KANIT TEMELLİ ÖĞRENMEYİ ÜSTÜN YETENEKLİ ÖĞRENCİLER İÇİN SOSYAL BİLGİLER DERSİNDE İŞE KOŞMAK: BİR EYLEM ARAŞTIRMASI

Yıl 2024, , 378 - 400, 29.10.2024

Yasemin Yabansu , Yücel Kabapınar , Hamza Akengin

https://doi.org/10.24315/tred.1519144

Öz

Üstün yetenekli öğrenciler hem genel zihinsel yetenekleri hem de herhangi bir alana ilişkin özel yetenekleri bakımından normal gelişim gösteren akranlarından farklıdır. Kanıt temelli öğrenme, üstün yetenekli öğrencilerin farklı gereksinimlerine hitap edebilecek öğretim yöntemlerinden biridir. Nitel araştırma yöntemlerinden eylem araştırması desenine göre tasarlanan araştırmada, sosyal bilgiler dersinde coğrafya konularının ele alındığı “İnsanlar, Yerler ve Çevreler” öğrenme alanına ilişkin kanıt temelli etkinlikler tasarlanmış ve uygulanmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu İstanbul ili Şişli ilçesindeki Bilim ve Sanat Merkezi’nde 5. sınıfa devam eden 17 kişilik bir öğrenci grubu oluşturmaktadır. Veri toplama aracı olarak; kanıt temelli tasarlanan etkinlik çalışma yaprakları, ön ve son algı anketleri, sınıf içi iletişim kesitleri, öğretmen ve öğrenci araştırmacı günlükleri kullanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre kanıta dayalı akıl yürütme becerileri olarak kabul edilen; kanıtı anlama, amaca yönelik bilgi elde etme, kanıtı çeviri, kanıttan özgün bir ürün yaratma, kanıtlardaki nedenselliği anlama konusunda öğrenciler görece nitelikli tartışmalar yürütebilmiş ve yaratıcı ürünler oluşturabilmişlerdir.

Anahtar Kelimeler

Üstün yetenek, kanıt temelli, sosyal bilgiler

Kaynakça

• Akbacak, A., Cebeci, N., Fazlıoğlu, Y. (2023). Türkiye'de üstün yeteneklilere ilişkin lisansüstü tezlerin incelenmesi (2018-2021). Eğitim ve bilim, 22(4), 117-137.
• Atalay, Z. Ö. (2015). Üstün zekâlı ve yetenekli bireyler için farklılaştırılmış sosyal bilgiler dersinde uygulanabilecek öğretim stratejileri. HAYEF Journal of Education, 11(2), 339-358.
• Başar, B. (2019). Üstün yetenekliler ile ilgili lisansüstü tezlerin incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Lefke Avrupa Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Öğretim ve Araştırma Enstitüsü, Lefke.
• Başpınar, N. (2021) Kanıt temelli öğrenmeyi hayat bilgisi dersi “güvenli hayat” ünitesinde uygulamak: Bir eylem araştırması. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Conklin, W., Frei, S. (2015). Üstün zekalı ve yetenekliler için eğitim programının farklılaştırılması. N.G. Kahveci (Çev.). İstanbul: Özgür Yayınları.
• Davis, G. A. (2013). Üstün yetenekli çocuklar ve eğitimi: Öğretmenler ve ebeveynler için el kitabı. M. I. Koç (Çev.). İstanbul: Özgür Yayınları.
• Deniz, L. (2021). Kuramdan uygulamaya bir köprü olarak eylem araştırması: Tarihsel süreç, tanım, kapsam ve ilkeler. Y. Kabapınar (Ed). Kuramdan uygulamaya sosyal bilgiler ve tarih öğretiminde eylem araştırmaları. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Doğan, Y., Kabapınar, Y., Zaman, S., & Duman, E. Z. (2023). Sosyal Bilimler Alan Becerileri: Kavram, Kapsam ve Geliştirilme Öyküsü. Milli Eğitim Dergisi, 52(1), 1055-1118.
• Gardner, H. (2010). Çoklu zekâ kuramı. İstanbul: Alfa Yayınları.
• Glesne, C. (2014). Nitel araştırmaya giriş. A. Ersoy ve P. Yalçınoğlu (Çev.). Ankara: Anı Yayıncılık.