BEDEN EĞİTİMİ ÖĞRETMENLERİNİN SERBEST ZAMAN DOYUMU İLE ÖZ-YETERLİK İNANÇLARI ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ

Yıl 2023, Cilt: 13 Sayı: 1, 318 - 330, 26.01.2023

Buğra Akay , Fatih Yaşartürk

https://doi.org/10.24315/tred.1032955

Cited By: 2

Öz

Araştırmanın amacı, Van ilinde çalışan beden eğitimi öğretmenlerinin serbest zaman doyumu ile öz-yeterlik inançları arasındaki ilişkiyi bazı demografik değişkenlere göre incelemektedir. Araştırmanın örneklem grubunu, basit seçkisiz örnekleme yöntemi ile seçilen Van ilindeki Milli Eğitim Bakanlığına bağlı okullarda görev yapan 206’sı erkek 131’i kadın toplamda 337 beden eğitimi öğretmeni oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak kişisel bilgi formu, “Serbest Zaman Doyum Ölçeği (SZDÖ)” ve “Öğretmen Öz-yeterlik Ölçeği (ÖÖYÖ)” kullanılmıştır. Verilerin analizinde tanımlayıcı istatistikler, t-Testi ve Pearson Korelasyon, analizleri kullanılmıştır. Çalışmanın bulgularında katılımcıların cinsiyet değişkenine göre SZDÖ toplam puan ortalamalarında anlamlı farklılık bulunmazken estetik alt boyuttan kadın katılımcıların lehine anlamlı farklılık tespit edilmiştir. Cinsiyet değişkenine göre ÖÖYÖ toplamında anlamlı farklılık tespit edilmezken öğretim stratejisi kullanma alt boyutunda kadın katılımcıların lehine anlamlı farklılık bulunmuştur. Katılımcıların düzenli egzersiz yapma durumuna yönelik SZDÖ ve ÖÖYÖ toplam puan ortalamaları ve alt boyutlarında anlamlı farklılık bulunmuştur. Beden eğitimi öğretmenlerinin serbest zaman doyum düzeyi ile öz-yeterlik inançları arasında orta düzeyde ve pozitif yönde anlamlı bir ilişki olduğu belirlenmiştir. Sonuç olarak katılımcıların yaş ve görev yıllarındaki farklılıkların serbest zaman doyum ve öğretmen öz-yeterlik inanç düzeylerini etkilemediği; düzenli olarak egzersiz yapmaları ise serbest zaman doyum ve öz-yeterlik inanç düzeylerini olumlu yönde etkilediği söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Beden eğitimi öğretmeni, serbest zaman doyumu, öz-yeterlik inancı

