METAPHORICAL PERCEPTIONS OF PRESCHOOL TEACHERS' APPROACH TO SCIENCE EDUCATION

Yıl 2024, Cilt: 14 Sayı: 2, 628 - 641, 30.05.2024

Esra Doğanay Koç

https://doi.org/10.24315/tred.1364311

Öz

Preschool teachers may have different levels of perception towards science education and this affects the science education they do with children in the classroom environment to a great extent. One of the relevant ways is to determine the approaches of preschool teachers to science education with their metaphorical perceptions. In this study, it was aimed to examine the metaphorical perceptions of preschool teachers about their approaches to science education. The research was conducted using phenomenology, one of the qualitative research methods. The research data were collected by qualitative semi-structured interview method with 18 teachers working in pre-school education and volunteering to participate in the study. "Metaphoric Perceptions Against Science Education for Preschool Teachers Interview Form" was prepared by the researchers and the form was finalized after expert opinions. According to the research results; Preschool teachers' most experiment and science for the expression "Science Education", the most research for the expression "Science Activity", the most science activity material for the expression "Science Center", the most observations for the expression "Field Trip", the most observations for the expression "Science Science" It was observed that the most educators used the most useful metaphor for the expression "Science Education in Preschool Period" and the most necessary information metaphor for the expression "Science Education in Universities". In the light of these results, it was determined that while the preschool teachers participating in the study generally carried out their activities with a child-centered approach, they lacked knowledge about science education. This is thought to be due to their inadequate perception of science education. Suggestions were made in line with the results of the research.

Anahtar Kelimeler

preschool education, science education, metaphorical perception

OKUL ÖNCESİ ÖĞRETMENLERİNİN FEN EĞİTİMİNE KARŞI YAKLAŞIMLARINA İLİŞKİN METAFORİK ALGILARI

Öz

Okul öncesi öğretmenleri fen eğitimine karşı farklı algı düzeylerinde yaklaşım gösterebilmekte ve bu durum sınıf ortamında çocuklarla birlikte yaptıkları fen eğitimini çok büyük oranda etkilemektedir. Okul öncesi öğretmenlerinin fen eğitimine olan yaklaşımlarını metaforik algıları ile belirlemek ilgili yollardan bir tanesidir. Bu araştırmada, okul öncesi öğretmenlerinin fen eğitimine karşı yaklaşımlarına ilişkin metaforik algılarını incelemek amaçlanmıştır. Araştırma nitel araştırma yöntemlerinden olgu bilim kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Araştırma verileri okul öncesi eğitimde görev yapan ve çalışmaya katılmaya gönüllü olan 18 öğretmen ile nitel yarı yapılandırılmış görüşme yöntemi ile toplanmıştır. Araştırmacılar tarafından “Okul Öncesi Öğretmenleri İçin Fen Eğitimine Karşı Metaforik Algılar Görüşme Formu” hazırlanmış ve hazırlanan forma uzman görüşleri sonrasında son hali verilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre; okul öncesi öğretmenlerinin “Fen Eğitimi” ifadesine yönelik en çok deney ve bilim, “Fen Etkinliği” ifadesine yönelik en çok araştırma, “Fen Merkezi” ifadesine yönelik en çok fen etkinlik materyali, “Alan Gezisi” ifadesine yönelik en çok gözlem, “Fen Bilgisi Öğretmeni” ifadesine yönelik en çok eğitimci, “Okul Öncesi Dönemde Fen Eğitimi” ifadesine yönelik en çok faydalı ve “Üniversitelerdeki Fen Eğitimi Dersi” ifadesine yönelik en çok gerekli bilgi metaforunu kullandıkları gözlenmiştir. Bu sonuçlar ışığında araştırmaya katılan okul öncesi öğretmenleri genel olarak çocuk merkezli bir yaklaşım ile etkinliklerini yürütürken fen eğitimi ile ilgili bilgi eksikleri olduğu tespit edilmiştir. Bu durumunda fen eğitimine yönelik yetersiz algıya sahip olduklarından kaynaklandığı düşünülmektedir. Araştırma sonuçları doğrultusunda önerilere yer verilmiştir.

