ÇOK KRİTERLİ KARAR VERME YÖNTEMLERİ İLE MEDİKAL DEPO YERİ SEÇİMİ

Yıl 2020, Cilt: 9 Sayı: 2, 203 - 221, 31.12.2020

Selma Yapıcı Rabia Yumuşak Tamer Eren

Öz

Günümüzde arta gelen sağlık problemleri dolayısı ile ilaç ve tıbbi malzeme endüstrisine talep gittikçe çoğalmaktadır. Bu talebe istinaden yeterli kaynağın tüketicilere sunulması gerekmektedir. Talep edilen kaynakların müşterilere ulaşması için lojistik faaliyetler son derece önemlidir. Lojistik faaliyetler içerisinde depolar kilit noktalardır. Buna istinaden sağlık ürünlerini kapsayan medikal depolar için yer seçimi işletme etkinliği açısından oldukça önemlidir. Karar verici birçok kriter ve çeşitli alternatifler arasından en uygun seçeneği mevcut konum olanaklarına bakarak arazi yerini belirlemelidir. Bu nedenle medikal depo yeri seçimi problemi, çok kriterli karar verme (ÇKKV) yöntemlerinden ikisi ile ele alınmıştır. Bunlar AHP (Analytic Hierarchy Process) ve ANP (Analytic Network Process) yöntemleridir. Bu çalışmada, işletmeler için en uygun depo yerinin seçilmesi amacıyla AHP ve ANP yöntemleri ile en uygun kritere sahip bölgeye medikal depo kurulması için Yahşihan, Keskin, Delice ve Sulakyurt ilçeleri karşılaştırılmıştır.

Anahtar Kelimeler

İlaç ve tıbbi madde endüstrisi, Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleri, medikal depo yeri seçimi, Analitik Hiyerarşi Süreci, Analitik Ağ Süreci.

