ÖZEL EĞİTİM ÖĞRETMENLERİNİN KARŞILAŞTIKLARI PROBLEMLER VE BU PROBLEMLERİN ÇÖZÜMÜNDE OKUL MÜDÜRLERİNİN ROLÜ

Yıl 2022, Cilt: 12 Sayı: 3, 1597 - 1618, 28.09.2022

Beyza Himmetoğlu Venera Shıkhkamalova Coşkun Bayrak

https://doi.org/10.24315/tred.1003550

Cited By: 2

Öz

Araştırmanın amacı, özel eğitim okullarında görev yapan öğretmenlerin karşılaştıkları problemler ve bu problemlerin çözümünde okul yöneticilerinin rolüne ilişkin görüşlerini incelemektir. Araştırmada nitel yöntemlerden biri olan durum çalışması kullanılmıştır. Çalışma grubunu, Eskişehir’de I. kademe bir özel eğitim kurumunda görev yapan 8 öğretmen oluşturmaktadır. Analizler sonucunda araştırma bulguları; 1) özel eğitimin kendine özgü yönleri, 2) özel eğitimde karşılaşılan sorunlar ve 3) özel eğitim öğretmenlerinin karşılaştıkları sorunların çözümünde okul yöneticilerinin rolleri şeklinde belirlenen üç başlık altında sunulmuştur. Özel eğitim öğretmenlerinin yaşadıkları sorunların çözümünde okul yöneticilerine hem özel eğitim alanında uzman olmalarını hem de etkili bir yönetici olmalarını gerektiren roller düşmektedir. Bu kapsamda özel okul yöneticiliğinde alan uzmanlığı ile birlikte ayrı bir yöneticilik eğitimi sunulması gerektiği düşünülmektedir. Bununla birlikte özel eğitim okullarına yapılacak yönetici atamalarında insancıl yeterlikler kapsamında yer alan iletişim ve motivasyon gibi yeterlik alanları üzerinde durulması gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler

Özel eğitim, özel eğitim öğretmenlerinin sorunları, özel eğitim okulu yöneticileri

