanların deneyimlerini keşfetmek amaçlanmaktadır. Çalışma fenomenolojik desene dayalı nitel
bir çalışmadır. Veriler, Türkiye’de bir devlet üniversitesinde psikolojik danışman adaylarının yürüttüğü psikolojik
danışma oturumlarına katılan 22 (10 kadın, 12 erkek) danışandan, ortalama 35 dakika süren yarı yapılandırılmış
görüşmelerle toplanmıştır. Veriler tümevarım analizi yoluyla analiz edilmiş ve “Danışanların Psikolojik Danışma
Sürecinde Yaşadıkları Duygular”, “Danışanların Psikolojik Danışmana Yönelik Algıları” ve “Danışanların
Kazanımlarına İlişkin Algıları” olarak adlandırılan üç ana temaya ve her bir tema içinde çeşitli alt temalara ulaşılmıştır.
Sonuç olarak danışanların, psikolojik danışma sürecinin başlangıç, çalışma ve sonlandırma aşamalarında farklı
duygular yaşadıkları anlaşılmıştır. Ayrıca psikolojik danışman adaylarının süreçte sergiledikleri psikolojik danışma
becerileri ve kullandıkları teknikler ile sahip oldukları profesyonel tavırlar sayesinde danışanların süreçten çeşitli
kazanımlarla ayrıldıkları belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Psikolojik danışman eğitimi, danışan, psikolojik danışman adayı, bireyle psikolojik danışma uygulaması, süpervizyon

Kaynakça

• Aladağ, M., Kağnıcı, D. Y., Cihangir-Çankaya, Z., Özeke-Kocabaş, E. ve Yaka, B. (2011). Psikolojik danışman eğitiminde grupla çalışma yeterliğinin kazandırılması: Ege Üniversitesi örneği. Ege Eğitim Dergisi, 12(2), 22-43. http://dergipark.gov.tr/download/article-file/57011 adresinden 05.05.2018 tarihinde edinilmiştir.
• Arnett, J. J. (2004). Emerging adulthood: The winding road from the late teens through the twenties. Oxford University Press, Inc.. Retrieved from https://ebookcentral.proquest.com
• Atik, G., Çelik, E. G., Güç, E. ve Tutal, N. (2016). Psikolojik danışman adaylarının yapılandırılmış akran grup süpervizyonu sürecindeki metafor kullanımına ilişkin görüşleri. Ege Eğitim Dergisi, 17(2), 597 – 619. http://dergipark.gov.tr/download/article-file/262261 adresinden 04.05.2018 tarihinde alınmıştır.
• Averill, J. B. (2014). Qualitative data analysis. In M. D. Chesnay (Ed.), Nursing research using data analysis: Qualitative designs and methods in nursing (pp. 1-10). Springer Publishing Company.
• Binder, P. E., Holgersen, H., ve Nielsen, G. H. (2009). Why did I change when I went to therapy? A qualitative analysis of former patients’conceptions of successful psychotherapy. Counselling & Psychotherapy Research, 9(4), 250–256. Doi: 10.1080/14733140902898088
• Binder, P. E., Holgersen, H., ve Nielsen, G. H. (2010). What is a “good outcome” in psychotherapy? A qualitative exploration of former patients’ point of view. Psychotherapy Research, 20(3), 285–294. Doi: 10.1080/10503300903376338
• Bruce, P. (1984). Continuum of counseling goals: A framework for differentiating counseling strategies. The Personnel and Guidance Journal, 62(5), 259-263. Doi: 10.1111/j.2164- 4918.1984.tb00199.x
• Campbell, J. M.(2006). Essentials of Clinical Supervision. New Jersey: John Wiley ve Sons. Inc.
• Carroll, M. (2014). Effective Supervision for The Helping Professions. London: SAGE Publications.
• Cashwell, T.H. ve Dooley, K. (2001) The impact of supervision on counselor self-efficacy. The Clinical Supervisor, 20(1), 39-47. Doi: 10.1300/J001v20n01_03
• Corey, G. (2005). Theory and Practice of Counseling and Psychotherapy (7th ed.). Belmont, CA: Brooks/Cole.
• Cormier, H. ve Hackney, H. (2014). Counseling Strategies and Interventions. USA: Pearson.
• Creswell, J. W. (2013). Qualitative Inquiry & Research Design: Choosing among Five Approaches. USA: SAGE Publications.
• De Stefano, Mann-Feder, V., ve Gazzola, N. (2010). A qualitative study of client experiences of working with novice counsellors. Counselling and Psychotherapy Research, 10(2): 139-146. Doi: 10.1080/14733141003770713
• Dryden, W. (2008). The therapeutic alliance as an integratif framework. In W. Dryden and A. Reeves (Eds.), Key issues for counseling in action (pp. 1-19). California: Sage.