Kaynakça

• Abdullahi, S., Mahmud, A. R. B., & Pradhan, B. (2014). Spatial modelling of site suitability assessment for hospitals using geographical information system-based multicriteria approach at Qazvin city, Iran. Geocarto International, 29(2), 164-184. DOI: 10.1080/10106049.2012.752531
• Aktepe, A., & Ersöz, S. (2014). AHP-VIKOR ve MOORA yöntemlerinin depo yeri seçim probleminde uygulanması. Endüstri Mühendisliği Dergisi, 25, 2-15.
• Akyüz, G., & Kılınç, E. (2016). Kuruluş yeri seçiminde bulanık TOPSIS yönteminin kullanımı: sağlık sektöründe bir uygulama. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4(33), 590-608.
• Aydın, Ö. (2009). Bulanık çok ölçütlü karar yöntemleri ile Ankara için hastane yer seçimi uygulaması. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 24(2), 87-104. 87-104.
• Baran, S. (1995). Katı atık (çöp) depo yerlerinin seçimi ve inşasındaki bazı ana hususlar. Jeoloji Mühendisliği Dergisi, 46, 52-54.
• Cömert, S. E., & Yener, F. (2017). Bir gıda firması için bulanık analitik hiyerarşi prosesi ile depo yeri seçimi. Uluslar Arası İktisadi Ve İdari Bilimler Dergisi, 2(2), 161-177.
• Dağdeviren, M., & Eren, T. (2001). Analytical hierarchy process and use of 0-1 goal programming methods in selecting supplier firm. Journal of the Faculty of Engineering and Architecture of Gazi University, 16(2), 41-52.
• Ecer, F., Açıkgözoğlu, S., & Yaman, F. (2009). Analitik ağ süreci (AAS) ve web sitelerinden yararlanarak otel seçimi. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 27(1), 187-207.
• Ecer, F., & Dündar, S. (2009). Analitik ağ süreci yöntemleriyle cep telefonu seçimi. İşletme Fakültesi Dergisi, 10(2), 153-170.
• Eleren, A. (2010). Kuruluş yeri seçiminin analitik hiyerarşi süreci yöntemi ile belirlenmesi; deri sektörü örneği. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 20(2), 405-416.
• Emeç, Ş., & Akkaya, G. (2018). Sağlık sektöründe zihinsel iş gücü değerlendirmesi ve bir uygulama. Ergonomi, 1(3), 156-162. doi.org/10.33439/ergonomi.470474
• Erol, V., & Başlıgil, H. (2005). İşletmelerde yönetim bilişim sistemi yazılımı seçimi için analitik hiyerarşi prosesi ve yapay sinir ağları modeli. Sigma Mühendislik ve Fen Bilimleri Dergisi, 4, 107-120.
• Gül, E. ve Eren, T., (2017). Lojistik dağıtım ağ problemlerinde analitik hiyerarşi prosesi yöntemi ve hedef programlama ile depo seçimi. Harran Üniversitesi Mühendislik Dergisi, 2(1), 1-13.
• İnce, Ö., Bedir, N., & Eren, T. (2016). Hastane kuruluş yeri seçimi probleminin AHP ile modellenmesi: Tuzla ilçesi uygulaması. Gazi Sağlık Birimleri Dergisi, 1(3), 08-21.
• Kahraman, C., Ruan, D., & Doğan, İ. (2003). Fuzzy group decision-making for facility location selection. Information Science, 157(1), 135-153. DOI: 10.1016/S0020-0255(03)00183-X
• Karabıçak, Ç., Boyacı, A. İ., Akay, M. K., & Özcan, B. (2016). Çok kriterli karar verme yöntemleri ve karayolu şantiye yeri seçimine ilişkin bir uygulama. Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13, 106-121.
• Maccarthy, B. L., & Atthirawong, W. (2003). Factors affecting location decisions in international operations-a Delphi study. International Journal of Operations & Production Management, 23(7), 794-818. DOI: 10.1108/01443570310481568
• Owen, S. H., & Daskin, M. S. (1998). Strategic facility location: a review. European Journal of Operation Research, 111(3), 423-447. doi.org/10.1016/S0377-2217(98)00186-6
• Önüt S., Tuzkaya, U. R., & Kemer, B. (2008). An analytical network process approach to the choice of hospital location. Journal of Engineering and Natural Sciences, 25(4), 367-379.
• Özbek, A., & Erol, E. (2016). COPRAS ve MOORA yöntemlerinin depo yeri seçim problemine uygulanması. Ekonomi İşletme Siyaset ve Uluslararası İlişkiler Dergisi, 2(1), 23-42.
• Özbek, A., & Eren, T. (2012). Üçüncü Parti Lojistik (3PL) Firmanın Analitik Hiyerarşi Süreciyle (AHS) Belirlenmesi. International Journal of Engineering Research and Development, 4(2), 46-54.
• Özder, E. H., & Eren, T. (2016). Çok ölçütlü karar verme yöntemi ve hedef programlama teknikleri ile tedarikçi seçimi. Selçuk Üniversitesi Mühendislik, Bilim ve Teknoloji Dergisi, 4(3), 196-207. DOI: 10.15317/Scitech.2016320515
• Özkan, O., Bayın, G., & Yeşilaydın, G. (2015). Sağlık sektöründe yalın tedarik zinciri yönetimi. Online Academic Journal of Information Technology, 6(18), 71-93.
• Saaty, T. L. (1999, August). Fundamentals of the analytic network process. In Proceedings of the 5th İnternational Symposium on the Analytic Hierarchy Process, 12-14.
• Sarkis, J. (1998). Evaluating environmentally conscious business practices. European Journal of Operational Research, 107(1), 159-174. doi.org/10.1016/S0377-2217(97)00160-4
• Sonel, E., Gür, Ş., & Eren, T. (2019). Çok ölçütlü kara verme ile sağlık turizminde şehir seçimi ve analizi. Uluslararası Global Turizm Araştırmaları Dergisi, 3(1), 27-39.
• Tektaş, A., & Hortaçsu, A. (2003). Karar vermede etkinliği artıran yöntem: analitik hiyerarşi süreci ve mağaza seçiminde uygulanması. İktisat İşletme ve Finans Dergisi, 18(209), 52-61. DOI: 10.3848/iif.2003.209ek.1648
• Triantaphyllou, E., & Mann, S. H. (1995). Using the analytic hierarchy process for decision making in engineering applications: some challenges. International Journal of Industrial Engineering: Applications and Practice, 2(1), 35-44.
• Urfalıoğlu, F., & Genç, T. (2013). Çok kriterli karar verme teknikleri ile Türkiye’nin ekonomik performansının Avrupa Birliği üye ülkeleri ile karşılaştırılması. Marmara Üniversitesi İ.İ.B. Dergisi, 35(2), 329-360.
• Ustasülayman, T., & Perçin, S. (2007). Analitik ağ süreci yaklaşımıyla kuruluş yeri seçimi. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9(3), 37-55.