Kaynakça

• Akbaşlı, S., Kösece, P., & Uçan, M. B. (2018). Okul değişkenlerinin akademik başarıya olan etkisine yönelik öğrenci görüşlerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Scientific Educational Studies, 2(2), 93-110.
• Altınkurt, N. (2008). Özel eğitim ve rehabilitasyon merkezlerinde yaşanılan sorunlar ve çözüm önerileri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Aral, N. ve Gürsoy, F. (2007). Özel eğitim gerektiren çocuklar ve özel eğitime giriş. İstanbul: MORPA Kültür Yayınları.
• Ataman, A. (Ed.) (2009). Özel gereksinimli çocuklar ve özel eğitime giriş. Ankara: Gündüz Yayınevi.
• Aydin, A.,Sarier, Y., & Uysal, S. (2013). The effect of school principals' leadership styles on teachers' organizational commitment and job satisfaction. Educational Sciences: Theory and Practice, 13(2), 806-811.
• Bateman, D. F., & Bateman, C. F. (2014). A principal's guide to special education. Arlington, Virgina: Council for Exceptional Children.
• Başaran, I. (2001). Özel eğitim kurumlarında çalışan öğretmenlerin çalışma koşulları. Ege Eğitim Dergisi, 1(1), 41-53.
• Başkale, H. (2016). Nitel araştırmalarda, geçerlik, güvenirlik ve örneklem büyüklüğünün belirlenmesi. DEUHFED, 9(1), 23-28.
• Billingsley, B. S. (2004). Special education teacher retention and attrition: A critical analysis of the research literature. The Journal of Special Education, 38(1), 39-55.
• Blazar, D., & Kraft, M. A. (2017). Teacher and teaching effects on students’ attitude sand behaviors. Educational Evaluation andPolicy Analysis, 39(1), 146-170.
• Bozgeyikli, H. (2016). Özel Eğitim Öğretmenlerinin Çalışma Yaşamı Kalitelerinin Demografik Özellikler Açısından İncelenmesi. Uluslararası Güncel Eğitim Araştırmaları Dergisi, 2(1), 94-110.
• Boyer, L., & Gillespie, P. (2000). Keeping the committed: The importance of induction and support programs for new special educators. Teaching Exceptional Children, 33(1), 10-15.
• Bromley, D. B., & Dennis Basil, B. (1986). The case-study method in psychology and related disciplines. John Wiley&Sons.
• Brownell, M. T., Hirsch, E., & Seo, S. (2004). Meeting the demand for highly qualified special education teachers during severe shortages: What should policymakers consider?. The Journal of Special Education, 38(1), 56-61.
• Brunsting, N. C.,Sreckovic, M. A., & Lane, K. L. (2014). Special education teacher burnout: A synthesis of research from 1979 to 2013. Education and Treatment of Children, 681-711.
• Burkhauser, S. (2017). How much do school principals matter when it comes to teacher working conditions?. Educational Evaluation and Policy Analysis, 39(1), 126-145.
• Cheng, Y. C. (1996). Total teacher effectiveness: New conception and improvement. International Journal of Educational Management, 10(6), 7-17.
• Chia, N. K. H., & Elangovan, S. (2015). Authentic design thinking for special education teachers: Two case studies with a special focus on autism. Journal of Humanities and Social Science, 20, 158-176.
• Cobb, C. (2015). Principals play many parts: A review of research on school principals as special educatio nleaders 2001–2011. International Journal of Inclusive Education, 19(3), 213–234.
• Conley, S., & You, S. (2017). Key influences on special education teachers’ intentions to leave: The effects of administrative support and teacher team efficacy in a mediational model. Educational Management Administration &Leadership, 45(3), 521-540.
• Cook, B. G.,Semmel, M. I., & Gerber, M. M. (1999). Attitudes of principals and special education teachers toward the inclusion of students with mild disabilities: Critical differences of opinion. Remedial and Special Education, 20, 199-207.
• Demirtaş, H., Arslan, M., & Güven, D. (2016). Özel eğitim okullarının yönetimsel sorunları [Administrative problems of special education schools]. e-Uluslararası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 7(1), 21-49.
• DiPaola, M., Tschannen-Moran, M., & Walther-Thomas, C. (2004). School principals and special education: Creating the context for academic success. Focus on Exceptional Children, 37(1), 1-10.
• Doğan, S., & Koçak, O. (2014). Okul yöneticilerinin sosyal iletişim becerileri ile öğretmenlerin motivasyon düzeyleri arasındaki ilişki. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 20(2), 191-216.
• Elo, S. & Kyngäs, H. (2008). The qualitative content analysis process. Journal of Advanced Nursing, 62(1), 107-115.