• Egan, G. (2011). Psikolojik Danışma Becerileri (Çev. Ö. Yüksel). İstanbul: Kaknüs Yayınları.
• Elliott, R. ve Wexler, M. M. (1994). Measuring the impact of sessions in process-experiential therapy of depression: The Session Impacts Scale. Journal of Counseling Psychology, 41(2), 166. Doi: 10.1037/0022-0167.41.2.166
• Elliott, R. (2008). Research on client experiences of therapy: Introduction to the special section. Psychotherapy Research, 18(3), 239-242. Doi: 10.1080/10503300802074513
• Erkan-Atik, Z., Arıcı, F. ve Ergene, T. (2014). Süpervizyon modelleri ve modellere ilişkin değerlendirmeler. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 5(42), 305-317.
• Erzen, E. (2017). Temel danışma becerileri. N. Özabacı (Ed.), Psikolojik danışma beceri ve teknikleri içinde (s. 23-84). Ankara: Vize Yayıncılık.
• Gallegos, N. (2005). Client perspectives on what contributes to symptom relief in psychotherapy: A qualitative outcome study. Journal of Humanistic Psychology, 45(3), 355–382. Doi: 10.1177/0022167805277106
• Geldard, K. ve Geldard, D. (2013). Ergenler ve gençlerle psikolojik danışma (Çev. Ed.: M. Pişkin). İstanbul: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Gladding, S. T. (2013). Counseling: A Compherensive Proffesion. USA: Pearson.
• Goldfried, M. R. (2003). Cognitive-behavioral therapy: Reflections on the evolution of a therapeutic orientation. Cognitive Therapy & Research, 27(1), 53–69. Doi: 10.1023/A:1022586629843
• Hackney, H. ve Cormier, S. (2009). The Professional Counselor: A Process Guide to Helping. Upper Saddle River: Pearson.
• Hill, C. E. ve Knox, S. (2008). Facilitating insight in counseling and psychotherapy. S. D. Brown ve R. W. Lent (Eds.), Handbook of counseling (pp. 284-302). New Jersey: John Wiley ve Sons, Inc.
• Hill, C. E., Corbett, M. M., Kanitz, B., Rios,P., Lightsey, R., ve Gomez, M. (1992). Client behavior in counseling and therapy sessions: Development of a pantheoretical measure. Journal of Counseling Psychology, 39, 539–549. Doi:10.1037/0022-0167.39.4.539
• Hill, C. E., Thompson, B. J., Cogar, M. C., ve Denman, D. W. (1993). Beneath the surface of long-term therapy: Therapist and client report of their own and each other's covert processes. Journal of Counseling Psychology, 40(3), 278. Doi:10.1037/0022-0167.40.3.278
• Holtforth, M. G., Castonguay, L. G., Boswell, J. F.,Wilson, L. A., Kakouros, A., ve Borkovec, T. D. (2007). Insight in cognitive-behavioral therapy. In L. G. Castonguay ve C. E. Hill (Eds.), Insight in psychotherapy (pp. 57–80). Washington, DC: American Psychological Association. Retrieved from file:///C:/Users/ASUS/Downloads/GrosseHoltforth2007 Insight.pdf
• King, G. (2014). Süpervizyondan yararlanmak (Çev. F. Akkoyun). W. Dryden ve A. Reeves (Ed.), Psikolojik danışma uygulamalarında temel konular içinde (s. 213-227). Ankara: Nobel.
• Krause, M. S., Howard, K. I., ve Lutz, W. (1998). Exploring individual change. Journal of Consulting and Clinical psychology, 66(5), 838. Doi:10.1037/0022-006X.66.5.838
• Larsen, D. J. ve Stage, R. (2012). Client accounts of hope in early counseling sessions: a qualitative study. Journal of Counseling and Development, 90, 45-54. Doi: https://doi.org/10.1111/j.1556-6676.2012.00007.x
• Levitt, H., Butler, M., ve Hill, T. (2006). Literature what clients find helpful in psychotherapy: Developing principles for facilitating moment-to-moment change. Journal of Counseling Psychology, 53(3), 314–324. Doi:10.1037/0022-0167.53.3.314
• McElvaney, J. ve Timulak, L. (2013). Clients' experience of therapy and its outcomes in ‘good’and ‘poor’outcome psychological therapy in a primary care setting: An exploratory study. Counselling and Psychotherapy Research, 13(4), 246-253. Doi: 10.1080/14733145.2012.761258
• Meier, S. T. ve Davis, S. R. (2010). The Elements of Counseling. USA: Brooks/Cole.
