Hizmetiçi Öğretmenlerin Yansıtıcı Düşünme Eğilimlerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi

Yıl 2019, Cilt: 9 Sayı: 3, 612 - 626, 30.09.2019

Burak Aycicek Tuğba Yanpar Yelken Gürol Yokuş

https://doi.org/10.24315/tred.525741

Öz

Bu araştırmanın amacı,
öğretmenlerin yansıtıcı düşünme eğilimlerini belirlemek ve çeşitli değişkenler
açısından incelemektir. Araştırmanın verileri “Yansıtıcı Düşünme Eğilimleri
Ölçeği’ ile toplanmıştır. Tarama modelindeki araştırmanın örneklemini Hatay İli
Antakya İlçesi’nde görev yapan 202 öğretmen oluşturmaktadır. Elde edilen
bulgulara göre, öğretmenlerin yansıtıcı düşünme eğilimlerinin yüksek olduğu,
sürekli ve amaçlı düşünme alt boyutunda kademe değişkenine göre; açık fikirlilik
alt boyutunda cinsiyet ve kademe değişkenlerine göre; sorgulayıcı ve etkili öğretim
alt boyutunda kademe ve doğdukları bölge değişkenlerine göre; öğretim
sorumluluğu ve bilimsellik alt boyutunda kıdem değişkenine göre; araştırmacı
alt boyutunda cinsiyet değişkenine; öngörülü ve içten olma alt boyutunda kıdem
değişkenine; mesleğe bakış alt boyutunda cinsiyet, kademe ve bölge
değişkenlerine göre anlamlı farklılıklar tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Yansıtıcı düşünme eğilimi, eğitim inançları, sorgulayıcı öğretim

Kaynakça

• Alp, S., & Taşkın, Ş. Ç. (2008). Eğitimde yansıtıcı düşünmenin önemi ve yansıtıcı düşünmeyi geliştirme. Milli Eğitim Dergisi, 178, 311-320.
• Aslan, G. (2009). Sınıf Öğretmenlerinin yansıtıcı düşünme eğilimleri ile sürekli kaygı düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. İstanbul: Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Aydın, M., & Çelik, T. (2013). Sosyal Bilgiler öğretmen adaylarının yansıtıcı düşünme becerilerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34/II, 169-181.
• Başol, G. ve Evin Gencel, İ. (2013). Yansıtıcı düşünme düzeyini belirleme ölçeği: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi, 13 (2), 929-946.
• Büyüköztürk, Ş. (2013). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegema Yayınları.
• Çam Aktaş, B. (2016). Pedagojik formasyon programı öğrencilerinin eleştirel okuma özyeterlik algisi ve yansitici düşünme eğilimlerinin incelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 15(59), 1186-1202.
• Çubukçu, Z. (2011) Düşünme Becerileri. Filiz, S. B. (Ed.) Öğrenme öğretme kuram ve yaklaşımları. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Demiralp, D. (2010). İlköğretim birinci kademe programlarının öğrencilerin yansıtıcı düşünmelerini geliştirmeye etkisine yönelik öğretmen görüşleri. Yayınlanmış yüksek lisans tezi. Elazığ: Fırat Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Deryakulu, D. (2004). Epistemolojik inançlar. Eğitimde bireysel farklılıklar. Ankara: Nobel Yayınevi.
• Dewey, J. (1933). How we think. Boston: Heath.
• Dolapçıoğlu, S. D. (2007). Sınıf öğretmenlerinin yansıtıcı düşünme düzeylerinin değerlendirilmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Mustafa Kemal Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Hatay.
• Duban, N., & Yelken T. Y. (2010). Öğretmen adaylarının yansıtıcı düşünme eğilimleri ve yansıtıcı öğretmen özellikleriyle ilgili görüşleri. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19(2), 343-336.
• Durdukoca, F. Ş., & Demir, M. (2012). İlköğretim öğretmenlerin bazı değişkenlere göre yansıtıcı düşünme düzeyleri ve düşüncelerindeki öğretmen niteliklerinin yansıtıcı öğretmen niteliklerine uygunluğu. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 9 (20), 357-374.
• Ersözlü, Z. N. (2008). Yansıtıcı düşünmeyi geliştirici etkinliklerin ilköğretim 5. sınıf öğrencilerinin sosyal bilgiler dersindeki akademik başarılarına ve tutumlarına etkisi. Yayınlanmamış doktora tezi. Elazığ: Fırat Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Gedik, H., Akhan, N. ve Kılıçoğlu, G. (2014). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının yansıtıcı düşünme eğilimleri. Mediterranean Journal of Humanities, 4(2), 113-130.
• Genç, B. (2004). The Nature of reflective thinking and its implications for in-service teacher education. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13, 235-243.
• Green, S. B. ve Salkind, N. J. (2008). Using SPSS for Windows and Macintosh. Pearson Prentice Hall. New Jersey.
• Güvenç, Z. (2012). Sınıf öğretmenlerinin duygusal zekâları ile yansıtıcı düşünme becerileri arasındaki ilişki. Yüksek lisans tezi, Pamukkale Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Denizli.
• Hasırcı, K. Ö., & Sadık, F. (2011). Sınıf öğretmenlerinin yansıtıcı düşünme eğilimlerinin incelenmesi. Çukurova .Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20 (2) 195-210.
• Karadağ, M. (2010). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin yansıtıcı düşünme düzeylerinin incelenmesi (Şanlıurfa İli Örneği). Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Karasar, N. (2000). Bilimsel araştırma yöntemi-kavramlar, ilkeler, teknikler. 10.Baskı. Ankara: Nobel Yayınevi.
• Keskinkılıç-Yumuşak, G. (2015). Öğretmen adaylarının yansıtıcı düşünme eğilimleri ve mesleğe yönelik tutumları. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(2), 466-481.
• Köstekçi, E. (2016). Öğretmen adaylarının girişimcilik özellikleri ile yansıtıcı düşünme düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Bartın Üniversitesi, Bartın.
• Rodgers, C. (2002). Defining reflection: another look at John Dewey and reflective thinking. Teachers College Record, 104 (4), 842-866.
• Semerci, Ç. (2007). Öğretmen ve öğretmen adayları için yansıtıcı düşünme eğilimi (YANDE) ölçeğinin geliştirilmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 7(3), 1351-1377.
• Semerci, N. (1999). Kritik düşünmenin mikro öğretim dersinde eleştiri becerisini geliştirmeye etkisi. Yayınlanmamış doktora tezi, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Elazığ.
• Şahin, A. (2011). Türkçe öğretmeni adaylarının yansıtıcı düşünme eğilimlerinin çeşitli değişkenlere göre değerlendirilmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 10 (37), 108-119.
• Şanlı Ş. (2016). Öğretmen adaylarının yansıtıcı düşünme eylemlerinin bazı değişkenler açısından değerlendirilmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Akdeniz Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Antalya.
• Ünver, G. (2010). Yansıtıcı düşünme: Eğitimde yeni yönelimler. (Ed: Özcan Demirel). Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Üstün, G. (2011). Sınıf öğretmenlerinin yansıtıcı düşünme eğilimleri ile demokratik tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Üstünlüoğlu, E. (2006). Üst düzey düşünme becerilerini geliştirmede bilişsel soruların rolü. Çağdaş Eğitim Dergisi, 31(331), 17-24