Anahtar Kelimeler

okul öncesi eğitimi, fen eğitimi, metaforik algı

Kaynakça

• Afacan, Ö. & Selimhocaoğlu, A. (2012). Okul öncesi öğretmenlerinin fen etkinliklerine ilişkin yeterlilikleri ve bu yeterliliklerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi (Kırşehir ili örneği). The Journal of Academic Social Science Studies, 5(8), 1-20.
• Akcanca, N., Aktemur Gürler, S. & Alkan, H. (2017). Okul öncesi öğretmenlerinin fen eğitimi uygulamalarına yönelik görüşlerinin belirlenmesi. Caucasian Journal of Science, 4(1), 1-19.
• Akkaya, S. (2006). Okul öncesi eğitim kurumlarında uygulanan fen ve doğa etkinliklerinin çocukların problem çözme becerilerine etkisi konusunda öğretmen görüşleri (Yüksek lisans tezi). Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Alabay, E. (2007). Okul öncesi öğretmenlerin fen ve doğa eğitiminde kullandıkları öğretim metotları. UMES’07-Ulusal Teknik Eğitim, Mühendislik ve Eğitim Bilimleri Genç Araştırmacılar Sempozyumu, 20-22 Haziran, Kocaeli.
• Alabay, E. & Yağan Güder, S. (2015). Hazır planlarda yer alan fen etkinliklerinin okul öncesi eğitim programı temel özellikleri açısından incelenmesi. Uluslararası Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(4), 1-21.
• Anderson, D., Lawson, B. & Mayer Smith, J. (2006). Investigating the impact of a practicum experience in an aquarium on pre-service teachers, Teaching Education, 17(4), 341-353.
• Babaroğlu, A. & Okur Metwalley (2018). Erken çocukluk döneminde fen eğitimine ilişkin okul öncesi öğretmenlerinin görüşleri. Hitit University Journal of Social Science Institue, 11(1), 125-148. https://doi.org/10.17218/hititsosbil.389149
• Bustamante, A. S., White, L. J. & Greenfield, D. B. (2018). Approaches to learning and science education in Head Start: Examining bidirectionality. Early Childhood Research Quarterly, 44, 34-42. https://doi.org/10.1016/j.ecresq.2018.02.013
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2014). Bilimsel araştırma yöntemleri (16. Basım). Pegem Akademi.
• Can Yaşar, M. & Mağden, D. (2000). Ankara il merkezindeki anasınıfı öğretmenlerinin yeni eğitim programı konusundaki bilgi düzeylerinin saptanması. Hacettepe Üniversitesi Ev Ekonomisi Yüksek Okulu Yayınları.
• Çınar, S. (2013). Okul öncesi öğretmenlerin fen ve doğa konularının öğretiminde kullandıkları etkinliklerin belirlenmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 2(1), 364-371.
• Dağlı, H. & Dağlıoğlu, H. E. (2020). Okul öncesi öğretmenlerinin fen eğitiminin içeriği ve standartlarına ilişkin görüşlerinin incelenmesi. Uluslararası Toplu Araştırmaları Dergisi, 15(23), 1885-1919. https://doi.org/10.26466/opus.631378
• Devecı̇oğlu, Y., Akdenı̇z, Y.A. & Ayvacı, Ş.H. (2005). Okul öncesi öğretmen adaylarına fen öğretiminde rehber materyal geliştirme becerileri kazandırmak için bir yaklaşım, Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 18, 64-72.
• Deant-Read, C. H. & Szokolszky, A. (1993). Where do metaphors come from? Metaphor and Symbolic Activity, 8(3), 227-242.
• Dickmeyer, N. (1989). Metaphor, model and theory in education research. Teachers College Record, 91(2), 151-160.
• Doğan, Y. & Simsar, A. (2018). Preschool teachers’ views on science education, the methods they use, science activities, and the problems they face. International Journal of Progressive Education, 14(5), 57-79.
• Doğanay Koç, E. (2021). Okul öncesi dönemde fen-bilim eğitiminin doğada yapılabilirliğine ilişkin öğretmen görüşleri: Covid-19 pandemi öncesi ve süreci. 7. Uluslararası Okul Öncesi Eğitim Kongresi. (24-26 Kasım), Ege Üniversitesi, İzmir.
• Doğanay Koç, E. (2023). Investigation of a preschool teacher's ınclusion of science education in the activity plans implemented during the education period. The Journal of Buca Faculty of Education, 56, 758-774. https://doi.org/10.53444/deubefd.1252649
• Elmas, H. & Kanmaz, A. (2015). Okul öncesi eğitim öğretmenlerinin fen eğitimine ilişkin görüşlerinin belirlenmesi. Journal of Research in Education and Teaching, 4(2), 35-45