• Meydan, B. (2015). Bireyle psikolojik danışma uygulamasında Mikro Beceri Süpervizyon Modeli'nin etkililiğinin incelenmesi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 5(43), 55-68. http://dergipark.gov.tr/download/article-file/200310 adresinden 03.03.2018 tarihinde edinilmiştir.
• Muehleman, T., Pickens, B. K., ve Robinson, F. (1985). Informing clients about the limits to confidentiality, risks, and their rights: Is self-disclosure inhibited? Professional Psychology: Research and Practice, 16(3), 385-397. Doi:10.1037/0735-7028.16.3.385
• Nelson Jones, R. (2014). Uygulamalı danışmanlık ve yardım becerileri ( G. Sart, Çev.). Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Özyürek, R. (2009). Okullarda psikolojik danışma ve rehberlik uygulamaları ve öğrencilere sağlanan süpervizyon olanakları: Ulusal bir tarama çalışması. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4(32), 54-63.
• Özyürek, R. (2010). School counseling practices in Turkish universities: Recommendations for counselor educators. Egitim Arastirmalari-Eurasian Journal of Educational Research, 39, 175- 190.
• Patton, M. Q. (2002). Qualitative Research ve Evaluation Methods. USA: Sage Publications.
• Paulson, B. L., Truscott, D., ve Stuatrt, J. (1999). Clients’ perceptions of helpful experiences in counseling. Journal of Counseling Psychology, 46(3), 317-324. Doi:10.1037/0022- 0167.46.3.317
• Rivera, J. L. G. (1992). The stages of psychotherapy. European Journal of Psychiatry, 6(1), 51-58. Retrieved from http://www.psicoter.es/_arts/92_A110_10.pdf
• Roe, D., Dekel, R., Harel, G., Fenning, S., ve Fenning, S. (2006). Clients’ feelings during termination of psychodynamically oriented psychotherapy. Bulletin of the Menninger Clinic, 70(1), 68-81. Doi: 10.1521/bumc.2006.70.1.68
• Rogers, C. R. (1959). The essence of psychotherapy: A client-centered view. Annals of Psychotherapy, 1, 51-57.
• Sackett, C. R. ve Lawson, G. (2016). A Phenomenological Inquiry of Clients’ Meaningful Experiences in Counseling With Counselors‐in‐Training. Journal of Counseling ve Development, 94(1), 62-71. Doi: 10.1002/jcad.12062
• Sackett, C., Lawson, G., ve Burge, P. L. (2012). Meaningful experiences in the counseling process. The Professional Counselor, 2(3), 208–225. Retrieved from https://files.eric.ed.gov/fulltext/EJ1063144.pdf
• Santrock, J. W. (2014). Yaşam boyu gelişim (13. baskı) (Çev. Ed.: G. Yüksel). Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Seber, G. A. F. (2013). Counseling issues: A Handbook for Counselors and Psychotherapists. USA: Xlibris Corporation.
• Siviş-Çetinkaya, R. ve Karaırmak, Ö. (2012). Psikolojik danışman eğitiminde süpervizyon. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4(37), 107-121.
• Skovholt, T. M. ve Rønnestad, M. H. (2003). Struggles of the novice counselor and therapist. Journal of Career Development, 30(1), 45-58. Doi: 10.1177/089484530303000103
• Thompson, C. (2003). Clients' perceptions of the therapeutic relationship and its role in outcome (Doctoral dissertation Master Thesis, Lethbridge, Alta.: University of Lethbridge, Faculty of Education, 2003).
• Tracey, T. J. ve Ray, P. B. (1984). The stages of successful timelimited counseling: An interactional examination. Journal of Counseling Psychology, 31, 13-27. Doi: 10.1037/0022- 0167.31.1.13
• Voltan-Acar, N.(1998). Terapötik İletişim. Ankara: Ethem Matbaası.
• Yüksek Öğretim Kurulu. (2018). Yeni öğretmen yetiştirme lisans programları. http://www.yok.gov.tr/web/guest/icerik/- /journal_content/56_INSTANCE_rEHF8BIsfYRx/10279/41807946 adresinden 04.07.2018 tarihinde edinilmiştir.
• Wade, J. C. ve Jones, J. E. (2015). Strenght- Based Clinical Supervision: A Positive Psychology Approach to Clinical Training. New York: Springer Publishing Company.
• Walker, M. ve Jacobs, M. (2004). Supervision: Questions ve Answers for Counsellors and Therapists. Londra: Whurr Yayıncılık.
• Watson, V. C., Cooper, M., McArthur, K., ve McLeod, J. (2012). Helpful therapeutic processes: Client activities, therapist activities and helpful effects. European Journal of Psychotherapy & Counselling, 14(1), 77–89. Doi: 10.1080/13642537.2012.652395
• Weiser, J. C. (1969). The initial stage of a counseling relationship. Canadian Counsellor, 3(2), 10- 17.