İŞ-YAŞAM DENGESİ ÖLÇEĞİ’NİN TÜRKÇEYE UYARLANMASI: GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI

Yıl 2021, Cilt: 11 Sayı: 1, 151 - 163, 20.01.2021

Hüseyin Ekinci , Ali Sabancı

https://doi.org/10.24315/tred.690816

Cited By: 7

Öz

Bu araştırmanın amacı Fisher, Bulger ve Smith (2009) tarafından geliştirilmiş olan İş-Yaşam Dengesi Ölçeği’ni Türkçeye uyarlamaktır. Araştırmada nicel araştırma yönteminde ve tarama desenindedir. Veri toplama aracının uyarlama sürecinde dört İngilizce öğretmeni, bir Türkçe öğretmeni ile eğitim yönetimi ve denetimi alanında çalışan ve aynı zamanda İngilizce dilinde diplomaya sahip iki akademisyenden yararlanılmıştır. Çalışma gurubunun belirlenmesinde uygun ve tesadüfi örnekleme yöntemleri kullanılmıştır. Sonuç olarak, çalışma gurubu 203 ilköğretim okulu öğretmeninden oluşmuştur. Elde edilen veriler açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizlerine tabi tutulmuştur. Sonuç olarak toplam 17 maddeden ve IYOSE (İşin Yaşama Olumsuz Etkisi), YIOSE (Yaşamın İşe Olumsuz Etkisi), IYOLE (İşin Yaşama Olumlu Etkisi), YIOLE (Yaşamın İşe Olumlu Etkisi) olmak üzere dört boyuttan oluşan bir ölçme aracı elde edilmiştir. Böylece yapılan geçerlik ve güvenirlik analizleri sonucunda, ölçeğin, Türkiye’de Millî Eğitim Bakanlığı’na bağlı okullarda görevli öğretmenlerin “İş-Yaşam Dengesi” ile ilgili görüşlerinin belirlenmesinde kullanılabilecek geçerli ve güvenilir bir araç olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