• Erden, E. (2010). Problems that preschool teachers face in the curriculum implementation (Yüksek lisans tezi). Orta Doğu Teknik Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Ferry, B. (1993). Science centers and outdoor education centers provide valuable experience for pre-service teachers, Journal of Science Teacher Education, 4(3), 85-88.
• Hamurcu, H. (2006, Eylül). Okul Öncesi Öğretmen Adaylarının Fen Öğretimi Hakkındaki Görüşleri, 7.Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, Ankara.
• İnce, S. & Akcanca, N. (2021). Okul öncesi eğitimde okul dışı öğrenme ortamlarına yönelik ebeveyn görüşleri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 58, 172-197.
• Kalyoncu, R. (2012). Görsel sanatlar öğretmeni adaylarının “öğretmenlik” kavramına ilişkin metaforları. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(20), 471-484.
• Kallery, M. (2004). Early years teachers' late concerns and perceived needs in science: an exploratory study. European Journal of Teacher Education, 27(2), 147-165, https://doi.org/10.1080/026197604200023024
• Karaer, H. & Kösterlioğlu, M. (2005). Amasya ve Sinop illerinde çalışan okul öncesi öğretmenlerin fen kavramlarının öğretilmesinde kullandıkları yöntemlerin belirlenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, (13)2, 447-454.
• Karamustafaoğlu, S. & Kandaz, U. (2006). Okul öncesi eğitimde fen etkinliklerinde kullanılan öğretim yöntemleri ve karşılaşılan güçlükler. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 26(1), 65-81.
• Keleş, U. P. & Halmatov, M. (2010). Okul öncesi öğretmenlerinin bazı fen kavramları hakkındaki düşüncelerinin belirlenmesi (Ağrı ili örneği). IX. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, 23-25 Eylül 2010, İzmir.
• Kıldan, O. & Pektaş, M. (2009). Erken çocukluk döneminde fen ve doğa ile ilgili konuların öğretilmesinde okul öncesi öğretmenlerinin görüşlerinin belirlenmesi, Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 1, 113-127.
• Lakshmanan, A., Heath, B. P., Perlmutter, A. & Elder, M. (2011). The impact of science content and professional learning communities on science teaching efficacy and standards-based instruction. Journal of Research in Science Teaching, 48, 534–551. http://dx.doi.org/10.1002/tea.20404
• Levine, P. M. (2005). Metaphors and images of classrooms. Kappa Delta Pi Record, 41(4), 172-175. Lloyd, S. H. (2016). Preschool Teachers’ attitudes and beliefs toward science (Published Doctoral Dissertaiton). Walden University College of Education, Walden.
• MEB (2013). Okul öncesi eğitim programı. Ankara.
• Moseley, C., Reinke, K. & Bookout, V. (2002). The effect of teaching outdoor environmantal education on preservice teachers’ attitudies toward self-efficacy and outcome expectancy, The Journal of Environmental Education, 34(1), 9-15.
• National Research Council (2007). Taking science to school learning and teaching science in grades K-8. The National Academies Press.
• Okur Akçay, N. (2015). Okul öncesi öğretmenlerinin fen öğretimine karşı tutum ve inançlarına yönelik ölçeğin Türkçeye uyarlanması. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(13), 164-177.
• Onat Kocabıyık, O. (2016). Olgubilim ve gömülü kuram: Bazı özellikler açısından karşılaştırma. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(1), 55-66.
• Orhan, A. T. (2019). Okul öncesi öğretmenlerinin okullarındaki fen merkezine ve fen eğitimine yönelik bakış açıları. Gazi Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(1), 91-101.
• Orion, N., Hofstein, A., Tamir, P. & Giddings, G. J. (1997). Development and validation of an instrument for assessing the learning environment of outdoor science activities, Science Education, 81(2), 161-171.
• Osborne, J. & Simon, S. (1996). Primary science: Pastand future directions. Studies in Science Education, 27, 99-147.