• Ergen, H., & Günay, T. (2019). Okul öncesi öğretmenlerinin çalıştığı kurumlarda yaşadığı yönetsel sorunlarla ilgili görüşleri. Uşak Üniversitesi Eğitim Araştırmaları Dergisi, 5(2), 63-89.
• Eyal, O.,&Roth, G. (2011). Principals' leadership andteachers' motivation: Self‐determination theory analysis. Journal of Educational Administration, 49(3), 256-275.
• Feng, L., & Sass, T. R. (2013). What makes special-education teachers special? Teacher training and achievement of students with disabilities. Economics of Education Review, 36, 122-134.
• Francisco, C. D. C., & Celon, L. C. (2020). Teachers' instructional practices and its effects on students' academic performance. Online Submission, 6(7), 64-71.
• Fullan, M. (2011). Change leader: Learning to do what matters most. San Francisco, CA: Jossey-Bass.
• Gebbie, D. H., Ceglowski, D., Taylor, L. K., & Miels, J. (2012). The role of teacher efficacy in strengthening classroom support for preschool children with disabilities who exhibit challenging behaviors. Early Childhood Education Journal, 40(1), 35-46.
• Gersten, R., Keating, T., Yovanoff, P., & Harniss, M. K. (2001). Working in special education: Factors that enhance special educators' intent to stay. Exceptional Children, 67(4), 549-567.
• Goor, M. B., Schwenn, J. O., & Boyer, L. (1997). Preparing principals for leadership in special education. Intervention in School and Clinic, 32(3), 133-141.
• Güleç-Aslan, Y., Özbey, F., Sola-Özgüç, C., & Cihan, H. (2014). Vaka araştırması: Özel eğitim alanında çalışan öğretmenlerin sorunları ve ihtiyaçları. Journal of International Social Research, 7(31), 639-654.
• Hamama, L., Ronen, T., Shachar, K., & Rosenbaum, M. (2013). Links between stress, positive and negative affect, and life satisfaction among teachers in special education schools. Journal of Happiness Studies, 14(3), 731-751.
• Horton, J.,Macve, R., &Struyven, G. (2004). Qualitative research: experiences in using semi-structured interviews. Humphrey, Christopher ve Lee, Bill H. K. (Editörler). The real life guide to accounting research içinde (s.339-357). Amsterdam, The Netherlands: Elsevier.
• Hsieh, H. F., & Shannon, S. E. (2005). Three approaches to qualitative content analysis. Qualitative Health Research, 15(9), 1277-1288.
• Işıkhan, V. (2017). Özel eğitim alanında çalışan personelin tükenmişlik düzeylerine etkide bulunan faktörlerin incelenmesi. Toplum ve Sosyal Hizmet, 28(1), 7-26.
• Jimerson, S. R.,&Haddock, A. D. (2015). Understanding the importance of teachers in facilitating student success: Contemporary science, practice, andpolicy. School Psychology Quarterly, 30(4), 488-493.
• Karasu, T.,& Mutlu, Y. (2014). Öğretmenlerin perspektifinden özel eğitimde yaşanan sorunlar ve çözüm önerileri: Muş il örneği. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2(1), 47-66.
• Katz, R. L. (1974). Skills of an effective administrator. Harvard Business Review Press, September, 90-102.
• Kelly, S. (2010).Qualitative interviewing techniques and styles. Bourgeault I.,Dingwall R. and de Vries R. (Editörler). The Sage handbook of qualitative methods in health research içinde (s.307-326).Thousand Oaks: Sage Publications.
• Khalid, A.,Yasmin, S., &Azeem, M. (2011). Impact of teacher's background and behavior on students learning. International Journal of Human Resource Studies, 1(2), 60-88.
• Kocaman, H. (2015). Özel eğitim okul yöneticilerinin karşılaştıkları sorunların incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Konya: Necmettin Erbakan Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Kuş, E. (2009) Nicel-nitel araştırma teknikleri: Sosyal bilimlerde araştırma teknikleri nicel mi? Nitel mi? (3. Baskı). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Lincoln, Y. (2001). Varieties of validity: Quality in qualitative research. J. Smart ve W. Tierney (Editörler), Higher education: Handbook of theory and research içinde(s.25–72). New York: Agathon Press.
• Mason-Williams, L., Bettini, E., Peyton, D., Harvey, A., Rosenberg, M., & Sindelar, P. T. (2020). Rethinking shortages in special education: Making good on the promise of an equal opportunity for students with disabilities. Teacher Education and Special Education, 43(1), 45-62.
• Mintzberg, H. (2014). Örgütler ve yapıları. Ahmet Aypay (Çev. Ed.). Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Moallem, M. (2007). Accommodating individual differences in the design of online learning environments: A comparative study. Journal of Research on Technology in Education, 40(2), 217-245.