Kaynakça

• Akkoyunlu, B., Kurbanoğlu, S. (2004). Öğretmenlerin bilgi okuryazarlığı öz-yeterlik inancı üzerine bir çalışma. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24 (24), 1-10.
• Altuntaş, E., Kul, M., Karataş, İ. (2016). Beden eğitimi öğretmeni adaylarının öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumları ile öz-yeterlikleri arasındaki ilişki. Uluslararası Güncel Eğitim Araştırma Dergisi, 2 (2), 196-215.
• Ardahan, F. (2016). Her yönüyle rekreasyon. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Ayra, M., Kösterelioğlu, M. (2016). Öğretmenlerin mesleki öz-yeterlik inançlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Elektronik Dergisi, 7 (17), 81-102. doi: 10.17823/gusb.313.
• Bandura, A (1977). Self-efficacy: Toward a unifying theory of behavioral change. Psychological Review, 84 (2), 191-215. doi: 10.1037/0033-295X.84.2.191.
• Bandura, A. (1994). Self-efficacy. In V. S. Ramachaudran (Ed.), Encyclopedia of human behavior (71-81). New York: Acedemic Press.
• Beard, J. G., Ragheb, M.G. (1992). Measuring leisure satisfaction. Journal of Leisure Recreation Administration, 12 (1), 20-33. between CSE, gender and experience withcomputers. Journal of Educatıonal Computıng Research, 26(2) 133-153, 2002. doi: 10.2190/JGJR-0KVL-HRF7-GCNV.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., Demiral, F. (2018). Eğitimde bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Çakır, V. (2017). Üniversite öğrencilerinin serbest zaman doyum düzeyleri ile serbest zaman yönetimleri arasındaki ilişki. Gaziantep Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 2 (3), 17-27.
• Can, A. (2020). Spss ile bilimsel araştırma sürecinde nicel veri analizi. Ankara: Pegem Akademi.
• Çapa, Y., Çakıroğlu, J., Sarıkaya, H. (2005). The development and validation of a turkish version of teachers’ sense of efficacy scale. Eğitim ve Bilim, 30 (137), 74-81.
• Cassidy, S., Eachus.P. (2002) Developing the computer self-efficacy (cuse) scale: Investigating the relationship.
• Çelik, G. (2011). Kamu kuruluşlarında çalışan engelli bireylerin serbest zaman engellerinin ve tatmin düzeylerinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Akdeniz Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Antalya.
• Denizoğlu, P. (2008). Fen bilgisi öğretmen adaylarının fen bilgisi öğretimi öz-yeterlik inanç düzeyleri, öğrenme stilleri ve fen bilgisi öğretimine yönelik tutumları arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Dinçer, B., Saracaloğlu, A., Aldan Karademir, Ç., Dedebalı, N. (2017). Öğretmenlerin öğretme stilleri, öz-yeterlik ve iş doyumlarının belirlenmesi. Education Science, 12 (1), 58-85. doi: 10.12739/NWSA.2017.12.1.1C0669.
• Gökçe, H. (2008). Serbest zaman doyumunun yaşam doyumu ve sosyo-demografik değişkenlerle ilişkinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Gökçe, H. (2015). Rekreasyonel etkinliklerin üniversiteye giriş sınavına hazırlanan bireylerin öz-yeterlik, sınav kaygısı ve serbest zaman doyum düzeyleri üzerine etkisi. Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Gökçe, H., Orhan, K (2011). Serbest zaman doyum ölçeğinin türkçe geçerlilik güvenirlik çalışması. Hacettepe Spor Bilimleri Dergisi, 22(4), 139 - 145.
• Kaçar, T., Beycioğlu, K. (2017). İlköğretim öğretmenlerinin öz-yeterlik inançlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi, İlköğretim Online, 16 (4), 1753-1767. doi: 10.17051/ilkonline.2017.342988.
• Kafkas, M., Açak, M., Çoban, B., Karademir, T. (2010). Beden eğitimi öğretmen adaylarının öz-yeterlik algıları ile mesleki kaygıları arasındaki ilişki. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11 (2), 93-111.
• Karademir, Ç. A., (2013). Öğretmen adaylarının sorgulama ve eleştirel düşünme becerilerinin öğretmen öz-yeterlik düzeyine etkisi. Doktora Tezi, Adnan Menderes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aydın.
• Karaküçük, S. (1999). Rekreasyon boş zaman değerlendirme. Ankara: Bağırgan Yayımevi.
• Karaküçük, S., Gürbüz, B. (2007). Rekreasyon ve kent(li)leşme. Ankara: Gazi Kitapevi.
• Karasar, N. (2020). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Köksal, G. (2019). Serbest zaman doyumu ve yaşam tatmini ilişkisi (beden eğitimi öğretmenleri örneği). Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Kul, M., Çatıkkaş, F., Türkmen, M., Akyüz, H. (2015). The role of sports in recreational activities. TOJRAS, 4 (1), 40-47. doi: 10.14486/IntJSCS532.
• Kurt, T. (2012). Öğretmenlerin öz yeterlik ve kolektif ve kolektif yeterlik algıları. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 10 (2), 195-227.
• Murat, M. (2019). Gençlik hizmetleri ve spor il müdürlüklerinde görev yapan antrenörlerin serbest zaman tatmin düzeylerinin incelenmesi (Güneydoğu Anadolu Bölgesi). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Batman Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Batman.
• Özçete, G. (2018). Beden eğitimi ve spor öğretmenlerinin mesleklerine ilişkin öz-yeterlik düzeylerinin incelenmesi ve öğretmenlerin iş doyum analizi (Niğde İli Örneği). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Niğde Ömer Halis Demir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Niğde.
• Özdemir, M. (2010). Nitel veri analizi: sosyal bilimlerde yöntembilim sorunsalı üzerine bir çalışma. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11 (1), 323-343.
• Öztaş, İ. (2018). Farklı kurumlarda çalışan memurların serbest zaman doyum ve mutluluk düzeylerinin belirlenmesi (Kırıkkale Örneği). Yüksek Lisans Tezi, Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ağrı.
• Öztürk, E. (2020). Pansiyonda kalan lise öğrencilerinin serbest zaman doyum düzeylerinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Manisa Celal Bayar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Manisa.
• Pendergast, D., Garvis, S., Keogh, J. (2011). Pre-service student-teacher self efficacy beliefs: an ınsight into the making of teacher. Australian Journal of Teacher Education. 36 (12), 46-57. doi: 10.14221/ajte.2011v36n12.6.
• Saracaloğlu, A. S., Certel, Z., Varol, R., Bahadır, Z. (2012). Beden eğitimi öğretmenlerinin öz-yeterlik inançları ve denetim odaklarının incelenmesi. Adnan Menderes Üniversitesi, 3 (2), 54-65.
• Seçkin, A., Başbay, M. (2013). Beden eğitimi ve spor öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine ilişkin öz-yeterlik inançlarının incelenmesi. Journal of Turkish Studies, 8 (8), 148-161. doi: 10.7827/TurkishStudies.5305.
• Siegenthaler, K. L., O’Dell, I. (1998). Meeting the leisure needs of families. Journal of Parks and Recreation, 33 (12), 38–43. Tezcan, M. (1993). Boş zamanlar sosyolojisi. Ankara: Ankara Üniversitesi Yayını.
• Tschannen-Moran, M., Woolfolk-Hoy, A. (2001). Teacher efficacy: Capturing anelusive construct. Teaching and Teacher Education, 17 (7), 783-805. doi: 10.1016/S0742-051X(01)00036-1.
• Üstüner, M., Demirtaş, H., Cömert, M., Özer, N. (2009). Ortaöğretim öğretmenlerinin öz-yeterlik algıları. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9 (17), 1-16.
• Yaşartürk, F. (2019). Analysis of the relationship between the academic self-efficacy and leisure satisfaction levels of university students. Journal of Education and Training Studies, 7 (3), 106-115. doi: 10.11114/jets.v7i3.3988.
• Yazgeç, G. (2019). Doğa ve macera rekreasyonu etkinliklerine katılan bireylerin serbest zaman doyumu ve mutluluk düzeylerinin incelenmesi (Fethiye Destinasyonu Örneği). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Manisa Celal Bayar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Manisa.
• Yenice, N. (2012). Öğretmen adaylarının öz-yeterlik düzeyleri ile problem çözme becerilerinin incelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi. 11 (39), 36-58.
• Yılmaz, M., Köseoğlu, P., Gerçek, C., Soran, H. (2004). Yabancı dilde hazırlanan bir öğretmen özyeterlik ölçeğinin türkçeye uyarlaması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi. 27 (27), 260-267.