iş, yaşam, denge, ölçek, uyarlama

Kaynakça

• Akın, A., Ulukök, E.ve Arar, T. (2017). İş-yaşam dengesi: Türkiye’de yapılan çalışmalara yönelik teorik bir inceleme. AKÜ İİBF Dergisi, 19(1), 113-124.
• Altun-Dilek, S. ve Yılmaz, K. (2016). Öğretmenlerin işkoliklik eğilimleri ile iş-yaşam dengeleri. e-Kafkas Eğitim Araştırmaları Dergisi, 3(1): 36-55.
• Apaydın, Ç. (2011). Öğretim üyelerinin işe bağımlılık düzeyi ile iş-yaşam dengesi ve iş- aile yaşam dengesi arasındaki ilişki. Yayımlanmamış doktora tezi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Ballıca, S. (2010). İş görenlerin iş yaşam dengesi algılamaları ile cinsiyet rolleri ve bireysel özelliklerinin ilişkisi: Büyük ölçekli bir işletmede inceleme. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Bayram, N. (2004). Sosyal bilimlerde SPSS ile veri analizi. Bursa: Ezgi Kitabevi.
• Büyüköztürk, Ş. (2018). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem Akademi.
• Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. ve Büyüköztürk, Ş. (2018). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik: SPSS ve LISREL uygulamaları. Ankara: Pegem Akademi.
• De Cieri, H., Holmes, B., Abbott, J., & Pettit, T. (2005). Achievements and challenges for work/life balance strategies in Australian organizations. International Journal of Human Resource Management, 16 (1), 90-103.
• Doğrul, Ş. B. ve Tekeli, S. (2010). İş-yaşam dengesinin sağlanmasında esnek çalışma. Sosyal ve Beşerî Bilimler Dergisi, 2(2): 11-18.
• Duxbury, L., & Higgins, C. (2003), Work-life balance in Canada in the new millennium: A status report, Canada: Healthy Communities Division.
• Field, A. (2000). Discovering statistics using SPSS for windows. London: Thousand Oaks, Sage Publications, New Delhi.
• Fisher, G. G., Bulger, C. A., & Smith, C. S. (2009). Beyond work and family: A measure of work/nonwork ınterference and enhancement. Journal of Occupational Health Psychology, 14(4), 441-456.
• Gülertekin-Genç, S., Genç, V. ve Gümüş, M. (2016). Otel işletmelerinde duygusal zekanın iş stresi ve iş yaşam dengesi üzerindeki etkisi. Yaşam Bilimleri Dergisi, 6(2/1): 97-112.
• Hair, J.F., Anderson, R.E., Tahtam, R.L., & Black, W.C. (1998). Multivariate data analysis (Fifth Edition). New Jersey: Pearson Education.
• Hambleton, R. K., & Patsula L. (1998). Adapting tests for use in multiple languages and cultures. Social İndicators Research, 45(1-3), 153-171.
• Kağnıcıoğlu, D. (2015). Endüstri ilişkileri disiplininin kayıp halkası olarak toplumsal cinsiyet. Çalışma ve Toplum, (2), 89-110.
• Kılınç, A. Ç., Büyüköztürk, Ş. ve Akbaba-Altun, S. (2014). Okullarda liderlik kapasitesi ölçeğinin (OLKÖ) Türkçeye uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlilik çalışması. Educational Administration: Theory and Practice, 20(1), 23-46. Doi: 10.14527/kuey.2014.002.
• Küçükusta, D. (2007). Konaklama işletmelerinde iş-yaşam dengesinin çalışma yaşamı kalitesi üzerindeki etkisi. Yayımlanmamış doktora tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Leech, N.L., Barrett, K.C., & Morgan, G.A. (2005). SPSS for intermediate statistics: Use and interpreta-tion (2nd ed). Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum Associates.
• Lockwood, N. R. (2003). Work life balance challenges and solutions. The Society for Human Resource Management (SHRM) Research Quarterly, No: 2, 1-10.
• Mathew, R.V., & Panchanatham, N. (2011). An exploratory study on the work-life balance of women entrepreneurs in South India. Asian Academy of Management Journal, 16(2), 77-105.
• Netemeyer, R. G., Boles, J. S., & McMurrian R., (1996). “Development and validation of work-family conflict and family-work conflict scales. Journal of Applied Psychology, 81(4), 400-421.
• Parasuraman, S., & Greenhaus, J. H. (2002). Toward reducing some critical gaps in work-family research. Human Resource Management Review, 12(3), 299-312.
• Quick, J., Wright, T. A., Adkins, J. A., Nelson, D. L., & Quick, J. (2013). Preventive stress management in organizations. (2nd ed.) Washington DC, USA: American Psychological Association.
• Özdevecioğlu, M. ve Çakmak-Doruk, N. (2009). Organizasyonlarda iş-aile ve aile iş çatışmalarının çalışanların iş ve yaşam tatminleri üzerindeki etkisi. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 33, 69-99.
• Schermelleh-Engel, K., Moosbrugger, H., & Müller, H. (2003). Evaluating the fit of structural equation models: Tests of significance and descriptive goodness-of-fit measures. Methods of Psychological Research Online, 8(2), 23-74.
• Seçer, İ. (2015). Psikolojik test geliştirme ve uyarlama süreci. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Schreiber, J. B., Stage, F. K., King, J., Nora, A., & Barlow, E. A. (2006). Reporting struc-tural equation modeling and confirmatory factor analysis results: A review. Journal of Educational Research, 99(6), 323–337.
• Şimşek, Ö.F. (2007). Yapısal eşitlik modellemesine giriş: Temel ilkeler ve LISREL uygulamaları. Ankara: Ekinoks.
• Taggart, F., Stewart-Brown, S., & Parkinson J. (2015). Warwick-Edinburg mental well-being scale usr guide (version 2). Edinburg: NHS Health Scotland.
• Türk Dil Kurumu. (2017). İş, Yaşam, Denge. Erişim adresi: http://sozluk.gov.tr Erişim tarihi: 23.07.2019.