• Nance, E., & Calabrese, R. L. (2009). Special education teacher retention and attrition: The impact of increased legal requirements. International Journal of Educational Management, 23(5), 431-440.
• Ngang, T. K. (2012). A comparative study on teacher leadership in special education classroom between China and Malaysia. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 31, 231-235.
• Özgan, H.,& Aslan, N. (2008). Analysis of the effect of secondary school principles’ verbal communication styles on teachers’ motivation. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 7(1), 190-206.
• Patton, M. Q. (2002). Qualitative research and education methods, (3rd Edition). Thounsand Oaks, California: Sage Publications, Inc. Quintão, C.,Andrade, P., &Almeida, F. (2020). How toimprovethevalidityandreliability of a casestudyapproach. Journal of InterdisciplinaryStudies, 9(2), 273-284.
• Rodrigues, F. B., Campos, S., Chaves, C., & Martins, C. (2015). Family-school cooperation in the context of inclusion of children with special educational needs. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 171, 309-316.
• Ross, J. A.,&Gray, P. (2006). Transformational leadership and teacher commitment to organizational values: Themediatingeffects of collectiveteacherefficacy. School Effectiveness and School Improvement, 17(2), 179–199.
• Russell, F. (2003). The expectations of parents of disabled children. British Journal of Special Education, 30(3), 144-149.
• Seawright, J.,&Gerring, J. (2008). Case selection techniques in casestudy research: A menu of qualitative and quantitative options. Political Research Quarterly, 61(2), 294-308.
• Smith, W. F., & Andrews, R. L. (1989). Instructional leadership: How principals make a difference. Alexandira, Va: Association for Supervision and Curriculum Development.
• Stake, R. E. (1995). The art of case study research. Thousand Oaks, California: Sage Publications, Inc.
• Stempien, L. R., & Loeb, R. C. (2002). Differences in job satisfaction between general education and special education teachers: Implications for retention. Remedial and Special Education, 23(5), 258-267.
• Sudarjat, J., Abdullah, T., & Sunaryo, W. (2015). Supervision, leadership, and working motivation to teachers’ performance. International Journal of Managerial Studies and Research (IJMSR), 3(6), 146-152.
• Sun, J. (2004). Understanding the impact of perceived principal leadership style on teacher commitment. International Studies in Educational Administration, 32(2), 18-31.
• Swanson, E., Solis, M., Ciullo, S., & McKenna, J. W. (2012). Special education teachers’ perceptions and instructional practices in response to intervention implementation. Learning Disability Quarterly, 35(2), 115-126.
• Şahin, F., & Şahin, D. (2012). Engelli bireylerle çalışan özel eğitim öğretmenlerinin tükenmişlik düzeyinin belirlenmesi [Examining the burn-out level of special education teachers working with disabled individuals]. Journal of Teacher Education and Educators, 1(2), 275-294.
• Takala, M., Pirttimaa, R., & Törmänen, M. (2009). Inclusive special education: the role of special education teachers in Finland. British Journal of Special Education, 36(3), 162-173.
• Tehseen, S.,& Hadi, N. U. (2015). Factors influencing teachers’ performance and retention. Mediterranean Journal of Social Sciences, 6(1), 233.
• Thompson, J. A.,&Correa, L. H. (1989). A study of school and teacher inputs on student achievement outputs. Journal of Education Finance, 14(3), 390-406.
• Thornton, B., Peltier, G., & Medina, R. (2007). Reducing the special education teacher shortage. The Clearing House, 80(5), 233-238.
• Uçar-Kaplan, E. (2015). Okul öncesi öğretmenlerinin yönetim ile yaşadığı sorunlar ve çözüm önerileri. Yaşadıkça Eğitim, 29(1), 49-64.
• Whitaker, S. D. (2001). Supporting beginning special education teachers. Focus on Exceptional Children, 34(4), 1-18.
• Yin, R. K. (2009). Case study research: Design and methods, (Fourth Edition). Thousands Oaks, California: Sage Publications, Inc.
• Yin, R. K. (2012). Applications of casestudy research, (3rd Edition). Thousands Oaks, California: Sage Publications, Inc.
• Zigmond, N. P. & Kloo, A. (2011). General education and special education are (and should be) different. J. M. Kauffman and D. P. Hallahan (Eds.). Handbook of special education içinde (s.160-172), New York, NY: Routledge