• Özbek, S. (2009). Okul öncesi öğretmenlerinin fen etkinliklerine ilişkin görüşleri ve uygulamalarının incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi), Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Özbey, S. (2006). Okul öncesi eğitimi bilim dalı okul öncesi eğitim kurumlarında görev yapan öğretmenlerin fen etkinliklerine ilişkin yeterliliklerinin belirlenmesi (Yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Özbek, S. & Sığırtmaç, A. (2011). Okul öncesi öğretmenlerinin fen eğitimine ilişkin görüşleri ve uygulamalarının incelenmesi. Education Science, 6(1), 1039-1056.
• Saban, A. (2008). Okula ilişkin metaforlar. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 55, 459-496. Sağlam, M. & Aral, N. (2015). Okul öncesi öğretmenlerin fen etkinlikleri hakkındaki görüşlerinin belirlenmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(3), 87-102.
• Sansar, S. B. (2010). Okul öncesi öğretmenlerin fen eğitimine yönelik tutumları ile fen etkinliklerinde kullandıkları yöntemler arasındaki ilişkinin incelenmesi (Kütahya ili örneği). (Yüksek Lisans Tezi), Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu.
• Sığırtmaç, A. & Özbek, S. (2011). Okul öncesi öğretmenlerinin fen eğitimine ilişkin görüşleri ve uygulamalarının incelenmesi. e-Journal of New World Sciences Akademy, 6(1), 1039-1056.
• Simmons, D. (1998). Using natural settings for environmental education: Perceived benefits and barries, The Journal of environmental education, 29(3), 23-31.
• Simsar, A. & Doğan, Y. (2019). Okul öncesi öğretmenlerinin fen eğitimi süreçleri üzerine görüşlerinin incelenmesi. E-Kafkas Eğitim Araştırmaları Dergisi, 6(2), 19-32.
• Simsar, A., Doğan, Y. & Yalçın, V. (2017). Okul öncesi sınıflarındaki fen merkezleri ve kullanım durumlarının incelenmesi-Kilis örneği. Sosyal Bilimler Dergisi, 7 (14), 147-164. Sönmez, S. (2007). Preschool teachers’ attitudes toward science and science teaching. (Yüksek Lisans Tezi), ODTÜ, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Şenel, T. & Aslan, O. (2014). Okul öncesi öğretmen adaylarının bilim ve bilim insanı kavramlarına ilişkin metaforik algıları. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(2), 76-95.
• Şahin, F. (1996). Okul öncesi öğretmenlerinin kullandıkları metotların tespiti. II. Ulusal Eğitim Sempozyumu Bildirileri. (18-20 Eylül), Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Tal, R. (2004). Using a field trip to a wetland as a guide for conceptual understanding in environmantal education-a case study of a pre-service teacher’s research, Chemistry Education: Research and Practice, 5(2), 127-142.
• Tal, R., Bamberger, Y. & Morag, O. (2005). Guided school visits to natural history museums in Israel: Teachers’ roles, Science Learnin in Everyday Life, 89, 920-935.
• Tortop, H. S. (2013). Öğretmen adaylarının üniversite hocası hakkındaki metaforları ve bir değerlendirme aracı olarak metafor. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 3(2), 153-160.
• Trundle, K. C. (2015). The inclusion of science in early childhood classrooms. K. C. Trundle & M. Saçkes (Ed.), Research in early childhood science education in (pp.1-6). Springer.
• Uysal D. (2007). Okul öncesi eğitim kurumlarında uygulanan fen ve doğa etkinliklerinin işlevselliğine ilişkin öğretmen görüşleri (Yüksek lisans tezi). Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir
• Ültay, N., Ültay, E. & Çilingir, S. K. (2018). Okul öncesi öğretmenlerinin fen konularındaki uygulamalarının incelenmesi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22(Özel Sayı), 773-792.
• Ünal, M., Akman, B. & Gelbal, S. (2010). The adaptation of a scale for preschool teachers’ attitudes towards science teaching. Pracedia Social and Behavioral Science 2, 2881-2884.
• Yıldız, S. & Tükel, A. (2018). Okul öncesi öğretmenlerinin fen etkinliklerine yer verme durumlarının değerlendirilmesi. Uluslararası Sosyal Bilimler Eğitimi Dergisi, 4(1), 49-59.